Τι χρειάζεται, τελικά, για να αφήσει κάποιος νέος άνθρωπος τη ζωή της πόλης και να ζήσει στην ησυχία και την ομορφιά της φύσης στην επαρχία; Η Αγγελική Λύσσα το περιγράφει με μια απλότητα φυσική, σαν τον ήχο των μουσικών οργάνων που κατασκευάζει.
Ο πλοηγός στο αυτοκίνητο μοιάζει να έχει μπερδευτεί κάπως για να βρει το βιομηχανικό χώρο όπου στεγάζει η Αγγελική το εργαστήριό της. Λίγος χαλικόδρομος, ένα ρέμα στεγνό από νερό, κάποια χωράφια χέρσα παραδίπλα και έχω ήδη την εντύπωση ότι το Λιτόχωρο δεν είναι και τόσο μικρή κωμόπολη τελικά. Αναγνωρίζω το κτίριο από το παρκαρισμένο ποδήλατο με το καθισματάκι παιδιού στο πίσω μέρος. Η συννεφιά της ημέρας, αρχές Οκτωβρίου, δεν επηρεάζει καθόλου το άπλετο φως που διαχέεται μέσα στο ευρύχωρο εργαστήριο. Σαν ένα ταξίδι σε άλλον τόπο είναι η πρώτη αίσθηση.
Τέτοιους χώρους συνηθίζει κανείς να βρίσκει σε πόλεις όπως το Βερολίνο ή τα προάστια αμερικάνικων μεγαλουπόλεων. Ξύλινοι πάγκοι με άρτιο εξοπλισμό εργαλείων στις τέσσερις γωνιές, μπροστά από τα βιομηχανικού τύπου παράθυρα, μια μυρωδιά ξύλου στην ατμόσφαιρα, η ξυλόσομπα στη μέση και ο Πελοπίδας, ο γάτος, να ταιριάζει απόλυτα στην εικόνα. «Η γάτα σε ένα εργαστήριο, είναι απαραίτητο «αξεσουάρ», μου λέει καθώς μου δίνει το χέρι καλωσορίζοντάς με στον τέλειο χώρο της. «Παρακολουθεί τα πάντα και κινείται αθόρυβα», συμπληρώνει και όντως, ο Πελοπίδας σχεδόν δε μας άφησε στιγμή από το οπτικό του πεδίο. Πριν πάμε στο πίσω δωμάτιο, ένα συνδυασμό μικρού σαλονιού και χώρου μουσικής έκφρασης, με τα έγχορδα να κρέμονται στους τοίχους και το πιάνο στη γωνία, περιφέρομαι στον καθαρά επαγγελματικό χώρο με τους πάγκους, αποτυπώνοντας, όσο είναι δυνατό, κάπως την ψυχή αυτής της τέχνης.
Η Αγγελική ξεκίνησε να μαθαίνει να φτιάχνει μουσικά όργανα, κυρίως νυκτά (τύπος έγχορδων μουσικών οργάνων στα οποία ο ήχος παράγεται με το τσίμπημα (νύξη) των χορδών, είτε με τα δάχτυλα είτε με πένα) αχλαδόσχημα παραδοσιακά, τελείως μόνη, καθαρά από έρωτα για το αντικείμενο αυτό. Για μια πενταετία περίπου μάθαινε από τα λάθη της αφού το διαδίκτυο δεν παρείχε ικανό πληροφοριακό υλικό και τα τμήματα οργανοποιείας στην Άρτα και την Καστοριά είχαν κλείσει κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Η Αγγελική σπούδασε μηχανικός περιβάλλοντος στην Ξάνθη, μια από τις αγαπημένες της πόλεις στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της πρώτης πενταετίας της «αυτοδιδαχής» της, μετά το τέλος των σπουδών της, εργαζόταν παράλληλα ως γραφίστρια. Σιγά σιγά και με απόλυτη επιμονή μπήκε στον κύκλο των οργανοποιών και συνεργάστηκε με φτασμένους στο είδος τους κατασκευαστές, όπως ο Ζιάντ Ρατζάμπ, ο Γιάννης Παλαιοδημόπουλος, ο Κώστας Δεκαβάλλας, μια περίοδο την οποία η ίδια αποκαλεί «περιβάλλον μαθητείας».
Μετά τα 28 της ξεκίνησε πια να ασχολείται πιο επαγγελματικά. Στο μυαλό της είχε πάντα το πλάνο να φύγει από την πόλη, τη Θεσσαλονίκη όπου ζούσε, αφού κατάφερνε να καταξιωθεί κάπως στην τέχνη της και έχοντας έναν αριθμό παραγγελιών ικανό να της προσφέρει κάποια ασφάλεια. «Ήθελα να βρίσκομαι στη φύση, κοντά σε βουνά και ποτάμια και είχα κάποιες επιλογές, όπως την Άρτα η οποία φιλοξενεί και τη σχολή μουσικών σπουδών παραδοσιακής μουσικής, τα χωριά του Παγγαίου, ίσως ακόμη και την επιστροφή στην Ξάνθη, αλλά και το Λιτόχωρο», εξηγεί. Ο φανταστικός χώρος που βρισκόμαστε τις στιγμές της κουβέντας μας, η εγγύτητα στην Εθνική Οδό, τη Θεσσαλονίκη αλλά και άλλες πόλεις της κεντρικής Ελλάδας αλλά και η απόλυτη ομορφιά της φύσης στους πρόποδες του Ολύμπου, αιτιολογούν τέλεια την απόφασή της.
Καθώς μου εξηγεί λεπτομέρειες για τις ποιότητες των υλικών που χρησιμοποιεί για την κατασκευή ενός λαούτου, αφού κάθε μέρος του χρειάζεται διαφορετικό ξύλο, ανοίγει η πόρτα και μπαίνουν ο σύντροφός της με το σχεδόν δύο ετών παιδί τους και μια φίλη, κάτι που δίνει στο χώρο και την αίσθηση της απόλυτης ζεστασιάς και φιλοξενίας.
Από τη στιγμή της παραγγελίας μέχρι την παράδοση του οργάνου στον πελάτη, η Αγγελική χρειάζεται ένα μήνα περίπου, προσήλωσης και αφοσίωσης για την επίτευξη της ποιότητας η οποία την έχει πιστοποιήσει στο δύσκολο αυτό χώρο. «Δεν ξέρω αν ο συσχετισμός ωρών εργασίας, ποιότητας κατασκευής και τιμής είναι συμφέρων, αν αναλογιστεί κανείς και τα έξοδα συντήρησης του εργαστηρίου, αλλά δεν είναι δουλειά ακριβώς, είναι έρωτας», μου εξομολογείται καθώς ο Πελοπίδας είναι ήδη ο απόλυτος ζητιάνος της προσοχής της και έχει ανέβει στην αγκαλιά της γουργουρίζοντας.
Μετά από πέντε χρόνια στο Λιτόχωρο, η Αγγελική δηλώνει απόλυτα ικανοποιημένη με την επιλογή της να έρθει εδώ. Το κενό της ζωής στην επαρχία της έλλειψης τρόπων ψυχαγωγίας, την αναπληρώνουν εδώ, στο χώρο του εργαστηρίου, όταν φίλοι και καλοί γνωστοί μαζεύονται τακτικά και παίζουν, δημιουργώντας μουσικές βραδιές με ολοένα αυξανόμενο κοινό και κύκλο φίλων, το οποίο κοινό η Αγγελική χαρακτηρίζει ως «το καλύτερο ακροατήριο» κάτι που μου μοιάζει να μην το περίμενε και την έχει εκπλήξει θετικά.
Καθώς κατηφορίζω προς το επίπεδο της Εθνικής Οδού, έχοντας μπροστά μου την αντανάκλαση του ασθενικού ήλιου στα ασημένια νερά του Αιγαίου, παραδέχομαι για μια ακόμη φορά ότι οι ανάγκες του ανθρώπου για να ζει μια χαρούμενη και ολοκληρωμένη ζωή, ήταν και παραμένουν λίγες, αλλά ουσιαστικές.
Διαβάστε ακόμα:
Άγνωστες διαδρομές στην ορεινή Ελλάδα: Από το Λιτόχωρο στην Κόνιτσα
Οικογενειακή απόδραση στο Λιτόχωρο, τον Πλαταμώνα και τον Παλαιό Παντελεήμονα
Αγγελική Σιάμου: Η καλλιτέχνις που ζει στο Λιτόχωρο Πιερίας και εμπνέεται από τον Όλυμπο
