Η Άνω Μεσοποταμία, ονομασία που δόθηκε από τους Αρχαίους Έλληνες καθώς βρίσκεται εν μέσω των δύο μεγάλων ποταμών, του Τίγρη και του Ευφράτη, είναι μια περιοχή της Νοτιοανατολικής Ανατολίας και κατοικείται κυρίως από Κούρδους.
Η περιοχή είναι γνωστή με το συμβατικό της όνομα Τουρκικό Κουρδιστάν. Πολιτισμικά, γλωσσικά και γεωγραφικά η Άνω Μεσοποταμία έχει πολλά κοινά με τους νότιους γείτονές της, που είναι η Συρία και το Ιράκ. Ακόμα και σήμερα η ιστορία του τόπου αυτού εξελίσσεται συνεχώς μέσα από την ζωντανή κουλτούρα των Κούρδων.
Η περιοχή της Μεσοποταμίας εκτός από τον εξέχοντα ρόλο στις ανατολικές θρησκείες: Ιουδαϊσμό, Χριστιανισμό, Ισλάμ και της κοινής ιστορίας με τους Αγίους Τόπους, ήταν υποτελής σε πολλές αυτοκρατορίες: τους Χετταίους, την Ελληνική αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των διαδόχων του, την Ρωμαϊκή, τη βυζαντινή, Περσική και τέλος την Οθωμανική. Το ταξίδι στην Άνω Μεσοποταμία έχει εξαιρετικό ιστορικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον, ένα οδοιπορικό σε επιλεγμένες πόλεις, χωριά και αρχαιολογικούς χώρους προσφέρει στον ταξιδιώτη μια εικόνα της συγκλονιστικής αυτής γωνιάς του κόσμου που μέχρι πρότινος ήταν ανεξερεύνητη, λόγω κουρδοτουρκικής σύγκρουσης.
Ντιγιαρμπμακίρ: Πεζοπορώντας στη μεγαλύτερη πόλη των Κούρδων
Το οδοιπορικό μας ξεκινάει από το Ντιγιαρμπακίρ, τη μεγαλύτερη πόλη στη νοτιοανατολική Τουρκία, γνωστή για την ιστορία και τον πολιτισμό της. Η πόλη βρίσκεται χτισμένη στις όχθες του ποταμού Τίγρη και υπήρξε σημαντικό κέντρο ήδη από την περίοδο των Χετταίων με πλούσια ιστορία και πολιτιστική κληρονομικά.
Σήμερα ο πληθυσμός της πόλης είναι στη μεγάλη πλειοψηφία του Κούρδοι, γι’ αυτό και θεωρείται ως «ανεπίσημη πρωτεύουσα» του Τουρκικού Κουρδιστάν. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, τον 4ο αιώνα μ.Χ., χτίστηκαν τα τείχη της πόλης, τα οποία είναι από τα μεγαλύτερα οχυρωματικά έργα της Ρωμαϊκής περιόδου και θεωρούνται τα δεύτερα μακρύτερα στον κόσμο με έκταση 5.5 χλμ. Η βόλτα στο ιστορικό κέντρο της πόλης έχει μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Επτά η ώρα το πρωί και η πόλη μόλις έχει ξυπνήσει. Κάτω από τα επιβλητικά ρωμαϊκά τείχη, στα στενά δρομάκια της πόλης, παιδιά έχουν αρχίσει να παίζουν ξέγνοιαστα. Πολλοί άνδρες εδώ προτιμούν να φορούν ακόμα φαρδιά σαλβάρια, γιλέκα και τουρμπάν, ενώ οι γυναίκες φορούν μακριά φορέματα με πολύχρωμα σχέδια και μαντίλα στο κεφάλι.
Πρώτη μας επίσκεψη το μεγάλο τζαμί Ulu Camii που είναι από τα πρώτα τζαμιά της Ανατολής και χρονολογείται τον 7ο αιώνα. Συνεχίζουμε στην Αρμένικη εκκλησία του Αγίου Κυριάκου, στην οποία ακούμε τον ιερέα να ψάλλει ένα απόσπασμα της Βίβλου στα αραμαϊκά, την γλώσσα που μιλούσε ο Χριστός και στην συνέχεια στον χαλδαϊκό ναό του τοπικού Αγίου Πετυούν του 1700. Κάνουμε μια στάση για καφέ στην αυλή του ιστορικού Καραβάν Σεραϊ Πασά και μετά πάμε να επισκεφθούμε παλιές κουρδικές γειτονιές της περιοχής Σουρ που πριν λίγα χρόνια είχαν δεχθεί επιθέσεις από τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Σ’ ένα στενό σοκάκι ακούμε τους Dengbej. Το Dengbeji είναι ένα κουρδικό είδος μουσικής που εκτελείται από τους Dengbej, οι οποίοι αναπαράγουν παραδοσιακούς ήχους και αφηγήσεις μεταφέροντας έτσι την κουρδική ιστορία και την κουλτούρα τους.
Μετά από αυτή την αναπάντεχη εμπειρία που ζήσαμε μέσα σ’ ένα Dengbej Evi (σπίτι των Dengbej), φεύγουμε για την ιστορική «Γέφυρα των δέκα Αψίδων», η οποία βρίσκεται δύο χιλιόμετρα νότια από τα τείχη του Ντιγιαρμμπακίρ. Η γέφυρα, η οποία θεωρείται ορόσημο του Ντιγιαρμπακίρ, κατασκευάστηκε το 1.062 μ.Χ. και συνδέει τις δυο όχθες του Τίγρη με ογκόλιθους χτισμένους σε δέκα αψίδες. Τις καταπράσινες όχθες του ποταμού κοσμούν καφέ και ταβέρνες προσφέροντας μαγευτική θέα στην πανύψηλη γέφυρα. Καθόμαστε για φαγητό απολαμβάνοντας την υπέροχη θέα και στη συνέχεια αναχωρούμε για Μαρντίν διασχίζοντας κάθετα τον Τίγρη ποταμό.
Μαρντίν: Το νοτιοανατολικό μαργαριτάρι της Μεσοποταμίας
Η πόλη Μαρντίν είναι μια ιστορική πόλη, λίγα μόλις χιλιόμετρα από τα σύνορα της Συρίας και του Ιράκ. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης υπήρξε σημαντικό κέντρο κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού. Η πόλη είναι φωλιασμένη σε βραχώδη λόφο με πλούσια διακοσμημένα χρυσοκίτρινα κτίρια από ασβεστόλιθο, ενώ κάτω χαμηλά απλώνονται οι ηλιόλουστες πεδιάδες της Μεσοποταμίας. Λόγω της εξαιρετικής αρχιτεκτονικής της, ολόκληρη η πόλη έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Οι πρώτοι άποικοι ήταν Σουμέριοι ακολουθούμενοι από Βαβυλώνιους και Ασσύριους πριν τρεις χιλιάδες χρόνια. Στη συνέχεια ήρθαν Ρωμαίοι και Βυζαντινοί. Ωστόσο η περίοδος που διαμόρφωσε την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της πόλης ήταν η δυναστεία των Αρτουκιδών (τουρκομανική φυλή), η οποίοι εγκατέστησαν την πρωτεύουσά τους στο Μαρντίν όπου ηγεμόνευσαν για 300 χρόνια.
Από αυτή τη χρυσή εποχή του 12ου, 13ου και 14ου αιώνα η πόλη στολίστηκε με πάμπολλα ισλαμικά μνημεία, όπως τζαμιά, μεντρεσέδες (θρησκευτικά σχολεία) και αρχοντικά ιδιωτικά κτίρια για τα οποία το Μαρντίν είναι τόσο διάσημο σήμερα. Η ευρύτερη περιοχή του Μαρντίν υπήρξε επίσης ιστορικό προπύργιο του Ανατολικού Χριστιανισμού. Οι κάτοικοι της πόλης είναι τουρκικής, κουρδικής και ασσυριακής καταγωγής, οι οποίοι διατηρούν τις πολιτισμικές και θρησκευτικές τους πρακτικές με αμοιβαία ανοχή.
Η γνωριμία μας με την ευρύτερη περιοχή του Μαρντίν ξεκινάει με μια διαδρομή στο οροπέδιο Τουρ Αμπντιν περνώντας από ασσυριακά χωριά και πλήθος μοναστηριών. Το Τουρ Αμπντιν έχει μεγάλη σημασία για τη συριακή ορθόδοξη εκκλησία, καθώς είναι η καρδιά της αστικής και πολιτιστικής της ζωής. Εμείς πάμε να επισκεφθούμε την Ιερά Μονή Αγίου Γαβριήλ (Mor Gabriel) που ιδρύθηκε το 397 μ.Χ., ένα από τα παλαιότερα χριστιανικά μοναστήρια του κόσμου σε συνεχή λειτουργία. Συνεχίζουμε στην γοητευτική και ρουστίκ αρχαία πόλη Μιντιατ που κάποτε φιλοξενούσε μια ακμάζουσα Ασσυριακή κοινότητα, η οποία αποδεκατίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Αυτή η υπέροχη πόλη είναι ένα μωσαϊκό από ποικίλους πολιτισμούς και θρησκευτικές ομάδες συμπεριλαμβανομένων Αράβων, Κούρδων, Ασσυρίων, Τούρκων, Χαλδαίων (Καθολικών Ασσσυρίων) και Συριακών ορθοδόξων Χριστιανών.
Κάνουμε μια βόλτα στα στενά δαιδαλώδη δρομάκια της πόλης θαυμάζοντας τα περίτεχνα σκαλισμένα αρχοντικά από ασβεστόλιθο με τις τεράστιες αυλές τους. Από το Μιντγιάτ κατεβαίνουμε προς την συριακή πεδιάδα περνώντας από την περιοχή που μέχρι και σήμερα ονομάζεται Μυγδονία. Το όνομα αυτό δόθηκε λόγω της εγκατάστασης στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την Μυγδονία της Μακεδονίας.
Σε μισή ώρα φτάνουμε στη σημαντική βυζαντινή πόλη-οχυρό της Δάρα που οριοθετούσε τα σύνορα με την Περσική Αυτοκρατορία των Σασσανιδών. Με τη βοήθεια ενός ντόπιου Κούρδου ξεναγού περπατάμε σ’ ένα ξεροπόταμο, που κάποτε ήταν ο κεντρικός οδικός άξονας της πρωτοβυζαντινής καστροπολιτείας θαυμάζοντας τη Νεκρόπολη με τους σκαλιστούς, στους κάθετους βράχους, τάφους αλλά και τις κινστέρνες (υπόγειες δεξαμενές νερού).
Επιστρέφουμε στο Μαρντίν αργά το απόγευμα. Το βράδυ πάμε για δείπνο σ’ ένα παλιό αρχοντικό με εντυπωσιακή αρχιτεκτονική και θέα στην κοιλάδα της Μεσοποταμίας με ζωντανή μουσική και κουζίνα εμπλουτισμένη από την επιρροή διαφορετικών πολιτισμών. Δοκιμάζουμε το φημισμένο ασσυριακό κρασί που η καλλιέργεια σταφυλιών χρονολογείται από την Ασσυριακή Αυτοκρατορία. Μια υπέροχη βραδιά που θα μας μείνει αξέχαστη όχι μόνο για το φαγητό και τη μουσική, αλλά για την υπέροχη ατμόσφαιρα.
Την επόμενη μέρα κάνουμε μια βόλτα στην κεντρική οδό του Μαρντίν για να δούμε το παλιό ταχυδρομείο, ένα παράδειγμα εξαιρετικής αρχιτεκτονική που έχει γίνει hotspot για φωτογραφίες γάμου. Επόμενη στάση η εκκλησία Κιρκλαρ (Ναός των Αγίων Σαράντα) με τα μοναδικά σχέδια για τον χριστιανισμό της μέσης ανατολής. Μετά την εκκλησία περπατάμε στους μεγάλους δρόμους της πόλης περνώντας από σειρές πέτρινων σπιτιών. Λίγο πιο κάτω συναντάμε το σύμβολο της πόλης που είναι το Μεγάλο Τζαμί Ulu Gami, με το κλασικό σχέδιο των Αρτουκιδών και τον κεκλιμένο τρούλο του που χτίστηκε τον 11ο αιώνα. Κάνουμε μια στάση για καφέ και στη συνέχεια αναχωρούμε οδικώς για την Σανλιούρφα (Ούρφα), τη ρομαντική «Βενετία της Ανατολής».
Λίγο έξω από το Μαρντίν θα επισκεφθούμε το συριακό μοναστήρι Ζαφαράν, επίσημη έδρα της Συριακής Ορθόδοξης εκκλησίας από το 1160 έως το 1932. Χτισμένο τον 5ο αιώνα, πάνω σ’ ένα αρχαίο ναό του ηλίου, το μοναστήρι είναι ένα εντυπωσιακό και μυστικιστικό κτίριο που φέρει αρχιτεκτονικά τα ίχνη διαφορετικών πολιτισμών. Ιδιαίτερη εντύπωση κάνουν οι βυζαντινού τύπου τρούλοι που είναι διακοσμημένοι με υπέροχα ψηφιδωτά. Φεύγοντας από το μοναστήρι κατεβαίνουμε στην πεδιάδα και συνεχίζουμε δυτικά, παράλληλα με τα σύνορα της Συρίας. Μετά από τρεις ώρες διαδρομή φτάνουμε στην Ούρφα. Τρώμε κάτι πρόχειρο και πάμε για ύπνο, καθώς αύριο πρόκειται να επισκεφτούμε το Νεμρούτ Ντάγκι (ιεροθέσιο του Ταύρου), έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Τουρκίας.
Όρος Νεμρούτ: Εξερευνώντας τα μνημεία του ελληνιστικού βασιλείου της Κομαγηνής
Το όρος Νεμρούτ που βρίσκεται στην οροσειρά του Ταύρου έχει υψόμετρο 2150 μ. Στην κορυφή του βουνού βρίσκεται τα ταφικό-λατρευτικό σύμπλεγμα των ύστερων ελληνιστικών χρόνων που δημιουργήθηκε το 62 π.Χ. από τον Αντίοχο Α, τον τρίτο βασιλιά της Κομαγηνής. Το ελληνιστικό βασίλειο της Κομαγηνής ήταν μια επαρχία στα σύνορα της σημερινής Τουρκίας και Συρίας που αποσπάστηκε από το κράτος των Σελευκιδών το 163-162π.Χ. Ο Αντίοχος Α’ ήταν γιος του Μιθριδάτη, η καταγωγή του οποίου ήταν από τους Αρχαιμενίδες (παλιά δυναστεία της Περσίας) και τους Μακεδόνες από την πλευρά της μητέρας του Λαοδίκης. Στην προσπάθειά του να ενώσει αυτούς τους διαφορετικούς πολιτισμούς υπό την δυναστεία του έφτιαξε αυτό το ταφικό-λατρευτικό σύμπλεγμα που αντιπροσωπεύει το πάντρεμα του Ελληνικού και Περσικού πολιτισμού. Η απόσταση του βουνού Νεμρούτ από Σανλιούρφα είναι κοντά στα 190 χλμ.
Επιβιβαζόμαστε σ’ ένα μικρό βαν και φεύγουμε τα ξημερώματα. Περνάμε από ακατοίκητες περιοχές και παραμελημένα χωριά Κούρδων μέχρι να φτάσουμε στα 1500 μ. υψόμετρο του βουνού. Πεζοπορώντας στη συνέχεια φτάνουμε στον τύμβο του Αντίοχου. Η θέα μας κόβει την ανάσα, καθώς αντικρίζουμε αγάλματα ύψους 10 μέτρων που αναπαριστούν τον Αντίοχο και άλλων ελληνικών και περσικών θεοτήτων. Τα αγάλματα αυτά ήταν καθισμένα σε θρόνους στη σειρά με τα ονόματα του κάθε θεού χαραγμένα πάνω τους. Ωστόσο, τα τεράστια κεφάλια των αγαλμάτων, τα οποία έχουν πρόσωπα ελληνικής τεχνοτροπίας και ρούχα Περσικής, βρίσκονται πεσμένα στο έδαφος. Η συγκίνηση είναι έντονη. Κάθομαι σ’ ένα βράχο ανάμεσα στα τεράστια κεφάλια των αγαλμάτων που βρίσκονται στο έδαφος. Καθώς το βλέμμα μου διασταυρώνεται με το βλέμμα του Αντίοχου και των άλλων θεών που τον συντροφεύουν, θυμήθηκα τον Σεφέρη που στο ποίημά του «Τελευταίος σταθμός» έγραφε για το βασίλειο της Κομαγηνής: πολιτείες μεγάλες που έζησαν χιλιάδες χρόνια κι έπειτα απόμειναν τόπος βοσκής για τις γκαμούζες (βουβάλια). Το οδοιπορικό στο ιεροθέσιο στο βουνό Νεμρούτ ήταν μια εμπειρία που θα με συντροφεύει για πάντα.
Επιστρέφοντας στην Σανλιούρφα το απόγευμα, λίγα μόλις χιλιόμετρα από το όρος Νεμρούτ, περνάμε από τη ρωμαϊκή γέφυρα Σεντερε, μήκους 120μ. ένα μνημειώδες παράδειγμα αρχαίας ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής που συνδέει τις δύο όχθες του ποταμού Cendere, ο οποίος ρέει μέσα από ένα μαγευτικό φαράγγι. Αυτή η γέφυρα, την ανέγερση της οποίας παρήγγειλε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος (146-211μ.Χ.), πατέρας του Καρακάλλα, στην οποία παρήλαυναν οι ρωμαϊκές λεγεώνες, σε ταξιδεύει στον χρόνο καθώς συνδέει το παρόν με το παρελθόν. Το βράδυ επιλέγουμε για δείπνο ένα ιστορικό χάνι που έχει μετατραπεί σε εστιατόριο με ζεστή ατμόσφαιρα, γνωστό για την τοπική κουζίνα του και τις παραδοσιακές μουσικές βραδιές του.
Σανλιούρφα – Ούρφα: Οδοιπορικό στη γη των Προφητών
Η πόλη της Ούρφα απέχει μόλις 55 χλμ. από τα σύνορα της Συρίας γι’ αυτό και θεωρείται πύλη της «Μέσης ανατολής». Η πόλη ιδρύθηκε το 304π.Χ. από τον Σέλευκο Α’, ο οποίος νοσταλγώντας την πατρίδα του, την Μακεδονία, της έδωσε το όνομα Έδεσσα. Η Ούρφα είναι επίσης μια βιβλική πόλη. Στο Βιβλίο της Γένεσης αναφέρεται ως η γενέτειρα του Ιώβ και του Αβραάμ που για τους Μουσουλμάνους θεωρείται προφήτης του Ισλάμ.
Η λίμνη Balikligol και το σπήλαιο, το οποίο θεωρείται ότι γεννήθηκε ο Αβραάμ, ξεχωρίζουν ανάμεσα στα μέρη που συνδέονται με τη ζωή του και προσελκύουν εκατοντάδες μουσουλμάνους κάθε χρόνο.
Πρώτη μας επίσκεψη λοιπόν είναι η λίμνη Balikligol. Ένα πανέμορφο τοπίο που αν το συνδυάσει κανείς με τη βιβλική ιστορία του χώρου του δίνει μια ξεχωριστή διάσταση. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο βασιλιάς της Ούρφα, Νεμρούτ είχε σκοπό να θυσιάσει τον Αβραάμ στην πυρά, η οποία ως εκ θαύματος μετατράπηκε σε λίμνη και τα κάρβουνα σε ψάρια, έτσι δημιουργήθηκε η λίμνη Balinkligol. Δίπλα από τη λίμνη, στη σπηλιά που γεννήθηκε ο Αβραάμ, έχει χτιστεί το 1211 το τζαμί Halil-ur-Rahman. Το τοπίο είναι πανέμορφο. Καθόμαστε για λίγη ώρα και στη συνέχεια πάμε στο κέντρο της πόλης, εκεί που βρίσκεται ένα από τα γραφικότερα παζάρια.
Κάνουμε ένα διάλειμμα για καφέ, χαζεύοντας την κίνηση και συνεχίζουμε στο αρχαιολογικό μουσείο με τα μοναδικά εκθέματα στον κόσμο, όπως ο «Άνθρωπος της Ούρφα», το αρχαιότερο σωζόμενο άγαλμα με ανθρώπινη μορφή, που χρονολογείται γύρω στα 9.000 π.Χ. Μετά το μεσημέρι φεύγουμε για την πόλη Χαράν, η οποία βρίσκεται 48 χλμ. νότια της Σανλιούρφα και 10 μόλις χλμ. από τα σύνορα με την Συρία. Η Χαράν είναι μια πόλη της Μεσοποταμίας από τις αρχαιότερες του κόσμου που κατοικείται εδώ και 3000 χρόνια, η οποία αναφέρεται και στην Αγία Γραφή. Εδώ, σύμφωνα με τον μύθο, έζησε ο Αβραάμ πριν πάει στη Γη της Επαγγελίας, στη Χαναάν, στο σημερινό Ισραήλ. Στη Χαράν δημιουργήθηκε κατά τον 8ο και 9ο αιώνα, το πρώτο πανεπιστήμιο του Ισλάμ, το Ulu Cami, γνωστό εκείνη την εποχή για τις γνώσεις και το πρόγραμμα σπουδών του, το οποίο κάλυπτε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως φιλοσοφία, μαθηματικά και αστρονομία, τα οποία είχαν μεταφραστεί από τα ελληνικά στα συριακά και μετά στα αραβικά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα παμπάλαια κωνικά σπίτια από πηλό με τις κυψελωτές στέγες. Σ’ ένα παρόμοιο σπίτι έζησε και ο Αβραάμ υποθέτω.
Την επόμενη μέρα πάμε να επισκεφθούμε τον παλαιότερο ναό της ανθρωπότητας, στον αρχαιολογικό χώρο Gobekli Tepe, που η ιστορία του ξεκινάει πριν από 12.000 χρόνια. Η UNESCO το χαρακτήρισε μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, καθώς τα ευρήματα, τεράστιες πέτρινες στήλες σε σχήμα Τ καλυμμένες με περίτεχνες παραστάσεις ζώων, ύψους έξι μέτρων και βάρος 15 τόνων τοποθετημένες σε κυκλικούς σχηματισμούς, δείχνουν την ανθρώπινη ιδιοφυία των πρώιμων κοινωνιών, σε μια εποχή που πιθανότατα οι άνθρωποι ζούσαν ως κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες.
Συνεχίζουμε τη διαδρομή μας σε μια από τις ορεινές κοιλάδες του Άνω Ευφράτη για να φτάσουμε στην ανατολική όχθη του ποταμού, στο Χαλφέτι, την παλιά ελληνική πόλη Ώριμα, η οποία είναι βυθισμένη κατά το ήμισυ στα νερά του Ευφράτη εξαιτίας της κατασκευής του φράγματος Birecik το 2000. Μ’ ένα μικρό σκάφος απολαμβάνουμε τα καταγάλανα νερά του ποταμού. Απότομες πλαγιές με ερειπωμένα κάστρα και μισοβυθισμένα χωριά στο νερό αποτελούν μια μαγευτική εικόνα, Κάνουμε μια στάση για φαγητό σε μια από τις πολλές ταβέρνες με τοπική κουζίνα και δοκιμάζουμε κεμπάμπ και ψάρι Sabut από τον Ευφράτη. Αργά το απόγευμα φεύγουμε για την Αντιόχεια του Ταύρου, την σημερινή πόλη Γκαζιαντέπ.
Γκαζιαντέπ: Αναζητώντας την Αντιόχεια του Ταύρου, την ελληνιστική αρχαία πόλη της Κιλικίας
Φτάνουμε στην Γκαζιαντεπ αργά το απόγευμα. Αφήνουμε τις αποσκευές μας στο ξενοδοχείο και πάμε να γνωρίσουμε το ιστορικό κέντρο της πόλης. Η Γκαζιαντέπ είναι μια μεγάλη πόλη με πληθυσμό 2 εκατομμύρια κατοίκους, γνωστή ως η τουρκική πρωτεύουσα της γαστρονομίας. Έχει ήσυχη ατμόσφαιρα και οι ντόπιοι είναι φιλικοί. Πάμε λοιπόν να γνωρίσουμε το ιστορικό κέντρο της πόλης, που καθώς περπατάμε, τα χρώματα, οι γεύσεις και τα αρώματα της Ανατολής μας ενθουσιάζουν. Η Γκαζιαντέπ, γνωστή με το παλιό της όνομα Αντέπ, βρισκόταν στο σταυροδρόμι διαφόρων αρχαίων εμπορικών δρόμων που συνέδεαν την Μεσόγειο και την Μεσοποταμία. Η στρατηγική της θέση την είχε καταστήσει μια σημαντική πόλη, η οποία κυβερνήθηκε από ελληνιστικά βασίλεια, Ρωμαίους και Οθωμανούς.
Κάνουμε έναν ευχάριστο περίπατο στο πολύβουο ιστορικό κέντρο με το σκεπαστό αψιδωτό παζάρι και τα ανακαινισμένα χάνια. Εκεί διαπιστώνω ότι είμαστε οι μόνοι μη Τούρκοι τουρίστες. Καθόμαστε στο ιστορικό “Tahmis Kahvesi” που λειτουργεί στην ίδια τοποθεσία από το 1635 για να δοκιμάσουμε τον διάσημο καφέ «Μενεγκιτς» φτιαγμένο από αλεσμένους καρπούς αγριοφυστικιάς.
Την επόμενη μέρα το πρωί πάμε να γνωρίσουμε το κορυφαίο αξιοθέατο της Αντέπ που είναι το Μουσείο Ψηφιδωτών Ζεύγματος. Το Ζεύγμα βρίσκεται 50 χλμ. έξω από την Γκαζιαντέπ, η οποία ήταν αρχαία ελληνιστική πόλη που ανήκε στο βασίλειο των Σελευκιδών και για ένα διάστημα στο βασίλειο της Κομμαγηνής. Η πόλη ιδρύθηκε το 300μ.Χ. από τον Σέλευκο Α. Τον 1ο αιώνα π.Χ. το Ζεύγμα έγινε τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που εξελίχθηκε σε Ρωμαϊκό αντίστοιχο του Μπέβερλι Χιλς, καθώς θεωρούνταν μια από τις πιο μεγαλοπρεπείς και πλούσιες πόλεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τα υπέροχα αυτά ελληνιστικά και ρωμαϊκά ψηφιδωτά που κοσμούσαν κάποτε τις ρωμαϊκές επαύλεις, παρέμειναν άγνωστα μέχρι το 2.000, καθώς η αρχαία πόλη βρισκόταν κατά το 80% βυθισμένη κάτω από την επιφάνεια του νερού, στη λεκάνη απορροής του Ευφράτη ποταμού, ώσπου ένα πρόγραμμα ανασκαφών έφερε στην επιφάνεια αμύθητους ιστορικούς θησαυρούς.
Το Μουσείο Ζεύγμα διαθέτει 3000 τ.μ. ψηφιδωτών και θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία στον κόσμο. Τα ψηφιδωτά, τα οποία έχουν ελληνικές επιγραφές είναι ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής με αναπαραστάσεις από τα ομηρικά έπη και την ελληνική μυθολογία. Το πιο διάσημο μωσαϊκό της συλλογής είναι η αποκαλούμενη «Γυφτοπούλα», η οποία θεωρείται η Μόνα Λίζα της Ανατολής. Ενθουσιασμένοι από το μουσείο φεύγουμε για μια τελευταία βόλτα στο ιστορικό κέντρο της πόλης, καθώς σήμερα είναι η τελευταία μέρα του ταξιδιού μας. Ένα υπέροχο ταξίδι στην Ελληνική ιστορία και στη μυθολογία της βίβλου. Εμπειρίες που μένουν ανεξίτηλες για πάντα.
Διαβάστε ακόμα:
Εξερευνώντας τις τέχνες της Κεντρικής Ανατολίας
Ένα γευστικό tour στην κουζίνα της κεντρικής Ανατολίας
Μία εμπειρία ζωής με τους περιστρεφόμενους δερβίσηδες της Κεντρικής Ανατολίας




