Μικρή και τοποθετημένη στις πιο ανατολικές εσχατιές του Αιγαίου, η Δονούσα μοιάζει σαν μια ανεπαίσθητη πινελιά στον χάρτη των Κυκλάδων. Με έκταση μόλις 13,75 τετραγωνικά χιλιόμετρα και με άγριο βραχώδες ανάγλυφο που καταλήγει σε μικρούς αμμώδεις όρμους, το νησί μπορεί να δείχνει ταπεινό σε μέγεθος, κουβαλά όμως μια ιστορία πολύ μεγαλύτερη από την έκτασή του.
Κέντρο των πρώιμων κυκλαδικών πολιτισμών με επίκεντρο τη Νάξο, η Δονούσα φαίνεται πως φιλοξένησε περισσότερους από έναν οικισμούς, γεγονός που την κατέστησε από νωρίς σημαντικό κρίκο στον πολιτιστικό ιστό των Κυκλάδων. Η διαπίστωση αυτή ενισχύεται από τον μεγάλο αριθμό αρχαιολογικών ευρημάτων που έχουν εντοπιστεί στο νησί, καθώς και από τον μικρό οικισμό της Γεωμετρικής εποχής στο Βαθύ Λιμάνι.
Παρά την εξαφάνισή της από τα ιστορικά χρονικά για αιώνες, η Δονούσα υπήρξε τόπος εξορίας για τους αρχαίους Ρωμαίους, διεκδικώντας έτσι μια ιδιότυπη θέση στην ιστορία του κλασικού κόσμου. Ενδεικτικό της απομόνωσής της ήταν και το παράδοξο του 1844, όταν οι κάτοικοι πληροφορήθηκαν με καθυστέρηση δεκαπέντε ολόκληρων ετών πως ο Όθωνας, ο Βαυαρός πρίγκιπας, είχε πάψει να είναι βασιλιάς της Ελλάδας.
Αν και η γεωγραφική απομόνωση καθόρισε την ιστορία του μικρού νησιού, λειτούργησε ταυτόχρονα και ως ασπίδα για το φυσικό του περιβάλλον, αφήνοντας ακόμα ανέγγιχτες παραλίες με κρυστάλλινα νερά και θέα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Η περιήγηση στις ακρογιαλιές της Δονούσας ξεκινά από το λιμάνι του Σταυρού, με τη φαρδιά αμμουδιά που έχει γίνει σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες, ενώ στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού δεσπόζει η Σπηλιά του Τοίχου με τους εντυπωσιακούς της σταλακτίτες.
Στις ανατολικές ακτές του νησιού βρίσκεται η Φωκοσπηλιά, μια ενάλια σπηλιά μοναδικής ομορφιάς, προσβάσιμη μόνο με εκδρομικό πλοιάριο. Στις νότιες ακτές απλώνονται οι παραλίες του Κέδρου, όπου στον βυθό διακρίνεται το ναυάγιο ενός πλοίου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Βαθύ Λιμενάρι, το Λιβάδι και το Φύκιο με τους εντυπωσιακούς βυθούς τους. Στα βόρεια, οι τρεις βοτσαλωτές παραλίες της Καλοταρίτισσας σχηματίζουν μια εικόνα τιρκουάζ χρωμάτων με νερά κρυστάλλινα σαν γυαλί.
Πέρα από τις ακρογιαλιές, η Δονούσα διαθέτει δίκτυο αριθμημένων μονοπατιών που καλύπτουν ολόκληρο το νησί, με ψηλότερη κορυφή τον Πάπα στα 383 μέτρα. Μέσα από αυτές τις διαδρομές οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν πεζοπορίες που οδηγούν σε παραλίες αλλά και σε σημεία με πανοραμική θέα στο απέραντο Αιγαίο.
Ακόμη, από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας στη Μερσίνη ξεκινά ειδικό μικρό λεωφορείο που οδηγεί στον τελευταίο οικισμό της Δονούσας, την Καλοταρίτισσα. Η διαδρομή θυμίζει ελληνική ασπρόμαυρη ταινία, με το τοπίο να παραπέμπει σε έναν κόσμο λιτών απολαύσεων. Λίγες ανέσεις, μα όλα όσα χρειάζονται για να νιώσει κανείς πραγματικά ευτυχισμένος: καλή παρέα, θάλασσα, ήλιος και ένα φλιτζάνι καφέ.
Κι επειδή κάθε καλοκαιρινή μέρα στις Κυκλάδες κλείνει με το φως του ηλιοβασιλέματος, στη Δονούσα μπορείτε να το απολαύσετε από τις εκκλησίες του Τιμίου Σταυρού, προστάτη του νησιού, αλλά και από εκείνες της Παναγίας και του Αγίου Ιωάννη.
Διαβάστε ακόμα:
Δονούσα: 4 ταβέρνες και ένα street food, δίπλα στη θάλασσα
Κέδρος: Μια παραλία στη Δονούσα, ανάμεσα στις 8 καλύτερες του κόσμου
Οδοιπορικό στη Δονούσα, το νησί των ανέγγιχτων τοπίων και των απίστευτων παραλιών
