Τη γνωρίζουμε ως το μυροβόλο νησί του Ανατολικού Αιγαίου, την πατρίδα του Ομήρου, τον τόπο με την τεράστια ναυτική παράδοση και τα μοναδικά δώρα της φύσης. Την έχουμε συνδέσει με το πολύτιμο δάκρυ των μαστιχόδεντρων, με τα χτισμένα σαν καστροχώρια, μεσαιωνικής καταγωγής Μαστοροχώρια, με σημαντικές στιγμές της ιστορίας μας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, με τα γλυκά αρώματα των μοναδικών εσπεριδοειδών της, με τη σπουδαία συνεισφορά της στην ελληνική ναυτοσύνη, με τα θεαματικά αποκριάτικα και πασχαλινά έθιμα.
Μυστηριακή όπως το αιώνιο σύμβολό της -η περίφημη Σφίγγα-, αρχοντική όπως οι χτισμένες από κόκκινη πέτρα, εντυπωσιακές επαύλεις του Κάμπου, λόγια όπως ο ποιητής Θεόκριτος κι ο καταγόμενος από το νησί Αδαμάντιος Κοραής, πολύχρωμη σαν τους κατακόκκινους ανοιξιάτικους λαλάδες, τα αρωματικά μανταρίνια και τις βαθυγάλανες παραλίες της, σπάνια σαν τα 92 είδη ορχιδέας που φύονται στο ευλογημένο έδαφός της, η μοναδική Χίος γνωρίζει πώς να σε μαγεύει κάθε εποχή. Πέρα από τα πανέμορφα χωριά του νότου και τους παραδοσιακούς οικισμούς, τις πολυάριθμες παραλίες με τα διάφανα πρασινογάλαζα νερά και τις απολαυστικές, γεμάτες εκπλήξεις πεζοπορικές διαδρομές, η Χώρα της Χίου με τη δική της ξεχωριστή γοητεία και την πλούσια λίστα από αξιοθέατα, αξίζει να αποτελέσει από μόνη της προορισμό, γεμίζοντας ακόμη κι ένα Σαββατοκύριακο με αξέχαστες εικόνες κι εμπειρίες, σαν τις παρακάτω.
1η Μέρα -Πρωί-Μεσημέρι
Η απαραίτητη πρώτη αναγνωριστική βόλτα κατά μήκος της προκυμαίας κάθε νησιωτικής πρωτεύουσας, οδηγεί στην περίπτωση της Χίου στο βόρειο τμήμα του λιμανιού, στο πρώην κέντρο της πολιτικής και στρατιωτικής ζωής του νησιού, το περίφημο Γενοβέζικο Κάστρο. Η είσοδος από την επιβλητική Porta Maggiore στο νότιο άκρο του σηματοδοτεί κι ένα ταξίδι στο χρόνο, ξεδιπλώνοντας μπροστά μας ένα μοναδικό κολάζ γοητευτικών κι ετερόκλιτων εικόνων: τα διώροφα πέτρινα σπίτια, άλλα αναπαλαιωμένα και βαμμένα σε έντονα χρώματα, άλλα άψυχοι μάρτυρες της φθοράς του χρόνου, τα φιδωτά σοκάκια, η μικρή πλατεία με τα ταβερνάκια και τις τεμπέλικες γάτες που χουζουρεύουν στον ανοιξιάτικο ήλιο, τα διάσπαρτα οθωμανικά μνημεία.
Πρώτη στάση αμέσως δίπλα στην Πύλη Maggiore, το Παλατάκι Ιουστινιάνι, το Γενοβέζικο Δικαστήριο του 14ου-15ου αι. και μια μικρή περιοδική έκθεση που άνοιξε φέτος, η οποία περιλαμβάνει ευρήματα που μόλις ήρθαν στο φως από την αρχαία πόλη της Χίου. Τιτλοφορείται «Από την κοίτη του Καλοπλύτη» και παρουσιάζει εκτός από ένα θαυμάσιο ψηφιδωτό δάπεδο γεωμετρικής και φυτικής διακόσμησης, ένα ενδιαφέρον βίντεο για τον τρόπο που ανακαλύφθηκαν αντικείμενα της αρχαϊκής περιόδου στην κοίτη του νότιου χειμάρρου της πόλης. Συνεχίζοντας στη γραφική, πλακόστρωτη πλατεία με τα ταβερνάκια, το βλέμμα τραβά μια σειρά από όρθιες επιτύμβιες στήλες, που ανήκουν στο Οθωμανικό Κοιμητήριο. Μεταξύ άλλων διακρίνεται το ταφικό μνημείο του πασά Καρά Αλή, του οποίου τη ναυαρχίδα ανατίναξε ο Κανάρης το 1822 κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης.
Από εδώ, είτε ακολουθήσετε τον κύριο οδικό άξονα του Κάστρου, την οδό Αγ. Γεωργίου, είτε τα ανηφορικά στενά, το βέβαιο είναι ότι θα σας αποζημιώσει από μια αίσθηση γαλήνης κι από πανέμορφες εικόνες. Παρατηρήστε τα σπίτια με τους κιοσέδες, τις γλάστρες στις εισόδους τους και τις μικρές αυλές, προσπαθήστε να φανταστείτε την αρχιτεκτονική και τη ζωή στο Κάστρο πριν από τον καταστροφικό σεισμό του 1881, κάντε μια στάση στο Οθωμανικό σχολείο και τον διπλανό ναό του Αγ. Γεωργίου, που χτίστηκε στη θέση του τεμένους Εσκί, αναζητήστε το Χαμηδιέ Τζαμί, χτισμένο το 1892 που παραμένει κλειστό και προχωρήστε ως το βορειοδυτικό άκρο του επιθαλάσσιου τείχους.
Όχι μόνο για να αγναντέψετε τη θέα ως τους ανεμόμυλους και τα τουρκικά παράλια, αλλά και για μια μυστικιστική επίσκεψη προηγουμένως στα εντυπωσιακά ανακαινισμένα Οθωμανικά Λουτρά του 18ου αιώνα, εμπειρία που μοιάζει με βουτιά στον χρόνο και στο αυθεντικό τελετουργικό ενός χαμάμ. Με το φως που εισβάλλει από τις οπές των ημισφαιρικών ή μοναστηριακών θόλων -κάποιες σε ονειρικά σχήματα αστεριών- να ζωντανεύει τα πετρόκτιστα, στιβαρά κτήρια με τους πολύπλευρους, μαρμάρινους πάγκους του μασάζ, μπορεί εύκολα να φανταστεί κανείς πλούσιους και φτωχούς, αστούς και χωρικούς, να συρρέουν στους χώρους που είχαν συνδεθεί τόσο στενά με την με την καθημερινότητα των κατοίκων της πόλης.
Πριν απομακρυνθείτε από το Κάστρο, ανακτήστε δυνάμεις με τις νόστιμες προτάσεις του μεζεδοπωλείου Βραδύπους, όπου «πειράζονται» με ενδιαφέροντα και δημιουργικό τρόπο παραδοσιακά πιάτα, που βασίζονται σε εποχική και όσο το δυνατό τοπική πρώτη ύλη. Η ατμόσφαιρα είναι χαλαρή και παρεΐστικη, ό,τι πρέπει δηλαδή για να μοιραστούν στο τραπέζι το μοσχαράκι με πουρέ μελιτζάνας, τα κλασσικά χιώτικα χερίσια μακαρόνια που συνοδεύουν το κατσικάκι, το χοιρινό κονφί με αγκινάρες και αρακά και πρωτότυπα ορεκτικά όπως το τζατζίκι με καρότο και φυστικοβούτυρο ή τα μαλαθροσφούγγατα όπως αποκαλούνται οι χιώτικοι μαραθοκεφτέδες.
1η Μέρα -Απόγευμα-Βράδυ
Με τον Δημοτικό Κήπο να αναπλάθεται εντατικά 104 χρόνια από τη φύτευσή του, η προσμονή για την ανανεωμένη όψη της Πλατείας Ν. Πλαστήρα -ή Πλατεία Βουνακίου– είναι μεγάλη τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες. Ως τότε, η βόλτα κατά μήκος της Απλωταριάς, της πεζοδρομημένης κεντρικής εμπορικής οδού που διατρέχει σημαντικό μέρος της Χώρας, είναι πάντα απολαυστική. Ανάμεσα σε αγορές και στάσεις για καφέ στα μονίμως γεμάτα στέκια, αναζητήστε στον αστικό ιστό τις διάσπαρτες οθωμανικές κρήνες, όπως το εντυπωσιακό μαρμάρινο έργο του 1768 που χρηματοδότησε ο Μελέκ Μεχμέτ Πασάς ή την κρήνη του σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ που δεσπόζει στην κεντρική πλατεία.
Για το βραδινό σας γεύμα, η προσεγμένη και γεμάτη ιστορικές αναφορές σάλα του εστιατορίου Ρούσσικο αποτελεί το ιδανικότερο περιβάλλον για να μυηθείτε στον πλούτο της τοπικής γαστρονομίας. Τόσο ο φροντισμένος χώρος όσο και οι γεύσεις, μας μεταφέρουν στην τραπεζαρία μιας χιώτικης κατοικίας όπου το τραπέζι θα στρώνονταν με λαχταριστά τυροπιτάκια φτιαγμένα με ντόπια τυριά, σπιτικούς λαχανοντολμάδες, αφράτα σουτζουκάκια τυλιγμένα σε μελιτζάνα και τρυφερό κοτόπουλο σιγομαγειρεμένο σε μπύρα Χίου που συνοδεύεται από κους κους. Κι όλα αυτά με θέα στην προκυμαία της Χίου, εκεί όπου ξεκίνησε η πρώτη επαφή σας με το νησί.
2η Μέρα -Πρωί-Μεσημέρι
Μπορεί το Αρχαιολογικό Μουσείο και η Δημοτική Πινακοθήκη να παραμένουν κλειστά, στην πρωτεύουσα της Χίου, όμως, θα βρείτε αρκετά ακόμη πολιτιστικά ιδρύματα και ενδιαφέροντα μουσεία που αποκαλύπτουν την πολυσήμαντη ιστορία και τη σπουδαία καλλιτεχνική κληρονομιά του νησιού. Αξίζει να διαβείτε το βοτσαλωτό δάπεδο της αυλής του 100χρονου αρχοντικού του Αναστασίου και της Μαρουκώς Πατέρα για να βρεθείτε στο Ναυτικό Μουσείο Χίου, που αφηγείται την περήφανη ιστορία και τη μακραίωνη σύνδεση των Χιωτών με τη ναυτιλία και το εμπόριο. Αληθινό κόσμημα για τη Χώρα της Χίου αποτελούν τόσο η αριστοκρατική κατοικία σε νεοκλασικό νησιωτικό ρυθμό, με τις θαυμάσιες οροφογραφίες και την εντυπωσιακή ξύλινη σκάλα, όσο και οι περιεκτικές συλλογές, συνθέτουν ένα αρμονικό σύνολο που γεμίζει με περηφάνια όχι μόνο τους κατοίκους του νησιού, αλλά και όλους τους Έλληνες, για τη ναυτική παράδοση του τόπου.
Εδώ, θα θαυμάσετε ακρόπρωρα, όργανα ναυσιπλοΐας, ναυτολόγια, ζωγραφικές απεικονίσεις ιστιοφόρων και ατμοκίνητων πλοίων Χιωτών καραβοκύρηδων, 21 υδατογραφίες του πλοιογράφου Α. Γλύκα, θαλασσινά τοπία της ζωγράφου Δ. Μπούκη, μοντέλα γαλερών και εμπορικών πλοίων, μια εντυπωσιακή βιβλιοθήκη 3.500 τόμων και, μεταξύ αυτών, μια περιοδική έκθεση με προσωπικά αντικείμενα – όπως το μαχαίρι του ήρωα Κωνσταντίνου Κανάρη, η οποία περιλαμβάνει ευρήματα που αποδίδονται στη Ναυαρχίδα του Καρά Αλή, την οποία πυρπόλησε και ανάγκασε να βυθιστεί στο ευρύτερο λιμάνι της Χίου.
Διασχίζοντας την Απλωταριά με πυξίδα τον καλοδιατηρημένο μιναρέ του τεμένους Μετζιτιέ και κατεύθυνση το Βυζαντινό Μουσείο, που στεγάζεται στο συγκεκριμένο τζαμί, η στάση στο παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο Μονιώδη είναι υποχρεωτική για κάθε επισκέπτη της Χίου. Εδώ θα δοκιμάσετε και θα αγοράσετε, ως τα πιο γευστικά σουβενίρ, αυθεντικά, χειροποίητα «χιώτικα μουσουράκια» και «μαστιχάκια», τα πιο αντιπροσωπευτικά γλυκά της Χίου με φύλλο κρούστας και πλούσια αρώματα αμυγδάλου, μαστίχας ή μανταρινιού, αμυγδαλωτά με χιώτικο πικραμύγδαλο και γέμιση κρέμας μαστίχας, αλλά και ολόφρεσκες πάστες που παρασκευάζονται με την ίδια συνταγή από το 1963. Μην παραλείψετε να κάνετε τις προμήθειές σας, γιατί όπως θα διαπιστώσετε στο λιμάνι ή στο αεροδρόμιο, δύσκολα φεύγει κανείς από τη Χίο χωρίς το χαρακτηριστικό κόκκινο κουτί του Μονιώδη.
Φθάνοντας στο Βυζαντινό Μουσείο, αξίζει να παρατηρήσει κανείς τόσο μια ακόμη οθωμανική κρήνη στην αυλή του τζαμιού όπου στεγάζονται οι συλλογές, όσο και το σιδερένιο κανόνι από τη βυθισμένη Ναυαρχίδα του Καρά Αλή. Εντός του τεμένους, μας υποδέχεται κατ’ αρχάς στο προστώο ένα αυθεντικό αντίγραφο του διάσημου έργου «Σφαγή της Χίου» του Ευγένιου Ντελακρουά, ενώ στο αναστηλωμένο εσωτερικό που διατηρεί το μνημειακό του χαρακτήρα, τα εκθέματα καλύπτουν την περίοδο από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια ως τη Γενουατική κυριαρχία του νησιού. Ανάμεσα σε βυζαντινά γλυπτά και τοιχογραφίες, είδη μικροτεχνίας και μεταβυζαντινές φορητές εικόνες, ξεχωρίζουν οι τοιχογραφίες από τον ναό της Παναγίας Κρήνας και από τη Νέα Μονή, αλλά και δύο μαρμάρινα υπέρθυρα που αναπαριστούν τον Άγιο Γεώργιο και ανάγονται στον 15ο αιώνα.
Καθώς δεν θα σας πάρει ούτε μια ώρα για να ολοκληρώσετε την επίσκεψή σας στο παραπάνω μουσείο, θα έχετε χρόνο για μια χαλαρή βόλτα ως την κοντινή Δημόσια Κεντρική Ιστορική Βιβλιοθήκη «Κοραής», μία ακόμη απόδειξη της πολυδιάστατης πολιτιστικής κληρονομιάς της Χίου και από τις παλαιότερες και πληρέστερες της χώρας μας. Με πρώτο πυρήνα τα βιβλία που ο Αδαμάντιος Κοραής δώρισε στο νησί απ’ όπου κατάγονταν, και συνεχείς ανατροφοδοτήσεις από τον ίδιο, περιλαμβάνει σήμερα, ανάμεσα στις πολύτιμες συλλογές χειρόγραφων, περιοδικών, πινάκων, νομισμάτων και χαρτών, τους ανεκτίμητους 14 τόμους της γαλλικής έκδοσης «La Description de l’Égypte» που χάρισε ο ίδιος ο Ναπολέοντας στον Κοραή.
Μην παραλείψετε να ανεβείτε και στον πάνω όροφο, όπου εντυπωσιάζει ο τριπλός ρόλος του οικήματος, αφού εδώ στεγάζονται η Πινακοθήκη του ευεργέτη Φιλίππου Αργέντη -που εργάστηκε για τη διάσωση ιστορικού υλικού του νησιού- και ένα ανέλπιστα ενδιαφέρον μικρό Λαογραφικό Μουσείο με την ιδιωτική του συλλογή κατά παραγγελία πορσελάνινων φιγούρων με τοπικές φορεσιές, ενδυμασίες, κεντήματα από όλα τα χωριά της Χίου και εργαλεία γεωργικών ενασχολήσεων.
Λίγα βήματα παρακάτω, μπορείτε να ρίξετε μια κλεφτή ματιά στην υπέροχη βοτσαλωτή αυλή του πρώην Γυμνασίου Αρρένων Χίου, στη θέση όπου το 1792 είχε ιδρυθεί η περίφημη Σχολή της Χίου, ένα από τα σπουδαιότερα εκπαιδευτήρια της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας. Στεγάζοντας πλέον το 1ο Γυμνάσιο Χίου και διατηρώντας τον σημαντικό εκπαιδευτικό του ρόλο, φιλοξενεί το Μουσείο Ιστορίας και Φυσικής του Γυμνασίου, που, αν το βρείτε ανοιχτό, αξίζει να επισκεφθείτε για την περιεκτική συλλογή, η οποία περιλαμβάνει ευρήματα που ξεκινούν από αρχαία αγγεία, νομίσματα, πιστόλες και καθημερινά σκεύη περασμένων εποχών και φτάνουν ως 800 περίπου επιστημονικά όργανα -αστρονομίας, μηχανικής, βιολογίας- που σίγουρα θα ενθουσιάσουν τα παιδιά.
Για μεσημεριανό, στον φιλικό και ζεστό χώρο της ταβέρνας Κουντουρούδι -όπως λέγεται στη Χίο ο καρπός της χαρουπιάς- οι παραδοσιακές γεύσεις έχουν και πάλι την τιμητική τους, χωρίς να λείπουν οι δημιουργικές πινελιές σε νοστιμότατα πιάτα, όπως τα αυγά με ντομάτα και χιώτικο γίδινο τυρί, η μοσχαρίσια μπριζόλα με κρητικό στακοβούτυρο ή το καπνιστό συκώτι, που σερβίρεται με πουρέ καρότου και αρωματική πάπρικα. Στα συν, οι τακτικές λαϊκές και ρεμπέτικες βραδιές, με τη μουσική να ξεχύνεται από το στενό σοκάκι ως την Απλωταριά.
Μια τελευταία βόλτα κατά μήκος της προκυμαίας θα σας αποκαλύψει τον θαυμαστό κόσμο των χιώτικων προϊόντων με βάση τη μαστίχα ή το μανταρίνι, που θα βάλουν τις εκλεκτές γεύσεις και τα μοναδικά αρώματα του νησιού στην καθημερινότητά σας. Καλλυντικά εμπλουτισμένα με μαστιχέλαιο και συμπληρώματα διατροφής με βάση τις επιστημονικά αποδεδειγμένες ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητες της μαστίχας, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, μπισκότα, βουτήματα, μέλι, ζυμαρικά, ακόμη και σοκολάτες, ροφήματα κι ελληνικός καφές με άρωμα από το σπάνιο δάκρυ των μαστιχόδεντρων, ούζο καζανιστό με τον ιδιαίτερα αρωματικό χιώτικο γλυκάνισο και γλυκόπιοτο λικέρ μανταρινιού από την ποτοποιία Στουπάκη, και βέβαια το καθιερωμένο πλέον αρωματικό λικέρ μαστίχας, όπως τα Απαλαρίνα, Φιντάνι, Enosis, Ψυχής, Ομηρικό, Τέττερης -εξίσου απολαυστικό ως χωνευτικό μετά το γεύμα ή στα πιο ευφάνταστα cocktails.
2η Μέρα -Απόγευμα
Πριν το σούρουπο και την αναχώρησή σας από το νησί, ένας τελευταίος περίπατος βόρεια, στην παλιά βιομηχανική ζώνη, ως τους τέσσερις πέτρινους Ανεμόμυλους των Τυμπάκικων, οι οποίοι μέχρι τις αρχές του περασμένου αιώνα εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των γειτονικών βυρσοδεψείων, αποκαλύπτει μια ακόμη μοναδική και απρόσμενη εικόνα της Χώρας. Μια εικόνα που, εκτός από ρομαντισμό, ξυπνά και την επιθυμία της καλοκαιρινής επιστροφής στην πολυπρόσωπη και πάντα μοναδική Χίο.
Προτάσεις διαμονής
Μια ανάσα από το εμπορικό κέντρο της πόλης, τα μουσεία και την πανέμορφη παλιά συνοικία, το εμβληματικό ξενοδοχείο Chios Chandris συνδυάζει τις παροχές ενός μεγάλου καταλύματος με μια από τις πιο προνομιακές τοποθεσίες, προσφέροντας εκπληκτική θέα στο πέλαγος και το γραφικό λιμάνι της Χίου. Εδώ θα ξεκλέψετε χρόνο για να χαλαρώσετε στην πισίνα και θα μπείτε στον πειρασμό να κλείσετε μία από τις σουίτες του τελευταίου ορόφου, από το μπαλκόνι της οποίας θα επιβλέπετε όλη τη Χώρα.
Για να νιώσετε σαν αυτόχθονας και να απολαύσετε την αυθεντική χιώτικη φιλοξενία, τα καινούργια, άρτια εξοπλισμένα διαμερίσματα Vasilicari Apartments, δυο βήματα από τη ζωντάνια της Απλωταριάς, συνδυάζουν άνεση, ζεστασιά, λειτουργικότητα και στυλ, σε μια τοποθεσία κεντρική αλλά με την ησυχία μιας αυθεντικής γειτονιάς. Ζεστό καλωσόρισμα, προθυμία των ιδιοκτητών να σας βοηθήσουν να γνωρίσετε τον τόπο τους και μικρές πινελιές ως ουσιαστικές επιπλέον παροχές, αναβαθμίζουν τη διαμονή σας με τον ιδανικότερο τρόπο.
Εντός του Κάστρου, επιλογές όπως τα Castrusso Castle apartments, με τα άνετα και όμορφα επιπλωμένα διαμερίσματα σε παστέλ τόνους και με μοντέρνα επίπλωση σε χωριστά επίπεδα, τα Lythri Studios, σε ένα υπέροχα ανακαινισμένο παραδοσιακό σπίτι με πέντε επιλογές διαμονής σε φωτεινούς χώρους με πολλά παράθυρα ή και μπαλκόνια και με την προσωπική, φιλόξενη φροντίδα των ιδιοκτητών, καθώς και τα Enδόtera Chios Apartments, με άριστο design όπου κυριαρχεί το ανοιχτόχρωμο ξύλο και τα αυθεντικά πέτρινα στοιχεία, συνδυάζουν τη μοναδικά ατμοσφαιρική τοποθεσία με την εγγύτητα σε όλα τα αξιοθέατα.
Διαβάστε ακόμα:
Μια ανοιξιάτικη βόλτα στον μαγευτικό Κάμπο Χίου
