Δεν είχα σχεδιάσει επιμελώς αυτό το ταξίδι, ούτε ήταν όνειρο ζωής, όπως λέμε. Στη Σκιάθο είχα πάει πριν χρόνια. Έφηβη σχεδόν, με παρέα, από Εύβοια και κάθισα μερικές ώρες, είχα βουτήξει στις Κουκουναριές και ήπια ένα κοκτέιλ χωρίς αλκοόλ στις μαξιλάρες. Δεν εντυπώθηκε μέσα μου ο τόπος. Ίσως, λοιπόν, στεκόταν ως εκκρεμότητα τόσα χρόνια τώρα -γιατί είναι εκκρεμότητα να έχεις επισκεφθεί ένα μέρος, αλλά να μην το έχεις τρυγήσει και γνωρίσει όπως θα ήθελες.
Έφθασα ένα ήσυχο Σαββατοκύριακο των αρχών του μήνα και από την πρώτη στιγμή που πάτησα το πόδι μου στο λιμάνι, ο αέρας έφερε πεύκο και θάλασσα στα πνευμόνια μου και η πόλη απλωνόταν μπροστά μου με μια διακριτική χάρη, σαν να με καλούσε αυτή τη φορά να την γυρίσω, να την μάθω, να την ερωτευτώ. Άφησα τα πράγματά μου στο μικρό διαμέρισμα που νοίκιασα (στο μίνιμαλ, πεντακάθαρο, διακριτικά πολυτελές The Rock) και άρχισα αμέσως να περπατώ στη Χώρα. Σοκάκια λευκά, λουλούδια να ξεχειλίζουν από τις αυλές, μικρά μαγαζιά με κοσμήματα και χειροτεχνήματα και οι πιο τρυφερές γάτες που έχω πετύχει ποτέ σε νησί, πεινασμένες όλες για χάδια και αγκαλιές.
Από τα πρώτα πράγματα που θέλησα να κάνω, ήταν να επισκεφτώ το σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Βρίσκεται λίγα βήματα από το λιμάνι, μικρό και ταπεινό, ασκώντας μια σιωπηλή δύναμη στον γύρω χώρο. Έμεινα ώρα εκεί μέσα, σχεδόν ακίνητη, απολαμβάνοντας πρώτα τη σύντομη ξενάγηση. Φυσικά, επισκέφθηκα και το ισόγειο, με τις σπάνιες εκδόσεις των έργων του συγγραφέα. Ύστερα, ήπια έναν καφέ στο στέκι έξω από το μουσείο, στην πλατεία Παπαδιαμάντη, ένα παραδοσιακό καφενείο, δροσερό και ήσυχο, ό,τι έπρεπε για να διαβάσω και λίγο το βιβλίο μου. Είχα μαζί μου μια μελέτη του Γιώργου Σανιδά για τους Σκιαθίτες λογοτέχνες Μωραϊτίδη και Παπαδιαμάντη, τους δύο Αλέξανδρους.
Το πρώτο μου βράδυ, συστημένη, πήγα στο Maria’s Pizza, έναν δρόμο μέσα από το λιμάνι, για την εμπειρία ενός καλού ιταλικού εστιατορίου σε λογικές τιμές για αυτά που προσφέρει. Έφαγα εξαίσια νιόκι και ένα απίθανα δροσιστικό ποτήρι κρασί. Το μενού είχε κι άλλα ζυμαρικά, πίτσες και πιάτα με κρέας, από όλο το φάσμα της ιταλικής κουζίνας. Το περιβάλλον ήταν απολαυστικό, ήσυχο, χωρίς τον συνωστισμό των γεμάτων τραπεζιών.
Την επόμενη μέρα ξύπνησα νωρίς. Γλάροι έκρωζαν πάνω από το υπέροχο μπαλκόνι μου, με θέα το Μπούρτζι -τα ερείπια ενός φρουρίου χτισμένου στις αρχές του 13ου αιώνα, το οποίο καταστράφηκε το 1660 κατά την κατάληψη της Σκιάθου από τον Ενετό ναύαρχο Μοροζίνι. Μια γουλιά καφέ και φύγαμε για παραλίες. Η πρώτη μου βουτιά για φέτος έγινε στη Σκιάθο. Πήρα το καραβάκι για τα Λαλάρια: λευκά βότσαλα, κρυστάλλινα νερά.
Αν είχα περισσότερες μέρες, θα πήγαινα και στη Μεγάλη Άμμο, που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τη Χώρα της Σκιάθου. Ίσως να προτιμούσα και την άλλη πλευρά του νησιού, δυτικά, προς τις παραλίες Μανδράκι και Άγκιστρο -τις έχω δει τόσο συχνά στα stories φίλων. Το ίδιο και τον Βρωμόλιμνο, την Καναπίτσα, όλο αυτό το τοπίο με τις παραλίες που έχουν άμμο και, τριγύρω, πυκνή καταπράσινη βλάστηση με πεύκα και άλλα κωνοφόρα που φτάνουν σχεδόν μέχρι το κύμα. Αγαπώ.
Για μεσημεριανό, επιλέγω τη Μαρμίτα, ένα από τα καλύτερα εστιατόρια του νησιού. Παραδοσιακό, λιτό και στιβαρό, τόσο στην κουζίνα του όσο και στην εξυπηρέτηση. Τρώω καλαμάρι γεμιστό και πίνω λίγο ούζο. Λίγη ξεκούραση στο δωμάτιο (γιατί solo travelling χωρίς στιγμές ανάπαυλας όποτε στο φέρει η διάθεση, δεν γίνεται!) και, πριν νυχτώσει, απολαυστική βόλτα προς το Κάστρο, με το αυτοκίνητο ενός φίλου που μένει μόνιμα στο νησί και γνωρίζει καλά όλα τα κρυφά και λιγότερο προβεβλημένα σημεία.
Το Κάστρο είναι μια χερσόνησος στο βόρειο τμήμα του νησιού, εκεί όπου μετακινήθηκαν οι Σκιαθίτες τον 14ο αιώνα εγκαταλείποντας την αρχαία πόλη, λόγω των πειρατικών επιδρομών. Αν και εγκαταλελειμμένο εδώ και περίπου δύο αιώνες, παραμένει εντυπωσιακό, με ιστορικό βάθος και άγρια ομορφιά. Η μικρή, βραχώδης παραλία στους πρόποδές του το καθιστά ένα από τα πιο ξεχωριστά σημεία του νησιού.
Λίγο πριν φτάσω στη Σκιάθο, έμαθα πως το Κάστρο μπαίνει επισήμως σε μια νέα περίοδο δόξας. Πραγματοποιήθηκε πλήρης αποκατάσταση και στερέωση των βάθρων μιας νέας ασφαλούς γέφυρας, αποκαταστάθηκε η πέτρινη πύλη και ολοκληρώθηκε η ανάπλαση του μονοπατιού πρόσβασης στο μνημείο. Εντός των επόμενων μηνών, προγραμματίζονται εργασίες συντήρησης και ανάδειξης του κεντρικού λιθόστρωτου δρόμου και των παράπλευρων αρτηριών που οδηγούν στους ναούς, καθώς και φωτογραφική τεκμηρίωση με τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων. Χάρηκα πολύ που ένα τέτοιο μνημείο αποκτά ξανά την αίγλη που του αξίζει.
Η μέρα κλείνει με ένα χαλαρό ποτό στο λιμάνι. Σκέφτομαι πως η Σκιάθος είχε, για αρκετά χρόνια, τη φήμη της «Μυκόνου των Σποράδων». Τώρα, όμως, έχει βρει έναν βηματισμό που της ταιριάζει πολύ περισσότερο -τουλάχιστον, έτσι το βλέπω εγώ. Ένας τόπος με ιστορία, πολιτισμό και παράδοση, με δική του ταυτότητα και με σπάνια φυσική ομορφιά. Ο τόπος μοιάζει να επιστρέφει στα χαρακτηριστικά που τον κάνουν ξεχωριστό: την αυθεντικότητα, την παράδοση, την απλότητα. Όχι με τη λάμψη του παρελθόντος, αλλά με έναν νέο, πιο ουσιαστικό τρόπο που αναδεικνύει την αλήθεια του.
Όλα αυτά, τα αυθεντικά, τα ριζωμένα, τα απλά, τα είδα και τα ένιωσα εντονότερα το επόμενο πρωί, όταν πήγα στο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας, αλλιώς Ιερά Μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Έμαθα ότι εκεί υφάνθηκε η πρώτη ελληνική σημαία και επισκέφθηκα το μουσείο που φιλοξενείται στον περίβολο του μοναστηριού. Μέσα, αντίκρισα πραγματικούς θησαυρούς: πατριαρχικά μολυβδόβουλα, σιγίλλια και γράμματα, χειρόγραφα των πέντε τελευταίων αιώνων, έντυπα βιβλία του 17ου, 18ου και 19ου αιώνα, επιστολές, ιερά άμφια και υπέροχες αγιογραφίες.
Κατειλημμένη από δέος, έκανα μια βόλτα στο προαύλιο και παρατήρησα στα πόδια μου ένα φτερό παγωνιού που είχε φέρει ο αέρας. Ρώτησα και μου είπαν πως, ναι, στο πίσω μέρος της μονής ζουν ελεύθερα ζώα: κότες, παγώνια, πάπιες. Εκεί, λοιπόν, πλάι σε ένα μικρό ρέμα, μέσα στην καρδιά της σκιαθίτικης φύσης, τρία πανέμορφα παγώνια περπατούσαν λεβέντικα και ένα από αυτά άνοιξε την ουρά του. Δεν έχω καλύτερο. Δεν έχω πιο συγκινητικό. Βαστώ το φτεράκι του για ενθύμιο ακριβό.
Μετά το μοναστήρι, σειρά είχε μια επίσκεψη στο οινοποιείο Parissis, σκαρφαλωμένο στον Προφήτη Ηλία. Η θέα μου έκοψε την ανάσα: όλα τα νησάκια των Σποράδων μπροστά μου, ενώ στο τραπέζι μου κατέφθαναν κρασιά -λευκά, ροζέ και ένα εξαίσιο κόκκινο- από τη σοδειά του οινοποιείου, συνοδεία της πιο λαχταριστής κρασοποικιλίας: τυριά, φρούτα, παξιμάδια, αλλαντικά, όλα πρώτης ποιότητας και σε αφθονία. Το οινοποιείο ιδρύθηκε από τον Γιάννη Παρίση, ο οποίος καλλιεργεί 35 στρέμματα αμπελώνων στις περιοχές Ξάνεμος, Προφήτης Ηλίας και Άγιος Κωνσταντίνος, με έμφαση στις ελληνικές ποικιλίες σταφυλιών. Οργανώνονται περιηγήσεις και γευσιγνωσίες καθημερινά, από τις 10:30 έως τις 21:30, με επιλογές που περιλαμβάνουν δοκιμές βασικών και premium κρασιών, συνοδευόμενες από τοπικά εδέσματα. Για χάρη αυτής της εμπειρίας, αυτών των γεύσεων, αυτής της μεθυστικής θέας, θα ξαναγύριζα αύριο κιόλας στο νησί.
Ένας τελευταίος περίπατος στη Χώρα, ένα παγωτό στο χέρι, με φόντο τις παρήγορα ξένοιαστες φωνές των παιδιών και τις ήσυχες περατζάδες των πρώτων επισκεπτών. Ξεκούραση στο δωμάτιο, με θέα τη θάλασσα που, όσο νυχτώνει, αλλάζει χρώματα. Το πρωί πετάω πίσω για Αθήνα, φορτωμένη εικόνες, αρώματα και γεύσεις. Θέλω να επιστρέψω για μια ακόμη πιο εμβριθή βουτιά στο μεδούλι του τόπου. Να, ας πούμε, έμαθα πως στη Σκιάθο, οι ψαράδες αποκαλούν «τσόφλια» τους αστακούς και τις καραβίδες. Κι έτσι, μπορεί κανείς να φάει πεσκανδρίτσα στιφάδο, αστακό με κολοκυθάκια και καραβίδες με χόρτα του βουνού, όπως ακριβώς περιγράφει ο Παπαδιαμάντης και έχει ανασύρει στο φως ο γαστρογνώστης, περιηγητής και μελετητής Γιώργος Πίττας. Θέλω να δω τη Σκιάθο από ακόμα πιο κοντά, από ακόμα πιο μέσα. Και ελπίζω, την επόμενη φορά, να πετύχω και κάπως καλύτερο καφέ. Σας αξίζει, Σκιαθιτόπουλά μου!
Υ.Γ. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Θ.Τ. που με έκανε να νιώσω σαν στο σπίτι μου στο νησί. Που απάντησε στις απορίες μου, που με έστειλε σε μέρη, που με ξενάγησε και που με βοήθησε να καταλάβω και να απολαύσω τις ιδιαιτερότητες του τόπου του.
Διαβάστε ακόμα:
Οι ωραιότερες παραλίες της Σκιάθου -Εκεί όπου τα δέντρα «χαϊδεύουν» τη θάλασσα
