Στην ορεινή Κορινθία τα παιδιά δε θα βαρεθούν ούτε λεπτό. Η Ζήρεια (Κυλλήνη) είναι ένα βουνό φιλικό, με φύση μαγευτική. Μπορούν να επιδοθούν σε πολλές δραστηριότητες, από το περπάτημα μέχρι την τοξοβολία και το ποδήλατο βουνού. Στη λίμνη Στυμφαλία θα κάνουν ένα υπέροχο επιτόπιο μάθημα μυθολογίας και φυσικής ιστορίας, καθώς λειτουργεί εκεί το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας.
Σε λιγότερο από δύο ώρες οδήγησης από την Αθήνα θα φτάσετε στο δωμάτιο του ξενώνα σας στα Τρίκαλα Κορινθίας. Ο αέρας εδώ, σε υψόμετρο περίπου 900 μέτρων, είναι ζωογόνος και η Ζήρεια ξεδιπλώνει τις πλαγιές της πάνω από το χωριό με τα πέτρινα σπίτια. Ή μάλλον, τα χωριά, αφού τα Τρίκαλα αποτελούνται από τρεις ξεχωριστές συνοικίες, τα Άνω, τα Μεσαία και τα Κάτω Τρίκαλα.
Μια γρήγορη τακτοποίηση των πραγμάτων και βγαίνετε με τα παιδιά για την πρώτη βόλτα. Ξεκινήστε από τα ψηλά. Τα Άνω Τρίκαλα τα αγκαλιάζει ένα πλούσιο δάσος από λεύκες, κέδρους, πλατάνια και μουριές. Το φθινόπωρο τα δέντρα, καθώς αλλάζουν χρώματα, κάνουν το θέαμα ακόμη πιο εντυπωσιακό. Αυτή η συνοικία λεγόταν Αρχοντομαχαλάς. Όπως θα δείτε περπατώντας στα σοκάκια, διατηρούνται ακόμη εντυπωσιακά σπίτια των αρχών του 19ου αιώνα, που ανήκαν σε πλούσιες οικογένειες όπως οι Δασαίοι και οι Πετρουτσόπουλοι. Ωστόσο, εκείνοι που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στα Άνω Τρίκαλα ήταν οι Νοταράδες, μια ιστορική οικογένεια με ρίζες στη βυζαντινή περίοδο και ισχυρή παρουσία στην Κορινθία.
Το τριώροφο σπίτι τους έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, ωστόσο παραμένει ερειπωμένο. Πλάι στο σπίτι βρίσκεται η εκκλησία του Οσίου Γερασίμου Νοταρά προς τιμήν του Αγίου που καταγόταν από τα Άνω Τρίκαλα. Αξίζει να δείτε επίσης τον ναό του Αγίου Νικολάου, με τον χαρακτηριστικό του θολωτό τρούλο και τις ωραίες μεταβυζαντινές αγιογραφίες στο εσωτερικό του.
Στάση για καφέ, γλυκό ή φαγητό μπορείτε να κάνετε στην πλατεία των Μεσαίων Τρικάλων, που τα σαββατοκύριακα είναι μονίμως γεμάτη από επισκέπτες. Μέσα στα σοκάκια θα βρείτε παλιές εκκλησίες, όπως της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, του 18ου αιώνα, με το πετρόκτιστο τέμπλο τους. Υπάρχουν κι εδώ αρχοντικά σπίτια παλιών οικογενειών, αν και καμία δεν είχε τον πλούτο και την επιρροή των Νοταράδων των Άνω Τρικάλων.
Στην Κάτω Συνοικία, τεράστια πλατάνια σκιάζουν μια ακόμη όμορφη πλατεία, ενώ καθώς περπατάτε θα συναντάτε πέτρινες βρύσες με δροσερό βουνίσιο νερό, ιδανικό για να ξεδιψάσουν τα παιδιά. Από τη Μεσαία Συνοικία των Τρικάλων ξεκινάει ο δρόμος για την Καρυά (ή Μάννα), που είναι κτισμένη ακόμη πιο ψηλά, σε υψόμετρο περίπου 1.300 μέτρων, στη βόρεια πλευρά της Ζήρειας. Από το προαύλιο της εκκλησίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η οποία χρονολογείται στον 12ο-13ο αιώνα, η θέα προς τη Ζήρεια και τον Χελμό είναι εντυπωσιακά εκτεταμένη.
Περπάτημα και άλλες δραστηριότητες στη Ζήρεια
Καταρχάς, πείτε στα παιδιά ότι η Ζήρεια (ή Κυλλήνη) χωρίζεται από την κοιλάδα της Φλαμπουρίτσας σε Μεγάλη Ζήρεια, με ψηλότερη κορυφή στα 2.374 μέτρα, και Μικρή Ζήρεια, που φτάνει τα 2.117 μέτρα. Η Μεγάλη Ζήρεια είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Πελοποννήσου μετά τον Ταΰγετο. Τόσο οι κορυφές της όσο και η κοιλάδα της Φλαμπουρίτσας έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, χάρη στη σπάνια βιοποικιλότητά τους.
Στην περιοχή φύονται πάνω από 100 είδη φυτών, πολλά από τα οποία είναι ενδημικά, ενώ στην κοιλάδα βρίσκουν καταφύγιο πλήθος ζώων και πουλιών, όπως χρυσαετοί, αλεπούδες, νυφίτσες και πέρδικες. Από εδώ πηγάζει ο ποταμός Σύθας, που καταλήγει στο Ξυλόκαστρο.
Για να περπατήσετε στα μονοπάτια του βουνού, μπορείτε να απευθυνθείτε σε τοπικές εταιρείες υπαίθριων δραστηριοτήτων με έδρα τα Τρίκαλα, οι οποίες οργανώνουν πεζοπορίες, ποδηλασία βουνού, τοξοβολία και αναρρίχηση. Αν επιλέξετε αυτή την εκδοχή, θα περπατήσετε με έμπειρους συνοδούς βουνού, κάτι που αποτελεί την ασφαλέστερη επιλογή, ιδιαίτερα αν έχετε μαζί σας μικρά παιδιά. Αν προτιμήσετε να κινηθείτε μόνοι σας, επιλέξτε τα πιο βατά και καλά σηματοδοτημένα μονοπάτια. Η σήμανση είναι σαφής, και ο βαθμός δυσκολίας αναγράφεται στην αρχή κάθε διαδρομής, ώστε να κρίνετε αν είναι κατάλληλη για την οικογένειά σας. Τα περισσότερα μονοπάτια βρίσκονται στη Μεγάλη Ζήρεια. Ξεκινώντας από τα Τρίκαλα, μπορείτε να περπατήσετε προς το Γυμνό και το Οροπέδιο της Ζήρειας. Από εκεί, οι πιο έμπειροι πεζοπόροι μπορούν να συνεχίσουν προς την κοιλάδα της Φλαμπουρίτσας ή να επιχειρήσουν ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή, το όρος Προφήτης Ηλίας.
Άλλη επιλογή είναι να οδηγήσετε ως το όμορφο χωριό της Γκούρας, με τη χαρακτηριστική πέτρινη πλατεία όπου μπορείτε να κάνετε στάση για καφέ και γλυκά. Από εκεί, με αυτοκίνητο ή πεζή, θα φτάσετε στο οροπέδιο της Σκαφιδιάς, από όπου ξεκινά η διαδρομή προς την κορυφή της Ζήρειας.
Το βουνό κρύβει τρεις μεγάλες εκπλήξεις. Η πρώτη είναι η λίμνη Δασίου, σε υψόμετρο 1.480 μέτρων. Η πιο σωστή ονομασία της είναι «πόλγη», δηλαδή εποχική ρηχή λίμνη, που σχηματίζεται από το λιώσιμο των χιονιών και τα υπόγεια νερά. Αν βρεθείτε εδώ τον χειμώνα, θα τη δείτε παγωμένη, να καθρεφτίζει το επιβλητικό ορεινό τοπίο γύρω της. Την άνοιξη και το καλοκαίρι η λίμνη συρρικνώνεται ή εξαφανίζεται, αφήνοντας στο έδαφος ένα λιβάδι με αγριολούλουδα.
Αν είστε τυχεροί και υπομονετικοί, ίσως αντικρίσετε ένα πραγματικά εντυπωσιακό θέαμα στο οροπέδιο της Σκαφιδιάς: τα ημιάγρια άλογα της Ζήρειας, που ζουν ελεύθερα στα λιβάδια του βουνού και αποτελούν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της πανίδας της περιοχής. Στη Μεγάλη Ζήρεια, στα δυτικά της κοιλάδας της Φλαμπουρίτσας και σε υψόμετρο περίπου 1.700 μέτρων, βρίσκεται το εντυπωσιακό Σπήλαιο του Ερμή. Μπορείτε να φτάσετε με τα παιδιά ως την είσοδό του και να απολαύσετε τη θέα από το πλάτωμα, χωρίς να επιχειρήσετε είσοδο, καθώς το εσωτερικό δεν είναι επισκέψιμο χωρίς ειδικό εξοπλισμό. Οργανωμένη κατάβαση πραγματοποιείται μόνο στη διάρκεια του Φεστιβάλ Ζήρειας, με τη συμμετοχή εξειδικευμένων σπηλαιολογικών ομάδων και έμπειρων συνοδών. Σύμφωνα με την παράδοση, στο σπήλαιο αυτό γεννήθηκε ο θεός Ερμής, γεγονός που χαρίζει στον τόπο ιδιαίτερο μυθολογικό ενδιαφέρον.
Σύμφωνα με την μυθολογία στο σπήλαιο γεννήθηκε ο αγγελιαφόρος θεός και οι αρχαίοι τελούσαν προς τιμήν του εκδηλώσεις λατρείας. Το σπηλαιοβάραθρο εξερευνήθηκε από την Άννα Πετροχείλου και τη Σπηλαιολογική Εταιρεία. Οι θάλαμοί του είναι γεμάτοι με εντυπωσιακούς σταλακτίτες.
Μόνοι σας, ή απευθυνόμενοι στις εταιρίες που οργανώνουν δραστηριότητες, μπορείτε να κάνετε πολλά ακόμη στη Ζήρεια. Όπως ποδήλατο βουνού, περιηγήσεις με εκτός δρόμου όχημα, ή με ATV/Buggies. Να γνωρίζετε επίσης ότι αναβάσεις στη Ζήρεια οργανώνουν ο Αθηναϊκός Ορειβατικός Σύλλογος και ο ΕΟΣ Καλαμάτας.
Η λίμνη των μύθων
Ο υδάτινος καθρέφτης της Στυμφαλίας, ανάμεσα στη Ζήρεια και τον Ολύγιρτο, θα μαγέψει τα παιδιά, ειδικά αν έχουν ήδη μάθει στο σχολείο για τον άθλο του Ηρακλή που σκότωσε τις φοβερές και τρομερές Στυμφαλίδες όρνιθες. Σύμφωνα με τον μύθο, τα πουλιά με τα χάλκινα ράμφη και τα δυνατά νύχια, ήταν κρυμμένα στους παρόχθιους καλαμιώνες και όταν έβγαιναν επιτίθονταν στους ανθρώπους, τα κοπάδια και τις σοδειές. Στον έκτο άθλο του, ο ημίθεος ήρωας Ηρακλής κατάφερε να τις σκοτώσει με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς. Χρησιμοποίησε κρόταλα φτιαγμένα από τον Ήφαιστο και χτυπώντας τα από ένα ύψωμα δίπλα στη λίμνη, τρόμαξε τα πουλιά που φανερώθηκαν. Έτσι, κατάφερε να εξολοθρεύσει με τα βέλη του τα περισσότερα από αυτά.
Η Στυμφαλία δεν είναι μόνο μια λίμνη των μύθων. Θεωρείται από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της Ελλάδας. Είναι ενταγμένος στο δίκτυο NATURA 2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο της Ορνιθολογικής Εταιρίας με τις «Σημαντικότερες Περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας». Εδώ κάνουν στάση πολλά αποδημητικά πτηνά και στα νερά της ζει το τσιρόνι, το μικρότερο ψάρι της Βαλκανικής, που κινδυνεύει με εξαφάνιση.
Κτισμένο στην πλαγιά ενός λόφου βρίσκεται το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας. Είναι πολύ οργανωμένο και ενδιαφέρον. Τα παιδιά θα μάθουν πολλά για το φυσικό περιβάλλον της Στυμφαλίας και το πώς επηρέασε την ανάπτυξη των παραδοσιακών επαγγελμάτων.
Στο μουσείο χρησιμοποιείται εποπτικό υλικό, μακέτες, ψηφιακές αναπαραστάσεις, και προβάλλονται ταινίες. Ακόμη, ένα στοιχείο που θα αρέσει στα παιδιά είναι το ανοιχτό ενυδρείο που αναπαριστά σε τομή τη λίμνη, με ζωντανά ψάρια και φυτά της περιοχής. Το Mουσείο Στυμφαλίας ανήκει στο Δίκτυο Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς (https://www.piop.gr, τηλ.: 27470 22296). Με ποδήλατα ή με αυτοκίνητο μπορείτε να κάνετε έναν μικρό γύρο της λίμνης που αρχίζει από το μουσείο. Υπάρχουν, επίσης, οργανωμένα μονοπάτια.
Ακολουθώντας με αυτοκίνητο τη διαδρομή στις ανατολικές όχθες της Στυμφαλίας στις υπώρειες του Ολίγυρτου προς τη Λαύκα, θα βρείτε σημεία παρατήρησης πουλιών -οπότε θυμηθείτε να πάρετε μαζί σας κιάλια.
Κοντά στο Μουσείο Περιβάλλοντος, επάνω στον κεντρικό δρόμο, βρίσκονται τα ερείπια της Μονής Ζαρακά. Είναι το μοναδικό θρησκευτικό μνημείο των Φράγκων στην Κορινθία. Τα ερείπια της τρίκλιτης Βασιλικής εκκλησίας στέκονται δίπλα σε έναν πυργοειδή πυλώνα. Το οχυρωμένο συγκρότημα της μονής έκτισαν στις αρχές του 13ου αιώνα μοναχοί του θρησκευτικού τάγματος των Κιστερκιανών ρωμαιοκαθολικών μοναχών, πιθανόν με υλικά από την αρχαία Στύμφαλο.
Διαβάστε ακόμα:
Λίμνη Δόξα: Εξερεύνηση σε ένα ονειρεμένο τοπίο της ορεινής Κορινθίας
Tρίκαλα Κορινθίας: Road trip σε τοπία αλπικής ομορφιάς
Λίμνη Στυμφαλία: Ο νοτιότερος ορεινός υγροβιότοπος των Βαλκανίων
