Ο Μάρκος Παλαμάρης είναι το ζωντανό παράδειγμα ενός νέου ανθρώπου που άφησε πίσω του την πολύβουη ζωή της Αθήνας για να επιστρέψει στις ρίζες του, στην Τήνο. Ένα ανήσυχο πνεύμα που αποφάσισε ότι η ζωή στο χωριό του ταίριαζε καλύτερα από τα στενά του Παγκρατίου, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε το 1986.
Παρότι γέννημα θρέμμα Αθηναίος, από μικρό παιδί συνήθιζε να αφήνει την αγαπημένη του γειτονιά για να περνά τα καλοκαίρια και το Πάσχα στο νησί. Οι γονείς του, και οι δύο Τηνιακοί, η μητέρα από τη Στενή και ο πατέρας από την Ποταμιά, φρόντισαν να του καλλιεργήσουν την αγάπη για τον τόπο τους. Έτσι, ο «σπόρος» που μπήκε κάποια χρόνια πριν, μεγάλωσε και έγινε το δέντρο που τον οδήγησε μόνιμα στο νησί.
Από τη σκέψη στην πράξη
Ο Μάρκος σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα του Organizational, Human Resources and Leadership Management σε αγγλικό πανεπιστήμιο. Στη διάρκεια της πανδημίας και μέχρι το 2022 δίδασκε στη Λεόντειο Σχολή. Η περίοδος εκείνη αποδείχθηκε καθοριστική για τον ίδιο, καθώς ήρθε αντιμέτωπος με μια σοβαρή δοκιμασία υγείας που τον έκανε να επανεκτιμήσει τις προτεραιότητές του. Από τότε άρχισε να βλέπει τα πράγματα διαφορετικά, και η προοπτική να αφήσει πίσω του την Αθήνα και να ξεκινήσει μια νέα ζωή στο χωριό των παιδικών του χρόνων, στην Τήνο, γινόταν όλο και πιο ελκυστική.
«Ποτέ δεν ένιωσα Αθηναίος, αν και αγαπώ την Αθήνα», λέει με κάποια νοσταλγία, η οποία όμως χάνεται γρήγορα όταν αρχίζει να μιλάει για την Τήνο. Η φωνή του αποκτά μια ζωντάνια, έναν ενθουσιασμό που σε κάνει να καταλάβεις αμέσως ότι πρόκειται για μια βαθιά αγάπη για τον τόπο του.
Ήξερε καλά πως ήθελε να κάνει κάτι διαφορετικό, να προσφέρει στον τόπο του και παράλληλα να μπορεί να βιοπορίζεται αξιοπρεπώς. Έτσι, μετακόμισε στην Τήνο και έβαλε το σχέδιό του σε εφαρμογή. Δίπλα του σε αυτό το εγχείρημα στάθηκαν, εκτός από την οικογένειά του, και πολλοί ντόπιοι, με τη βοήθεια των οποίων, για παράδειγμα, καθαρίζει τα μονοπάτια ή στήνει μικρά αυτοσχέδια γλέντια. Μία από τις δουλειές που έκανε αρχικά όταν έφτασε στο νησί ήταν καθηγητής σε φροντιστήριο, ενώ στη συνέχεια εργάστηκε ως γραμματέας του Αποστολικού Κέντρου Πίστης & Πολιτισμού της Καθολικής Αρχιεπισκοπής Νάξου-Τήνου. Παράλληλα, όμως, έστηνε σιγά σιγά το δικό του εγχείρημα, αυτό που σήμερα ονομάζει «Soul of Tinos».
Ο άνθρωπος που φέρνει το παρελθόν του νησιού στο παρόν του
Το «Soul of Tinos» ξεκίνησε ως μια προσπάθεια συλλογής, καταγραφής και ψηφιοποίησης ιστορικού και λαογραφικού υλικού, για να εξελιχθεί στη συνέχεια σε μια μικρή ατομική επιχείρηση, μέσα από την οποία ο Μάρκος αφηγείται την Τήνο, την παλιά και τη νέα, συνδέοντας τες με στιγμές από την παιδική του ηλικία. Αυτό παίρνει μορφή μέσα από λαογραφικές περιηγήσεις, την αναβίωση εθίμων που ακολουθούν τον εποχικό κύκλο του νησιού, καθώς και θεματικές εκδηλώσεις γύρω από τον πολιτισμό και την ιστορία της Τήνου.
Με απλά λόγια, περιηγεί ντόπιους και ξένους επισκέπτες στα σοκάκια της Στενής, αλλά και σε άλλα μέρη, και τους διηγείται ιστορίες για τα παλιά, για τη ζωή, για καταστάσεις και τόπους. Μιλά για το λαογραφικό μουσείο που υπήρξε άλλοτε μαγαζί και τηλεφωνείο, ενώ αργότερα στέγασε τη χωροφυλακή, αποκαλύπτοντας την ιστορία που κρύβεται πίσω από κάθε χώρο. Εξηγεί τον ρόλο των πηγαδιών και το πώς το νερό ένωνε τους ανθρώπους σε αυτό το άνυδρο νησί, με τρόπο που συνδυάζει επιστημονική και λαογραφική προσέγγιση. Αφηγείται ακόμα τη διαδρομή του σιταριού, από το χωράφι μέχρι τον ξυλόφουρνο και το πιάτο.
Δεν λείπουν και τα μικρά γλέντια, με τη βοήθεια των ντόπιων, όπως της Τερέζας Χαρικιοπούλου, μιας νέας κοπέλας που γνωρίζει πολλές από τις παραδοσιακές συνταγές. Ούτε απουσιάζουν οι θεματικές δράσεις, όπως η «Τήνος της Κατοχής» ή το «Αντάρτικο στον Πύργο», όπου η ιστορία ζωντανεύει μπροστά στα μάτια των συμμετεχόντων.
Μπορεί να του λείπουν οι γειτονιές της Αθήνας η Γούβα, η Πλατεία Πλυτά, ο Υμηττός, η Νέα Σμύρνη όπου σύχναζε από τα εφηβικά του χρόνια, αλλά δεν μετανιώνει ούτε στιγμή. Η Τήνος τού δίνει ζωή και νόημα, και εκείνος θέλει να κρατήσει τη μνήμη ζωντανή. Ένα από τα επόμενα βήματά του είναι να διδάξει αφιλοκερδώς στις νέες γενιές του νησιού τις παραδόσεις και την ιστορία, γιατί όπως λέει ο ίδιος: «Ό,τι δεν μοιράζεται, χάνεται».
Διαβάστε ακόμα:
Τήνος, το νησί της πνευματικότητας
