Η Γαύδος, το μικρό νησί εν μέσω Λιβυκού Πελάγους, ορθώνεται υπερήφανα ανάμεσα σε Κρήτη και Αφρική, οριοθετώντας το νοτιότερο σύνορο της Ευρώπης. Εδώ, είναι ο τόπος της απόλυτης ελευθερίας, το καταφύγιο γαλήνης για όσους δεν παρασύρονται από τις κοσμικές σειρήνες που καλούν σε ξεφαντώματα και ινσταγκραμικές ακρότητες.

31

Αυτό το νησί, παρέχει μόνο ασφάλεια και σφιχταγγάλιασμα με τη φύση, μια επιστροφή στην αθωότητα. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο, ότι είναι η ουτοπία των ελεύθερων κατασκηνωτών και ερημίτες από όλο τον κόσμο έχουν εγκαταλείψει τα πάντα και ζουν μόνιμα σε καλύβες και πρόχειρα καταλύματα στις απομακρυσμένες παραλίες της Γαύδου, σαν άλλοι Ρωβινσώνες κάνοντας τη ζωή που πάντα ονειρεύονταν.

Στη Γαύδο, υπάρχουν διασκορπισμένοι τρεις οικισμοί, το Καστρί, η Άμπελος, και τα Βατσιανά στους οποίους ζουν 151 μόνιμοι κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2021. Σήμερα, έχουν αρχίσει να δημιουργούνται νέοι οικισμοί σε παραλιακές περιοχές του νησιού, λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης και αναζήτησης στέγης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όπως το Σαρακήνικο στην ομώνυμη παραλία.

Το Καστρί, είναι η πρωτεύουσα του νησιού και έδρα του Δήμου και θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια, το Αγροτικό Ιατρείο του νησιού και φούρνο – ζαχαροπλαστείο. Το μικρό χωριό Βατσιανά έχει παλαιά πετρόκτιστα σπίτια, από τα οποία τα περισσότερα ερειπωμένα. Σήμερα ελάχιστα είναι αυτά που κατοικούνται. Ωστόσο, αξίζει μια επίσκεψη για το “Λαογραφικό Μουσείο” και το οποίο είναι δημιούργημα του εφημέριου του νησιού, Μανώλη Μπικογιαννάκη. Η Άμπελος, ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και πιο γραφικά χωριά της Γαύδου με πολλά αμπέλια, όμως σήμερα είναι ερειπωμένη στο μεγαλύτερο μέρος της.

Το νησί, ανήκει στο δίκτυο NATURA 2000 και προστατεύεται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενώ έχει υλοποιηθεί και πρόγραμμα με αντικείμενο την προστασία του οικοτόπου των παράκτιων αμμοθινών με είδη Juniperus. Χαρακτηριστικά, η Γαύδος και η γειτονική Γαυδοπούλα, είναι σταθμός μεταναστευτικών πουλιών κατά το μακρινό ταξίδι τους από την Αφρική προς την Ευρώπη και αντίστροφα, καθώς και καταφύγιο για τα απειλούμενα είδη φώκιας και χελώνας Caretta caretta. Πεύκα, θαλασσόκεδροι, αβόρανοι, αγκίσαροι και σκίνα στολίζουν το νησί, ενώ ρείκια, θύμοι και θρούμπια σκορπούν το άρωμά τους. Τόσο η περιβαλλοντική όσο και η αρχαιολογική αξία του νησιού, προσελκύουν κάθε χρόνο πλήθος επιστημόνων και φοιτητών για τις μελέτες τους.

Τα μονοπάτια, προσφέρονται για μαγευτικές περιηγήσεις στο νησί κατά τις οποίες θα θαυμάσετε τη φύση σε όλο της το μεγαλείο και την απέραντη θέα στη θάλασσα. Τα ευρήματα, μαρτυρούν ότι το νησί κατοικούταν από την αρχαιότητα και έχει ταυτιστεί με την Ωγυγία, το μέρος όπου η Καλυψώ κρατούσε τον Οδυσσέα μακριά από την οικογένειά του και την Ιθάκη.

Πού να κολυμπήσετε

Άγιος Ιωάννης: Είναι η πιο διάσημη παραλία του νησιού, με ψιλή χρυσαφένια άμμο και θαλασσόκεδρους. Έχει πάρει το όνομά της από το ομώνυμο εκκλησάκι που βρίσκεται στο λόφο πάνω από την παραλία. Τον Αύγουστο η παραλία μαζεύει πολύ κόσμο, μεταξύ των οποίων κατασκηνωτές και γυμνιστές, αλλά είναι μεγάλη και δεν υπάρχει πρόβλημα χώρου. Δεν είναι οργανωμένη και θα πρέπει να έχετε μαζί σας τα απαραίτητα. Σκιά θα βρείτε στα δέντρα, αλλά καλό είναι να έχετε μαζί σας ομπρέλα σε περίπτωση που δεν βρείτε ελεύθερο χώρο. Η πρόσβαση είναι εύκολη, και πολύ κοντά υπάρχουν ταβέρνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Λαυρακάς: Βρίσκεται δυτικά του Αγιάννη, σε απόσταση περίπου 2 χλμ. Είναι από τις πιο απομονωμένες παραλίες της Γαύδου και δεν είναι οργανωμένη. Η πρόσβαση γίνεται με τα πόδια και θα χρειαστεί να περπατήσετε περίπου 30 λεπτά. Έχει χρυσή άμμο και υπέροχα καταγάλανα νερά. Δεν θα δυσκολευτείτε να βρείτε ίσκιο κάτω από τα δέντρα, γιατί η παραλία είναι αρκετά ήσυχη.

Ποταμός: Σχηματίζεται στην έξοδο ενός μικρού φαραγγιού και για να την προσεγγίσετε θα χρειαστεί να περπατήσετε αρκετά. Έχει υπέροχα καθαρά νερά και κοκκινωπή άμμο και αργιλώδη πετρώματα. Υπάρχουν θαλασσόκεδροι για φυσική σκιά. Η άμμος είναι πλούσια σε άργιλο, κάτι που την καθιστά ιδανική για λασποθεραπεία. Θα φτάσετε στην παραλία από την Άμπελο, είτε ακολουθώντας τον χωματόδρομο, είτε ακολουθώντας το μονοπάτι. Η πεζοπορία διαρκεί περίπου δύο ώρες και στη διαδρομή θα περάσετε μέσα από τους εγκαταλελειμμένους οικισμούς της Αμπέλου και της Νεβελί.

Τρυπητή: Η παραλία της Τρυπητής βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο της Ευρώπης. Το ανατολικό κομμάτι της παραλίας, είναι στρωμένο με άμμο και εκεί θα βρείτε τον “θρόνο του Οδυσσέα”, μια υπερμεγέθη καρέκλα, όπου μπορείτε να ανέβετε για να θαυμάσετε τη θέα. Στην Τρυπητή μπορείτε να φτάσετε με σκάφος ή με τα πόδια από μονοπάτι που ξεκινάει από τον Κόρφο. Η απόσταση είναι περίπου τρία χιλιόμετρα και η διαδρομή περνάει μέσα από πευκόφυτες εκτάσεις, ωστόσο στο σημείο δεν υπάρχουν δέντρα και θα πρέπει να έχετε φροντίσει για τα απαραίτητα.

Σαρακήνικο: Οικισμός, με εύκολα προσβάσιμη παραλία, όπου κατά μήκος του δρόμου θα βρείτε μίνι μάρκετ, καφέ και ταβέρνες. Μεγάλη σε μήκος, έχει χρυσή ψιλή άμμο και ρηχά, καθαρά νερά. Λόγω της εύκολης πρόσβασης και της σχετικής οργάνωσης που έχει, είναι πολύ δημοφιλής και μαζεύει αρκετό κόσμο. Βρίσκεται 1,5 χλμ βόρεια του λιμανιού της Καραβέ και μπορείτε να πάτε με λεωφορείο από την Καραβέ, ή με πεζοπορία περίπου 30 λεπτών. Ο οικισμός, πήρε το όνομά του από τους Σαρακηνούς πειρατές οι οποίοι χρησιμοποιούσαν το νησί ως ορμητήριο.

Τι να κάνετε

Φάρος: Ο φάρος που δεσπόζει σε ένα ύψωμα κοντά στην Άμπελο, κατασκευάστηκε τo 1880 και ήταν από τους μεγαλύτερους της Μεσογείου. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βομβαρδίστηκε και καταστράφηκε. Σήμερα έχει ανακατασκευαστεί και αποτελεί ένα από τα αξιοθέατα του νησιού, όπου στο εσωτερικό λειτουργεί φωτογραφικό μουσείο και καφετέρια με θέα τη θάλασσα και το μοναδικό ηλιοβασίλεμα. Όταν λειτουργούσε, ήταν ορατός σε απόσταση 42 μιλίων και ήταν δεύτερος σε εμβέλεια μετά τον φάρο της Γης του Πυρός. Ήταν περιστρεφόμενος, ώστε να είναι ορατός από όλες τις πλευρές της Γαύδου και λειτουργούσε με πετρέλαιο και φιτίλι.

Λαογραφικό Μουσείο: Βρίσκεται στο Μετόχι, στη θέση Σγουδιανά, κοντά στον Κόρφο της Γαύδου. Στα εκθέματα θα δείτε είδη λαϊκής γαυδιώτικης τέχνης, εργαλεία διάφορων επαγγελμάτων, όπως γεωργικά ή εργαλεία για άλεσμα του κριθαριού στο χειρόμυλο κ.α. Επιπλέον, θα δείτε υφαντά, πατανίες, σακούλια, σεντόνια, πετσέτες με πολλά αυτοσχέδια μοτίβα αλλά και όλα τα οικιακά σκεύη, τα περισσότερα πήλινα, όπως τσικάλια, κουτάλες, λεκανίδες, τέτζερη κ.λπ. (τηλ. +30 2823 042458, http://gavdos-mouseio.blogspot.com)

Ξωκλήσια και αρχαία ερείπια: Στο νησί υπάρχουν διάσπαρτα ερείπια αρχαίων οικισμών, από τους οποίους έχουν έρθει στο φως σημαντικά ευρήματα. Εκτός από τις ανασκαφές, σε όλο το νησί μπορείτε να θαυμάσετε 18 μικρά εκκλησάκια, τα οποία δίνουν την ξεχωριστή πινελιά τους στο τοπίο. Μητρόπολη είναι η Αγία Τριάδα η οποία βρίσκεται στο Καστρί.

Πεζοπορία: Η Γαύδος προσφέρεται για πεζοπορία, διαβαθμισμένη από εύκολη έως δύσκολη και είναι αγαπημένος προορισμός για τους Πεζοπορικούς Συλλόγους της Κρήτης. Ο Δήμος Γαύδου σε συνεργασία με τη Δ/νση Δασών Χανίων κάνουν προσπάθεια για τη διατήρηση των μονοπατιών, τα οποία αποτελούν σημαντικό στοιχείο υπαίθριας αναψυχής (https://gavdos.gr/monopatia)

Γαστρονομική ταυτότητα

Η Γαύδος είναι Κρήτη και η κουζίνα της είναι τυπικά κρητική, συν αρκετά φρέσκα ψάρια αφού πολλοί εστιάτορες ψαρεύουν οι ίδιοι τα ψάρια τους, ενώ εκτρέφουν και δικά τους ζώα, κυρίως κατσίκια και καλλιεργούν τα δικά τους κηπευτικά. Το τσιγαριαστό κατσίκι, το χανιώτικο μπουρέκι, οι γεμιστοί κολοκυθοανθοί, η κακαβιά, ο ντάκος με μυζήθρα, η σφακιανή πίτα, είναι εδέσματα που θα απολαύσετε.

Πού να φάτε

Το στέκι της Γωγώς: Φημισμένη ταβέρνα με παραδοσιακά πιάτα, Θα απολαύσετε κατσικάκι τσιγαριαστό, χανιώτικο μπουρέκι και κουνελάκι κοκκινιστό. Βλίτα και κολοκυθάκια είναι από τον κήπο τους και το γαλακτομπούρεκο με γάλα από τις κατσίκες του χωριού. (Γαύδος, Καστρί, 2823 041932)

Χελώνα: Ατμοσφαιρικό στέκι με τραπεζάκια στην άμμο, αιώρες και μαξιλάρες, Λειτουργεί από το πρωί για καφέ και πολλές φορές διοργανώνονται βραδιές με ζωντανή μουσική. Θα βρείτε φρέσκα ψάρια αλλά και κρεατικά, πιάτα ημέρας και χειροποίητα ορεκτικά. (Παραλία Σαρακήνικο, 694 290 8663)

Ρακοπαγίδα του Στρατή: Ταβέρνα που ειδικεύεται στα καλοψημένα κρεατικά. Θα βρείτε πανσέτα, λουκάνικα, σουβλάκια και τα καλτσούνια που είναι μικρά πιτάκια γεμιστά με τυρί. (Γαύδος, Καστρί. 2823043249)

Οι νοστιμιές της Ευτυχίας: Ταβέρνα με παραδοσιακό φαγητό, σε ευχάριστο περιβάλλον. Δοκιμάστε τα χειροποίητα ντολμαδάκια, τους γεμιστούς κολοκυθοανθούς και το τσιγαριαστό κατσικάκι καθώς και κρεατικά της ώρας. (Γαύδος, Σγουδιανά – Μετόχι, 2823 042309)

Τρυπητή: Φιλόξενο ταβερνάκι με δικά του κατσίκια, αυγά και λαχανικά από τους μπαξέδες του. Μπορείτε να βρείτε κατσικάκι τσιγαριαστό, αυγά με πατάτες, κεφτεδάκια και φυσικά ολόφρεσκες σαλάτες. (Γαύδος, Βατσιανά, 697 196 6129)

Γαύδος Πανόραμα: Ταβέρνα με συγκλονιστική θέα στην παραλία του Κόρφου. Σερβίρουν φρέσκα ψάρια από το καΐκι τους και δέχονται παραγγελίες για να ετοιμάσουν τη νόστιμη κακαβιά τους. Μην χάσετε τη νόστιμη χταποδοσαλάτα με φρέσκο ψωμί ζυμωτό. (Γαύδος, Παραλία Κορφού, 2823 042166)

Πού να μείνετε

Kalypso Apartments: Το κατάλυμα βρίσκεται στο Καστρί και προσφέρει δυνατότητα προετοιμασίας γευμάτων. Τα δωμάτια είναι πλήρως εξοπλισμένα (Καστρί, τηλ. 694 510 0393)

Gavdos Princess: Διαθέτει εστιατόριο και καταλύματα με δυνατότητα προετοιμασίας γευμάτων. Η πιο κοντινή παραλία, καθώς και εστιατόρια και μίνι μάρκετ βρίσκονται σε απόσταση 3 χιλιομέτρων. Παρέχεται δωρεάν υπηρεσία μεταφοράς (Καστρί, τηλ. 2823 041181)

Consolas Gavdos Studios: Όλες οι μονάδες διαθέτουν βεράντα και είναι πλήρως εξοπλισμένες. Παρέχεται υπηρεσία ενοικίασης αυτοκινήτων(Σαρακήνικο, τηλ. 210 324 1751)

Villa Kastri: Τα δωμάτια διαθέτουν μπαλκόνι ή βεράντα με θέα στη θάλασσα και την πόλη και είναι πλήρως εξοπλισμένα. Το κατάλυμα παρέχει υπηρεσία ενοικίασης αυτοκινήτων. (Καστρί, τηλ.697 196 2169)

Διαβάστε ακόμα:

Οι καλύτερες επιλογές για φαγητό στη Γαύδο

Μάνος Βυνιχάκης: Ο διάσημος μακιγιέρ ζει σε ένα τροχόσπιτο στη Γαύδο

Φαγητό σε μια υπαίθρια κουζίνα στη Γαύδο