Ο Αχέρων είναι ένα ποτάμι που αποπνέει σχεδόν μυστικιστική ατμόσφαιρα, καθώς σύμφωνα με τη μυθολογία της αρχαίας Ελλάδας αποτελούσε πέρασμα προς τον Κάτω Κόσμο. Ο μύθος και οι ιστορίες που τον συνοδεύουν αδικούν την πραγματική του εικόνα, αφού πρόκειται για ένα ποτάμι με πεντακάθαρα νερά, που διατρέχουν ένα φαράγγι μοναδικής ομορφιάς πριν εκβάλουν στο Ιόνιο Πέλαγος. Στη διαδρομή του υπάρχουν πολλά σημεία που αξίζει να ανακαλύψει κανείς.
Οι πηγές του Αχέροντα βρίσκονται κυρίως στην περιοχή του Σουλίου και σχηματίζουν τον ποταμό που περνά από τη Γλυκή, πριν ξεκινήσει το ταξίδι του προς το Ιόνιο. Από εκεί διανύει περίπου 52 χιλιόμετρα, περνώντας από πεδιάδες, χωριά και το φαράγγι της Γλυκής, μέχρι να καταλήξει στο χωριό Αμμουδιά, στις ακτές του Ιονίου.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Αχέρων ήταν το ποτάμι που μετέφερε τις ψυχές στον Κάτω Κόσμο. Ο θεός Ερμής, ως ψυχοπομπός, τις οδηγούσε στον Χάροντα, που έναντι ενός οβολού τις περνούσε με τη βάρκα του στον Άδη, εκεί όπου την τύχη τους όριζε ο θεός του Κάτω Κόσμου. Παρά τον σκοτεινό μύθο που τον περιβάλλει, ο Αχέρων είναι σήμερα ένας ποταμός μεγάλης φυσικής ομορφιάς, με μια διαδρομή που συνδυάζει φύση, μύθο και ιστορία.
Η πιο σημαντική στάση στην πορεία του Αχέροντα είναι το Νεκρομαντείο του, στη συμβολή με τον ποταμό Κωκυτό, εκεί όπου βρισκόταν παλαιότερα η Αχερουσία λίμνη, σε ύψωμα πάνω από το χωριό Μεσοπόταμος. Οι πιστοί επισκέπτονταν το μαντείο για να επικοινωνήσουν με τις ψυχές των νεκρών, που μετά τον χωρισμό τους από το σώμα θεωρούνταν ότι αποκτούσαν την ικανότητα να προβλέπουν το μέλλον.
Δεν ήταν όμως εύκολη διαδικασία. Χρειαζόταν μακρά περίοδος νηστείας με συγκεκριμένη διατροφή και στη συνέχεια τελετουργικές θυσίες, τις οποίες οι επισκέπτες έπρεπε να ακολουθήσουν αυστηρά πριν κατέβουν στην τελευταία αίθουσα, εκεί όπου πίστευαν ότι θα συναντούσαν τις ψυχές που θα απαντούσαν στα ερωτήματά τους.
Τα σωζόμενα λείψανα του Νεκρομαντείου χρονολογούνται στην ελληνιστική περίοδο, ενώ η χρήση της περιοχής ανάγεται ήδη στη Μυκηναϊκή εποχή (14ος-13ος αι. π.Χ.), σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα. Όπως σε πολλά αρχαία μνημεία, έτσι και εδώ, στον χώρο χτίστηκε στις αρχές του 18ου αιώνα χριστιανική εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, η οποία σώζεται μέχρι σήμερα.
Επόμενη στάση είναι το χωριό Καστρί, στον λόφο δίπλα στον οποίο βρίσκονται τα ερείπια της Αρχαίας Πανδοσίας, αποικίας των Ηλείων και σημαντικής πόλης της Ηπείρου. Ο αρχαιολογικός χώρος κατείχε κομβική θέση σε χερσαίες και θαλάσσιες διαδρομές μέσω της Αχερουσίας λίμνης και του Αχέροντα. Ο οικισμός φαίνεται πως ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. και εγκαταλείφθηκε σταδιακά στους επόμενους αιώνες, οριστικά στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας. Αρχικά χωρίς οχύρωση, απέκτησε τείχη στα τέλη του 5ου αι. π.Χ., κτισμένα με το πολυγωνικό σύστημα τοιχοποιίας. Αν και λίγα τμήματα της πόλης σώζονται, η θέση της προσφέρει εξαιρετική θέα στην κοιλάδα του Αχέροντα.
Λίγο έξω από το χωριό Κυψέλη, στην περιοχή που είναι γνωστή ως Τουρκοπάλουκο Καναλακίου, βρίσκεται η Μονή Αγίου Δημητρίου (13ος αιώνας), δίπλα στον ποταμό Κωκυτό, παραπόταμο του Αχέροντα. Ο ναός αποτελεί σπουδαίο μνημείο της υστεροβυζαντινής εποχής και των χρόνων του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Σήμερα σώζονται το καθολικό, τρίκλιτος σταυρεπίστεγος ναός, και η Τράπεζα της Μονής, που πιθανότατα χρονολογείται στον 17ο ή 18ο αιώνα και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Το καθολικό θεωρείται ότι κτίστηκε είτε από τον Δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β΄ Δούκα είτε από τον αξιωματούχο του Μιχαήλ Ζωριανό γύρω στο 1242, ενώ οι σωζόμενες τοιχογραφίες ανάγονται στον 17ο-18ο αιώνα.
Όσον αφορά το ποτάμι καθαυτό, ένα από τα πιο όμορφα και εύκολα προσβάσιμα σημεία του βρίσκεται κοντά στον οικισμό Γλυκή. Εδώ ο Αχέρων κατεβαίνει από το φαράγγι και κυλά μέσα σε πλούσια φύση. Μπορείτε να ξαποστάσετε στις όχθες του κάτω από τη σκιά των δέντρων, να κολυμπήσετε στα νερά του το καλοκαίρι ή να περπατήσετε μέσα στο ποτάμι, σε ένα κομμάτι του φαραγγιού όπου το νερό παραμένει χαμηλό. Τα ασβεστολιθικά βράχια με τις τούφες πρασίνου και το γαλαζοπράσινο χρώμα του νερού δημιουργούν μια εικόνα μοναδικής ομορφιάς. Για όσους αγαπούν τις πεζοπορίες, υπάρχει το μονοπάτι που ξεκινά από τη μεταλλική γέφυρα της Γλυκής στον δρόμο προς τη Σκάλα της Τζαβέλαινας. Από εκεί μπορεί κανείς να συνεχίσει είτε αριστερά προς το Κάστρο της Κιάφας είτε δεξιά προς την έξοδο του φαραγγιού, περνώντας από τις Πύλες του Άδη και το Οροπέδιο του Σουλίου. Στη διαδρομή συναντάται και η γέφυρα του Ντάλα, σημείο-κλειδί για τους περιπατητές. Μια διαδρομή που αποκαλύπτει ακόμη περισσότερη ομορφιά από το μικρό κομμάτι μέχρι τη Σκάλα της Τζαβέλαινας.
Τελευταία στάση, οι εκβολές του Αχέροντα στο χωριό Αμμουδιά. Ένα μικρό ψαροχώρι με αμμουδερή παραλία, κρυστάλλινα νερά και ταβερνάκια για ξεκούραση. Μπορείτε επίσης να κάνετε καγιάκ με οδηγό, εξερευνώντας τις λιμνοθάλασσες και τους καλαμιώνες. Ο Αχέρων ανήκει στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 και φιλοξενεί πλούσια πανίδα: βίδρες, νεροχελώνες, πάπιες, ερωδιούς και πολλά ακόμα είδη πουλιών βρίσκουν καταφύγιο σε αυτό το σπάνιο οικοσύστημα.
Διαβάστε ακόμα:
Κυριακάτικη επίσκεψη στο Νεκρομαντείο του Αχέροντα
Αχέροντας: Βαρκάδα στον μυθικό «ποταμό της βαθιάς θλίψης»
Πρέβεζα – Πάργα – Αχέροντας – Σούλι: Ένα συναρπαστικό οδοιπορικό στη Δυτική Ήπειρο
