Όποια εποχή του χρόνου και αν τύχει να βρεθείτε στην Κέρκυρα, δεν θα ξέρετε τι να πρωτοδιαλέξετε από τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς και τα πολυάριθμα μουσεία που μπορείτε να επισκεφθείτε.

11

Τα περισσότερα βρίσκονται στην παλιά πόλη, σε κοντινή απόσταση το ένα από άλλο, δίνοντάς σας την ευκαιρία να επισκεφθείτε περισσότερα από ένα την ίδια μέρα. Ανάμεσά τους, αυτό που κατέχει ξεχωριστή θέση, όχι μόνο για το θεσπέσιο, ιστορικής σημασίας ανάκτορο στο οποίο στεγάζεται, αλλά κυρίως για τη μοναδική συλλογή του, είναι το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης. Μια επίσκεψη σε αυτό το μοναδικό στην Ελλάδα μουσείο, θα σας ταξιδέψει στην Άπω Ανατολή, μέσα από εκθέματα που αποδεικνύουν την πλούσια κουλτούρα και την κληρονομιά των Ασιατικών πολιτισμών, από τον κινεζικό στον ινδικό, με πολλές ενδιαφέρουσες ενδιάμεσες στάσεις.

Το μουσείο οφείλει την ύπαρξή του στην πρωτοβουλία, το όνειρο και τη γενναιοδωρία του Γρηγορίου Μάνου -Έλληνα πρέσβη στην Αυστρία- ο οποίος ήταν παθιασμένος συλλέκτης κινέζικης, ιαπωνικής και κορεάτικης τέχνης. Ξόδεψε όλη την περιουσία του για την απόκτηση σχεδόν 9.500 αντικειμένων και έργων τέχνης σε δημοπρασίες στη Βιέννη και στο Παρίσι και το 1919 δώρισε τη συλλογή του στο Ελληνικό κράτος με τον όρο να αποτελέσει τον πυρήνα ενός μουσείου που θα στεγαζόταν στο Ανάκτορο Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου στην Κέρκυρα.

Το ιστορικό αυτό παλάτι είναι ένα από τα πιο κομψά, μεγάλης κλίμακας κτήρια στην παλιά πόλη της Κέρκυρας και αποτελούσε την έδρα τόσο του βρετανικού Τάγματος των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου, όσο και της Ιόνιας Γερουσίας. Από τα επίσημα εγκαίνια του μουσείου το 1927, στο οποίο ο Γρ. Μάνος ορίστηκε δια βίου διευθυντής, έχει υπάρξει ο μόνιμος χώρος όπου εκτίθενται οι Ασιατικές συλλογές. Στην πορεία του χρόνου, αποκτήθηκαν πολλά ακόμη αντικείμενα τα οποία εμπλούτισαν τη συλλογή, προερχόμενα και αυτά από γενναιόδωρες προσφορές, με πιο σημαντικές αυτές του Ν. Χατζηβασιλείου το 1974 και του Χ. Χιωτάκη το 1983. Σήμερα το μουσείο μπορεί να περηφανεύεται ότι είναι το μοναδικό στον Ελλαδικό χώρο αποκλειστικά αφιερωμένο σε τόσους σημαντικούς Ασιατικούς πολιτισμούς, όπως τον κινεζικό, ιαπωνικό, ταϊλανδέζικο, κορεάτικο, πακιστανικό και ινδικό.

Καθώς τα εκθέματα διαδέχονται το ένα το άλλο, κινούν όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον του επισκέπτη για τις διαφορετικές κουλτούρες που παρουσιάζονται και τους δεσμούς μεταξύ τους. Ξεκινώντας από τον πρώτο όροφο του ανακτόρου, η ανατολική πτέρυγα είναι αφιερωμένη στην κινεζική Συλλογή του Γρηγορίου Μάνου. Ένα πανόραμα αντικειμένων κινεζικής τέχνης που καλύπτει μια περίοδο 30 αιώνων, ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια σας ακολουθώντας χρονολογική σειρά. Θα θαυμάσετε κεραμικά, σπάνιες πορσελάνες, λίθινα και ορειχάλκινα αγαλματίδια καθώς και άλλα από σμάλτο και νεφρίτη, μαζί με αντικείμενα από λάκα, ελεφαντόδοντο και ημιπολύτιμα υλικά, που όλα φανερώνουν τις μοναδικές και εξελιγμένες τεχνικές των κινεζικών εργαστηρίων. Από προϊστορικά αγγεία των Δυναστειών Σανγκ και Τανγκ ως τα πολύχρωμα πορσελάνινα βάζα των Δυναστειών Μινγκ και Τσινγκ, υπάρχουν άπειρες εξαιρετικές λεπτομέρειες σε αυτά τα εντυπωσιακά έργα που θα τραβήξουν την προσοχή σας. Η συλλογή ολοκληρώνεται με σπάνια κινέζικα νομίσματα -μη χάσετε αυτά σε σχήμα μικρού σπαθιού – και με τους διάσημους κυλίνδρους ζωγραφικής σε λεπτό χαρτί ή μετάξι.

Αφήνοντας την ανατολική πτέρυγα και φτάνοντας στη δυτική, σας περιμένει ένας ακόμη σημαντικός πολιτισμός, του οποίου η συλλογή με πάνω από 6.000 αντικείμενα καλύπτει την χρονική περίοδο από τον 14ο έως τον 19ο αιώνα. Αυτή τη φορά επισκεπτόμαστε την Ιαπωνία, μέσα από μια εκτενή έκθεση και μια μεγάλη ποικιλία αντικειμένων καθημερινής χρήσης, που μας βοηθούν να καταλάβουμε τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες και τη νοοτροπία που διαμορφώνουν την ταυτότητα της Ιαπωνικής κουλτούρας. Ανάμεσα σε πορσελάνες, κεραμικά, πίνακες γνωστών καλλιτεχνών, αντικείμενα εσωτερικής διακόσμησης και μουσικά όργανα, μη χάσετε την ευκαιρία να θαυμάσετε τον αυθεντικό εξοπλισμό των Σαμουράι: πανοπλίες, σπαθιά και ένα εξαιρετικό αναδιπλούμενο παραβάν που απεικονίζει έφιππους Σαμουράι σε χρυσό φόντο. Καθώς η Ιαπωνική Συλλογή προχωρά προς τον 17ο αιώνα, γνωρίζουμε για την ακμάζουσα περίοδο Έντο, μέσα από μια εκτεταμένη απεικόνιση των διαφόρων εργαστηρίων πορσελάνης της εποχής, διαφόρων θρησκευτικών, ξύλινων χαρακτικών, κιμονό και αντικειμένων που χρησιμοποιούν οι Γκέισες και μια όμορφη συλλογή από μάσκες του διάσημου θεάτρου NO.

Ο 18ος κι ο 19ος αιώνας είναι αφιερωμένοι στον «Ρέοντα Κόσμο – Ukiyo-e», ένα καλλιτεχνικό κίνημα που άσκησε μεγάλη επιρροή στη δυτική τέχνη του 19ου αιώνα. Μια σειρά από σημαντικές ξυλογραφίες απεικονίζουν τις καθημερινές συνήθειες και τους τρόπους διασκέδασης των απλών ανθρώπων. Τέλος, η ιαπωνική συλλογή περιλαμβάνει δύο ακόμη αίθουσες: Η πρώτη αναβιώνει την ατμόσφαιρα μιας γιαπωνέζικης Αίθουσας Τσαγιού, η οποία έχει διακοσμηθεί με αυθεντικά έπιπλα. Η δεύτερη αίθουσα παρουσιάζει έξι υπέροχα ζωγραφισμένα παραβάν μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, που όλα τους αποτελούν μέρος της συλλογής Χατζηβασιλείου, προς τιμή του οποίου έχει ονομαστεί ολόκληρη η δυτική πτέρυγα.

Τρεις αίθουσες απομένουν στη δυτική πτέρυγα του μουσείου, που καλύπτουν τη συναρπαστική κουλτούρα χωρών όπως η Ινδία, το αρχαίο Πακιστάν, η Ταϊλάνδη, η Καμπότζη, το Θιβέτ και το Νεπάλ. Ένας αναλυτικός πίνακας δίνει λεπτομερείς πληροφορίες για την τέχνη στην Ινδία, που σχετίζεται με τις τρεις κύριες θρησκείες της χώρας.

Μία ακόμη βασική πλευρά της Ινδικής κουλτούρας, ο ερωτισμός, απεικονίζεται γλαφυρά σε ξυλόγλυπτα ερωτικά συμπλέγματα που προορίζονταν για εσωτερική και εξωτερική διακόσμηση ναών. Προχωρώντας προς την Γκαντάρα η έκθεση μας υπενθυμίζει την επιρροή του Μεγάλου Αλεξάνδρου τον 4ο αι. π.Χ. Βλέπουμε ακόμη μια σειρά ανάγλυφων με θέματα που αντλούνται από τη Βουδιστική εικονογραφία και σκηνές που κοσμούσαν ταφικά Βουδιστικά μνημεία. Αντιπροσωπευτικά του Σιάμ (Ταϊλάνδη), που αποτελούσε το σημαντικότερο κέντρο του Βουδισμού, είναι τα αγαλματίδια που διαφοροποιούνται ανάλογα με το καλλιτεχνικό κέντρο κάθε περιόδου.

Ιδιαίτερα καλοφτιαγμένες είναι οι κεφαλές του Βούδα, με το σύμβολο της σοφίας σε σχήμα ψηλής φλόγας. Περισσότερες κεφαλές του Βούδα, αυτή τη φορά λαξευμένες σε πέτρα, εκτίθενται από την Καμπότζη, το πιο σημαντικό καλλιτεχνικό κέντρο της νοτιοανατολικής Ασίας από τον 9ο έως τον 13ο αιώνα. Τέλος, ακολουθούμε τα ίχνη των Τουρκομάνων στις στέπες της ανατολικής Ασίας και γινόμαστε μάρτυρες της λιτής ομορφιάς της υφαντικής τους τέχνης, που έχει τις ρίζες της στο νομαδικό τους παρελθόν. Πολύχρωμα υφαντά, κεντήματα, κοσμήματα και ιδιαίτερα κιλίμια διαφόρων φυλών μαγνητίζουν το βλέμμα με τα ζωηρά τους χρώματα και τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα τους, δίνοντάς μας μια γεύση από τη ζωή των νομάδων στην κεντρική Ασία.

Φτάνοντας στο τέλος της συλλογής, αναλογίζεται κανείς την αλληλεπίδραση ανάμεσα στους διάφορους πολιτισμούς, την επικράτηση καλλιτεχνικών κινημάτων και την αφομoίωση άλλων, καθώς και τη συσσώρευση τόσων παραδόσεων και καλλιτεχνικών στυλ στην Άπω Ανατολή.