Διακόσια τρία χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Αθήνας και σε υψόμετρο περίπου 950 μέτρων απλώνεται το κεφαλοχώρι της Δημητσάνας. Χτισμένο πάνω σε δύο λόφους, αγναντεύει τις δασωμένες πλαγιές και κορυφές, αλλά και την κοιλάδα της Μεγαλόπολης. Αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς χειμερινούς προορισμούς, καθώς διατηρεί την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της πέτρας σε σπίτια και δρόμους και περιτριγυρίζεται από πλούσια φύση.
Φθάνοντας, το χωριό σάς καλωσορίζει με το πράσινό του, τη μυρωδιά του τζακιού και τον κελαριστό ήχο του ποταμού Λούσιου. Αφού περάσετε τη μεγάλη πέτρινη γέφυρα και ανεβείτε προς το κέντρο, καλό είναι να αρχίσετε να ψάχνετε για πάρκινγκ, καθώς η στάθμευση στη Δημητσάνα είναι περιορισμένη. Στα αριστερά σας, λίγο μετά τη γέφυρα, θα συναντήσετε το πρώτο πάρκινγκ, ενώ λίγο πιο πάνω, στα δεξιά, θα δείτε την πινακίδα που οδηγεί στο δημοτικό χώρο στάθμευσης. Έχετε υπόψη ότι τα μεγάλα οχήματα, δυσκολεύονται στις μετακινήσεις μέσα στο χωριό, καθώς οι δρόμοι είναι στενά, ανηφορικά καλντερίμια. Αφήστε, λοιπόν, το αυτοκίνητό σας, τακτοποιηθείτε στον ξενώνα σας και ξεκινήστε το σεργιάνι. Δηλαδή, το πάνω-κάτω στον κεντρικό δρόμο της Λαμπαρδοπούλου, εκεί όπου βρίσκονται τα περισσότερα καφέ, οι ταβέρνες, αλλά και τα καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα, σουβενίρ και κοσμήματα. Μην ξεχνάτε πως η περιοχή φημίζεται για την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας.
Στα μαγαζάκια δεξιά κι αριστερά του δρόμου θα βρείτε σκαλιστές ξύλινες γκλίτσες, τσάι του βουνού, χυλοπίτες, χρωματιστά κουδούνια, μέλι, ρίγανη, διακοσμητικά, ψημένη ρακί, καλλυντικά από μικρές εταιρείες και χειροποίητα κοσμήματα για κάθε προτίμηση: από μίνιμαλ και παραδοσιακά μέχρι πιο αρτιστίκ, όπως αυτά στο «Κόσμηση» και το «Denada Workshop».
Για καφέ, καθίστε στο «R4» με το τζάκι, το εντυπωσιακό ξύλινο ταβάνι και την υπέροχη θέα, ιδίως από τον επάνω όροφο. Μπορείτε ακόμη να πάτε δίπλα, στο ζεστό «Καφέ Αντίκα», ή να ανεβείτε τα σκαλάκια απέναντι για χουχούλιασμα στο καφέ «4 Εποχές», στο Monasty ή στο bistro «Τα Κάτω Πάνω»
Αν θέλετε πρώτα να εξερευνήσετε το χωριό και ύστερα να χαλαρώσετε, ανεβείτε τα σκαλιά προς την πλατεία της Αγίας Κυριακής και το Δημοτικό Σχολείο, καθώς ακριβώς από πίσω βρίσκεται η διάσημη Βιβλιοθήκη της Δημητσάνας, η οποία περιλαμβάνει περίπου 40.000 τίτλους και έγγραφα. Πρόκειται για βιβλία που μετρούν αιώνες ζωής, όπως Ευαγγέλια του 16ου αιώνα σε περγαμηνή, χειρόγραφους κώδικες, πατερικά κείμενα, λεξικά, ανθολογίες και τουρκικά φιρμάνια με περίτεχνη ζωγραφική διακόσμηση. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης κατά των Οθωμανών, μεγάλος όγκος βιβλίων χρησιμοποιήθηκε μαζί με το φημισμένο μπαρούτι της Δημητσάνας για τις ανάγκες του αγώνα. Παράλληλα με τα βιβλία, εκτίθενται και αντικείμενα ή ενδυμασίες κυρίως του 19ου αιώνα. Εδώ φυλάσσονται, σε ειδική ορειχάλκινη λάρνακα, τα οστά του Παλαιών Πατρών Γερμανού, καθώς και η σέλα του αλόγου του Παπαφλέσσα.
Σήμερα, η Βιβλιοθήκη έχει τόσο μουσειακό όσο και μορφωτικό χαρακτήρα, διαθέτοντας Δανειστικό Τμήμα και Κέντρο Πληροφόρησης. Η Άννα και η Μαρία, που φροντίζουν για τη λειτουργία της, είναι εξαιρετικά ευγενικές και θα χαρούν να σας διηγηθούν την ιστορία της. (Ώρες λειτουργίας: Τρίτη–Σάββατο, 09:00–14:00). Από την άλλη πλευρά, στο δρόμο προς το δημοτικό πάρκινγκ, στο δεξί σας χέρι, βρίσκεται το σπίτι του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄, όπου στεγάζεται το Εκκλησιαστικό Μουσείο και ένα μικρό παρεκκλήσι. Πάνω από το μουσείο υψώνεται ο επιβλητικός ναός του Αγίου Χαραλάμπους, χτισμένος το 1832. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το καμπαναριό του, έργο του 1888, κατασκευασμένο από τεχνίτες της πέτρας από την Πυρσόγιαννη.
Λίγο πιο κάτω βρίσκεται ο μικρός ναός του Αγίου Ευθυμίου, χτισμένος το 1924. Λειτουργεί δύο με τρεις φορές το χρόνο και είναι αφιερωμένος στον Άγιο Νεομάρτυρα Ευθύμιο εκ Δημητσάνης, μέσα στο ναό φυλάσσονται και λείψανά του.
Σε μικρή απόσταση από το χωριό βρίσκεται το Μουσείο Υδροκίνησης του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, αφιερωμένο στη σημασία και την ιστορία της υδροκίνησης. Μπορείτε να το επισκεφθείτε οδικώς, όμως αν σας αρέσει το περπάτημα, η διαδρομή από το χωριό ως εκεί είναι μια όμορφη και ήρεμη βόλτα μέσα στη φύση.
Αξίζει να ξυπνήσετε νωρίς το πρωί, την ώρα που το χωριό ακόμα κοιμάται και η ομίχλη καλύπτει τις στέγες και τα σοκάκια, για να απολαύσετε μία από τις πιο ατμοσφαιρικές στιγμές της Δημητσάνας. Η σχεδόν απόλυτη ησυχία και τα απαλά χρώματα της αυγής συνθέτουν το ιδανικό σκηνικό για φωτογραφίες. Φροντίστε να περάσετε από την πλατεία της Αγίας Κυριακής ή από το Ρολόι για να δείτε την κοιλάδα της Μεγαλόπολης σκεπασμένη με ένα πέπλο από σύννεφα, όπου ξεχωρίζει μόνο η χαρακτηριστική ριγέ καμινάδα του εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας.
Αφήνοντας πίσω το χωριό, αξίζει να κάνετε μια εκδρομή ως τη Βυτίνα, για καφέ και γαλακτομπούρεκο στην πλατεία του Αγίου Τρύφωνα, αλλά και για έναν περίπατο στον δεντροσκέπαστο «Δρόμο της Αγάπης». Πριν φύγετε, προμηθευτείτε ντόπιο μέλι ελάτου-βανίλιας, όσπρια όπως κόκκινες φακές και φάβα, χυλοπίτες, τσάι του βουνού και βότανα, καθώς και ντόπια φέτα. Ρίξτε επίσης μια ματιά στα μικρά καταστήματα με χειροποίητα κοσμήματα, όπως το «Red Fox Stories» στο δρόμο προς το Δημοτικό Σχολείο.
Απαραίτητη βόλτα και αυτή στο αρχοντοχώρι της Στεμνίτσας, με τα όμορφα πέτρινα πυργόσπιτα και τα ατμοσφαιρικά σοκάκια. Η πιο διάσημη στάση εδώ είναι ο καφές δίπλα στη σόμπα, συνοδεία πορτοκαλόπιτας, στη «Γερουσία» δίπλα στο ρολόι. Στη Στεμνίτσα θα βρείτε επίσης εργαστήρια χειροποίητων κοσμημάτων, όπως το «Εργαστήριο Σ. Γυφτοπούλου» και το «Αρχέτυπο», πάνω στον κεντρικό δρόμο.
Για όσους αγαπούν τη φύση και τις περιηγήσεις μέσα σε αυτή, υπάρχουν δύο πολύ όμορφες προτάσεις. Η πρώτη είναι προς την αρχαία Γόρτυνα, που περιβάλλεται από εντυπωσιακή φύση, στο σημείο όπου καταλήγει το φαράγγι του Λούσιου. Αφήστε το αυτοκίνητό σας στο πλάτωμα δίπλα στο μικρό πέτρινο γεφύρι και περπατήστε για λίγο μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο, ο οποίος δεν είναι περιφραγμένος και δεν διαθέτει είσοδο. Εκεί θα δείτε τα υπολείμματα του ιερού του Ασκληπιού, ενώ λίγο πιο πέρα βρίσκεται το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα, κτισμένο πάνω στα θεμέλια αρχαίου ναού.
Πριν περάσετε το γεφύρι, στα αριστερά σας ξεκινά ένα μονοπάτι που κατεβαίνει ως το ποτάμι. Το καλοκαίρι, οι ντόπιοι συγκεντρώνονται εκεί για δροσερές βουτιές, ενώ αποτελεί και υπέροχο σημείο για πικ νικ κάτω από τη σκιά των δέντρων. Από το ίδιο σημείο ξεκινούν και πεζοπορικά μονοπάτια που εισχωρούν βαθύτερα στο φαράγγι, προσφέροντας μοναδική επαφή με τη φύση του Λούσιου.
Η δεύτερη πρόταση αφορά το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου και αποτελεί μια μικρή αλλά εξαιρετικά όμορφη πεζοπορική διαδρομή. Αφήστε το αυτοκίνητό σας στο πλάτωμα, στο τέλος του δρόμου, και ακολουθήστε το μονοπάτι μήκους περίπου 800 μέτρων που οδηγεί στο μοναστήρι. Στην αρχή του μονοπατιού θα συναντήσετε ένα μικρό εκκλησάκι με μπαλκόνι, από όπου μπορείτε να αγναντέψετε το φαράγγι, καθώς και παγκάκια για όσους προτιμούν να καθίσουν και να απολαύσουν τη θέα χωρίς να περπατήσουν.
Το μονοπάτι που οδηγεί στο μοναστήρι είναι ήπιο και καταπράσινο. Διασχίζει το φαράγγι και, στα ανοίγματα ανάμεσα στα δέντρα, αποκαλύπτονται τα τραχιά βράχια και το απέραντο πράσινο, ενώ στην απέναντι πλαγιά ξεχωρίζει η μονή Φιλοσόφου, σκαρφαλωμένη πάνω στα βράχια.
Φθάνοντας στο μοναστήρι, η εικόνα προκαλεί δέος. Τα ψηλά, απότομα βράχια και τα ξύλινα κτίσματα της μονής μοιάζουν να κρέμονται πάνω τους. Η εκκλησία, μικρή και κολλημένη στο βράχο, αποπνέει μια βαθιά μυσταγωγική ατμόσφαιρα. Αφού προσκυνήσετε, βγείτε στο μπαλκόνι για να απολαύσετε τη συγκλονιστική θέα και έπειτα κατεβείτε στο μικρό καθιστικό, όπου οι μοναχοί θα σας προσφέρουν δροσερό νερό, ελληνικό καφέ και λουκουμάκια, μια χειρονομία φιλοξενίας και ευχαριστίας για τη διαδρομή που κάνατε ως εκεί.
Διαμονή
Ξενώνας Καζάκου: δίπλα ακριβώς στην εκκλησία της Αγίας Κυριακής, πέντε λεπτά από τον κεντρικό δρόμο. Όμορφα παραδοσιακού ύφους δωμάτια και ευγενική φιλοξενία (Τηλ: 2795031660).
Mikri Arktos: πολύ προσεγμένο boutique hotel, πάνω από την εκκλησία του Αγίου Χαράλαμπου, που συνδυάζει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική με τη μίνιμαλ αισθητική (Τηλ: 6974474388).
Ξενώνας Αμανίτες: παραδοσιακός ξενώνας με χουχουλιάρικα δωμάτια και όμορφη θέα (Τηλ: 2795031090).
Ξενώνας Θεονύμφη: όμορφος ξενώνας κοντά στην Αγία Κυριακή, με κάποιες πιο σύγχρονες πινελιές (Τηλ: 2795029215).
Φαγητό
Τεύθις: παραδοσιακή ταβέρνα πάνω στον κεντρικό δρόμο, σερβίρει ψητά της ώρας αλλά και μαγειρευτά (Τηλ: 2795031514).
Το Καπηλειό των αθανάτων: βλέπει προς το ποτάμι και τη Μεγαλόπολη και σερβίρει ψητά και μαγειρευτά, ενώ είναι γνωστό για το χοιρινό «πλεξούδα» (Τηλ: 6978060481).
Δρυμώνας: προσεγμένη σάλα, πάνω στη Λαμπαρδοπούλου προς την έξοδο του χωριού. Σερβίρει παραδοσιακή κουζίνα με μαγειρευτά και ψητά της ώρας (Τηλ: 2795031116).
Διαβάστε ακόμα:
Δημητσάνα: Ταξίδι στο κεφαλοχώρι της ορεινής Αρκαδίας
Παραδοσιακά γλυκά, νόστιμες πίτες, ψωμί από ξυλόφουρνο -5 γευστικά στέκια σε Βυτίνα και Δημητσάνα
Βυτίνα-Δημητσάνα-Λαγκάδια: Διαδρομή για weekend στην ορεινή Αρκαδία
