Η εξωστρέφεια του ελληνικού καλοκαιριού επιτάσσει εξορμήσεις στην αγκαλιά της θάλασσας, βουτιές σε κρυστάλλινα νερά και χαλάρωση στην ακρογιαλιά μέχρι το ηλιοβασίλεμα. Ανηφορικές βόλτες σε γραφικά σοκάκια που οδηγούν σε ασπρισμένες Χώρες, κάστρα με ιστορία, ή φυσικά μπαλκόνια με ατέλειωτη θέα. Χαλαρές βραδιές όπου ο χρόνος διαστέλλεται για να γεμίσει εύθυμες στιγμές, γεύσεις, τσουγκρίσματα, διασκέδαση και διαγραφή κάθε υποχρέωσης από το μυαλό. Κι όλοι μας έχουμε τον δικό μας αγαπημένο προορισμό όπου αισθανόμαστε έτσι ακριβώς ή είμαστε έτοιμοι να ανακαλύψουμε αυτόν που θα μας προσφέρει όλα τα παραπάνω.
Οι επιλογές ατελείωτες, με κάθε γωνιά της χώρας μας να επιδεικνύει τη μοναδικότητά της ποικιλοτρόπως και δικαίως να διεκδικεί τον χρόνο των φετινών μας διακοπών. Πέρα από τα συναρπαστικά φυσικά τοπία, την αξιοθαύμαστη τοπική αρχιτεκτονική, την ξεχωριστή γαστρονομική παράδοση και την ιδιαίτερη κουλτούρα κάθε τόπου που επηρεάζουν την επιλογή μας, μια σειρά πολιτιστικών δρώμενων έρχεται κάθε καλοκαίρι να προστεθεί στη λίστα των «συν» όλων και περισσότερων προορισμών, προσθέτοντας μια ξεχωριστή πολιτιστική διάσταση στο ταξίδι μας, μια ακόμη αξιομνημόνευτη εμπειρία.
Από την Πελοπόννησο ως την Εύβοια και από τα Δωδεκάνησα ως τα Επτάνησα, με μια ενδιάμεση στάση στις Σποράδες, πολλές ακόμη στις Κυκλάδες και φτάνοντας ως την Κρήτη, αξιόλογες και γεμάτες ενδιαφέρον περιοδικές εκθέσεις είναι αρκετές να γεμίσουν κάθε εβδομάδα του καλοκαιριού με μοναδικές εικόνες και να διευρύνουν τους ορίζοντές μας για την τέχνη. Στο παρόν άρθρο, εστιάζουμε σε τρεις, αναμφίβολα όμως προτείνουμε να επισκεφτείτε όσες περισσότερες φιλοξενούνται στους προορισμούς σας.
«Takis 1∞», Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Άνδρος
Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση του πρωτοπόρου γλύπτη Παναγιώτη Βασιλάκη -παγκοσμίως γνωστού ως Takis (1925-2019)- και το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή συμπράττει με το Ίδρυμα Takis, παρουσιάζοντας παράλληλα και στα δύο του μουσεία -σε Αθήνα και Άνδρο- την πρώτη αναδρομική έκθεση στην Ελλάδα που τιμά τον επιδραστικό και επαναστατικό στην τέχνη του και στη ζωή καλλιτέχνη. Πρόκειται μάλιστα για την πρώτη φορά που το σύνολο των χώρων του Ιδρύματος Γουλανδρή αφιερώνεται σε μία έκθεση, διατρέχοντας όλη την καλλιτεχνική πορεία του αυτοδίδακτου καλλιτέχνη, που θεωρούσε ότι η τέχνη δεν αφορά μια ελίτ και αποσκοπούσε τα έργα του να απευθύνονται σε όλους.
Το μεγάλο αυτό αφιέρωμα που καλύπτει σχεδόν επτά δεκαετίες και κάθε κεφάλαιο της πορείας του στην τέχνη, περιλαμβάνει πάνω από 150 έργα -γλυπτά, σχέδια, πίνακες και κοσμήματα-, τονίζοντας και αναδεικνύοντας την θεμελιώδη επιρροή του Τakis στη διεθνή καλλιτεχνική σκηνή. Τιμά όμως και τη μακροχρόνια φιλία του ζεύγους Γουλανδρή με τον καλλιτέχνη, όπως αποδεικνύουν τα 10 έργα του στη μόνιμη συλλογή του Ιδρύματος, κάποια εκ των οποίων αποτελούν δημιουργίες αποκλειστικά για τους Βασίλη και Ελίζα Γουλανδρή.
Κι ενώ στην Αθήνα το κομμάτι της έκθεσης εστιάζει στα «Μαγνητικά Πεδία», αποτελώντας μια ανασκόπηση της μακράς, γόνιμης σχέσης του Takis με τα μαγνητικά πεδία που υπήρξε σταθμός στη διαδρομή του, ξεκινώντας από το 1959 και εξελισσόμενη σε μια συναρπαστικά απολαυστική περιπέτεια που σημάδεψε το εικαστικό του αποτύπωμα, στην Άνδρο εκτός από τη Νέα Πτέρυγα του μουσείου, ξανανοίγει ειδικά για την έκθεση και η Παλαιά Πτέρυγα. Ήδη από τις 22 Ιουνίου, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου ταξιδεύει τον επισκέπτη σε όλα τα στάδια του έργου του Takis, ρίχνοντας φως κυρίως σε λιγότερο γνωστές δημιουργίες όπως οι «Σπείρες», πρώιμα έργα επηρεασμένα από τον Giacometti, και τα «Ερωτικά» με τον βαθύ αισθησιασμό που αποπνέουν. Καλύπτοντας μεγαλύτερο χρονικό εύρος, την περίοδο 1946-2018, στο νησιωτικό παράρτημα του Ιδρύματος Γουλανδρή, στη Χώρα της Άνδρου, παρουσιάζονται και εμβληματικές συλλογές όπως τα «Σινιάλα», που έχουν καθιερωθεί μεταξύ των πλέον αναγνωρίσιμων γλυπτών του 20ού αιώνα. Για όποιον βρεθεί αυτό το καλοκαίρι στην αρχοντική Άνδρο, η έκθεση Takis 1∞ αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία να θαυμάσει μια πρωτοφανή ποικιλία έργων ενός καλλιτέχνη που άδικα δεν είναι τόσο γνωστός στην Ελλάδα όσο στη Γαλλία και τις ΗΠΑ, αλλά και να ξεναγηθεί ομαδικά ή ατομικά στο εκρηκτικό, περίπλοκο, ακαταμάχητο σύμπαν του.
Διάρκεια έκθεσης: 22 Ιουνίου – 2 Νοεμβρίου 2025
«Είσαι ό,τι φοράς», Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, Ρέθυμνο
Ο τίτλος της έκθεσης είναι μια έκφραση κοινά αποδεκτή από ειδήμονες και μη της μόδας, αφού ο ρόλος των ενδυμάτων από αρχαιοτάτων χρόνων δεν περιορίζονταν στο να καλύπτουν το σώμα προφυλάσσοντάς το από τις καιρικές συνθήκες, καθώς επίσης καταδείκνυαν και υπογράμμιζαν την κοινωνική θέση, τη φύση της απασχόλησης και την καταγωγή του ατόμου. Αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητας, της καθημερινότητας και της προσωπικότητας πλέον καθενός μας, τα ρούχα αποτελούν ένα άμεσο και ισχυρότατο μέσο για να δηλώσουμε και να προβάλλουμε βασικά στοιχεία του χαρακτήρα, των εμπειριών και των επιδιώξεών μας.
Η μόδα πλέον αποτελεί ένα βασικό κεφάλαιο της pop κουλτούρας και μια τεράστια βιομηχανία πολλών δις, επηρεάζοντας καλώς ή κακώς την κοινωνική μας ζωή, τη συμπεριφορά, το status μας. Στο πλαίσιο αυτό, η διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, κ. Μαρία Μαραγκού με τη συνδρομή των επιμελητών Μαρίας Παναγίδου και Σταύρου Καβαλλάρη, και φέροντας σε διάλογο 29 ξεχωριστές δημιουργίες σχεδιαστών και καλλιτεχνών, ρίχνουν φως στην αμφίδρομη σχέση της μόδας και των προκλήσεων της εποχής μας, όπως αυτές εκφράζονται μέσω της σύγχρονης τέχνης και επηρεάζονται από τους προβληματισμούς που αυτή προβάλλει.
Τα έργα που εκτός από τη μόνιμη συλλογή του μουσείου προέρχονται επίσης από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), την ATOPOS, ιδιωτικές συλλογές, αλλά και απευθείας από τα ατελιέ κάποιων από τους καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων οι Αντώνης Βολανάκης, Σταμάτης Ζάννος, Rene Habermacher, Rebecca Horn, Travis Hutchison, Γιάννης Μπουρνιάς, Μαρία Παπαδημητρίου, Hussein Chalayan και Bill Georgoussis. Ξεχωρίζει το ειδικό αφιέρωμα στην αδικοχαμένη, σπουδαία Ρεθύμνια σχεδιάστρια μόδας Σοφία Κοκοσαλάκη (1972-2019) με τη σημαντικότατη διεθνή καριέρα και αναγνώριση, που δεν έπαψε να εμπνέεται από την Κρήτη, να τιμά τη χώρα μας και να αποτυπώνει το ελληνικό στοιχείο μέσω των τόσο αναγνωρίσιμων δημιουργιών της, που της χάρισαν τον τίτλο της Βασίλισσας του «Grecian Chic». Στο τμήμα αυτό της έκθεσης, ο επισκέπτης έχει τη μοναδική ευκαιρία να θαυμάσει συγκεντρωμένες 24 δημιουργίες της σχεδιάστριας, κάποια κοσμήματα και σχέδια από την πολύτιμη συλλογή της οικογένειάς της.
Διάρκεια έκθεσης: 17 Μαΐου – 31 Οκτωβρίου 2025
«Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων», Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, Σαντορίνη
Μια εμβληματική συλλογή έργων που ενώνει όλες τις Κυκλάδες, ένα πολυσήμαντο αφήγημα που ενώνει όλες τις γυναίκες, μια σπουδαία έκθεση που ενώνει τις ιστορικές περιόδους από την πρώιμη προϊστορία ως τον 19ο αιώνα. Η πρώτη πανκυκλαδική έκθεση που έχει διοργανωθεί ποτέ είναι αυτή που εγκαινιάζει το ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας και μας παρουσιάζει 180 μοναδικά αριστουργήματα, συγκεντρωμένα από τα μουσεία και τις αρχαιολογικές συλλογές της Αμοργού, της Άνδρου, της Δήλου, της Ίου, της Κέας, της Κύθνου, της Μήλου, της Μυκόνου και βέβαια της ίδιας της Σαντορίνης -κάποια μάλιστα σε πρώτη παρουσίαση στο κοινό- και από άλλους σημαντικούς πολιτιστικούς φορείς.
Κοινή συνιστώσα, η θέση και ο άγνωστος ρόλος των γυναικών στις νησιωτικές κοινωνίες, άλλοτε ως μητέρες και άλλοτε ως εταίρες, κάποιες ως έμποροι, άλλες ως διανοούμενες, συχνά θρηνωδοί, μερικές ως Θεότητες και ιέρειες ακόμη και ως μάγισσες, και σίγουρα μαχήτριες με τον έναν η τον άλλο τρόπο. Από την κολοσσιαίων διαστάσεων Κόρη της Θήρας με την καθηλωτική αρχαϊκή της μεγαλοπρέπεια ως τα ειδώλια της πρωτοκυκλαδικής περιόδου κι από τη μνημειώδη τοιχογραφία «Γυναίκες στο Άδυτο», που προέρχεται από τον ίδιο τον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου και μας προσφέρει σημαντικότατες λεπτομέρειες για τις λατρευτικές συνήθειες και το κοινωνικό γίγνεσθαι της προϊστορικής Θήρας, ως νομίσματα, αγγεία, κοσμήματα, ψηφιδωτά και εικόνες, όλα επιβεβαιώνουν τη σπουδαιότητα της γυναικείας υπόστασης από την οικογένεια ως τη θρησκεία, από την πραγματικότητα του εκάστοτε κοινωνικού βίου ως τη σφαίρα της μυθοπλασίας.
Σμιλεμένες σε μάρμαρο, σχηματισμένες από ψηφίδες, έντονα εκφραστικές ή δωρικής λιτότητας, αισθησιακές ή απόμακρες και αινιγματικές, κάθε μία από τις γυναικείες μορφές που συναπαρτίζουν τη μοναδική αυτή πολιτιστική εμπειρία έχει το δικό της ειδικό βάρος και τονίζει με τη δική της δυναμική όλα όσα διεκδικούν ως αυτονόητα οι γυναίκες του σήμερα.
Διάρκεια έκθεσης: 21 Ιουνίου – 31 Οκτωβρίου 2025
Διαβάστε ακόμα:
