Οι κορυφαίες πολιτιστικές επιλογές στη Σκιάθο

Η Μονή της Ευαγγελίστριας 

Ιδρυτής του μοναστηριού της Ευαγγελίστριας υπήρξε ο όσιος Νήφων. Κτίστηκε το 1794 και βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του ορεινού όγκου της Σκιάθου, πλάι στις πηγές που καταλήγουν στο ρέμα του Λεχουνίου. Οι οχυρωμένοι τοίχοι του συγκροτήματος θυμίζουν μοναστήρι του Αγίου Όρους και το καθολικό δεσπόζει στο μέσον του κτιριακού συγκροτήματος. Η μονή διαθέτει τριώροφη πτέρυγα κελιών. Σώζονται ακόμη, το χαμηλότερο κτίσμα της τράπεζας, το νοσοκομείο, το αρχονταρίκι, η εστία, το μαγκιπείο (φούρνος-ζυμωτήριο) η βιβλιοθήκη, τα παρεκκλήσια του Αγίου Ιωάννου και του Αγίου Δημητρίου, ο στάβλος, οι αποθήκες και η στέρνα. 

Η μονή συνέβαλε στην προπαρασκευή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, παρέχοντας εφόδια και νοσοκομειακή περίθαλψη στα πληρώματα των καταδρομικών πλοίων που έδεναν στον όρμο του Λεχουνίου. Στον αργαλειό της υφάνθηκε το 1807 η πρώτη γαλανόλευκη παντιέρα που έμελλε να γίνει επίσημη σημαία του νεοελληνικού κράτους, ενώ πριν και κατά τη διάρκεια του αγώνα το κατώφλι της πέρασαν οι οπλαρχηγοί Θ. Κολοκοτρώνης, Α. Μιαούλης και ο κλεφταρματολός Νικοτσάρας που έδρασε στην περιοχή. 

Η μονή παράγει και εμφιαλώνει κρασί. Επιπλέον παρασκευάζει και πουλάει σε περιορισμένο αριθμό παραδοσιακά γλυκά, μέλι, τσίπουρο, λιαστό λικέρ, ελαιόλαδο και επιτραπέζιες ελιές -έχει μάλιστα και e-shop.

Τα μουσεία της Ευαγγελίστριας

Φιλοξενούνται στην ανακαινισμένη νότια πτέρυγα. Η πρώτη συλλογή αφορά έκθεση των ιερών κειμηλίων και στις προθήκες εκτίθενται χρυσοποίκιλτοι σταυροί, δισκοπότηρα, υστεροβυζαντινές φορητές εικόνες, βαρύτιμα καλύμματα ευαγγελίων, Οθωμανικά χειρόγραφα, άμφια και παλαίτυπα.

Στο Λαογραφικό Μουσείο στις επόμενες αίθουσες, θα δείτε παραδοσιακές φορεσιές των Βόρειων Σποράδων, αργαλειούς, σκεύη καθημερινής χρήσης από άλλες εποχές και το αποκαταστημένο μαγγιπείο (φούρνος-ζυμωτήριο) της Μονής.

Η τρίτη συλλογή ανήκει στην εφοπλιστική οικογένεια Ποταμιάνου. Έχει τίτλο: «Εποποιία Βαλκανικών Πολέμων –Ο Αγώνας στην Ξηρά και την θάλασσα» και παρουσιάζει  μέσα από ένα σημαντικό φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, τα γεγονότα που οδήγησαν στην απελευθέρωση της Ηπείρου, της Μακεδονίας, και των νησιών του Αιγαίου, την περίοδο 1912-13. Τα καλοκαίρια φιλοξενούνται διάφορες εκθέσεις φωτογραφίας. 

Το κάστρο της Σκιάθου

Βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νησιού απέχοντας 11 χιλιόμετρα από την πόλη. Η ίδρυσή του χρονολογείται στις αρχές του 14ου αιώνα τότε που η πειρατεία μάστιζε τα νησιά του Αιγαίου και αποτέλεσε επί 5 αιώνες τον μοναδικό οργανωμένο οικισμό του νησιού. Οι τρεις πλευρές του που κοιτάζουν προς τη θάλασσα διέθεταν ασθενέστερο τείχος λόγω της φυσικής οχύρωσης που παρείχαν οι απόκρημνες ψηλές ακτές. Προς την ξηρά όμως, σώζονται ακόμη ισχυρές επάλξεις και η πύλη με τον πυργίσκο. Με το υπόλοιπο νησί συνδεόταν μέσω ξύλινης γέφυρας η οποία σε περιπτώσεις κινδύνου σερνόταν στο εσωτερικό του. Η πρόσβαση σήμερα γίνεται μέσω χτιστών σκαλοπατιών.  

Άθικτες διασώθηκαν ως τις μέρες μας μόνο δυο από τις 22 εκκλησίες του. Το γενέσιον του Χριστού, μια μονόκλιτη βασιλική με ξύλινη στέγη και θαυμάσιες τοιχογραφίες στο ύφος της Κρητικής Σχολής και εκείνη του Αγίου Νικολάου με τα εντοιχισμένα κεραμικά. Λιγοστά ερείπια του ιερού σώθηκαν από την Παναγία την Πρέκλα ενώ έχουν ανακαινιστεί τα ξωκλήσια της Αγίας Μαρίνας, του Αγίου Βασιλείου και κάποια μικρά καστρόσπιτα. Στη θέση Μπαρμεράκι, που βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο του κάστρου, υπάρχει ακόμη το μεγάλο κανόνι της Αναγκιάς που κρατούσε μακριά τα εχθρικά πλοία. 

Η Παναγία Εικονίστρια 

Από τον παραλιακό δρόμο που διασχίζει τον τουριστικό οικισμό του Τρούλλου μεσολαβούν 4 χλμ. ασφάλτινης διαδρομής, μέσα σε ένα από τα ωραιότερα πευκοδάση του νησιού, για να φτάσει κανείς στο μοναστήρι της πολιούχου του νησιού.

Το εσωτερικό της απέριττης εκκλησίας με τους μαρμάρινους κίονες που στηρίζουν τον παντοκρατορικό θόλο, είναι διακοσμημένο με αγιογραφίες του 1741. Εξαίρετο δείγμα ξυλογλυπτικής με επιχρίσματα είναι και το τέμπλο του ιερού της. Ο ναός περιστοιχίζεται από ασβεστωμένα κελιά διαφόρων χρήσεων. Η εικόνα της Εικονίστριας παριστάνει την μορφή της Θεοτόκου από τον τράχηλο και πάνω και μάλλον αποτελεί τεμάχιο από μεγαλύτερη εικόνα τέμπλου στον τύπο της Βρεφοκρατούσας. Στο μοναστήρι σήμερα υπάρχει μόνο αντίγραφο εκείνης της εικόνας, καθώς η αυθεντική φυλάσσεται στην εκκλησία των Τριών Ιεραρχών. Το μοναστήρι πανηγυρίζει την πρώτη Κυριακή του Ιουλίου και στα Εισόδια της Θεοτόκου.

Η Παναγία η Εικονίστρια έλαβε το μοναδικό αυτό προσωνύμιο, είτε επειδή βρέθηκε στο κλωνί του δέντρου, από παραφθορά του Κλωνίστρια, είτε επειδή κατά την φανέρωσή της αιωρείτο (Κουνίστρια), είτε γιατί οι πρώτοι πιστοί που την είδαν να λάμπει, την αποκάλεσαν εικών αστρία, δηλαδή αστερόφωτη.

Μουσείο Ναυτικής και Πολιτιστικής Παράδοσης Σκιάθου

Ιδρύθηκε το 2015 και στεγάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο που υπάρχει στο Μπούρτζι. Με περισσότερα από 600 εκθέματα, αφηγείται την ιστορία των  δύο αιώνων ναυπηγικής και Ναυτικής παράδοσης του νησιού. Παρουσιάζει, επίσης, ένα μικρό αφιέρωμα στο πολεμικό ναυτικό και την ιστορία του υποβρυχίου Λάμπρος Κατσώνης που βυθίστηκε ανοιχτά της Σκιάθου το 1943.

Σκιαθίτικο Σπίτι 

Ένα πετρόκτιστο διώροφο οικοδόμημα του 1910 στην πόλη της Σκιάθου, που αποτελεί το πατρογονικό σπίτι μιας ντόπιας οικογένειας,  γεμάτο κειμήλια, φορεσιές, αντικείμενα και φωτογραφίες. 

Διαβάστε ακόμα:

Η Σκιάθος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Οι κορυφαίες δραστηριότητες στη Σκιάθο

Κάστρο: Μια γραφική, απόμερη παραλία κάτω από τη μεσαιωνική πολιτεία της Σκιάθου