Οι πιο αυθεντικές εμπειρίες στην Άνδρο

Στην Παραπορτιανή και στο Νημποριό. Σκαλιά που ξεκινούν από την πλατεία Καΐρη οδηγούν στην Παραπορτιανή με τη μεγάλη παραλία όπου εκβάλλει ο Μεγάλος Ποταμός. Κοιτάζοντάς την από την πλευρά της θάλασσας, η συνοικία Παραπόρτι είναι εντυπωσιακή. Εκεί, βρίσκεται το σπίτι όπου έζησε ο Θεόφιλος Καΐρης, ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Γεωργίου του 17ου αιώνα και η εκκλησία της Παναγίας Θεοσκέπαστης (1555).

Κατεβαίνοντας τα σκαλιά πλάι στο Αρχαιολογικό Μουσείο θα περάσετε από το διάσημο μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Γουλανδρή για να πάτε προς την Πλακούρα με τις αποβάθρες και το πολυφωτογραφημένο εκκλησάκι της Αγίας Θαλασσινής. Επίσης, προς τον παλιό Ξενία, από όπου μπορείτε να συνεχίσετε προς την παραλία του Νημποριού (ή Νειμποριού) στην άκρη της οποίας είναι κτισμένος ο Ναυτικός Όμιλος που εγκαινιάστηκε το 1957.

Στην παλιά πόλη

Από την πλατεία Καΐρη θα περάσετε την Πόρτα, το όριο της περιτοιχισμένης πόλης του Μεσαίωνα. Οι εξωτερικοί τοίχοι των σπιτιών σχημάτιζαν την οχύρωσή της, ώστε να προστατεύεται από τις επιθέσεις. Θα κάνετε βόλτα στο παλιό κομμάτι της Χώρας μέχρι την πλατεία της Ρίβας με το χαρακτηριστικό χάλκινο άγαλμα του Αφανούς Ναύτη, του γλύπτη Μιχαήλ Τόμπρου. Στο δρόμο σας θα δείτε την εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, το Ναυτικό Μουσείο και αρχοντικά σπίτια με νεοκλασικά στοιχεία και φροντισμένους κήπους. Διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση και είναι πραγματικά αξιοζήλευτα.

Μπροστά στην πλατεία της Ρίβας βρίσκεται η Καμάρα, η τοξωτή γέφυρα που την ενώνει με το ενετικό κάστρο πάνω στο ξερονήσι. Κτίστηκε την περίοδο του δυνάστη Δάνδολου (1207-1233). Το κάστρο με τους πύργους, τις πολεμίστρες και τα οικόσημα των Ενετών, τινάχτηκε στον αέρα από τους Γερμανούς κατακτητές το 1943. Μαζί καταστράφηκε και η πλατεία του Αφανούς Ναύτη -τα λεγόμενα Εμπειρικέικα της Ρίβας-, που ανακατασκευάστηκε αργότερα. Από το κάστρο σώζονται μόνο ερείπια, ωστόσο αξίζει να πάτε γιατί όλο το θαλάσσιο μέτωπο της Χώρας φαίνεται μόνο από εκεί.

Οι Στενιές

Εντυπωσιακό είναι το θέαμα που χαρίζει το μεγάλο και πλούσιο χωριό, κτισμένο αμφιθεατρικά στην πλαγιά μέσα σε πλούσια βλάστηση. Χωρίζεται στις Άνω και Κάτω Στενιές. Περπατώντας στις Άνω Στενιές θα θαυμάσετε τα εντυπωσιακά σπίτια των εφοπλιστών και των καπετάνιων, τις παλιές βρύσες και τις στοές. Στις Κάτω Στενιές, ξεχωρίζει από μακριά ο στιβαρός πύργος Μπίστη-Μουβελά, όπου κατέφευγαν οι κάτοικοι για να σωθούν από τους επιδρομείς. Θεωρείται του 17ου αιώνα και κοντά του υπάρχει το πέτρινο γεφύρι του Λέοντος.

Τα Αποίκια και η πηγή Σάριζα

Οδηγώντας στο δρόμο προς τα Αποίκια, τα πλατάνια και τα τρεχούμενα νερά θα σας κάνουν να πιστέψετε πως βρίσκεστε στο Πήλιο. Λίγο πριν από το χωριό κάντε στάση στο σημείο με την πινακίδα «προς πηγή Πιθάρα». Σε 10’ θα έχετε φτάσει στον μικρό καταρράκτη που κυλάει τα νερά του μέσα σε κατάφυτο τοπίο. Στον οικισμό θα ξεδιψάσετε στην πετρόκτιστη βρύση και λίγο πιο κάτω θα δείτε το εργοστάσιο όπου εμφιαλώνεται εδώ και χρόνια το νερό με την επωνυμία «πηγή Σάριζα». Μετά το εργοστάσιο θα διακρίνετε κάτω από το δρόμο το καμπαναριό της Παναγίας Κατασυρτής, η οποία πήρε το όνομά της επειδή, όπως θεωρείται, μετακινήθηκε μετά από καθίζηση στο σημείο αυτό, παραμένοντας όμως άθικτη. Ένα χιλιόμετρο μετά τα Αποίκια υπάρχει το παλιό μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης (1780) που έχει πολύ ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική. Δυστυχώς, δεν μπορείτε να το δείτε εσωτερικά, γιατί είναι ιδιωτικό.

Η Παλαιόπολη και ο Ερμής της Άνδρου

Από τον 6ο π.Χ. αιώνα μέχρι το 6ο μ.Χ. αιώνα, η Παλαιόπολη ήταν πρωτεύουσα του νησιού. Η πόλη ανακαλύφθηκε από ερευνητές τοN 19ο αιώνα και η πρώτη ανασκαφή έγινε από τον γνωστό πολεοδόμο Κλεάνθη. Το 1832, στον λεγόμενο αγρό του Λυκουρέζη, ήρθε στο φως ο Ερμής της Άνδρου, μαζί με γυναικείο άγαλμα του τύπου της «μεγάλης Ηρακλειώτισσας». Από το 1981 και τα δύο εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας.

Τη δεύτερη ανασκαφή στην Παλαιόπολη έκανε το 1956 ο αρχαιολόγος Νικόλαος Κοντολέων και έφερε στο φως την Αγορά της πόλης, που βρίσκεται στην παραλία, κι ένα μεγάλο οικοδόμημα με σειρά αφιερωματικών βάθρων από αγάλματα στην πρόσοψή του. Ευρήματα θα δείτε στην Αρχαιολογική Συλλογή Παλαιόπολης που βρίσκεται στον ομώνυμο οικισμό. Στην παραλία της Παλαιόπολης διακρίνεται από ψηλά ο αρχαίος λιμενοβραχίονας βυθισμένος μέσα στη θάλασσα.

Οι φάροι της Άνδρου

Τουρλίτης: είναι ο μοναδικός ελληνικός φάρος που κτίστηκε επάνω σε βράχο που βρίσκεται μέσα στη θάλασσα. Χρονολογείται στο 1887. Επισκευάστηκε εξ ολοκλήρου το 1996, με έξοδα της οικογένειας Γουλανδρή.

Της Γριάς: θα τον δείτε στο αριστερό σας χέρι, στην άκρη του ακρωτηρίου που λέγεται Γριά, οδηγώντας προς την παραλία Άχλα. Λειτούργησε το 1914 και το ύψος του στρογγυλού πύργου του είναι 12 μέτρα.

Φάσσας: βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Κτίστηκε το 1856 και έχει φαροφύλακες.

Η μονή του Αγίου Νικολάου

Μεγάλο και πλούσιο μοναστήρι με καμπαναριά, καμάρες, κελιά και το Καθολικό που θεωρείται πως το έκτισαν Χιώτες μάστορες. Ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα, εγκαταλείφθηκε, και κατοικήθηκε ξανά μεταξύ 1450-1480. Στο Καθολικό της μονής φυλάσσεται η κάρα του Αγίου Νικολάου. Από μονοπάτι που ξεκινάει κοντά στον Άγιο Νικόλαο μπορείτε να πάτε προς την παραλία και τον υδροβιότοπο στα Άχλα διασχίζοντας ένα μοναδικής ομορφιάς τοπίο. Είναι το μονοπάτι 6 του οργανωμένου δικτύου διαδρομών στο νησί.

Τα Λάμυρα

Λέγεται πως το χωριό των Εμπειρίκων και των Καΐρηδων πήρε το όνομά του όταν ο περιηγητής Τουρνεφόρ το ονόμασε «Μύρα της Άνδρου». Έχει αξιοθαύμαστα σπίτια μέσα σε πλούσια βλάστηση. Το κεντρικό στενό περνάει από μια μαρμάρινη κρήνη με λιοντάρι για να καταλήξει στο κτίριο του παλιού Παρθεναγωγείου. Από εκεί ξεκινάει μονοπάτι που οδηγεί στα χωριά Υψηλού και Μένητες. Μέσα στα Λάμυρα θα δείτε μια ακόμη ωραία κρήνη του 1840. Ανηφορίζοντας ψηλότερα θα απολαύσετε πανοραμική θέα προς τη Χώρα.

Η μονή Παναχράντου

Φημισμένη μονή με πολύ ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική. Αναφέρεται για πρώτη φορά στα τέλη του 16ου αιώνα και σύμφωνα με μια παράδοση την ίδρυσε ο Νικηφόρος Φωκάς. Απέκτησε φήμη στη διάρκεια του 17ου αιώνα και κατά την Ελληνική Eπανάσταση έφτασε να φιλοξενεί έως 300 μοναχούς. Στην εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα φυλάσσεται η κάρα του αγίου. Το Καθολικό έχει ξυλόγλυπτο τέμπλο που θεωρείται από τα ωραιότερα του νησιού.

Γεφύρι και σπήλαιο Αλαδινού

Το Αλαδινό με το μονοκάμαρο πέτρινο γεφύρι του 1680 στον Μεγάλο Ποταμό μοιάζει με ζωγραφιά. Θεωρείται πως κτίστηκε από Ηπειρώτες μάστορες και είναι ένα από τα πολλά που υπάρχουν στο νησί. Ένα μικρό πετρόκτιστο μονοπάτι οδηγεί στο σπήλαιο του Αλαδινού. Το ονομάζουν Φόρο (ή Χάος), εξερευνήθηκε από τον Ιωάννη Πετρόχειλο (ιδρυτή της σπηλαιολογίας στην Ελλάδα) και το 1965 χαρτογραφήθηκε από τη σύζυγό του Άννα Πετροχείλου. Το σπήλαιο έχει έκταση 500 τ.μ., αλλά η διαδρομή στο επισκέψιμο τμήμα είναι 150 μέτρα. Για λόγους ασφαλείας μπορείτε να μπείτε μόνο με ξεναγό που θα σας δώσει κράνος και φακό.

Η περιοχή του Κορθίου

Μπαίνοντας στην περιοχή του Κορθίου νομίζει κανείς πως ταξίδεψε ξαφνικά σε ένα άλλο νησί. Βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την Τήνο και δείχνει σαν να δανείστηκε τη μορφολογία της. Ωστόσο, το φαινομενικά άγονο τοπίο κρύβει πλούσια βλάστηση, πηγές, υδρόμυλους, παλιά χωριά και ξωκλήσια. Στο Κόρθι υπάρχουν επίσης πολλά μονοπάτια και δίκτυο χωματόδρομων που οδηγούν σε παρθένες παραλίες -όπως της Αγίας Μονής, ή του Άη-Γιάννη στις Κρεμμύδες, στο Στενό Άνδρου-Τήνου και σε άλλα ενδιαφέροντα σημεία.

Ο κύριος οικισμός όλης της περιοχής είναι ο παραθαλάσσιος Όρμος Κορθίου που τα καλοκαίρια γεμίζει με κόσμο. Υπάρχουν πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και μικρά ξενοδοχεία, εστιατόρια, καφέ-μπαρ. Ήταν το παλιό καραβοστάσι του νησιού και εδώ έδενε το πλοίο της γραμμής ερχόμενο από τη Χώρα. Ο οικισμός, κτίστηκε τον 19ο -20ό αιώνα, αλλά μόνο λίγα παλιά σπίτια διατηρούνται στο παραλιακό μέτωπο. Ο κύριος εσωτερικός πεζόδρομος θα σας φέρει στην κεντρική πλατεία Ηρώων με το δημοτικό σχολείο, τον Ναυτικό Όμιλο και το μικρό Λαογραφικό Μουσείο.

Το ωραιότερο χωριό του Κορθίου είναι τα Αηδόνια με τα αναστηλωμένα πέτρινα σπίτια και τα πυργόσπιτά του. Στο κέντρο του οικισμού υπάρχει μια κατάφυτη έκταση και αν ακολουθήσετε τον ήχο του νερού θα φτάσετε στον λεγόμενο «Ποταμό»: εκεί βρίσκεται η παλιά κρήνη με τη μαρμάρινη διακόσμηση και τις «πλύστρες» που ακόμη χρησιμοποιούνται. Άλλα χωριά του Κορθίου που αξίζει να δείτε είναι το Επισκοπείο, το Κοχύλου και το Συνετί με την εντυπωσιακή παραλία στον ομώνυμο όρμο. Όλο το επάνω κομμάτι της περιοχής, μετά τα Αηδόνια, έχει μικρούς οικισμούς (Άνω Κόρθι, Μουσιώνας, Αμονακλειού, Νιώνας, Πίσω Μεριά).

Τα Διποτάματα στο Κόρθι

Είναι το αγαπημένο φαράγγι των περιπατητών (νούμερο 3 στο οργανωμένο δίκτυο διαδρομών). Εκτείνεται σε μήκος 7 χιλιομέτρων και είναι τμήμα του μονοπατιού το οποίο μέχρι το 1950 ακολουθούσαν όσοι πήγαιναν από τη Χώρα στο Κόρθι και αντίστροφα. Υπάρχει σήμανση, ώστε να γνωρίσετε εύκολα αυτόν τον μικρό παραδεισένιο κόσμο με την πλούσια βλάστηση, τους παλιούς νερόμυλους και το πέτρινο τοξωτό γεφύρι.

Το κάστρο της Φανερωμένης

Παλιά λεγόταν Επάνω Κάστρο ή Παλαιόκαστρο και ο ψηλός βράχος με την επίπεδη κορυφή ξεχωρίζει από παντού. Οδηγώντας μετά το χωριό Κοχύλου θα φτάσετε στη βάση των σκαλοπατιών που οδηγούν στο εντυπωσιακό κάστρο, όπου η θέα στο Αιγαίο είναι απεριόριστη. Θα δείτε τα ερειπωμένα σπίτια, τις υπόγειες δεξαμενές και την εκκλησία της Φανερωμένης (Κοίμησης της Θεοτόκου). Το κάστρο χρονολογείται από τον Μεσαίωνα -ωστόσο υπάρχουν και ίχνη ρωμαϊκής οχύρωσης. Είναι σημαντικό δείγμα αμυντικής αρχιτεκτονικής της εποχής.

Το Μπατσί

Η αισθητική 1970-1980 ακόμη κυριαρχεί στο μεγάλο χωριό με την αμμώδη οργανωμένη παραλία που είναι το επίκεντρο του τουρισμού και της χειμερινής ζωής στην Άνδρο -αφού η Χώρα σχεδόν ερημώνει. Οι ενοικιαζόμενες κλίνες παραμένουν χιλιάδες, θυμίζοντας τις ένδοξες μέρες του παρελθόντος, όταν το Μπατσί ήταν της μόδας και όλοι μιλούσαν για την ταινία «Κορίτσια στον ήλιο» που γυρίστηκε εκεί. Στο Μπατσί υπάρχουν πολλά καφέ και μπαρ, ταβέρνες, καταστήματα και όλες οι άλλες υποδομές. Αν θέλετε να περπατήσετε στον οικισμό, μπορείτε να επιλέξετε το καλντερίμι προς το Άνω Μπατσί και την Πίσω Βρύση, όπως τη λένε η ντόπιοι. Όμορφη είναι η βόλτα προς το Στιβάρι και την παραλία της Αγίας Μαρίνας, όπου μπορείτε να κάνετε μπάνιο, ή να φάτε.

Το Γαύριο

Η πρώτη εικόνα της Ανδρου όταν φθάνεις με το πλοίο είναι το λιμάνι του Γαυρίου. Ο οικισμός αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’70, όταν σταμάτησαν τα δρομολόγια των πλοίων προς τη Χώρα. Το Γαύριο έχει αρκετά τουριστικά μαγαζιά, ενοικιαζόμενα δωμάτια κι ένα μεγάλο ξενοδοχείο, ταβέρνες, ουζερί, καφέ-μπαρ. Στα ζαχαροπλαστεία θα αγοράσετε τοπικά γλυκά. Με αφετηρία το Γαύριο μπορείτε να κάνετε διαδρομές στη βορειοδυτική Άνδρο.

Δραστηριότητες

Το δίκτυο των μονοπατιών της Άνδρου είναι εκπληκτικής ομορφιάς και προσελκύει πλέον χιλιάδες πεζοπόρους από όλη την Ευρώπη. Εκτείνεται σε πολλές δεκάδες χιλιόμετρα. Χάρη στις πρωτοβουλίες εθελοντών, τις οποίες στηρίζει ο Δήμος Άνδρου, τα περισσότερα έχουν σήμανση, καθαρίζονται και συντηρούνται τακτικά. Ένα τμήμα του δικτύου μονοπατιών που φθάνει τα 100 χλμ. έχει βραβευτεί από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπορικών Συλλόγων και έχει πάρει σήμα ποιότητας. Τον Οκτώβριο οργανώνεται Φεστιβάλ Πεζοπορίας.

Στον ιστότοπο androsroutes.gr θα δείτε όλες τις διαδρομές.

Εξαιρετική εταιρεία για οργανωμένες πεζοπορίες, tours με οχήματα και άλλες δραστηριότητες στο νησί είναι η One Foot Forward της Αριάνας Μασέλου. Επίσης: Andros 4 Seasons, Unlimited Adrenaline κ.ά.