H εμπειρία από ένα ταξίδι στην Γραμμένη Οξυά είναι σίγουρα διαφορετική. Αυτό το μέρος σε παρασύρει σε μερικές από τις ομορφότερες και πιο ιδιαίτερες εμπειρίες της ζωής σου. Πανέμορφα χωριά και παραδοσιακοί οικισμοί, χαράδρες, φαράγγια, πολεμικές ιστορίες και απόκρημνα βουνά θα σε κάνουν να σαστίσεις από την ομορφιά και να αγαπήσεις την περιοχή.

21

Για τους περισσότερους από εμάς η Γραμμένη Οξυά είναι ένας άγνωστος προορισμός. Εκτός ίσως από τους φανατικούς με την Ιστορία που ενδεχομένως τη γνωρίζουν από μία από τις τελευταίες μάχες που έγινε εκεί με τους Τούρκους το 1828, λίγο πριν την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας του Ελληνικού Κράτους. Υπάρχουν βέβαια και ο άλλοι φανατικοί (αυτοί είναι κάπως περισσότεροι αριθμητικά) που αναπολούν τα ένδοξα χρόνια του Ράλλυ Ακρόπολις της δεκαετίας του ’80 και του ’90 και θυμούνται ότι η Γραμμένη Οξυά ήταν μία από τις χαρακτηριστικότερες και πιο ξακουστές ειδικές διαδρομές του εθνικού μας αγώνα. Όπως και να έχει, η φήμη της είναι αντιστρόφως ανάλογη της ομορφιάς της και -παραδόξως- της σχετικής εγγύτητας από την Αθήνα.

Πρόκειται για έναν ορεινό όγκο στα σύνορα τριών νομών (Αιτωλοακαρνανίας, Φθιώτιδας και Ευρυτανίας), ο οποίος περιβάλλεται από τα Βαρδούσια και τη Γκιώνα στα νοτιοανατολικά, το Βελούχι στα βόρεια και την Καλιακούδα στα δυτικά. Το βουνό πήρε το όνομά του από το ομώνυμο δένδρο που φύεται εκεί. Μάλιστα το δάσος που βρίσκεται στις πλαγιές του αποτελεί το νοτιότερο δάσος οξιάς στην Ευρώπη.

Δείτε το video

×
play button
PLAY FULL VIDEO

Μπορεί η εποχή που αποφασίσαμε την επισκεφτούμε να μην ήταν η ιδανική σε ό,τι αφορά τα εντυπωσιακά χρώματα που προσφέρουν στους επισκέπτες οι οξυές με το υπέροχο χρυσοκίτρινο και πορτοκαλί χρώμα των φύλλων τους (για μια τέτοια πανδαισία καλό είναι να την επισκεφτείτε τον Νοέμβριο), αλλά και πάλι το τοπίο έχει μία σπάνια ομορφιά, σχεδόν αλλόκοτη σε σχέση με τα κλασικά ελληνικά ορεινά τοπία.

Έχοντας ως σύμμαχο τον εξαιρετικό καιρό και ένα από τα πιο ξεχωριστά crossover μοντέλα της ελληνικής αγοράς, το νέο VW Taigo, ξεκινάμε το οδοιπορικό μας για τα χιλιοτραγουδισμένα βουνά τα οποία περιβάλλουν εξίσου γνωστοί ποταμοί, όπως ο Σπερχειός στα βόρεια και ο Εύηνος στον νότο.

Η πρώτη στάση για να γεμίσουμε το ρεζερβουάρ γίνεται στο πρατήριο της ΕΚΟ στην Λεωφόρο Τατοΐου 86, στην Κηφισιά. Οι εργαζόμενοι της ΕΚΟ, πρόθυμοι και ευγενικοί, μας εξυπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο, φουλάροντας με βενζίνη ΕΚΟ PREMIUM 98 που αναβαθμίζει το επίπεδο των μετακινήσεων, προσφέροντας στο αυτοκίνητο τη δυνατότητα να αναδείξει τα πλεονεκτήματά του χωρίς να ταλαιπωρείται ο κινητήρας.

Δράττουμε την ευκαιρία να κάνουμε και τις αγορές μας με τα απαραίτητα εφόδια για το ταξίδι μας, όπως ξηρά τροφή και νερό και μέσα σε λίγα λεπτά βρισκόμαστε στην Ε.Ο Αθηνών-Λαμίας. Η κίνηση ελάχιστη, που σημαίνει ότι έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την επιλεγμένη μουσική από το smartphone, χάρη στο τελευταίας γενιάς σύστημα infotainment (MIB3) και το App-Connect Wireless που μας προσφέρει το Taigo.

Ύστερα από δύο και κάτι ώρες αφήνουμε τον αυτοκινητόδρομο Α1 λίγο πριν την Λαμία και κατευθυνόμαστε προς Καρπενήσι ακολουθώντας τον νέο Ε65, με τα πρώτα 14,5 χιλιόμετρα να έχουν ήδη παραδοθεί σε κυκλοφορία, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο που χρειάζεται κάποιος που ταξιδεύει προς την πρωτεύουσα του νομού Ευρυτανίας.

Απαραίτητη η σύντομη στάση για ξεκούραση, την ώρα που ο Χρήστος ετοιμάζει τα φωτογραφικά σύνεργά του ενώ εγώ με τη βοήθεια του Google Maps ενημερώνομαι για την εναπομείνασα διαδρομή μέχρι την Γραμμένη Οξυά. Περνάμε έξω από την Μακρακώμη και αμέσως μετά ακολουθούμε τις πινακίδες προς Γαρδίκι Ομιλαίων. Το τοπίο είναι πανέμορφο, με ωραίο στροφιλίκι, που θα εξιτάρει όσους έχουν ακόμα αυτή την σπίθα της γρήγορης οδήγησης. Λίγο μετά το Γαρδίκι κάνουμε μία μικρή παράκαμψη για να επισκεφτούμε το βυζαντινό μοναστήρι της Στάγιας, από το οποίο σώζεται σήμερα το καθολικό του ναού. Χαρακτηριστικό σημείο φωτογράφισης η γέφυρα που περνά πάνω από έναν χείμαρρο.

Σχεδόν το ίδιο απροσπέλαστος, τέτοια εποχή τουλάχιστον, είναι και ο δρόμος προς τη Γραμμένη Οξυά, από το διάσελο (θέση Ρίπα), που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.690 μέτρων μέχρι και λίγο πριν φτάσουμε στο χωριό. Εκεί βρίσκεται χτισμένο και το μνημείο που κατασκευάστηκε για να τιμηθεί η νικηφόρα μάχη που γράφαμε πιο πάνω και έλαβε χώρα στις 23 Σεπτεμβρίου 1828 μεταξύ λιγοστών Ελλήνων και του τουρκικού στρατού, αναγκάζοντάς τον να επιστρέψουν στο Γαρδίκι έχοντας σημαντικές απώλειες. Το μνημείο βρίσκεται λίγα μέτρα από το ορειβατικό καταφύγιο, οπότε μπορείτε να συνδυάσετε την επίσκεψή σας και στα δύο αξιοθέατα.

Μετά τις απαραίτητες φωτογραφίες, κατηφορίζουμε προς το χωριό, διασχίζοντας το εντυπωσιακό δάσος με οξυές το ύψος των οποίων πολλές φορές ξεπερνά τα 40 μέτρα. Η παρουσία του πλούσιου αυτού δάσους στην περιοχή σχετίζεται με το κλίμα του βουνού που χαρακτηρίζεται από πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και παγωμένους ανέμους. Μοιάζει σαν να έχει βγει από κάποιο παραμύθι: Κάπως απειλητικό αλλά και σαγηνευτικό ταυτόχρονα.

Ο δρόμος είχε αρκετή περιπέτεια αφού το πέρασμα του χειμώνα είχε αφήσει τα σημάδια του με κυρίαρχα στοιχεία την άφθονη λάσπη και τα νεροφαγώματα που παραμονεύουν ενώ εσύ αναπόφευκτα θα μαγνητίζεσαι από τις αλλεπάλληλες εικόνες μιας σχεδόν παρθένας φύσης. Εκεί το αυτοκίνητό μας έδειξε με περίσσεια πειθώ τον χαρακτήρα του, την αξιοπιστία του και την ευκολία στη χρήση, βοηθούμενο τόσο από την αυξημένη απόστασή του από το έδαφος που φτάνει τα 17 εκατοστά, όσο και από το αυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη DSG.

Μικρή στάση στην πανέμορφη κεντρική πλατεία της Γραμμένης Οξυάς, κάτι να τσιμπήσουμε στα γρήγορα και συνεχίζουμε τη διαδρομή μας νοτιότερα με σκοπό να επισκεφτούμε το πέτρινο μοναστήρι του Οσίου Ιωάννη Προδρόμου, το οποίο βρίσκεται μέσα στα έλατα και έχει υπέροχη πανοραμική θέα προς τα Βαρδούσια και την Οξυά. Και είναι γνωστό κυρίως από το γεγονός ότι εκεί ήταν μοναχός ο Αθανάσιος Διάκος.

Το σούρουπο κοντοζυγώνει και έχουμε δύο επιλογές: Η πρώτη να ακολουθήσουμε έναν ορεινό χωματόδρομο που θεωρητικά καταλήγει μετά από κάποια χιλιόμετρα στην Άμπλιανη, ένα χωριό στην ανατολική Ευρυτανία. Η δεύτερη, να επιστρέψουμε στην Μακρακώμη, όπου και θα διανυκτερεύσουμε. Αποφασίζουμε ότι η δεύτερη επιλογή είναι και η πιο σοφή. Τελευταία πλάνα πάνω στην γέφυρα του Εύηνου, με το φως να δημιουργεί μοναδικές χρωματικές αποχρώσεις στον ουρανό.

Η επόμενη ημέρα μάς βρίσκει στον δρόμο προς Ευρυτανία, που αποτελεί ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις της φύσης και του off roading. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που και η προηγούμενη εξόρμησή μας έγινε στην ίδια περιοχή, η οποία βέβαια έχει τόσο «ψωμί» που θα μπορούσαμε να κάνουμε μία κάθε μήνα για πολλούς μήνες.

Στόχος μας ήταν να προσεγγίσουμε τη θέση «Κοκκάλια» που βρίσκεται πολύ κοντά στον οδικό άξονα που συνδέει το Καρπενήσι με τα παραδοσιακά χωριά Κρίκελλο και Δομνίστα. Να φτάσουμε δηλαδή στο σημείο που θέλαμε από την προηγούμενη μέρα αλλά σε μια σπάνια έκλαμψη κοινής λογικής αποφασίσαμε να «κατακτήσουμε» με πιο ορθολογικό τρόπο. Το ξαναλέμε ωστόσο: Τους καλοκαιρινούς μήνες οι φανατικοί του jeeping μπορούν να προσεγγίσουν το συγκεκριμένο σημείο και από την Γραμμένη Οξιά μέσω μίας διαδρομής 17 χιλιομέτρων σε συνεχόμενα αλπικά λιβάδια στην κορυφογραμμή του βουνού, σε μια διαδρομή όπου το off roading γίνεται απολύτως κυριολεκτικό.

Ο βροχερός καιρός και οι χαμηλές θερμοκρασίες μάς συντροφεύουν σε όλο το μήκος της διαδρομής από την Μακρακώμη προς τις Ράχες Τυμφρηστού, ενώ λίγο πριν τον αυχένα αρχίζει και μια ελαφριά χιονόπτωση. Στο «διάσελο» όπως λένε οι ντόπιοι αυτό που οι Ευρωπαίοι ονομάζουν «πάσα» (sic) κάνουμε αριστερά προς Κρίκελλο, Δομνίστα, Άμπλιανη και Στάβλους. Λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω, σε ένα δρόμο που είναι η χαρά του petrolhead, βρίσκουμε αριστερά μας μια μικρή πινακίδα που μας οδηγεί στα Κοκκάλια. Λασπωμένος χωματόδρομος με αρκετά «φαγώματα». Ακολουθούμε κατά γράμμα το μονοπάτι του χάρτη που δεν είναι τίποτε άλλο από ροδιές κάποιων 4×4 οχημάτων που σκαρφαλώνουν κατά καιρούς την ομαλή ράχη. Μετά από 10-15 λεπτά οδήγησης φτάνουμε στο σημείο όπου υπάρχει το ομώνυμο μνημείο.

Σύμφωνα με τoν Παυσανία, το 270 π.Χ οι Γαλάτες (ναι αυτοί που τόσο εξωραϊσμένα έχουν παρουσιαστεί στον Αστερίξ) έκαναν επιδρομή στην Ελλάδα. Αιτωλοί και Ευρυτάνες τους περίμεναν στις Θερμοπύλες. Τότε αυτοί αποφάσισαν να στείλουν ένα μέρος της ορδής στην πρωτεύουσα της Αιτωλικής Κοινοπολιτείας, το μυθικό Κάλιον, το οποίο ακόμα δεν έχει ανακαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη και εικάζεται ότι βρίσκεται κάπου στην Ευρυτανία.

Στόχος ήταν να παρασύρουν τον στρατό των Αιτωλών. Η πόλη καταστράφηκε συθέμελα αλλά τα γυναικόπαιδα και οι γηραιότεροι είχαν προλάβει να κρυφτούν στα γύρω βουνά. Εχετε γνωρίσει Ευρυτάνισσα; Δεν θέλετε να τα βάλετε μαζί της. Αλλά αυτό οι Γαλάτες δεν το ήξεραν. Ηταν οι γυναίκες λοιπόν που σταμάτησαν τους Γαλάτες στη συγκεκριμένη τοποθεσία και τους καθυστέρησαν μέχρι να προφτάσει να έρθει και ο υπόλοιπος στρατός. Σύμφωνα πάντα με τον Παυσανία ακολούθησε κανονική σφαγή. Ελάχιστοι Γαλάτες σώθηκαν. Αιώνες μετά οι ντόπιοι εξακολουθούν να βρίσκουν διάσπαρτα κόκκαλα ανθρώπων και ζώων στην περιοχή. Μάλιστα πριν από μερικά χρόνια βρέθηκαν ελληνικά δόρατα και ένας γαλατικός πέλεκυς. Ζόρικοι οι Ευρυτάνες.

Ζόρικος όμως είναι και ο καιρός στην περιοχή. Τα σύννεφα όλο και πυκνώνουν, σκεπάζουν τις γύρω ψηλές κορφές και σύντομα τα βλέπουμε να «σέρνονται» απειλητικά προς το μέρος μας, απλώνοντας μια κουβέρτα πάνω από το οροπέδιο. Επιστρέφουμε στον ασφάλτινο δρόμο, κάνοντας μια σύντομη επίσκεψη στο Κρίκελλο που είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στις πλαγιές του όρους Καλιακούδα, σε υψόμετρο 1.120 μέτρων. Δεν παραλείπουμε να επισκεφτούμε την όμορφη κεντρική πλατεία του χωριού, να θαυμάσουμε την μαγευτική θέα που απλώνεται μέχρι τα απέναντι βουνά, όπως και το ναό του Αγίου Νικολάου.

Αποχαιρετάμε με μια αναμνηστική φωτογραφία το πανέμορφο τοπίο και με αποτυπωμένες στο μυαλό μας μοναδικές εικόνες από λιγότερο ή περισσότερο τουριστικά μέρη, βάζουμε πλώρη για Αθήνα με τελευταία στάση στο γνωστό πρατήριο της ΕΚΟ (Λεωφ. Τατοΐου 86) για να περιποιηθούμε το VW Taigo, που χρειάζεται βενζίνη και ένα πολύ καλό πλύσιμο. Όπερ και εγένετο, την ώρα που προγραμματίζω νοερά την επιστροφή μου στα εντυπωσιακά τοπία του οδοιπορικού μας.