Καθώς ανηφορίζεις από το λιμάνι της Ύδρας σε έναν από τους λόφους της, ύστερα από λίγα μόλις μέτρα, χάνεις κάθε οπτική επαφή με τα καταστήματα και τα εστιατόρια, ενώ σχεδόν σβήνει η βοή από τα πλήθη τουριστών που, ειδικά τα Σαββατοκύριακα, πλημμυρίζουν την αποβάθρα. Είναι σαν να μη μετακινείσαι απλώς, αλλά να διακτινίζεσαι σε ένα διαφορετικό σύμπαν, κοινωνοί του οποίου γίνονται αποκλειστικά οι κάτοικοι του νησιού και λίγοι επίμονοι περιπατητές.
Όταν αρχίζεις να ανεβαίνεις τα πέτρινα σκαλιά, αν καταφέρεις να μετρήσεις ως το 265ο, ξέρεις ότι έχεις φτάσει στο σπίτι του Andreas Horstmann από τη Γερμανία και της Corinne Duboulet από την Ελβετία. Είναι η σκάλα του επίγειου παραδείσου τους ή, όπως προτιμούν οι ίδιοι να την αποκαλούν, η δική τους Route 66, αν και δεν χρειάζεται να διανύσουν 4.000 χιλιόμετρα για να καταλήξουν στον προορισμό τους: ένα παλιό, νησιωτικό οίκημα 65 τετραγωνικών μέτρων. Από εδώ βλέπεις το νησί από διαφορετική οπτική, όχι μόνο για την πανοραμική θέα που προσφέρει η τοποθεσία, αλλά και γιατί το ζευγάρι σε εμπνέει να το γνωρίσεις μέσα από τα μάτια του. Ο Andreas είναι ένας από τους εικαστικούς που συμμετέχουν στον πολιτιστικό οργανισμό ArtCinema στην Ύδρα, με εκθέσεις και ξεναγήσεις στα σπίτια-ατελιέ τους.
Ελιξίριο νεότητας
Μέχρι πριν από δέκα χρόνια, όταν ζούσαν στη Γερμανία, ο Andreas και η Corinne δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι μια μέρα θα γίνονταν κάτοικοι Ύδρας. Δεν το φαντάστηκαν ούτε καν όταν την επισκέφτηκαν για πρώτη φορά, το 2015, για τέσσερις μέρες. Επιστρέφοντας όμως την επόμενη χρονιά, τον Μάιο του 2016, την ερωτεύτηκαν κεραυνοβόλα, όπως τόσοι και τόσοι από το 1957, όταν η Σοφία Λόρεν έκανε τα πρώτα της βήματα στον κινηματογράφο και στα πλακόστρωτα του νησιού για τα γυρίσματα της ταινίας «Το παιδί και το δελφίνι» – ο Leonard Cohen, ο George Johnston, η Marianne Ihlen και η μποέμ κοινότητά της.
\
Ο Andreas και η Corinne ξελογιάστηκαν τόσο από την άνοιξη στην Ύδρα, που αποφάσισαν μέσα σε 72 ώρες να αγοράσουν αυτό το σπίτι. «Δεν το είχαμε σχεδιάσει» μάς διαβεβαιώνει ο Andreas. Μόλις συνειδητοποίησαν την τρέλα της στιγμής, η καρδιά τους άρχισε να χτυπάει δυνατά και να αναρωτιούνται «τι πήγαμε και κάναμε;». Αλλά αυτός ο κεραυνοβόλος έρωτας εξελίχθηκε σε μακρά κι ευτυχισμένη σχέση με το νησί.
«Κάποιοι φίλοι, κλασικοί Γερμανοί, μας λένε, και τι γίνεται με την ιατρική ασφάλειά σας; Τους απαντάω, ελάτε τώρα! Ποια ασφάλεια; Πρέπει να ανέβεις 265 σκαλιά μέχρι το σπίτι. Δεν χρειάζεται πια να πηγαίνουμε στο γυμναστήριο» λέει ο Andreas. «Στα 60 χρόνια μου είχα ένα ήπιο πρόβλημα στην καρδιά και έπρεπε να πηγαίνω κάθε χρόνο για τσεκάπ. Μια φορά το αμέλησα και πήγα ενάμιση χρόνο μετά. Ανέβηκα λοιπόν στο στατικό ποδήλατο και ο γιατρός μου είπε: Κανονικά μετά τα 60 η λειτουργία της καρδιάς φθίνει, αλλά σε εσένα συμβαίνει το αντίθετο».
Σπίτι, γκαλερί ή μπαράκι;
Η ξενάγησή μας στο σπίτι του ζευγαριού αρχίζει από την αυλή, όπου παίρνουμε μια γεύση από την ευρηματικότητα, τη δεξιοτεχνία και τη φαντασία του Andreas. Παλιά κομμάτια ξύλου και μετάλλου, όπως πόρτες ή μέλη επίπλων, έχουν μεταμορφωθεί σε πάγκους, τραπέζια και καθίσματα. Ένα βαρέλι στο εσωτερικό του κρύβει οινοπνευματώδη και αναψυκτικά. Ο χώρος θυμίζει περισσότερο μπαράκι παρά υπαίθριο καθιστικό, ταυτόχρονα όμως κρατάει τη σπιτική ζεστασιά του. Κάποια υλικά έχουν μετουσιωθεί σε έργα τέχνης. Ένα μεγάλο κομμάτι ξύλου με πολλές χαρακιές, που κάποτε χρησιμοποιούσαν οι ντόπιοι για οικοδομικές εργασίες στο Μανδράκι, απεικονίζει πλέον τη γραμμή ορίζοντα του Μανχάταν. Μια παλιά αλυσίδα έχει γίνει γλυπτό ανοιχτό σε πολλές ερμηνείες– θυμίζει και κοράλλι και καρδιά. Μια ξύλινη πόρτα έχει αναλάβει χρέη καμβά για το πορτρέτο της Πηνελόπης, μιας Υδραίας γαϊδουρίτσας, σταθερής μούσας του Andreas.
Τον ρωτάω με ποια υλικά προτιμά να δουλεύει. «Με τα πάντα», απαντά. Στη ζωγραφική του, με ακρυλικά χρώματα, καμβά, ξύλο. Αλλά «σε ποσοστό περίπου 90%» με αντικείμενα που ανακαλύπτει πεταμένα. Μια συλλογή από σκουριασμένα καρφιά που είχε φυλάξει «για παν ενδεχόμενο» αξιοποιήθηκε σε έναν σταυρό ύψους σχεδόν ενός μέτρου-παραγγελία για έναν γάμο στο νησί. Ακόμα και οι παλιές καρέκλες που βρέθηκαν σκόρπιες όταν το ζευγάρι αγόρασε το σπίτι κρεμάστηκαν στους εσωτερικούς και τους εξωτερικούς χώρους του -από κλαδιά δέντρων ή από τις ξύλινες δοκούς της στέγης- και άρχισαν να εκτελούν χρέη εικαστικής εγκατάστασης και κοιτώνα για τις γάτες που φροντίζει.
Η πιο δημιουργική θεραπεία
O Andreas ασχολείται με την τέχνη εδώ και περίπου δεκαπέντε χρόνια. Στο παρελθόν ξεκινώντας από την κηπουρική δοκιμάστηκε σε διάφορες δουλειές, σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, όπως στη Σιέρα Λεόνε (όπου νόσησε με ελονοσία), στο Μάλι, στη Ζιμπάμπουε, στο Ομάν, στη Σαουδική Αραβία. Στα τέλη των 90s άρχισε νέα καριέρα, στο τμήμα εξυπηρέτησης αεροπορικής εταιρείας, όπου όμως ανέπτυξε εμβοές στα αυτιά. Αναζητώντας έναν αντιπερισπασμό στο διαρκές βουητό από το οποίο υπέφερε, ξεκίνησε το 2011 ένα σεμινάριο γλυπτικής στη Βαυαρία. Η κλίση του αναγνωρίστηκε σύντομα από τη σημαντική εικαστικό Gabriele Middelmann, η οποία εξελίχθηκε σε μέντορά του στην Ακαδημία Τεχνών Wildkogel Akademie στην Αυστρία.
Πλέον ασχολείται περισσότερο με τη ζωγραφική παρά με τη γλυπτική. Στο εσωτερικό του σπιτιού, αντικρίζουμε δύο μικροσκοπικά δωμάτια σε διαφορετικά επίπεδα, στα οποία έχει αξιοποιηθεί πρακτικά κάθε τετραγωνικό χιλιοστό – σε μεγάλο ποσοστό, ως εκθεσιακός χώρος. Όταν ρωτάμε την Corinne αν και εκείνη ασχολείται με την τέχνη απαντά, μεταξύ αστείου και σοβαρού, πως «ένας καλλιτέχνης είναι αρκετός στο σπίτι!». Ωστόσο ανάμεσα στα πειράματα η αγάπη τους δεν κρύβεται: ένα πορτρέτο της στον τοίχο χαμογελάει πλατιά μεταξύ άλλων, αφαιρετικών έργων του συζύγου της. Ακόμα και τα παράθυρα λειτουργούν σαν τοπιογραφίες εν εξελίξει, καθώς οι ξύλινες κορνίζες τους πλαισιώνουν τη θέα στη θάλασσα και στα αρχοντικά.
Γέφυρες με την τοπική κοινότητα
Τα τελευταία χρόνια ο Andreas έχει γίνει ενεργό μέλος της καλλιτεχνικής κοινότητας του νησιού, συμμετέχοντας ως επιμελητής και παρουσιάζοντας τη δική του δουλειά σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις στην Αίθουσα «Μελίνα Μερκούρη». Αλλά όπως συμβαίνει και με άλλους εικαστικούς που ζουν και δημιουργούν στην Ύδρα, δεν υπάρχει πιο άμεσος και ολοκληρωμένος τρόπος να έρθουμε σε επαφή με το έργο του από μια επίσκεψη στο ατελιέ του. Σε ένα τριήμερο φεστιβάλ του ArtCinema στις αρχές φθινοπώρου, μάς υποδέχονται και άλλοι καλλιτέχνες. Όπως ο Tom Powell, Γάλλος ζωγράφος (παρά το βρετανικό όνομά του) που εγκατέλειψε την ξυλουργική για να εγκατασταθεί σε ένα σπίτι 200 ετών, όπου εμπνέεται από το ελληνικό φως και τοπίο. Ή η επίσης Γαλλίδα ζωγράφος Maribe Lambert, ερωτευμένη με την Ύδρα από το 1970, η οποία πλέον ζει και δημιουργεί σε ένα μικροσκοπικό, απομονωμένο σπίτι στο Μανδράκι, στο οποίο έχει μετατρέψει σε ατελιέ ένα στεγασμένο κομμάτι της αυλής.
Το ArtCinema ιδρύθηκε από τη διεθνώς αναγνωρισμένη δημιουργό, παραγωγό, σκηνοθέτρια και επιχειρηματία Amanda Palmer, η οποία οραματίστηκε και έκανε πράξη μια φυσική και διαδικτυακή κοινότητα που αναδεικνύει το έργο των καλλιτεχνών της Ύδρας και διασυνδέει φιλότεχνους και δημιουργικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Αρκεί λοιπόν μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα του, στο δίκτυο των εικαστικών του, για να τους γνωρίσουμε και να κλείσουμε μια ιδιωτική ξενάγηση στο ατελιέ τους. Η εποχή δεν έχει σημασία: Κάποιοι παραμένουν στην Ύδρα και μετά το τέλος της τουριστικής σεζόν – αγαπούν την ησυχία και τη ρομαντική μελαγχολία του χειμώνα, εμπνέονται από τη συννεφιά που μαλακώνει το μεσογειακό φως.
Φεύγοντας από το σπίτι του Andreas και της Corinne, με μια ελαφριά, ευφορική ζάλη από ροζέ κρασί, τέχνη και ιστορίες, ανηφορίζω μέχρι την κορυφή σχεδόν του λόφου και τον ανεμόμυλο που έχει αναπαλαιωθεί. Δεν έχει καμία επιγραφή αλλά φαίνεται πλέον να χρησιμοποιείται ως τουριστικό κατάλυμα. Η Σοφία Λόρεν δεν πρόκειται να επιστρέψει στην Ύδρα ως μυλωνού. Αλλά άλλοι καλλιτέχνες γράφουν τώρα τη δική τους ιστορία στο νησί.
Γνωρίστε τους εικαστικούς της Ύδρας και κλείστε ιδιωτική ξενάγηση στα ατελιέ τους εδώ.
Διαβάστε ακόμα:
Aπό την Καλιφόρνια στην Ύδρα: H ιστορία της Αμερικανίδας ανθρωπολόγου που ζει σε σκάφος
Ύδρα: Ένα ζωντανό μουσείο ναυτικής ιστορίας και αρχιτεκτονικής
