Πλεύσαμε ανάμεσα σε μπλε παγόβουνα, φώκιες και θαλασσοπούλια, μέχρι τον παγετώνα που κατέκτησε ακόμα και το Χόλιγουντ με την εντυπωσιακή εμφάνισή του, αλλά σήμερα απειλείται με εξαφάνιση.
Καθώς διασχίζουμε πράσινες, ατελείωτες κοιλάδες με χαμηλή βλάστηση, όπου το βλέμμα σταματά μόνο σε ηφαιστειογενείς βράχους με παράξενους σχηματισμούς και, στο βάθος, πέφτει πάνω σε πέτρινα τείχη που ξεπλένονται από ιλιγγιώδεις καταρράκτες, ξαφνικά, μετά από μια στροφή, ορθώνονται μπροστά μας τα πρώτα μπλε παγόβουνα. Σηματοδοτούν ότι φτάσαμε στον προορισμό μας. Τυλιγμένα στην ομίχλη αυτού του υγρού πρωινού, θυμίζουν την περιγραφή του Lonely Planet, σαν «παρέλαση φαντασμάτων». Όμως, καθώς ο καιρός αρχίζει σιγά σιγά να καθαρίζει, με τα σύννεφα να ανοίγουν ανά διαστήματα και να αποκαλύπτουν έναν λαμπερό ήλιο, όπως συμβαίνει συχνά αυτή την εποχή στην Ισλανδία, τα παγόβουνα μοιάζουν περισσότερο με έργα τέχνης μεγάλης κλίμακας σε υπαίθρια γλυπτοθήκη.
Βρισκόμαστε στο Εθνικό Πάρκο Vatnajökull και συγκεκριμένα μπροστά στη λίμνη Jökulsárlón, η οποία άρχισε να σχηματίζεται τη δεκαετία του ’30 από την τήξη του παγετώνα Breiðamerkurjökull και από τότε δεν έχει σταματήσει να μεγαλώνει. Το πρώτο πράγμα που κάνουμε, αφού αφήνουμε το αυτοκίνητο στο μεγάλο πάρκινγκ, δίπλα στο café και το πωλητήριο τουριστικών σουβενίρ (η Jökulsárlón είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Ισλανδίας), είναι να ακολουθήσουμε με τα πόδια τη διαδρομή των παγόβουνων μέσα από το στενό πέρασμα που συνδέει τη λίμνη με τον ωκεανό, μέχρι να βγούμε, έπειτα από πέντε με δέκα λεπτά, στην πιο διάσημη παραλία της χώρας.
Η Breiðamerkursandur είναι πιο γνωστή ως Diamond Beach, αν και στην πραγματικότητα δεν είναι διάσπαρτη με διαμάντια, αλλά με κομμάτια πάγου που αστράφτουν σαν πολύτιμοι λίθοι πάνω στη μαύρη άμμο. Καθώς τα παγόβουνα διαλύονται στον ωκεανό -μερικά μετά από χίλια χρόνια ζωής- τα απομεινάρια τους ξεβράζονται στην ακτή σαν άγνωστα είδη ψαριών που αναδύθηκαν από την παγωμένη άβυσσο. Περνάμε πάνω από μία ώρα παρατηρώντας, για πρώτη φορά στη ζωή μας, την εκπληκτική ποικιλομορφία του πάγου: ορισμένα «διαμάντια» αυτής της παραλίας είναι διάφανα σαν γυαλί, άλλα γαλακτερά λευκά και άλλα διάστικτα με φερτά υλικά που έχουν παγιδευτεί στο εσωτερικό τους.
Επιστρέφουμε στη λίμνη ακριβώς στην ώρα για το ραντεβού με τους οδηγούς μας στη διαφορετική κρουαζιέρα που έχουμε κλείσει για σήμερα στην παγετωνική λίμνη. Μαζί με τους συνεπιβάτες μας, που έχουν έρθει από κάθε γωνιά της Γης, είμαστε συνολικά καμιά εικοσαριά άτομα. Φοράμε ολόσωμες αδιάβροχες στολές με επένδυση και σωσίβια, ενημερωνόμαστε για τις οδηγίες ασφαλείας που πρέπει να ακολουθήσουμε πιστά όσο θα πλέουμε στη βαθύτερη λίμνη της χώρας (το βάθος της ξεπερνά τα 280 μέτρα) και μοιραζόμαστε σε δύο zodiacs.
Η διαδρομή ξεκινά με αργούς ελιγμούς ανάμεσα στα παγόβουνα, όπου παρατηρούμε από κοντά το ζωηρό τους χρώμα, αποτέλεσμα της ιδιότητας του πάγου υψηλής πυκνότητας να απορροφά όλα τα χρώματα εκτός από το μπλε. Εκεί συναντάμε και κατοίκους του βιότοπου, κυρίως θαλασσοπούλια αλλά και φώκιες, οι οποίες όμως δεν μας αφήνουν να τις φωτογραφίσουμε: μόλις πλησιάζουμε βουτούν στο νερό.
Και μετά επιταχύνουμε με κατεύθυνση τον παγετώνα, με το φουσκωτό να σκίζει τη γαλήνια επιφάνεια της λίμνης. Ο τσουχτερός άνεμος μας μαστιγώνει, αλλά σχεδόν τον ξεχνάμε καθώς αρχίζουμε να διακρίνουμε τον παγετώνα στο βάθος. Ωστόσο η διαδρομή μέχρι εκεί μοιάζει ατελείωτη -και είναι πράγματι μεγάλη. Η έκταση της λίμνης έχει πολλαπλασιαστεί τις τελευταίες δεκαετίες λόγω της κλιματικής αλλαγής και της ραγδαίας τήξης του παγετώνα, ο οποίος ενώ κάποτε έφτανε μέχρι τον ωκεανό, σήμερα βρίσκεται σε απόσταση οκτώ χιλιομέτρων από την ακτή.
Άλλες αλλαγές στο τοπίο οφείλονται σε φυσικά και όχι ανθρωπογενή γεγονότα. Η μάζα του πάγου διακόπτεται από δεκάδες σκουρόχρωμες στρώσεις, σαν παντεσπάνι σε γλυκό με κρέμα. Κάθε στρώση αντιστοιχεί σε μια έκρηξη ηφαιστείου που οδήγησε στη συσσώρευση τέφρας στην τότε επιφάνεια του παγετώνα.
Μέχρι σήμερα ο Breiðamerkurjökull, ακόμα και εκεί όπου συναντά τη λίμνη, ορθώνεται κατακόρυφα σε ύψος πολλών μέτρων, σαν το Τείχος του Βορρά στο «Game of Thrones». Η δημοφιλής τηλεοπτική σειρά γυρίστηκε και στην Ισλανδία, αν και όχι στη Jökulsárlón, η οποία όμως γνώρισε τις δικές της στιγμές δόξας στη μεγάλη οθόνη. Πολλοί κινηματογραφιστές ερωτεύτηκαν τα τοπία της, επιλέγοντάς τα ως σκηνικά για ταινίες όπως τα «Batman Begins», «Tomb Raider», «Interstellar», καθώς και δύο της σειράς του James Bond: «Die Another Day» και «A View to a Kill».
Πίσω στην όχθη, σχεδόν δύο ώρες αργότερα, ενώ απολαμβάνουμε ένα από τα περίφημα ισλανδικά χοτ ντογκ, τα παιδιά της παρέας μιλούν με ενθουσιασμό για τον παγετώνα. Ίσως όμως να ανήκουν στις τελευταίες γενιές του πλανήτη που θα έχουν την ευκαιρία να τον δουν. Ακόμα και αν επιστρέψουν εδώ σε μερικές δεκαετίες, μπορεί να τον αντικρίσουν δραματικά αλλαγμένο.
Όταν έφτασαν για πρώτη φορά στην Ισλανδία οι Βίκινγκς, γύρω στο 900 μ.Χ., ο Breiðamerkurjökull τούς περίμενε ήδη, σαν αρχαίος θεός. Και συνέχισε να μεγαλώνει για τα επόμενα χίλια περίπου χρόνια. Όμως η εποχή της κυριαρχίας του φτάνει στο τέλος της. Καθώς οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και στην Ισλανδία (το καλοκαίρι του 2025 σημειώθηκαν ιστορικά υψηλές θερμοκρασίες, που άγγιξαν τους 30 βαθμούς), ένας παγετώνας έχει ήδη σβηστεί από τον χάρτη της χώρας, ο Okjökull. Αν ο πλανήτης συνεχίσει να θερμαίνεται με τους ίδιους ρυθμούς, σε μερικές δεκαετίες θα έχει και ο Breiðamerkurjökull την ίδια τύχη, όπως μαθαίνουμε λίγες μέρες αργότερα σε ένα πολύ ενδιαφέρον, αλλά δυσοίωνο, διαδραστικό έκθεμα στο Μουσείο Perlan στο Ρέικιαβικ.
Ένας ακόμη λόγος που μια επίσκεψη σε παγετώνα αποτελεί εμπειρία ζωής: δεν μας υπενθυμίζει μόνο πόσο απίστευτα όμορφες είναι κάποιες γωνιές του πλανήτη, αλλά και τις απειλές που ήδη τις καταστρέφουν, άλλοτε αθόρυβα και άλλοτε με τον εκκωφαντικό ήχο ενός μεγάλου τμήματος πάγου που καταρρέει στο νερό.
Διαβάστε ακόμα:
Hot Springs: Βουτιά στην πιο αυθεντική εμπειρία της Ισλανδίας
