«Αγαπημένο μου Χαλκί. Με τα παλιά αρχοντικά και τα σπίτια σε τόνους του σκονισμένου ροζ. Με τις βουκαμβίλιες που σκαρφαλώνουν σε σκαλιστά σιδερένια μπαλκόνια με μαρμάρινα στηρίγματα. Με τα πέτρινα δρομάκια που κρύβονται ανάμεσα σε σκιερούς κήπους γεμάτους δέντρα και λουλούδια, σχηματίζοντας ένα γοητευτικό λαβύρινθο. Με λεπτομέρειες τόσο μελετημένες, σαν πινελιές σε πολύτιμο πίνακα ζωγραφικής». Θα μπορούσε να είναι μια επιστολή ερωτικής εξομολόγησης προς το μαγευτικότερο ίσως χωριό της Νάξου, αφού το Χαλκί σου κλέβει εύκολα την καρδιά, το ερωτεύεσαι στη στιγμή.
Και παρότι σε χωρίζει απόσταση μόλις 15χλμ από τις εξωτικές παραλίες της Νάξου και την πολύβουη Χώρα, εύκολα ξεχνάς ότι βρίσκεσαι σε κυκλαδονήσι. Ούτε η αρχιτεκτονική του χτισμένου σε υψόμετρο 280 μέτρων χωριού, ούτε η πλούσια βλάστηση της κοιλάδας της Τραγαίας όπου βρίσκεται, θυμίζουν το άνυδρο σκηνικό των Κυκλάδων. Το Χαλκί έχει το δικό του γοητευτικό χαρακτήρα, δεν μοιάζει με κανένα απ΄τα υπόλοιπα αξιώτικα χωριά και παρότι μικρό, είναι γεμάτο ιστορικές αναφορές, ενδιαφέροντα αξιοθέατα, προσεγμένα καφέ όπου μπορείς να χάσεις την αίσθηση του χρόνου και να περιπλανηθείς σε όμορφα μαγαζιά τεχνιτών με κομψά, χειροποίητα αντικείμενα και διακοσμητικά.
Παρότι μισή μέρα είναι αρκετή για μια ολοκληρωμένη επίσκεψη και σου δίνει αρκετό χρόνο για να περιπλανηθείς και να θαυμάσεις την απρόσμενη χρωματική έκρηξη από τα λουλούδια, τα υπέροχα, παλιά νεοκλασικά σπίτια και τα καλαίσθητα στέκια, ακόμη κι όταν έχεις γυρίσει ολόκληρο το χωριό, διαπιστώνεις ότι δεν θέλεις να φύγεις, δεν έχεις χορτάσει τη γραφικότητα και τη γαλήνη που αποπνέει. «Enjoy life» διαβάζουμε σε μια ζωγραφιστή ξύλινη ταμπέλα που έχει γίνει κάδρο δίπλα σ’ ένα γαλάζιο παραθυρόφυλλο. Θα μπορούσε να είναι άνετα το σλόγκαν που συνοδεύει το Χαλκί, όλα εδώ μοιάζουν προσανατολισμένα όχι απλά στο να σε κάνουν να απολαύσεις το χρόνο που θα του αφιερώσεις, αλλά και να ανακαλύψεις την ομορφιά της στιγμής, της λεπτομέρειας, της γεμάτης θαυμασμό παύσης που θα κάνεις σχεδόν σε κάθε βήμα, όπου σε περιμένει μια ακόμη καρτποσταλική γωνιά.
Η πρώτη, αναγνωριστική βόλτα συνήθως καταλήγει σε μια ενδιαφέρουσα επίσκεψη στην ιστορική Ποτοποιία της οικογένειας Βαλλινδρά, δυο βήματα από την κεντρική πλατεία του χωριού. Πρωτολειτούργησε το 1896 στο ίδιο κομψό νεοκλασικό κτίσμα όπου στεγάζεται μέχρι σήμερα και προσφέρει μια κατατοπιστική ματιά γύρω από την παραγωγική διαδικασία των αποσταγμάτων κίτρου, που συγκαταλέγονται στα χαρακτηριστικότερα προϊόντα του νησιού. Μια συλλογή εκθεμάτων που περιλαμβάνει οικογενειακά πορτρέτα, παλιές φωτογραφίες, έγγραφα και διαφημιστικές αφίσες, μας οδηγεί στο αρχικό αποστακτήριο με τα παλιά, χάλκινα καζάνια και τις μεγάλες, γυάλινες μποτίλιες. Το απόσταγμα με τα μοναδικά αρώματα, που αποτελεί εξαγώγιμο Π.Ο.Π. προϊόν και παράγεται αποκλειστικά από φύλλα κιτρόδεντρων που φύονται στη Νάξο -και όχι από τους καρπούς τους όπως νομίζουν οι περισσότεροι-, μπορείτε να το δοκιμάσετε επιτόπου στις τρεις διαφορετικές εκδοχές του: το κίτρινο είναι το πιο δυνατό και με τον υψηλότερο αλκοολικό βαθμό, ακολουθούμενο από το λευκό και το ελαφρύτερο όλων, το πράσινο. Κατά την έξοδό σας και περνώντας από την καλυμμένη με ξύλο αίθουσα υποδοχής, μπορείτε να αγοράσετε το είδος που προτιμάτε.
Αν έχετε βρεθεί στο Χαλκί από το πρωί, αξίζει να πάρετε εδώ το πρωινό σας, με την υπέροχη αυλή του Café Greco να προσφέρει εκτός από νοστιμότατες επιλογές και μια εξαιρετική εικόνα των παραδοσιακών κτισμάτων του Χαλκίου. Το υπέροχα αναπαλαιωμένο κτήριο όπου στεγάζεται το καλαίσθητο καφέ, βρίσκεται σ΄ένα από τα όμορφα στενά που απλώνονται ακτινωτά γύρω απ΄τη μικρή, πνιγμένη στα λουλούδια πλατεία και έχει το δικό του μερίδιο στην ιστορία του χωριού. Αυτό μας υποδηλώνει αμέσως το ανάγλυφο υπέρθυρο της εσωτερικής αυλής του, πληροφορώντας μας ότι χτίστηκε δύο αιώνες πριν, στις 5/10/1726, με τις καμάρες και με το αυθεντικό πηγάδι του ιστορικού κτηρίου να τραβά το βλέμμα, συνθέτοντας το ιδανικό σκηνικό για νόστιμο σπιτικό πρωινό, brunch, ελαφριά πιάτα, λαχταριστά γλυκά, αλλά και cocktails τις ατμοσφαιρικές βραδιές. Η λογική κι εδώ είναι ντόπια πρώτη ύλη και οι χειροποίητες προτάσεις, με έμφαση στις ομολογουμένως εξαιρετικές πίτες, αλμυρές και γλυκές, που όπως και τα σιροπιαστά περνούν από τα χέρια της μητέρας των ιδιοκτητών. Μη χάσετε την πορτοκαλόπιτα, τη λεμονόπιτα και τη μυρωδάτη καρπουζόπιτα από τα γλυκά, από τις αλμυρές δημιουργίες σπεσιαλιτέ είναι η κολοκυθόπιτα και η τυρόπιτα που εκτός από φέτα περιέχει γραβιέρα Νάξου, ενώ οι πιο πεινασμένοι θα ευχαριστηθούν ομελέτες από ντόπια αυγά με πρωταγωνίστρια τη φημισμένη γραβιέρα του νησιού, φρέσκο ψωμί με αξιώτικο βούτυρο και σπιτικές μαρμελάδες.
Γεμάτοι ενέργεια πλέον, μπορείτε να περιηγηθείτε στις εντυπωσιακές και άφθονες ιστορικών κειμηλίων εκκλησίες του χωριού. Η εκκλησία της Παναγίας της Πρωτόθρονης, ο μεγάλος, ολόλευκος ναός, που δεσπόζει στο Χαλκί, βρίσκεται σε συνεχή λειτουργία από την τελευταία ανακαίνιση που έγινε τον 11ο αιώνα. Αξίζει πραγματικά μια επίσκεψη για να δείτε τα πέντε διαφορετικά στρώματα των τοιχογραφιών που έχουν ανακαλύψει οι αρχαιολόγοι. Ακόμη ένα ενδιαφέρον θρησκευτικό αξιοθέατο είναι η Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Διασορίτη, χτισμένη στην κοιλάδα της Τραγαίας από τον 11ο αιώνα. Θα τη βρείτε ακολουθώντας το μονοπάτι που δείχνουν οι διάσπαρτες στο χωριό πινακίδες.
Μια σύντομη, δεκάλεπτη διαδρομή μέσα από ελιές κι άλλα οπωροφόρα δέντρα, οδηγεί σ΄ένα γαλήνιο κι απομονωμένο ξέφωτο όπου βρίσκεται ο μικρός, πετρόχτιστος ναός. Το απλό σχέδιο Ορθόδοξου σταυρού με τρούλο είναι σπάνιο για τη Νάξο. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες είναι οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό με την απεικόνιση του Δημιουργού ανάμεσα σε αγγέλους στο θόλο, της Παναγίας με το Θείο βρέφος στην αψίδα και πολυάριθμες απεικονίσεις του Αγίου Γεωργίου. Η εκκλησία είναι συνήθως ανοιχτή τις καθημερινές, από το πρωί ως το μεσημέρι και μόνο κατά τη θερινή περίοδο. Ακόμη κι αν δεν καταφέρετε να βρεθείτε εκεί τις συγκεκριμένες ώρες, η βόλτα και μόνο θα σας αποζημιώσει και πραγματικά θ΄απολαύσετε την ηρεμία της τοποθεσίας όπου βρίσκεται ο ναός.
Επιστρέφοντας στο χωριό και ακολουθώντας τους ντόπιους το αγαπημένο τους στέκι, ένα λαχταριστό κομμάτι φρέσκο γαλακτομπούρεκο στο παραδοσιακό καφενείο «Το Σπιτικό Γαλακτομπούρεκο» είναι εκ των ων ουκ άνευ της επίσκεψης στο Χαλκί. Τα λιγοστά τραπέζια έξω από το γωνιακό προπολεμικό καφενείο συνήθως καταλαμβάνουν οι γηρεότεροι του χωριού, τακτικοί θαμώνες που κάτω από την κληματαριά απολαμβάνουν τον ελληνικό καφέ τους ή ένα τσιπουράκι με μεζέ. Πριν καθίσετε, ρίξτε μια ματιά μέσα, όπου ο χρόνος φαίνεται να έχει σταματήσει εδώ και δεκαετίες, περιτριγυρισμένοι από όλων των ειδών παλιά αντικείμενα διατηρημένα με φροντίδα και μεράκι.
Πρόσφατα, μια ευρύχωρη αυλή στην απέναντι πλευρά του δρόμου προστέθηκε στο χώρο που μπορείτε να καθίσετε, με φόντο τους επιβλητικούς, πέτρινους τοίχους του Πύργου Barozzi. Πρόκειται για μια τεράστια, τριώροφη κατοικία-φρούριο, που χτίστηκε τον 17ο αιώνα για τη γνωστή στην περιοχή Ενετική οικογένεια των Barozzi. Στη σημερινή εποχή κατοικείται ακόμη, αλλά ωστόσο μπορείτε να πλησιάσετε την κύρια είσοδο για να παρατηρήσετε το οικόσημο στην πέτρινη εξώπορτα.
Καθώς πέφτει η νύχτα και οι ρυθμοί ανεβαίνουν, το πανέμορφο Χαλκείο δεν παύει ποτέ να γοητεύει τους επισκέπτες του. Ο παραδοσιακός χαρακτήρας ενός γνήσιου αξιώτικου χωριού αναδεικνύεται στην κεντρική πλατεία και τα τραπέζια ανάμεσα σε βασιλικούς και γεράνια της ταβέρνας που είναι γνωστή για τα κρέατα στη σούβλα, ενώ το πιο σύγχρονο πρόσωπο του χωριού θα το βιώσετε κάτω από σειρές από φωτάκια, καθισμένοι σε πολύχρωμες μαξιλάρες και κουρελούδες σε κάποιο χαλαρό καφέ-μπαρ για ένα απεριτίφ με βάση το λικέρ κίτρου. Το μόνο βέβαιο είναι πως ως το τέλος της ημέρας το γοητευτικό μυστικό της Νάξου θα σας έχει κλέψει την καρδιά. Θεωρήστε δεδομένο ότι θα ξανάρθετε.
Διαβάστε ακόμα:
H άλλη Νάξος: Μια διαδρομή μέσα από γραφικούς οικισμούς
Νάξος: 7 στάσεις για φαγητό και 1 μπαρ
Οι ωραιότερες παραλίες της Νάξου: Απέραντες αμμουδιές ιδανικές για οικογένειες
