Ναι, αυτή είναι η πόλη των αντιθέσεων, η πόλη που ξυπνά τις αισθήσεις με τρόπο ευεργετικό για το πνεύμα και το σώμα. Η Νάπολη προήλθε από την ελληνική αποικία Παρθενόπη, η οποία ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα π.Χ., και εξελίχθηκε στη Νεάπολις τον 6ο αιώνα π.Χ. Πέρασε από τη ρωμαϊκή κυριαρχία, τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, τους Νορμανδούς, τους Ισπανούς και τους Βουρβόνους. Ήταν πρωτεύουσα του Βασιλείου της Νάπολης και αργότερα του Βασιλείου των Δύο Σικελιών, που δημιουργήθηκε το 1816 μετά την ένωση του Βασιλείου της Νάπολης με εκείνο της Σικελίας, πριν ενσωματωθεί στο ενιαίο Ιταλικό κράτος τον 19ο αιώνα. Η πλούσια και πολυεπίπεδη ιστορία της είναι ακόμη ορατή σε κάθε γωνιά: από τις κατακόμβες και τα αρχαία ερείπια μέχρι τα μεγαλόπρεπα παλάτια και τις εκκλησίες μπαρόκ.
Στη Νάπολη όμως, πας για το vibe το σημερινό, που σίγουρα αντλεί χάρη και κύρος από τα παρελθοντικά της περιπετειώδη καμώματα, αλλά ανανεώνεται και εξελίσσεται συνεχώς χάρη στους φοιτητές της πόλης, τους επισκέπτες και τους μποέμ ντόπιους που διαμορφώνουν από κοινού μια αμίμητη ατμόσφαιρα διασκέδασης, με ανάλαφρη διάθεση και μπόλικο κινηματογραφικό αισθησιασμό στις συνοικίες της και γύρω από τα εντυπωσιακά της γκράφιτι και murals, που μοιάζουν να συμμετέχουν στη νυχτερινή ζωή μαζί με τους ανήσυχους πιστούς της. Μα, η Νάπολη είναι, ούτως ή άλλως, η πόλη του αξεπέραστου σκηνοθέτη Πάολο Σορεντίνο, που έχει υπογράψει ταινίες-ύμνους για αυτήν. Χάρη στην τέχνη, συμβαίνει να ερωτευόμαστε με τόπους προτού τους επισκεφθούμε.
Centro Storico, βιβλία, πίτσα και μπόλικη ιστορία
Ο ιστορικός πυρήνας της Νάπολης είναι μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και δικαίως. Με τη φίλη μου, που ταξιδέψαμε παρέα, χαθήκαμε σε σοκάκια με απλωμένες μπουγάδες, street art, παλιές στοές και πιτσαρίες που σερβίρουν με την ίδια συνταγή εδώ και εκατό χρόνια. Φυσικά, περάσαμε από το Duomo di Napoli, τον Καθεδρικό Ναό του San Gennaro, αλλά και από τη Via San Gregorio Armeno, τον διάσημο δρόμο με τα χειροποίητα αγαλματίδια φάτνης -αγόρασα ένα μικρό, πήλινο αρνάκι και το χάρισα σε έναν αγαπημένο φίλο.
Είχαμε δύο μέρες μπροστά μας. Φτάσαμε απόγευμα Κυριακής και θα φεύγαμε απόγευμα Τρίτης. Και, ναι, αυτό είναι tip: βρήκαμε εισιτήρια στα δύο τρίτα της τιμής που θα δίναμε αν φεύγαμε Παρασκευοσαββατοκύριακο. Οπότε, αν έχετε άδεια καθημερινή ή, τέλος πάντων, είστε freelancers, εκμεταλλευτείτε το! Θα προλαβαίναμε να δούμε πολλά. Σίγουρα, την περίφημη Quartieri Spagnoli, τη λεγόμενη Ισπανική Συνοικία. Σε όλη την πόλη -αλλά ιδίως εδώ- οι εικόνες του Μαραντόνα, «προστάτη» και θρύλου της πόλης, ξεπροβάλλουν σε τοίχους, βιτρίνες και προσόψεις καταστημάτων. Περισσότερο όμως από την ποδοσφαιρική ορμή αυτής της πόλης (πετύχαμε βραδιά με αγώνα και διονυσιασμένους Ναπολιτάνους, ημίγυμνους με φουλάρια και σημαίες να ξεφαντώνουν στους δρόμους!), μας κέρδισε η βιβλιοφιλία της.
Κανείς δεν μας είχε προειδοποιήσει για το εμβληματικό μπαρ Libreria Berisio, στην Via Port’Alba -καράκεντρο- που σερβίρει ποτά και κοκτέιλ μέσα σε έναν χώρο φωτισμένο στα κόκκινα, με χιλιάδες βιβλία, κυρίως παλιά ιταλικά, που αποτελούν το βασικό διακοσμητικό υλικό της επιχείρησης. Και γενικά, στο κέντρο, βρήκαμε αρκετά βιβλιοπωλεία, πάγκους με βιβλία και παλιά χαρτοπωλεία, με επιλεγμένες εκδόσεις και φανταστικές καρτ ποστάλ και σελιδοδείκτες. Υπέροχες υπαίθριες μίνι αγορές, πάγκοι με χειροποίητα κοσμήματα, πόστερ ακόμα και ταρώ!
Στην καρδιά της Νάπολης, λίγα βήματα από την Piazza del Plebiscito και το Teatro di San Carlo, η Galleria Umberto I στέκεται ως διαχρονικό σύμβολο κομψότητας και πολιτιστικής ζωντάνιας. Κατασκευασμένη στο τέλος του 19ου αιώνα, ως μέρος ενός μεγάλου σχεδίου αστικής αναγέννησης, αυτή η εντυπωσιακή στοά συνδυάζει νεοκλασική μεγαλοπρέπεια με αναγεννησιακές επιρροές και λειτουργεί ως αρχιτεκτονικό στολίδι αλλά και ως χώρος καθημερινής ζωής. Ο χαρακτηριστικός της γυάλινος θόλος, οι μαρμάρινες λεπτομέρειες, τα περίτεχνα ψηφιδωτά και τα καλαίσθητα καταστήματα δημιουργούν έναν χώρο με ασύλληπτο ενεργειακό φορτίο και κάλλος.
Η Galleria αποτελεί τόπο συνάντησης, σημείο ξεκούρασης και εμπειρία από μόνη της -ένα σταυροδρόμι ιστορίας και σύγχρονου ρυθμού, που αποτυπώνει τέλεια το πνεύμα της Νάπολης. Εκεί, ήπιαμε ένα ολόφρεσκο, κατακίτρινο lemon spritz, φτιαγμένο με προσέκο και λιμοντσέλο, άπειρο πάγο και μια φέτα ιταλικού λεμονιού να μοσχοβολά και να κάνει τέλειο εφέ στα Insta stories μας. Θα ξαναγυρνούσα αύριο το πρωί στη Νάπολη για ένα τέτοιο μεγάλο ποτήρι, κόστους μόλις 5 ευρώ, που σε κάνει να την ακούς γλυκά και να απολαμβάνεις ακόμα πιο βαθιά τη χαλαρή ατμόσφαιρα αυτής της πόλης. Αίσθημα ευγνωμοσύνης.
Δύο κάστρα-σύμβολα δεσπόζουν στη Νάπολη, κουβαλώντας αιώνες μνήμης και προσφέροντας στον επισκέπτη δύο ξεχωριστές εμπειρίες. Το πρώτο, το Castel dell’Ovo εκεί όπου λέγεται ότι ξεκίνησε η ιστορία της πόλης. Αγκαλιασμένο από τη θάλασσα, προσφέρει πανοραμική θέα στον κόλπο της Νάπολης και αποπνέει έναν αέρα ηρεμίας, σαν να σταματά ο χρόνος για λίγο πάνω στους πέτρινους τοίχους του. Το δεύτερο, το Castel Nuovo ή Maschio Angioino, δεσπόζει στο λιμάνι με την επιβλητική γοτθική πύλη και τους στρογγυλούς του πύργους. Από εδώ πέρασαν βασιλείς, κατακτητές και καλλιτέχνες. Κάθε του πέτρα μοιάζει να κρατά μέσα της μια σελίδα από τη μεσαιωνική ακμή της Νάπολης. Σήμερα φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις και το Δημοτικό Μουσείο, κρατώντας ζωντανό το παρελθόν μέσα στο παρόν της πόλης.
Η Νάπολη είναι οι δρόμοι της, τα βλέμματα των ανθρώπων της
Μια μικρή αναφορά αξίζει και στις οικονομικές τιμές της Νάπολης. Βγάζαμε τις μέρες μας άνετα, βολτάροντας και τσιμπολογώντας από φούρνους και street foodάδικα: σφολιατέλι -εκείνα τα μικρά πιτάκια με γλυκές ή αλμυρές γεμίσεις-, baba au rhum, το αφράτο γλυκό με ρούμι που οι ντόπιοι έχουν κάνει δικό τους, αλλά και πίτσα. Η τηγανητή πίτσα από την Antica Pizza Fritta Da Zia Esterina Sorbillo ήταν εμπειρία από μόνη της. Πεντανόστιμη, γεμάτη ολόφρεσκη ντομάτα και λιωμένα τυριά, λερώνει στόμα, χέρια και ψυχούλα.
Το μπάτζετ μας έμεινε σχεδόν άθικτο, αν εξαιρέσει κανείς μερικές αυθόρμητες αγορές για δωράκια σε φίλους. Με πέντε, δέκα, είκοσι ευρώ τη μέρα μπορείς πραγματικά να νιώθεις βασιλιάς σε αυτήν την πόλη. Αν επιλέξετε να καθίσετε σε τρατορία ή εστιατόριο, το κόστος ανεβαίνει, αλλά όχι σε αποθαρρυντικό βαθμό. Θέλει, όμως, λίγη προσοχή στις «κρυφές» χρεώσεις: το ψωμί που δεν παραγγείλατε, το κουβέρ, το εμφιαλωμένο νερό -όλα μαζί μπορεί να φτάσουν ακόμη και τα δέκα ευρώ το άτομο, χωρίς να το καταλάβετε.
Οι νότιοι Ιταλοί συνοδεύουν τα aperitivi τους με τέλεια αλμυρά κουλουράκια, ανάμεσα σε άλλα θαυμαστά εδέσματα, βλέπε ελιές, τυριά κτλ. Τα πιο νόστιμα και φρεσκοψημένα taralli (έτσι λέγονται τα κουλουράκια!) θα τα βρείτε στην Taralleria Napoletana, εκεί όπου η παραγωγή δεν σταματά ποτέ και οι γεύσεις εντυπωσιάζουν με την ποικιλία και τη φαντασία τους. Από εκδοχές με τυρί, ντομάτα και βασιλικό, μέχρι συνδυασμούς με καυτερή πιπεριά, άγρια χόρτα, αλεύρι ολικής, κίτρινη ντομάτα Βεζούβιου, κόκκινο ή λευκό κρεμμύδι, κουρκουμά και δεντρολίβανο -κάθε μπουκιά είναι ένα μικρό γαστρονομικό θαύμα πραγματικά! Με τα χέρια φορτωμένα λιχουδιές, λοιπόν, η μέρα δίνει την θέση της στη νύχτα. Τα καφέ στις πλατείες και τις γειτονιές μετατρέπονται σε open air bars. Ντόπιοι και ξένοι γίνονται ένα, το φλερτ δίνει και παίρνει. Μου θύμισε εποχές Αθήνας (Καρύτση, Κολοκοτρώνη…) 2010 και 2011. Οι άνθρωποι είναι φιλόξενοι, ευγενικοί, πρόσχαροι.
Κάτω και πέρα από τη Νάπολη
Για μια άλλη, απρόσμενη όψη της Νάπολης, συστήνω να κατεβείτε στο υπέδαφός της, στην περίφημη υπόγεια πόλη. Στις στοές και τις σήραγγες της Napoli Sotterranea, σε ένα δίκτυο που ξεκινά από την αρχαιότητα και φτάνει μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, θα βαδίσετε σε σκοτεινά περάσματα και κρυφές διαδρομές. Οι Κατακόμβες του San Gennaro ξεχωρίζουν για την απόκοσμη ατμόσφαιρά τους. Μέσα εκεί, η σιωπή είναι σχεδόν ιερή.
Η Νάπολη λειτουργεί επίσης ως ιδανικό ορμητήριο για μερικούς από τους πιο μαγευτικούς προορισμούς της Ιταλίας -μακάρι να μπορούσαμε να πάμε, είπαμε, την επόμενη φορά! Πάντως, από το λιμάνι της αναχωρούν καθημερινά φεριμπότ με προορισμό το Κάπρι, το νησί των κήπων και των βράχων, με το σμαραγδένιο νερό και τον κινηματογραφικό κοσμοπολιτισμό. Σε μικρή απόσταση με αυτοκίνητο (αχ και να οδηγούσα!) βρίσκονται το Ποζιτάνο, το Αμάλφι και το Σορρέντο, τρία στολίδια της Ακτής του Αμάλφι, ιδανικά για μια απολαυστική διαδρομή με φόντο τη θάλασσα και τους γκρεμούς. Και πολλές φωτογραφίες, εννοείται. Με ένα ποτήρι κρασί στο χέρι.
Νομίζω την «πάτησα» με τη Νάπολη. Εννοώ, την ερωτεύτηκα κανονικότατα. Από τότε που πήγα, δεν έχει περάσει μέρα που να μην την σκέφτομαι. Έχω τόσα να (ξανα)κάνω εκεί πέρα, να δω, να γνωρίσω. Θέλω άλλη μια βόλτα στο λιμάνι της, το φορτωμένο αναμνήσεις και όνειρα. Η Νάπολη με έβαλε σε διάθεση έμπνευσης και αποτέλεσε για μένα πηγή χαράς.
Σίγουρα, είναι μια πόλη που της λείπει αρκετά η καθαριότητα, με οδηγούς αρκετά απρόσεκτους (προσοχή στα δίκυκλα!), αλλά η ομορφιά της η ανεπιτήδευτη ξεπηδά από κάθε γωνία. Δεν έχει καμία σχέση με τη στιβαρή αισθαντικότητα της Ρώμης ή της Φλωρεντίας, ούτε διαθέτει τάσεις μόδας και τεχνολογίας όπως το Μιλάνο. Τι να τα κάνεις όλα αυτά, όταν η ποίηση σπαρταρά στους δρόμους, στους μικροπωλητές, στη μυρωδιά ντομάτας και λεμονιού, στον ουρανό που λάμπει;
Νάπολη, σύντομα ξανά μαζί, σου υπόσχομαι.
Διαβάστε ακόμα:
City Break στη Νάπολη της άνοιξης
Best of Νάπολη: Μία ιταλική πόλη με πλούσια ιστορία και αρχιτεκτονικά θαύματα
