Πέρα από τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα μιας πόλης διεθνούς ακτινοβολίας που φιλοξενεί μία από τις έδρες του Ευρωκοινοβουλίου και την έδρα του ΝΑΤΟ, πέρα από το φανταχτερό θεατρικό-σκηνικό της Grand Place και τα κομψά Art Nouveau κτήρια που στολίζουν τις συνοικίες της, πέρα από τις μπρασερί και τις σοκολατερί, οι Βρυξέλλες αποκαλύπτουν έναν πλούσιο πολιτιστικό κόσμο που εκπλήσσει με την πολυφωνία και το βάθος του. Ανάμεσα σε επιβλητικά μουσεία, απρόσμενες πολιτιστικές γωνιές, σύγχρονους εκθεσιακούς χώρους και εναλλακτικούς πολιτιστικούς κόμβους, μεταξύ κλασικών συλλογών και πειραματικών εκφράσεων, το παρελθόν συνομιλεί διαρκώς με το παρόν, καθώς η βελγική πρωτεύουσα αφηγείται την ιστορία της μέσα από εικόνες, υλικά και ιδέες.
Από τη μια, εθνικά και βασιλικά μουσεία και πινακοθήκες διεθνούς εμβέλειας γεμάτα θησαυρούς κορυφαίων καλλιτεχνών, απ΄την άλλη, χώροι πολιτισμού που λειτουργούν σαν ζωντανά εργαστήρια δημιουργίας, προσκαλούν τον επισκέπτη όχι απλώς να δει, αλλά να αισθανθεί τον παλμό μιας πρωτεύουσας που ξέρει να σκέφτεται καλλιτεχνικά. Κάποια άλλα, με πρωτότυπο χαρακτήρα, αναπάντεχη θεματική κι ευρηματική αφήγηση, αποδεικνύουν ότι σ΄αυτή την πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς πόλη, η κουλτούρα δεν φυλάσσεται μόνο πίσω από προθήκες, αλλά διαχέεται στους δρόμους, εμπλουτίζοντας την καθημερινότητα με φαντασία δημιουργικότητα και χιούμορ. Από τον πιο διάσημο μικρό κάτοικο των Βρυξελλών και τις αμέτρητες μεταμφιέσεις του, μέχρι τα καρέ των κόμικς και τον σουρεαλισμό που γεννήθηκε για να αμφισβητεί την ίδια την πραγματικότητα, τα παρακάτω τρία μουσεία ξεχωρίζουν ως αυθεντικοί καθρέφτες της βελγικής ψυχής
Garderobe Manneken-Pis – Μουσείο κοστουμιών του Manneken-Pis
Ένα μικροσκοπικό μπρούτζινο άγαλμα – μια μεγάλη αγάπη των κατοίκων της πόλης. Φαίνεται ίσως παράξενο μια ιστορική πρωτεύουσα να έχει υιοθετήσει ένα σύμβολο τόσο απρόσμενα παιχνιδιάρικο όσο ο Manneken-Pis, αλλά αυτό ακριβώς αποτελεί για τους Βέλγους το ομοίωμα ενός μικρού αγοριού που ουρεί έναν πίδακα νερού στη γωνία των Rue de l’ Etuve και Rue du Chêne. Με ύψος μόλις 55εκ. και διαχρονικά αμείωτη δημοφιλία, συγκεντρώνει καθημερινά γύρω του εκατοντάδες επισκέπτες της πόλης, καθώς όλοι θέλουν να φωτογραφηθούν μπροστά στον πιο διάσημο πολίτη των Βρυξελλών. Ο αστικός μύθος αναφέρει ότι αναπαριστά ένα μικρό αγοράκι και τον τρόπο με τον οποίο έσβησε το αναμμένο φυτίλι μιας βόμβας σ΄αυτό το σημείο, πραγματικότητα είναι πάντως, ότι το αγαλματάκι έχει κλαπεί πολλές φορές από το 1618 που τοποθετήθηκε στην παρούσα θέση του, μόλις δυο τετράγωνα από την Grand Place.
Γυμνό στην αυθεντική του μορφή, ενθουσιάζει ακόμη περισσότερο τους περαστικούς όταν ανάλογα με την περίσταση, το αντικρύζουν ντυμένο με διαφορετικά συνολάκια. Διότι αν και μικρός, ο Manneken-Pis διαθέτει μια αξιοζήλευτη γκαρνταρόμπα με 1.160 διαφορετικά κοστούμια, 140 από τα οποία εκτίθενται στο εξειδικευμένο, ευφάνταστο γειτονικό μουσείο Garderobe Manneken-Pis. Εντυπωσιακά σχέδια, φανταχτερά υφάσματα, περίτεχνα καπέλα, λεπτεπίλεπτα κεντήματα και αξεσουάρ σε δεκάδες στολές που έχει φορέσει ανά τους αιώνες, αποδεικνύουν με τον πιο ευρηματικό τρόπο πόσο αγαπητό είναι το αγαλματάκι με το γεμάτο σκέρτσο ύφος, αλλά και πόσο διάσημο έχε γίνει σε όλο τον κόσμο, αφού σχεδόν όλα τα κοστούμια που βλέπει κανείς να φορούν τα ομοιώματά του στις προθήκες, αποτελούν δωρεές κρατών από κάθε γωνιά της γης. Από ένα παρασημοφορημένο τελετουργικό ένδυμα που δώρισε το 1747 ο Λουδοβίκος ΙΕ΄της Γαλλίας που είναι και το παλαιότερο τα συλλογής, ως ένα κοστούμι σαν αυτά του Elvis Presley, προσφορά του βελγικού fun club του τραγουδιστή, και από τη στολή του Superman που δημιούργησε μόλις φέτος η Warner Bros για τον μικρό ήρωα ως τα ενδύματα ενός Βενετσιάνου Δόγη ή ενός γονδολιέρη, κάθε κοστούμι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης των Βρυξελλών, συνεχίζοντας μια παράδοση που ξεκίνησε τον 17οαιώνα και συνεχίζεται με την προσθήκη 20-30 νέων εμφανίσεων κάθε χρόνο.
Καθεμιά παρουσιάζεται με επίσημο τρόπο μπροστά στο αγαλματάκι-σιντριβάνι και αφού φορεθεί βρίσκει το δόμο της για τις προθήκες του μουσείου, όπου οι φορεσιές εναλλάσσονται περιοδικά. Ταξινομημένες ανά γεωγραφική περιοχή προέλευσης, θέμα -διασημότητες, αθλητικές ομάδες, ήρωες κόμικς, συντεχνίες, φολκλόρ και διάσημα καρναβάλια- ή οργανισμούς και οργανώσεις που τις προσέφεραν, εντυπωσιάζουν με την πιστότητα και την προσοχή στη λεπτομέρεια που τις διακρίνει. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εθνικές ενδυμασίες και τοπικές φορεσιές – είδαμε τον Manneken-Pis ντυμένο με αυθεντικό κιμονό αλλά και τιρολέζικο παντελονάκι, ως Κινέζο Μανδαρίνο και Ινδό μαχαραγιά, με πολύχρωμο πλατύγυρο καπέλο από το Περού και με μάλλινη κάπα Ρουμάνου βοσκού, αλλά μας έκλεψε την καρδιά με το κοστούμι νο1.097, μια μίνι Θρακιώτικη παραδοσιακή φορεσιά, δωρεά από τη χώρα μας με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ενσωμάτωση της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα. (Rue du Chêne 19, ανοιχτά Τρίτη-Κυριακή 10:00-17:00
Centre Belge de la Bande Dessinée – Βελγικό Κέντρο Κόμικς
Από την παγκόσμια πρωτεύουσα των κόμικς δεν θα περιμέναμε κάτι λιγότερο από έναν θεαματικό «ναό της ένατης τέχνης» κι αυτό ακριβώς επιτυγχάνει το Art Nouveau αριστούργημα του Victor Horta, όπου στεγάζεται το κατατοπιστικότατο Centre Belge de la Bande Dessinée. Τεχνικό αλλά εύληπτο και αρκετά λεπτομερές, δεν είναι ένα μουσείο που απευθύνεται σε παιδιά, αλλά σίγουρα γοητεύει με τον τρόπο που μας μυεί σ΄ ένα κόσμο γεμάτο έμπνευση και δημιουργικότητα, παρουσιάζοντας βήμα-βήμα τη γένεση μιας ιστορίας κόμικ και του πως μετατρέπεται σε κινούμενο σχέδιο. Αποκωδικοποιώντας αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο αφήγησης ιστοριών που καταργεί τα όρια της φαντασίας και αγκαλιάζει τους πειραματισμούς της φόρμας, της προοπτικής και της απεικόνισης, το μουσείο τιμά τους σπουδαίους καλλιτέχνες της δυναμικής αυτής τέχνης και τους ήρωες που μας έχουν χαρίσει.
Η πρώτη ενότητα, το «Musée de l’Imaginaire», αποδεικνύει ότι η έννοια των κόμικ είναι πολύ ευρύτερη και σοβαρότερη από τα ανάλαφρα, διασκεδαστικά αναγνώσματα της παιδικής μας ηλικίας. Εδώ παρακολουθούμε κάθε στάδιο μιας συναρπαστικής δημιουργικής διαδικασίας, που συνδυάζει την επιθυμία να ειπωθεί μια ιστορία με την τέχνη του σχεδίου και της ζωγραφικής: από την αναζήτηση της μορφής που θα πάρει μια αρχική ιδέα ως τη στιγμή που φτάνει να τυπωθεί, είτε ως ένθετη αυτοτελής ιστορία ή μέρος μιας συνέχειας σε περιοδικά έντυπα, είτε ως ξεχωριστό τεύχος. Ιστορίες χιουμοριστικές ή σατιρικές, έργα ερωτικά ή πολιτικής χροιάς, ξετυλίγουν ένα νήμα που ξεκινά από τον σεναριογράφο και καταλήγει στον εκδότη, και του οποίου τη διαδρομή παρακολουθούμε κυριολεκτικά να ζωντανεύει σε προθήκες με οθόνες όπου μολύβια, γραφίδες, μαρκαδόροι κα πινέλα σχηματίζουν εντυπωσιακά comic strips.
Ιδιαίτερο φόρο τιμής αποτίνει ένα ιδιότυπο «Hall of Fame» στους πρωτοπόρους που άνοιξαν το δρόμο για να ανθίσει αυτή η μορφή σύγχρονης τέχνης και βέβαια στον αυτοδίδακτο εικονογράφο George Remi, που με την υπογραφή Hergé και ως «πνευματικός πατέρας» του πανέξυπνου νεαρού ρεπόρτερ Tin Tin, αναδείχθηκε σε έναν από τους διασημότερους Βέλγους καλλιτέχνες. Οι περιπέτειες του Τεν Τεν έχουν πλέον μεταφραστεί σε 40 γλώσσες πουλώντας πάνω από 140εκ. τεύχη κόμικς παγκοσμίως, αλλά το Centre Belge de la Bande Dessinée παρουσιάζει εξίσου γλαφυρά τον κόσμο των Στρουμφ, του Λούκυ Λουκ και των Ντάλτονς. Αναπόσπαστο μέρος της μοναδικής εμπειρίας αποτελεί η επίσκεψη στη βιβλιοθήκη-αναγνωστήριο με τα σπάνια, ιστορικά τεύχη, στο κατάστημα με τη μεγάλη συλλογή από φιγούρες και κόμικς σε διάφορες γλώσσες, καθώς και ένα διάλλειμα στην κομψή Brasserie Horta, μέρος του εντυπωσιακού συγκροτήματος. (Rue des Sables 20, ανοιχτά Τρίτη-Κυριακή 10:00-17:00)
Musee Magritte – Μουσείο Μαγκρίτ
Στην καρδιά των Βρυξελλών, εκεί όπου την Place Royale οριοθετούν μεγαλόπρεπα κτήρια, το Musée Magritte μοιάζει περισσότερο με ένα ήσυχο πέρασμα στον κόσμο του ασυνείδητου παρά με ένα συμβατικό μουσείο. Αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στον René Magritte, συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη παγκοσμίως συλλογή του διάσημου σουρεαλιστή ζωγράφου, παρουσιάζοντας 230 έργα του παράλληλα με αρχειακό υλικό. Πίνακες, γκουάς, σχέδια, γλυπτά και ζωγραφισμένα αντικείμενα, καθώς και διαφημιστικές αφίσες, μουσικές παρτιτούρες, φωτογραφίες, ταινίες και κάποια προσωπικά αντικείμενα, συνυπάρχουν με τρόπο που ξεδιπλώνει όχι μόνο την καλλιτεχνική πορεία του μεγαλύτερου Βέλγου εκπροσώπου του σουρεαλισμού, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η σκέψη του επηρέασε βαθιά τη σύγχρονη οπτική κουλτούρα.
Διαθέτοντας επίσης τη σημαντικότερη συλλογή από την περίοδο «Vache» του καλλιτέχνη, τη σύντομη αλλά ριζοσπαστική φάση της καριέρας του το 1948, στην οποία αφήνοντας κατά μέρος το σουρεαλισμό επιδίδεται σε ζωηρόχρωμες, επιθετικές και καρτουνίστικες απεικονίσεις που αντλούν έμπνευση από τον κόσμο των comics, τον εξπρεσιονισμό και τον φωβισμό, το Musee Magritte συγκεντρώνει πολυάριθμα βραβεία και υπόσχεται μια μοναδική, εξατομικευμένη εμπειρία για καθέναν από τους 300.000 επισκέπτες που προσέρχονται κάθε χρόνο απ΄ όλο τον κόσμο για να ανακαλύψουν τη ζωή και το έργο του Ρενέ Μαγκρίτ. Μέσα από εικόνες όπου οι ουρανοί και τα σύννεφα κρύβονται πίσω από κουρτίνες, τα περιστέρια δεν είναι πουλιά αλλά φυλλώματα δέντρων και τ’ αντικείμενα δραπετεύουν από τη συμβατική λειτουργία τους, το οικείο μετατρέπεται διακριτικά σε παράδοξο, το μυστήριο συναντά το παράλογο και το απροσδόκητο και το καλλιτεχνικό αφήγημα αποκτά σιωπηλή ένταση και διαποτίζεται από φιλοσοφικό χιούμορ. (Place Royale 1, ανοιχτά Τρίτη-Παρασκευή 10:00-17:00, Σάββατο- Κυριακή 11:00-18:00)
Διαβάστε ακόμα:
10 Αirbnb στις Βρυξέλλες -Koμψά, vintage, οικονομικά
Ταξίδι στις Βρυξέλλες: Στην πόλη του μπον βιβάν και του ιδιαίτερου χιούμορ
Ακολουθώντας τα καλλιτεχνικά γκράφιτι των Βρυξελλών: Κάναμε μια ξεχωριστή διαδρομή στη βελγική πρωτεύουσα






