Η παλαιά Εθνική Οδός που ενώνει την Καλαμάτα με τη Σπάρτη ξετυλίγεται μπροστά μου σαν κορδέλα ανάμεσα στις πλαγιές του Ταΰγετου. Καθώς το αυτοκίνητο στρίβει στις στροφές προς την Αρτεμισία, ο χρόνος φαίνεται να επιβραδύνει. Εδώ, σε αυτό το μικρό ορεινό χωριό, 35 περίπου λεπτά από την Καλαμάτα, κάποιος αποφάσισε να ξαναγράψει την ιστορία του ελληνικού καφενείου.
Μια συνάντηση στο σούρουπο
Φτάνουμε στο χωριό καθώς ο ήλιος χάνεται πίσω από τις κορυφές. Το Denthis, το νέο πανέμορφο ξενοδοχείο που λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια, έχει φέρει κάποια αναζωογόνηση στην Αρτεμισία. Αφήνουμε τα πράγματα και βγαίνουμε για έναν περίπατο στους δρόμους που η νύχτα αρχίζει να σκεπάζει.
Ανεβαίνοντας την ανηφόρα προς την πλατεία, κάτι μας τραβάει την προσοχή. Στα αριστερά μας, ένα μαγαζί με την απλότητα μιας άλλης εποχής μας καλεί να καθίσουμε. Πάνω από την πόρτα, η ταμπέλα γράφει: «Στου Μιχάλη».
Ο νεαρός φύλακας της παράδοσης
Ο ιδιοκτήτης δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα. Όμως όταν τον βλέπεις να κινείται στον χώρο του καφενείου του, καταλαβαίνεις ότι φέρει μέσα του κάτι από τη σοφία των παλιότερων γενεών. Το 2023 αποφάσισε να εγκαταλείψει τη μόνιμη κατοικία του στην Καλαμάτα και να επιστρέψει στις ρίζες του, στον Ταΰγετο.
«Πήγα σχολείο και έζησα στην πόλη», μου εξηγεί την επόμενη μέρα, καθώς παίρνουμε τον πρωινό μας καφέ. «Αλλά κάτι με τραβούσε πίσω εδώ. Το χωριό χρειαζόταν ένα καφενείο, και εγώ χρειαζόμουν να βρω τη θέση μου.» Στην προσπάθειά του αυτή, ισχυρή συμπαραστάτης στέκεται η μητέρα του, κυρία Δήμητρα, που δίνει το δικό της στίγμα στο μαγαζί και υποστηρίζει με αφοσίωση τον γιο της.
Το «Στου Μιχάλη» είναι μια πιστή αναπαράσταση των παλιών ελληνικών καφενείων, όταν αυτά αποτελούσαν πολύ περισσότερα από έναν χώρο για καφέ. Μπαίνοντας, βρίσκεις στα δεξιά έναν χώρο γεμάτο φρέσκα λαχανικά: ντομάτες που μυρίζουν καλοκαίρι, σκόρδα από τα γύρω χωράφια, καρπούζια και λεμόνια, πιπεριές, πεπόνια.
Σε ένα ξεχωριστό δωμάτιο στο βάθος, λειτουργεί το μπακάλικο. Εδώ θα βρεις όλα τα απαραίτητα για ένα σπίτι -από απορρυπαντικό για το πλυντήριο μέχρι κονσέρβες και είδη πρώτης ανάγκης. Πάνω σε ένα τραπέζι, στην κεντρική αίθουσα, μια χειρόγραφη πινακίδα σε ένα κομμάτι χαρτόνι προσδιορίζει με απλότητα: «Ταχυδρομείο». Εκεί συγκεντρώνεται όλη η αλληλογραφία του χωριού, και οι κάτοικοι περνούν να πάρουν τα γράμματά τους, μια ακόμη υπηρεσία που κάνει το καφενείο καρδιά της κοινότητας.
Το πρωί που πηγαίνουμε για καφέ, μια κυρία από το χωριό έρχεται βιαστικά να πάρει απορρυπαντικό. Θέλει να πάει γρήγορα πίσω γιατί έχει το φαγητό στη φωτιά. Χαιρετάει με τη γλυκύτητα που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους των ελληνικών χωριών. Λίγο αργότερα, ένας άντρας σταματάει για φρέσκα λαχανικά. Το καφενείο πάλλει από ζωή.
Γεύσεις με ιστορία
Η κουζίνα προσφέρει απλές, αυθεντικές γεύσεις. Παραγγέλνουμε κεφτεδάκια και σουτζουκάκια που έρχονται με μια κόκκινη σάλτσα που θα μπορούσε να φιγουράρει σε οποιοδήποτε εστιατόριο της Αθήνας. Η χωριάτικη σαλάτα έρχεται με φέτα που γεμίζει το στόμα με γεύσεις βοσκού, και το ψωμί είναι τόσο φρέσκο που ακόμη ζεσταίνει τα δάχτυλα.
«Προσπαθώ να αγοράζω όσο περισσότερα μπορώ από τη γύρω περιοχή», εξηγεί ο νεαρός ιδιοκτήτης. «Κατεβαίνω στην Καλαμάτα μόνο όταν είναι απαραίτητο. Εδώ έχουμε τα πάντα -καλό κρέας, φρέσκα λαχανικά, ανθρώπους που ξέρουν την τέχνη τους».
Η επιστροφή στις ρίζες
Σήμερα, ο Μιχάλης, ζει μόνιμα στις Πηγές, το διπλανό χωριό, και κατεβαίνει κάθε μέρα να ανοίξει το καφενείο. Η απόφασή του να εγκαταλείψει τη ζωή στην πόλη και να επιστρέψει στα βουνά δεν ήταν εύκολη, αλλά όπως λέει: «Εδώ βρήκα τον εαυτό μου».
Καθώς κάθομαι στο καφενείο και βλέπω τους ντόπιους να έρχονται για τον καφέ της ημέρας και τις δύο κουβέντες, καταλαβαίνω ότι δεν άνοιξε μόνο ένα μαγαζί. Δημιούργησε έναν χώρο όπου η κοινότητα συναντάται, όπου οι παραδόσεις διατηρούνται, όπου η αυθεντική ελληνική ζωή συνεχίζει δυναμικά.
Ένας φάρος στον Ταΰγετο
Το καφενείο «Στου Μιχάλη» είναι μια υπόσχεση ότι υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που πιστεύουν στην αξία της κοινότητας, στη δύναμη της παράδοσης, στην ομορφιά της απλότητας. Σε έναν κόσμο που τρέχει προς το μέλλον, ο Μιχάλης μας θυμίζει ότι μερικές φορές η πρόοδος σημαίνει να κοιτάξουμε πίσω και να κρατήσουμε ό,τι καλύτερο από το παρελθόν.
Καθώς φεύγουμε από την Αρτεμισία, έχοντας πάρει μαζί μας, μέλι και παξιμάδια, στον καθρέφτη βλέπω το φως του καφενείου να μικραίνει. Αλλά η εικόνα του νεαρού ιδιοκτήτη, του φύλακα μιας παλιάς παράδοσης, θα με ακολουθεί για πολύ καιρό. Στον Ταΰγετο, η ιστορία του ελληνικού καφενείου συνεχίζει να γράφεται.
Διεύθυνση: Αρτεμισία Μεσσηνίας, Ταΰγετος, Τηλ.: 27210 76585
Διαβάστε ακόμα:
Εύκολα προσβάσιμα, ιδανικά για αποδράση το Σαββατοκύριακο: 4 όμορφα μονοπάτια στην Πάρνηθα
Πυκνά πευκοδάση, θαλάσσιες σπηλιές, παμπάλαιες εκκλησίες: Οδοιπορικό στα μονοπάτια της Κύπρου
