Το μαγικό βουνό της Τύμφης βρίσκεται στην οροσειρά της Πίνδου και φιλοξενεί μερικά από τα πιο όμορφα χωριά και τοπία της χώρας.
Η ψηλότερη κορυφή της είναι η Γκαμήλα, στα 2.497 μ. Ωστόσο, το πιο εντυπωσιακό κομμάτι είναι οι Πύργοι της Αστράκας, μια ελαφρώς χαμηλότερη κορυφή που φτάνει τα 2.432 μ. και εντυπωσιάζει με τα κατακόρυφα βράχια της. Η πλούσια φύση στα χαμηλά, το εντυπωσιακό αλπικό τοπίο πιο ψηλά, οι εποχιακές λίμνες που καθρεφτίζουν τα καταπράσινα δέντρα, τα απίθανα μονοπάτια με τη συναρπαστική θέα, τα πέτρινα γεφύρια ως δείγματα λαϊκής τέχνης και τόσα ακόμη, κάνουν την Τύμφη ένα από τα πιο γοητευτικά βουνά της Ελλάδας.
Κολυμπήθρες
Πάνω από τα χωριά Μεγάλο και Μικρό Πάπιγκο, στα 980 μ. υψόμετρο, μέσα σε πλούσια φύση από σφενδάμους, γαύρους, οξιές, φλαμουριές και βελανιδιές, βρίσκεται το ρέμα του Ρογκοβού, το οποίο έχει με τα χρόνια σμιλέψει τα βράχια, δημιουργώντας μικρές και μεγαλύτερες πέτρινες βάθρες. Μια τοποθεσία που δύσκολα συλλαμβάνει ο νους. «Φέτες» ασβεστολιθικών βράχων η μία πάνω στην άλλη, καμπυλωτές και απαλές, κομμένες σαν βούτυρο, φιλοξενούν τα δροσερά νερά του Ρογκοβού. Μια βουτιά εδώ είναι ίσως από τις πιο αναζωογονητικές εμπειρίες. Για να φτάσετε στο σημείο, θα χρειαστεί να κάνετε από τον κεντρικό δρόμο μια μικρή πεζοπορία 150 μ. σε λιθόστρωτο μονοπάτι.
Πηγές Βοϊδομάτη
Πάνω από το χωριό Βίκος, μέσα στο διάσημο φαράγγι του Βίκου, στο δυτικό του άνοιγμα, βρίσκονται οι πηγές του ποταμού Βοϊδομάτη. Ένας πραγματικός νεραϊδότοπος που αξίζει την πεζοπορία, καθώς περνά από πυκνή, πανέμορφη φύση. Το μονοπάτι ξεκινά από την είσοδο του χωριού Βίκος, απέναντι από τη σκεπαστή πέτρινη βρύση. Στη θέση «Τσαπίσματα», κοντά στην πηγή «Αγκαστρωμένη», περικυκλωμένο από μοναδική φύση, βρίσκεται το μικρό εκκλησάκι της Κοίμησης της Θεοτόκου του 18ου αιώνα. Η διαδρομή θέλει προσοχή στο κατέβασμα γιατί το μονοπάτι μπορεί να γλιστράει. Επίσης, απαιτείται λίγη παραπάνω αντοχή για το ανέβασμα.
Ιερά Μονή Παναγίας Στομίου
Σε μια κατάφυτη πλαγιά της Τύμφης, στη χαράδρα του Αώου, είναι χτισμένη η Μονή Στομίου, ένα ανδρικό μοναστήρι, που μπορεί να μην αποτελεί φυσική ομορφιά, είναι σίγουρα όμως από τα πιο γνωστά και εμβληματικά αξιοθέατα του βουνού. Ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα, απέναντι, στις πλαγιές της κορυφής Τραπεζίτσα, και μεταφέρθηκε στο σημείο που βρίσκεται σήμερα το 1774 από τον ηγούμενο Κωνσταντίνο. Από το 1923 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50, ουσιαστικά δεν λειτουργούσε, καθώς είχε υποστεί μεγάλες καταστροφές – σημαντικότερη εκείνη του 1943 από τους Γερμανούς, οι οποίοι κατέστρεψαν σχεδόν ολοσχερώς τη Μονή, σώζοντας μόνο το Καθολικό. Στην ανακατασκευή της μέσα στα χρόνια συνέβαλε σημαντικά ο Άγιος Παΐσιος με προσωπική εργασία. Στο εσωτερικό του ναού εντυπωσιάζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο, καθώς και τμήματα του παλαιότερου τέμπλου και οι βυζαντινές εικόνες που μεταφέρθηκαν από την παλαιά Μονή. Για να την επισκεφθείτε, θα χρειαστεί να κάνετε δίωρη πεζοπορία από το γεφύρι της Κόνιτσας, μια διαδρομή συγκλονιστικής ομορφιάς.
Η σκάλα του Βραδέτου
Αυτό το θεαματικό ανθρώπινο κατασκεύασμα είναι πραγματικά ένα θαύμα. Το πως κατάφεραν οι ντόπιοι να χτίσουν αυτό το μονοπάτι σε αυτή την πλαγιά ήταν σίγουρα ένας άθλος. Η σκάλα ξεκινά από το μικρό χωριό Βραδέτο που είναι σκαρφαλωμένο στα 1.340 μ. υψόμετρο στις νότιες πλαγιές της Τύμφης και αποτελείται από ξερολιθιές και 1.100 σκαλιά σε μεγάλη κλίση με μπόλικες στροφές, 39 για την ακρίβεια που οδηγούν στο πανέμορφο χωριό Καπέσοβο. Καλύπτει περίπου 1,5 χιλιόμετρο και η υψομετρική διαφορά αγγίζει τα 250 μ. ενώ η κατασκευή της διήρκησε περίπου 20 χρόνια ενώ χρονολογικά τοποθετείται κάπου στον 18ο αιώνα. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘70 αποτελούσε τη μόνη σύνδεση μεταξύ των χωριών και εξυπηρετούσε ανθρώπους αλλά και ζώα. Μια δεκαετία αργότερα αφού είχε ανοιχτεί ο νέος δρόμος, η Σκάλα ως δείγμα τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής αποτέλεσε διατηρητέο ιστορικό μνημείο. Η θέα προς το φαράγγι της Μεσαριάς και στη γύρω περιοχή είναι συναρπαστική. Για το κατέβασμα υπολογίστε περίπου μια με μιάμιση ώρα.
Πέτρινα γεφύρια
Η ευρύτερη περιοχή της Τύμφης κοσμείται από πολυάριθμα πέτρινα γεφύρια, που μπορεί σήμερα να αποτελούν αξιοθέατα, στο παρελθόν όμως υπήρξαν εξαιρετικά σημαντικές και λειτουργικές κατασκευές. Πρώτο στη λίστα έρχεται το ξακουστό γεφύρι της Κόνιτσας, που στεφανώνει τον ποταμό Αώο. Πρόκειται για ένα μονότοξο γεφύρι με άνοιγμα που φτάνει τα 36 μέτρα και ύψος τα 20 μέτρα· θεωρείται, μάλιστα, το μεγαλύτερο του είδους του στα Βαλκάνια. Η θέα προς το φαράγγι του Αώου, καθώς στέκεστε στη μέση του, είναι μοναδική. Χτίστηκε το 1871 από τον τεχνίτη Ζιώγα Φρόντζο, από την Πυρσόγιαννη, με τη βοήθεια ακόμη πενήντα εξαιρετικών μαστόρων. Αν προσέξετε λίγο καλύτερα, θα δείτε να κρέμεται ένα καμπανάκι στην καμάρα του· αυτό χρησίμευε ως προειδοποίηση για την ένταση του ανέμου, ώστε οι διαβάτες να γνωρίζουν αν ήταν ασφαλές να περάσουν τη γέφυρα.
Πανέμορφο είναι και το γεφύρι της Κλειδωνιάς, καθώς βρίσκεται μέσα σε πανύψηλα, αιωνόβια πλατάνια που προσφέρουν μοναδική σκιά. Θα το βρείτε λίγο έξω από το χωριό Κλειδωνιά, να περνά πάνω από τα γάργαρα νερά του Βοϊδομάτη, στο σβήσιμο του φαραγγιού. Συνέδεε την Κόνιτσα με το Δυτικό Ζαγόρι και μετρά κάτι λιγότερο από δύο αιώνες ζωής.
Από την άλλη πλευρά της Τύμφης, στην έξοδο της χαράδρας του ποταμού Βικάκη, κοντά στο χωριό Κήποι και σε υψόμετρο 745 μ., βρίσκεται το καμαρωτό τοξωτό γεφύρι του Λαζαρίδη ή Κοντοδήμου. Πήρε το όνομα «Λαζαρίδη» από τον μύλο που υπήρχε εκεί παλιότερα και «Κοντοδήμος» από τον Τόλη Κοντοδήμο από το Βραδέτο, διερμηνέα της Γαλλικής Πρεσβείας στην Πόλη, ο οποίος πλήρωσε για την κατασκευή του. Έχει άνοιγμα τόξου 15 μ. και ύψος 7,80 μ. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται και τα εξίσου όμορφα γεφύρια του Μίσιου και του Κόκκορη ή Νούτσου, που χρονολογούνται στα έτη 1748 και 1750, αντίστοιχα.
Υπαίθριο Μουσείο «Σαρακατσάνικη Στάνη»
Κοντά στο χωριό Σκαμνέλι, στη θέση Γυφτόκαμπος, με πρωτοβουλία της Αδελφότητας Σαρακατσαναίων Ηπείρου, έχει δημιουργηθεί ένα υπαίθριο μουσείο που αναδεικνύει τη ζωή των Σαρακατσάνων. Μέσα σε μια τοποθεσία γεμάτη έλατα και πεύκα έχουν στηθεί χειροποίητες καλύβες, χαρακτηριστικές της σαρακατσάνικης παράδοσης. Ως νομάδες, οι Σαρακατσάνοι τον χειμώνα κατέβαιναν στα χειμαδιά και το καλοκαίρι ανέβαιναν πάλι στα βουνά, όπου υπήρχε τροφή για τα ζώα τους. Εκεί λοιπόν, όπου ξεκαλοκαίριαζαν, έστηναν τα κονάκια τους: το μαντρί, τη στρούγκα, το κιόσκι, τον αργαλειό, το τυροκομείο, το δασκαλοκάλυβο, το εκκλησάκι κ.ά. Όλα αυτά έχουν φροντίσει να τα αναπαραστήσουν με μεγάλη ακρίβεια στον Γυφτόκαμπο. Κάθε χρόνο, το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου, εκεί πραγματοποιείται το πανηπειρωτικό αντάμωμα Σαρακατσαναίων.
Καταρράκτες Μπάλτα Ντι Στρίγκα
Στην ανατολική γειτονιά της Τύμφης, πάνω από τον ποταμό Ρασενίτη και κοντά στο χωριό Ηλιοχώρι, βρίσκονται οι εντυπωσιακοί καταρράκτες «Μπάλτα Ντι Στρίγκα» του ποταμού Κρυοπόταμου, σε υψόμετρο 780 μ. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα τριών καταρρακτών, εκ των οποίων ο πρώτος –και μεγαλύτερος– έχει ύψος περίπου 25 μέτρα, ο μεσαίος λίγα μέτρα, ενώ ο μικρότερος θυμίζει μεγάλο σκαλοπάτι. Στη βάση τους σχηματίζονται βάθρες, όπου συγκεντρώνονται τα νερά τους, ιδανικές για δροσερές βουτιές. Το όνομά τους σημαίνει στα βλάχικα «μικρή λίμνη της κραυγής». Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, κάποτε μια γυναίκα, μετά τον χωρισμό της από τον αγαπημένο της, πήδηξε από τον καταρράκτη βγάζοντας μια δυνατή κραυγή, η οποία –λέγεται– ακούστηκε μέχρι το Ηλιοχώρι. Η πρόσβαση γίνεται μέσω ενός σχετικά σύντομου, σηματοδοτημένου μονοπατιού. Η φύση, και εδώ, έχει κάνει τα μαγικά της: τοπίο πλούσιο, γεμάτο πλατάνια, γαύρους και αναρριχώμενα φυτά.
Δρακόλιμνη της Τύμφης
Από τα πιο καθηλωτικά αλπικά τοπία που έχει να επιδείξει η χώρα μας είναι αυτό της Δρακόλιμνης της Τύμφης. Βρίσκεται σε υψόμετρο 2.050 μ., μέσα στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, και περιβάλλεται από εντυπωσιακές κορυφές, όπως η Γκαμήλα και η Αστράκα. Η πεζοπορία μέχρι εκεί αποτελεί από μόνη της μια συναρπαστική εμπειρία.
Με αφετηρία το Μικρό Πάπιγκο, ακολουθείτε το μονοπάτι Ο3, περνώντας αρχικά μέσα από πυκνή βλάστηση και διαδοχικές πηγές – όπως η Αβραγωνιά, η Αντάλκη, η Τραφός και η Κρούνα – για να καταλήξετε σε ένα αφαιρετικό τοπίο, με χαμηλή αλπική βλάστηση και ψηλές κορυφές. Η πρώτη μεγάλη στάση είναι στο καταφύγιο της Αστράκας, στα 1.950 μ. Η διαδρομή έχει μέτριο προς δύσκολο βαθμό δυσκολίας και απαιτεί 3–4 ώρες μέχρι το καταφύγιο και επιπλέον 1,5–2 ώρες για να φτάσετε στη λίμνη.
Διαβάστε ακόμα:
Από Σκαμνέλι στο Μικρό Πάπιγκο -Aνοιξιάτικη βόλτα στα Ζαγοροχώρια
5 πετρόκτιστα χωριά σε Ήπειρο και Δυτική Μακεδονία που αξίζει να επισκεφθείτε την άνοιξη
Δρακόλιμνη Τύμφης: Μία μοναδικής ομορφιάς ορειβατική διαδρομή
