Το συναίσθημα του τρόμου, της αγωνίας, της ανατριχίλας είναι από τα πιο έντονα και δυνατά που μπορεί να βιώσει ένας θεατής. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ταινίες τρόμου και τα θρίλερ έχουν το δικό τους πιστό κοινό και ότι, τα τελευταία χρόνια, σε κινηματογραφικό επίπεδο, έχουν ξεπεράσει τα στεγανά του είδους τους και έχουν σημειώσει εισπρακτικές επιτυχίες, απευθυνόμενα και σε μη ταγμένους φανατικούς.
Τα έντεκα κλασικά φιλμ που αναφέρονται παρακάτω λειτουργούν σαν ταξιδιωτικά έγγραφα του ανοίκειου: μπαίνεις, σφραγίζεις διαβατήριο, μυείσαι στον «τόπο» τους και δεν γυρίζεις πίσω ο ίδιος. Ψήστε ποπ κορν, σβήστε όλα τα φώτα και απολαύστε το Halloween με έναν μαραθώνιο ταινιών που θα σας μεταφέρουν στο σύμπαν του φόβου, της αγωνίας και της ανεβασμένης αδρεναλίνης, με all time classic αποτύπωμα και εγγυημένη κινηματογραφική εμπειρία.
Όλα αυτά τα φιλμ είναι διαδρομές που μάς μαθαίνουν πώς ακούγεται ο αέρας μέσα από το παλιό ξύλο, πώς πέφτει η βροχή πάνω σε σκοτεινές γέφυρες, πώς μυρίζει ο φόβος.
Σκοτεινή, ασπρόμαυρη Ευρώπη των περασμένων αιώνων
Ξεκινάμε από τη Γερμανία του 1922, τότε που ο τρόμος ήταν ακόμη μια σκιά πάνω σε σελιλόιντ. Το «Νοσφεράτου» του Μούρναου είναι ένα ταξίδι σε δύο κόσμους: από τη θρυλική Τρανσυλβανία ως τα βόρεια λιμάνια της Βισμάρ, με γέφυρες που τρίζουν, βαγόνια που καπνίζουν και ένα κάστρο που ανοίγει σαν στόμα. Η Ευρώπη του Μεσοπολέμου, μέσα στο ρευστό ημίφως που την τυλίγει, γίνεται ο χάρτης του πρώτου αληθινά κινηματογραφικού εφιάλτη. Δίπλα του, σχεδόν σαν μυστική υποσημείωση, το «Vampyr» (1932) του Ντράγερ: επαρχιακή Γαλλία που μοιάζει βγαλμένη από παλιά καρτ ποστάλ, υποφωτισμένα δωμάτια που κρύβουν μυστικά, γκρίζες εξοχές λες και έχουν δραπετεύσει από την περίοδο τρόμου του Μονέ, με παραμυθένια ατμόσφαιρα και διάχυτο αίσθημα κομμένης αναπνοής.
Άλμα τώρα στη βικτωριανή Αγγλία, σε ένα παλιό αρχοντικό όπου ο άνεμος περνά από τις κλειδαρότρυπες. Το «The Innocents» (1961) αφηγείται την ιστορία μιας γκουβερνάντας, δύο παιδιών και ενός σπιτιού στην εξοχή, με λίμνες που καθρεφτίζουν το παρελθόν και με αμφιβολίες που αιωρούνται ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία. Ο Guillermo del Toro, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του σύγχρονου κινηματογράφου του φανταστικού, έχει δηλώσει ότι τη θεωρεί μία από τις πιο αγαπημένες του ταινίες τρόμου. Ο Francois Truffaut είχε γράψει ότι θεωρεί το «The Innocents» την καλύτερη βρετανική ταινία τρόμου μετά την αποχώρηση του Alfred Hitchcock για την Αμερική.
Στην Αμερική, λοιπόν
Πάμε να περάσουμε τον Ατλαντικό με το «The Haunting» (1963). Βασισμένο στο μυθιστόρημα “The Haunting of Hill House” της Shirley Jackson, το φιλμ ακολουθεί τέσσερις ερευνητές του παραφυσικού που εγκαθίστανται προσωρινά στο εγκαταλελειμμένο Hill House, ένα ογκώδες μέγαρο με σκοτεινή φήμη. Η ατμοσφαιρική ασπρόμαυρη φωτογραφία, τα ευρηματικά ηχητικά τεχνάσματα (το θρυλικό τρίξιμο της πόρτας), οι στιβαροί διάλογοι και ένα σφιχτοδεμένο τελευταίο εικοσάλεπτο συνθέτουν μια υποδειγματική ταινία τρόμου, που παραμένει πρωτοποριακή και καθηλωτική μέχρι σήμερα.
Πάμε και στη Νέα Υόρκη, με το «Rosemary’s Baby» (1968). Ένα θρίλερ που μοιάζει με εναλλακτικό οδηγό τρόμου της μεγάλης πόλης, όπως αυτή συνοψίζεται σε ένα διαμέρισμα στο Upper West Side. Το Μανχάταν γίνεται αστικό παραμύθι του διαβόλου μέσα από μια, φαινομενικά, απλή ιστορία: ένα νεαρό ζευγάρι μετακομίζει σε νέο διαμέρισμα και βρίσκεται αντιμέτωπο με παράξενους γείτονες και αλλόκοτα γεγονότα. Όταν η σύζυγος μένει έγκυος κάτω από μυστήριες συνθήκες, η παράνοια γύρω από την ασφάλεια του αγέννητου παιδιού της αρχίζει να κυριεύει τη ζωή της.
Ο χειμώνας πέφτει βαρύς στο Κολοράντο και το «The Shining» (1980) καθιερώνει το απόλυτο τοπίο του τρόμου, σε μία από τις κορυφαίες στιγμές του Stanley Kubrick. Ο Τζακ Τόρανς, ένας μπλοκαρισμένος συγγραφέας, αναλαμβάνει καθήκοντα χειμερινού θυρωρού στο απομονωμένο ξενοδοχείο Overlook, ελπίζοντας να βρει έμπνευση. Μαζί του η Γουέντι και ο μικρός Ντάνι, που διαθέτει τηλεπαθητική διαίσθηση την οποία αναγνωρίζει ο σεφ Ντικ Χάλοραν προτού φύγει, ζητώντας του να τον «καλέσει» αν κάτι πάει στραβά. Ο Ντάνι βομβαρδίζεται από τρομακτικά οράματα, ενώ ο Τζακ παρασύρεται σταδιακά από τα κακόβουλα πνεύματα και την ίδια του την παράνοια. Η έμπνευση μετατρέπεται σε εφιάλτη, και το ξενοδοχείο μοιάζει να διεκδικεί το δικό του αιματηρό τέλος.
Το Λος Άντζελες του ’80 έχει σφραγιστεί από το βλέμμα του John Carpenter. Στην «Ομίχλη» (The Fog, 1980) μας μεταφέρει σε ένα παραθαλάσσιο χωριό της Καλιφόρνιας, που ξεβράζει από τη θάλασσα παλιές, αλμυρές ενοχές και νεκρούς που ζητούν εκδίκηση. Ένα αυθεντικό cult διαμάντι, που αξίζει να το ξαναδείς.
Τα μαύρα νερά της Σκωτίας και της Βενετίας
Πάνω από τις βραχώδεις ακτές της Σκωτίας, λάμπει δυσοίωνα ο ήλιος. Καλώς ήρθατε στο ανατριχιαστικό σύμπαν του The Wicker Man (1973). Παρακολουθούμε έναν αστυνομικό με έντονο θρησκευτικό αίσθημα να ταξιδεύει στο απομονωμένο σκωτσέζικο νησί Summerisle για να ερευνήσει την εξαφάνιση ενός μικρού κοριτσιού. Εκεί, ανακαλύπτει μια παγανιστική κοινότητα και τα τελετουργικά της, τα οποία τον σοκάρουν -μαζί κι εμάς που τα παρακολουθούμε. Μήπως το κορίτσι έχει πέσει θύμα ανθρωποθυσίας; Spooky.
Το νερό μάς πάει νοτιότερα, στα υγρά και σκοτεινά κανάλια της Βενετίας, μιας πόλης που δεν είναι μόνο ρομαντική και ξέγνοιαστη αλλά, όπως όλα τα ωραία, έχει και μια άλλη όψη. Το Don’t Look Now (1973) παραμένει ένα από τα πιο εμβληματικά θρίλερ όλων των εποχών. Η υπόθεση έχει ως εξής: ένα παντρεμένο ζευγάρι που θρηνεί τον πρόσφατο θάνατο της κόρης του βρίσκεται στη Βενετία, όπου συναντά δύο ηλικιωμένες αδελφές, εκ των οποίων η μία είναι μέντιουμ με μια ανατριχιαστική προειδοποίηση από το υπερπέραν. Στη σκηνοθεσία του Don’t Look Now συναντάμε πλήθος πρωτοποριακών τεχνικών, που καθόρισαν τη γλώσσα του κινηματογραφικού τρόμου, όπως οι εναλλασσόμενες παρελθοντικές και μελλοντικές εικόνες, οι οποίες λειτουργούν σαν οιωνοί.
Το ταξίδι συνεχίζεται: Γερμανία και Ιαπωνία
Από την Ιταλία στη Γερμανία ξανά, αλλά σε όνειρο χρωματιστό: Suspiria (1977) -εξαιρετικό και το remake του 2018, επίσης. Μια σχολή χορού στο Φράιμπουργκ, σκάλες που δεν οδηγούν πουθενά, φώτα που βάφουν τους τοίχους σαν βιτρό. Η νεαρή Suzy φτάνει στη Γερμανία για να φοιτήσει σε μια κορυφαία σχολή μπαλέτου, αλλά σύντομα όλα μετατρέπονται σε λαβύρινθο απόκοσμων σημάτων. Από το αεροδρόμιο ως το εσωτερικό της σχολής, ο ρεαλισμός ξεθυμαίνει και το όνειρο καταπίνει τα πάντα -ένα εφιαλτικό “Παραμύθι στη Χώρα των Θαυμάτων”, όπου τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Ο τρόμος εδώ είναι αρχιτεκτονικός και συμφωνικός: ο ίδιος ο χώρος μοιάζει να παράγει ήχους που παγώνουν το αίμα.
Τα θρίλερ που μάς έρχονται από την Ιαπωνία έχουν αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα. Ας πούμε, το Kwaidan (1964) είναι ένα μοναδικό ανθολόγιο φαντασμάτων: σπίτια από χαρτί και ξύλο, χιόνια που φωσφορίζουν, πρόσωπα βαμμένα σαν για τελετή. Κάθε ιστορία, από τις τέσσερις συνολικά, ανοίγει προσεκτικά σαν θυρίδα και φέρνει τον τρόμο ψιθυριστά και υποβλητικά, χάρη στην καθηλωτική δύναμη των αρχαίων ιαπωνικών θρύλων.
Διαβάστε ακόμα:
10 χολιγουντιανές ταινίες που γυρίστηκαν σε ελληνικές παραλίες
5 ταινίες που άφησαν εποχή με φόντο τη Γαλλική Ριβιέρα
10 συναρπαστικές εμπειρίες για να ζήσετε στο έπακρο το Halloween στο Λονδίνο
