Παρά τις πληγές που άφησαν πίσω τους οι σεισμοί του 1953, η Κεφαλονιά διατηρεί ζωντανά τα ίχνη της ιστορίας της. Εκκλησιαστικά μνημεία, κάστρα και μουσεία συνθέτουν ένα πολιτιστικό μωσαϊκό που αξίζει να ανακαλύψει κανείς. Το Αργοστόλι, με τα ενδιαφέροντα μουσεία του, προσφέρει μια πιο ήσυχη αλλά ουσιαστική γνωριμία με το παρελθόν του νησιού.
Στο Αργοστόλι
Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη και Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο
Ιδρύθηκε χάρη σε κληροδότημα του ευεργέτη του νησιού Μαρίνου Κοργιαλένιου, το 1924 και συγχωνεύθηκε με την παλαιότερη Δημόσια Βιβλιοθήκη που λειτουργούσε από το 1887. Ειδικό τμήμα της είναι αφιερωμένο στην επτανησιακή βιβλιογραφία, ενώ υπάρχει μεγάλος αριθμός, κεφαλληνιακών κυρίως, εφημερίδων από το 1849. Φυλάσσεται επίσης σημαντικός αριθμός χειρογράφων -μεταξύ των οποίων και βυζαντινής μουσικής.
Το μουσείο βρίσκεται στον ισόγειο χώρο του διατηρητέου κτιρίου της Κοργιαλενείου Βιβλιοθήκης και λειτουργεί από το 1971. Οι συλλογές του έχουν στόχο να αποτυπώσουν από τη σκοπιά της καθημερινής ζωής των ανθρώπων την ιστορία της Κεφαλονιάς από την εποχή της Ενετικής κατάκτησης (γύρω στο 1500 μ.Χ.), μέχρι την καταστροφή του πολιτισμού του νησιού από τους σεισμούς του 1953. Οι συλλογές προβάλλουν την αστική και αγροτική ζωή σε όλες τις εκφάνσεις τους -ενδυμασία, οικιακή οικονομία, οικογενειακή και κοινωνική ζωή, λαϊκή τέχνη, αναψυχή-, καθώς και της εκκλησιαστικής τέχνης. Παρουσιάζουν επίσης την προσεισμική αρχιτεκτονική και πολεοδομία, τις καταστροφές του σεισμού του 1953 και την ανοικοδόμηση, ενώ αποδίδεται φόρος τιμής σε επιφανείς προσωπικότητες που σφράγισαν με τη δράση τους την τοπική ιστορία.
Τηλ: 26710 22583
Αρχαιολογικό Μουσείο
Φιλοξενεί εκθέματα που χρονολογούνται από τη γεωμετρική και την αρχαία εποχή, την κλασική περίοδο, την ελληνιστική, τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή εποχή, που ανακαλύφθηκαν χάρη στις ανασκαφές γύρω από το νησί. Μεταξύ των σημαντικότερων εκθεμάτων είναι το χάλκινο κεφάλι του 3ου αι. Π.Χ. και η πινακίδα «Tripis Damatri Ke Kora» του 6ου – 7ου αιώνα π.Χ., αφιερωμένη στη θεά Δήμητρα και την Περσεφόνη. Ειδικά στη δεύτερη αίθουσα θα δείτε ευρήματα από τη μυκηναϊκή περίοδο, η οποία είναι η πιο ενδιαφέρουσα για την Κεφαλλονιά, όπως χρυσά νομίσματα, χάλκινα σπαθιά, αγγεία, κοσμήματα και έναν αιγυπτιακό σκαραβαίο.
Αρχαιολογική Συλλογή Σάμης
Εκεί θα μάθετε πολλά για την ιστορία της περιοχής και θα δείτε τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα. Υπάρχουν 5 αίθουσες, κάθε μία από τις οποίες φιλοξενεί από μία θεματική ενότητα με ευρήματα από τη Σάμη και την ευρύτερη περιοχή η οποία ταυτίζεται με εκείνη που θεωρείται ότι ήλεγχε ως πόλη κράτος της κλασικής και ελληνιστικής περιόδου. Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζεται η διαχρονική κατοίκηση της Σάμης από την πρώιμη Εποχή του Χαλκού έως τους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους. Η δεύτερη αφορά τον ρόλο του υγρού στοιχείου και η τρίτη διαφορετικές εκφάνσεις της ανθρώπινης δράσης. Στην τέταρτη ενότητα, πολυάριθμα ευρήματα ανασυνθέτουν ταφικές πρακτικές των Σαμαίων και των Πανορμιτών. Στην αίθουσα 5 υπάρχουν πολυμεσικές εφαρμογές.
Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου
Στην κορυφή ενός πευκόφυτου 320 μ. στην περιοχή του χωριού Περατάτα, το κάστρο του Αγίου Γεωργίου (ή απλά Κάστρο) είναι ένα σημείο αναφοράς για το νησί και προστατευόμενο μνημείο. Πιθανολογείται ότι κτίστηκε από Βυζαντινούς αυτοκράτορες όταν το νησί είχε αμυντικό ρόλο στις πειρατικές επιδρομές των Αράβων και άλλων επίδοξων κατακτητών. Οι δυτικοί ηγεμόνες που κυριάρχησαν στο νησί για 3 αιώνες (1185-1435) συμπλήρωσαν το βυζαντινό οχυρό και το χρησιμοποίησαν ως διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο. Μετά από την ολιγόχρονη τουρκική παρουσία στο νησί το κατέκτησαν το 1500 οι Ενετοί, αλλά λόγω της 3μηνης πολιορκίας καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό.
Το 1504 άρχισε η ανοικοδόμησή του που ολοκληρώθηκε το 1594 και η ακανόνιστου σχήματος περίμετρος των τειχών, μήκους 600μ., ενισχύθηκε με 3 προμαχώνες. Στο εσωτερικό του αναπτύχθηκε ένας οικισμός που σύντομα επεκτάθηκε και εκτός των τειχών, στο λεγόμενο Προάστιο (Μπόργκο) όπου σώζεται ο ναός της Ευαγγελίστριας, χαρακτηριστικό δείγμα επτανησιακού μπαρόκ. Το φρούριο έχει έκταση 16.000 τ.μ. Μέσα από τα τείχη σώζονται το παρεκκλήσι της Παναγίας της Φρουράς, ο καθολικός ναός του Αγίου Μάρκου, ο ναός του Αγίου Νικολάου, η οικία του προβλεπτή, οι στρατώνες, δεξαμενές, αποθήκη και πυριταδαποθήκη.
Η Μονή του Αγίου Γεράσιμου
Ο αριστοκρατικής καταγωγής Γεράσιμος Νοταράς, καταγόταν από τα Τρίκαλα Κορινθίας. Από τα 20 του χρόνια ξεκίνησε να ταξιδεύει, πέρασε από τη Ζάκυνθο φημισμένη για τις σχολές, τις βιβλιοθήκες και τους δασκάλους της και ασκήτεψε στο μοναστήρι του αγίου Γεωργίου των Κρημνών. Ακολούθησαν πολλά ταξίδια αυτογνωσίας. Μόνασε πέντε χρόνια στο Άγιο Όρος, επισκέφθηκε άλλες μονές της Ελλάδας όπως των Μετεώρων και έφθασε μέχρι τους Αγίους Τόπους, τη Δαμασκό, την Αντιόχεια, το Σινά και αλλού. Στη συνέχεια ασκήτεψε στην Κρήτη και επέστρεψε στη Ζάκυνθο. Το 1555 πριν καλά-καλά κλείσει πενταετία εκεί, ο Γεράσιμος Νοταράς, αναζητώντας ξανά άλλον τόπο ησυχίας, μπήκε σε ένα μπρίκι και πέρασε απέναντι στην Κεφαλονιά.
Ασκήτεψε αρχικά σε μια σπηλιά στη περιοχή Λάσση, κοντά στο Αργοστόλι. Και μετά έφτασε ως τους δυτικούς πρόποδες του Αίνου. Εκεί σε έναν πεδινό τόπο, στην τοποθεσία Ομαλά, εντόπισε ένα εγκαταλελειμμένο μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Οι κάτοικοι των Βαλσαμάτων το αποκαλούσαν «Αγία Ιερουσαλήμ» και είχε καταστραφεί στα χρόνια των Σταυροφόρων. Ο άγιος ήταν τότε 52 ετών. Αποφάσισε να ξανακτίσει τη μονή κάτι που έγινε με τη βοήθεια των ντόπιων. Ο ίδιος συνέχισε να ζει ως ασκητής. Μέσα στο ανακαινισμένο καθολικό υπήρχε ένα άνοιγμα που οδηγούσε σε στέρνα η οποία είχε πάψει από καιρό να χρησιμοποιείται.
Είχε δύο δωμάτια και η παράδοση της μονής θέλει τον άγιο να την μετατρέπει σε ασκηταριό με το οποίο συνδέθηκαν πολλές θαυματουργικές διηγήσεις. Ο Γεράσιμος Νοταράς κοιμήθηκε στις 15 Αυγούστου του 1579, ανήμερα της Παναγίας. Στις 20 Οκτωβρίου του 1581 έγινε η πρώτη ανακομιδή του λειψάνου του, το οποίο βρέθηκε «άφθαρτο και ευωδιάζον». Ανακηρύχθηκε άγιος το 1622 και το σκήνωμά του φυλάσσεται στη μονή, όπου το 1992 ολοκληρώθηκε ο νέος ναός που είναι αφιερωμένος σε αυτόν. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 20 Οκτωβρίου και στις 16 Αυγούστου, οπότε η μονή κατακλύζεται από πλήθη των πιστών που έρχονται από όλη την Ελλάδα.
Μονή Άτρου
Το αρχαιότερο μοναστήρι της Κεφαλονιάς έχει κτιστεί στα 760 μ. σε μία εκπληκτική τοποθεσία στο βουνό Άτρος. Η χρονολογία ίδρυσης της Μονής της Θεοτόκου Άτρου υπολογίζεται στον 8ο π.Χ. αιώνα, ενώ για πρώτη φορά μνημονεύεται εγγράφως σε αναφορά του 1260. Είναι γυναικείο και εκεί σώζονται το παλαιότατο αρχονταρίκι και ο μεσαιωνικός μοναστηριακός πύργος, ο παλαιότερος στο νησί.
Μονή Αγριλίων
Χτισμένη τον 18ο αιώνα στα Αγρίλια της Σάμης, αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα στην περιοχή και στο νησί. Είναι αφιερωμένη στην Θεοτόκο, γι’ αυτό θα την ακούσετε και ως η Παναγιά στ’ Αγρίλια. Τη μονή, που είναι ανδρική, λέγεται ότι επέλεξε για να κηρύξει ο Κοσμάς ο Αιτωλός κατά την περιοδεία του στην περιφέρεια της Σάμης. Το μικρό εκκλησάκι εκτός του περιβόλου κτίστηκε ακριβώς για να θυμίζει το σημαντικό γεγονός. Κοντά στην Μονή Αγριλίων βρίσκονται τα ερείπια εκείνης των Αγίων Φανέντων με εξαιρετικά δείγματα μεταβυζαντινής τοιχογραφίας.
Ο θολωτός Μυκηναϊκός Τάφος Πόρου -Τζανάτων
Ανακαλύφθηκε το 1991 σε ένα λοφίσκο ανάμεσα στα χωριά Πόρο και Τζανάτα, στη θέση Μπρούτζι. Αποτελεί τον μεγαλύτερο γνωστό έως σήμερα θολωτό τάφο της βορειοδυτικής Ελλάδας ο οποίος χρονολογείται στην περίοδο 1400- 1350 π.Χ. Είναι κτισμένος σε βραχώδες πλάτωμα στη θέση ενός άλλου μικρότερου και παλαιότερου θολωτού τάφου. Η διάμετρος του θαλάμου είναι 6,80 μ. και το ύψος που έχει διασωθεί 4 μ. Τμήμα του θόλου έχει καταρρεύσει, ενώ ο τάφος είχε συληθεί ήδη από την αρχαιότητα. Πολλά από τα σημαντικά κτερίσματα του τάφου θα δείτε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αργοστολίου.
Οι Φιλαρμονικές
Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει επανειλημμένα τονίσει ότι τα πρώτα του μουσικά σκιρτήματα τα βίωσε στο Αργοστόλι κυρίως, χάρη στη μπάντα της Φιλαρμονικής Σχολής Κεφαλονιάς. Οι εκπληκτικές εκτελέσεις της αναγνωρίστηκαν άλλωστε από την ίδρυσή της (1836), ενώ το 1896 συμμετείχε στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η πορεία της Σχολής, καλλιτεχνικός σύμβουλος της οποίας υπήρξε και ο κορυφαίος μουσικοσυνθέτης και καθηγητής του Ωδείου Αθηνών, Διονύσης Λαυράγκας, ήταν πάντα ανοδική.
Στην «αντίπερα όχθη» υπάρχει η Φιλαρμονική Σχολή Ληξουρίου, την οποία ίδρυσε το 1836 ο μαθητής των διασήμων της εποχής, Πέτρος Σκαρλάτος. Το 1839 αρνήθηκε να εκτελέσει τον εθνικό ύμνο και η λειτουργία της απαγορεύτηκε -επανιδρύθηκε όμως το 1855. Με τους 60 επαγγελματίες μουσικούς της, η Φιλαρμονική Ληξουρίου έχει παρουσία στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Πέρα από τα δύο ιστορικά σωματεία, που έχουν βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών, στην Κεφαλονιά έχουν παρουσία επίσης και οι Φιλαρμονικές του Δήμου Αργοστολίου, της Λειβαθούς, της Σάμης, και του Δήμου Πυλαρέων.
Η κεφαλονίτικη Ρομπόλα
Το λευκό κρασί που παράγεται στην Κεφαλονιά είναι Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και βασικό προϊόν εξαγωγών σε Ελλάδα και εξωτερικό. Είναι επίσης συνυφασμένο με την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού. Τα αμπέλια φύονται σε άγονα και ορεινά εδάφη, οπότε οι αμπελώνες βρίσκονται κυρίως στην περιοχή Ομαλών -Τρωιανάτων, φτάνοντας ως τα όρια του ελατοδάσους του Εθνικού Δρυμού Αίνου. Η Ρομπόλα εξαιρετική οξύτητα και λευκοπράσινο χρώμα με χρυσοκίτρινες ανταύγειες. Το πρωτογενές άρωμα χαρακτηρίζουν τα άνθη εσπεριδοειδών το ροδάκινο, το κίτρο και το μήλο.
Διαβάστε ακόμα:
Ένα γαστρονομικό ταξίδι στην Κεφαλονιά: Τοπικές γεύσεις και βιωματικές εμπειρίες
Γιώργος Ποταμιάνος: Με το καγιάκ από την Κεφαλονιά στην Κωνσταντινούπολη
