Σήμερα, αν αναζητήσει κανείς το παλιό λιμάνι της Πόλης, μάλλον θα απογοητευτεί μαθαίνοντας ότι σχεδόν τίποτα δεν έχει διασωθεί από εκείνο που την ανέδειξε σε κομβικό σημείο ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση. Ίσως, όμως, πιο σωστό θα ήταν να πούμε πως ό,τι απέμεινε, το βρίσκει κανείς στο Εμίνονου.
Συνοικία κεντρική, γεμάτη λογιών-λογιών κόσμο, αλλά παραμελημένη, σαν απομεινάρι του κόσμου που διαδέχθηκε την Οθωμανική Αυτοκρατορία, το Εμίνονου υπήρξε για αιώνες το ιστορικό κέντρο της ευρωπαϊκής Κωνσταντινούπολης. Γεμάτη αγορές, εμπορικές στοές, στενά και χάνια, η συνοικία αυτή ταυτίστηκε όσο καμία άλλη με την Πόλη. Μελαγχολική, με μια ανατολίτικη αύρα που αναζητά τα πατήματά της σε μια πόλη που αγκαλιάζει τον μοντερνισμό, η γειτονιά του Εμίνονου δεν φιγουράρει σίγουρα στις πρώτες επιλογές εκείνου που μόλις έφτασε στην Πόλη.
Κεντρική αλλά όχι τόσο τουριστική, απόμακρη και ταυτόχρονα πολύβουη, η συνοικία-λιμάνι αποτυπώνει αυτό που πραγματικά είναι η Πόλη: ένας τόπος δυσερμήνευτων αντιθέσεων, ανισοτήτων και οξύμωρων εικόνων. Σκόρπιοι πάγκοι με simit, ψητά κάστανα και καλαμπόκια χειμώνα-καλοκαίρι, λαχταριστό balık ekmek, αλλά και μαγαζιά μικρά και μεγάλα, μοντέρνα και παλιά, πολυτελή και φτωχικά συνθέτουν το σκηνικό μιας συνοικίας που μοιάζει βγαλμένη από ταινία εποχής.
Ακριβώς στον μυχό του Κεράτιου Κόλπου, δίπλα στο μαρμάρινο και πασίγνωστο χάρη στη θρυλική Φατμέ- Γενί Τζαμί και απέναντι από το θρυλικό Καράκιοϊ, το Εμίνονου φημίζεται για δύο πράγματα: τα δαιδαλώδη εμπορικά στενά και τα παραμελημένα κτηριά του, που μάταια προσπαθούν να πουν στον κάθε περαστικό την ιστορία τους. Παλιά οθωμανικά κτίρια στέκουν ξεχασμένα, μαζί με σκοτεινά παράθυρα που κοιτούν τις ανθρώπινες λαοθάλασσες που γεμίζουν καθημερινά τα στενά του Εμίνονου. Άραγε, τι ιστορία να έχει να πει κάθε παράθυρο;
Παραδομένη στη φθορά του χρόνου, η κεντρική συνοικία της Πόλης λειτουργεί σαν μια εμπορική αρτηρία και, όπως κάθε αρτηρία μεταφέρει αίμα στο σώμα, έτσι και τα στενά του Εμίνονου πλημμυρίζουν ασφυκτικά με κόσμο που αναζητά να αγοράσει τα πάντα. Στα στενά του Εμίνονου μπορεί να βρει κανείς οτιδήποτε θελήσει: από ρούχα, μπαχαρικά και φθηνά σκεύη μαγειρικής μέχρι τσάι και καφέ -ό,τι χρειαστεί, σίγουρα θα το βρει εδώ.
Γεμάτο μικρά στενά που αλληλοπλέκονται, δημιουργώντας έναν δαιδαλώδη εμπορικό λαβύρινθο, το Εμίνονου πλημμυρίζει από μυρωδιές φρεσκοκομμένου καφέ, αποξηραμένων μπαχαρικών και χύμα τσαγιού. Στους αμέτρητους πάγκους, βρίσκει κανείς κάθε ποικιλία τσαγιού, κάθε χαρμάνι καφέ και κάθε λογής παράξενο αποξηραμένο φρούτο ή λαχανικό που μπορεί να φανταστεί.
Ακριβώς μπροστά στην πλατεία του Εμίνονου, δύο βήματα από την αποβάθρα με τα γεμάτα κόσμο βαπόρια του Βοσπόρου, βρίσκεται και το περίφημο Mısır Çarşı -ή αλλιώς, Αιγυπτιακή Αγορά. Χτισμένη το πολύ μακρινό 1660 και χωρίς καμία σχέση με το εξωτικό Μισίρι, την Αίγυπτο, η αγορά θεωρείται ένα από τα πρώτα thematic malls του κόσμου, με αποκλειστικό ενδιαφέρον -τι άλλο;- τα μπαχαρικά.
Εξωτική, γεμάτη πικάντικες, βαριές μυρωδιές που ερεθίζουν τη μύτη, η Αιγυπτιακή Αγορά είναι ουσιαστικά ένα επίμηκες κτήριο σε σχήμα Γ, με αμέτρητα μαγαζιά γεμάτα χρωματιστά λουκούμια, μπαχαρικά και σουβενίρ. Η αγορά συνδυάζει κάτι από την παλιά οθωμανική ατμόσφαιρα της Κωνσταντινούπολης με ένα κοσμοπολίτικο περιβάλλον γεμάτο αρώματα, γεύσεις και ανθρώπους από κάθε γωνιά της γης.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το Εμίνονου ξεχωρίζει και για έναν ακόμη λόγο. Λόγο που οι μυημένοι στην ομορφιά της Πόλης μπορούν να καταλάβουν και αυτός δεν είναι άλλος από τα παλιά εργαστήρια τεχνιτών που ακόμα επιβιώνουν σε διάφορα χάνια του Εμίνονου. Χωμένα εκεί που δεν τα παίρνει το μάτι, τα εργαστήρια αυτά αποτελούν τον ζωντανό κρίκο της περιοχής με το μακρινό παρελθόν της, όταν παιδιά από την επαρχία έψαχναν να βρουν ουστάδες για να γίνουν αργυροχόοι, κοσμηματοτεχνίτες και σιδηρουργοί. Αν και υποβαθμισμένα σήμερα, ή σχεδόν σφραγισμένα σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας της βιομηχανοποίησης της εργασίας και της υποβάθμισης της περιοχής, τα λιγοστά εργαστήρια που επιβιώνουν στα χάνια του Εμίνονου κρατούν ακόμα ανοιχτή τη μικρή τους πόρτα για τους λίγους που τα αναζητούν.
Γεμάτο κόσμο μέχρι τη δύση του ηλίου, μα απίστευτα έρημο το βράδυ, το Εμίνονου έχει δύο όψεις: την μέρα κανείς δεν φοβάται να κυκλοφορήσει, αλλά το βράδυ το σκέφτεται διπλά. Οι αγορές σιγά σιγά κλείνουν και τα μαγαζιά κατεβάζουν τα παλιά σκονισμένα ρολά τους. Τα φώτα λιγοστά και σκορπισμένα εδώ κι εκεί. Ξαφνικά, η γεμάτη κίνηση συνοικία του πρωινού, που ο ένας πατάει τον άλλον, δίνει τη θέση της σε μια υγρή, έρημη και σκοτεινή γειτονιά με κάποια λίγα φώτα εδώ κι εκεί. Τα ερειπωμένα κτήρια μοιάζουν τώρα πιο άδεια από ποτέ. Από το βαπόρι, το βραδινό Εμίνονου μοιάζει σαν να φυλάει με κάθε κόστος κάποιο μυστικό που δεν πρέπει να αποκαλύψει κανείς, δημιουργώντας μια αλλιώτικη ψηφίδα σε αυτό που λέγεται Κωνσταντινούπολη.
Διαβάστε ακόμα:
6 ζαχαροπλαστεία στην Κωνσταντινούπολη που αξίζει να επισκεφθείτε
Μiniaturk, ένα αξιοθέατο που προσελκύει επισκέπτες από όλο τον κόσμο στην Κωνσταντινούπολη
Πριγκηπόννησα: Οδοιπορικό στα παραθεριστικά νησιά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης
