Παρότι μικρή, η Ιθάκη δεν στερείται αξιοθέατων. Περιηγηθείτε από την πρωτεύουσα Βαθύ με τα μουσεία της και το γραφικό Κιόνι, μέχρι την Ανωγή με τα μενίρ, την Παναγία Καθαριώτισσα και την Εξωγή με τις πυραμίδες και ανακαλύψτε τα.
Το Βαθύ
Η πρωτεύουσα της Ιθάκης βρίσκεται στη νοτιοανατολική ακτογραμμή του νησιού και ταυτίζεται με τον ομηρικό λιμένα του Φόρκυνος. Όσοι πλησιάζουν με σκάφος στο λιμάνι απολαμβάνουν την υπέροχη εικόνα του μικρού οικισμού που αποκαλύπτεται ξαφνικά καθώς αναπαύεται μέσα σε ένα από τα πιο ωραία και ασφαλή λιμάνια του Ιονίου, με τα σπίτια του να αντικρίζουν τη θάλασσα και το νησάκι Λαζαρέτο. Στην είσοδο του λιμανιού υπάρχουν ακόμα τμήματα μικρού οχυρώματος με δύο κανόνια, που χτίστηκε το 1807, στη δεύτερη Γαλλική κατοχή των Ιονίων.
Πρωτεύουσα από το 1500 μ.Χ., το Βαθύ έχει έντονη βενετσιάνικη επιρροή, κεραμοσκεπή κτίσματα και πετρόκτιστα καντούνια και είναι χαρακτηρισμένο ως Παραδοσιακός Οικισμός από το 1978.
Περπατώντας θα μπείτε στην ατμόσφαιρά του και θα δείτε αξιοθέατα, όπως η Μητρόπολη με το βενετσιάνικο καμπαναριό του 1820 και το μεταβυζαντινό τέμπλο του 1793, καθώς και το κοντινό της Αρχαιολογικό Μουσείο. Σε ένα πολύ αξιόλογο κτίριο του 1923 στεγάζεται το ενδιαφέρον Ναυτικό και Λαογραφικό Μουσείο.
Στην προκυμαία βρίσκεται το Μνημείο του Ναυτικού και στην πλατεία το δισυπόστατο άγαλμα του Οδυσσέα και η προτομή του Ομήρου. Μια όμορφη βόλτα περίπου μιας ώρας που μπορείτε να κάνετε είναι να ακολουθήσετε την παραλιακή ακτογραμμή. Στο Βαθύ είναι συγκεντρωμένα τα περισσότερα καταλύματα του νησιού. Υπάρχουν πολλές κοντινές παραλίες όπως η Λούτσα, το Σαρακήνικο, το Φιλιατρό, το Γιδάκι, ο Σχίνος.
Το Λαζαρέτο
Το κατάφυτο νησάκι Λαζαρέτο, ή του Σωτήρα, προσθέτει τη δική του πινελιά στον όμορφο πίνακα του κόλπου του Βαθέως. Επί των Ενετών φιλοξενούσε λοιμοκαθαρτήριο όπου έμπαιναν σε καραντίνα οι επιβάτες και τα πληρώματα των πλοίων. Το 1817 οι Άγγλοι κατασκεύασαν ένα διώροφο κτίριο το οποίο κάλυπτε όλη σχεδόν την επιφάνεια του νησιού. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή μέχρι το 1912 -όπου κρατήθηκαν, μεταξύ άλλων, πολιτικοί αντίπαλοι του Όθωνα και του Γεωργίου του Α΄. Με τους σεισμούς του 1953 το κτίριο υπέστη μεγάλες ζημιές και κατεδαφίστηκε. Διατηρήθηκε ωστόσο το εκκλησάκι του Σωτήρα, που θεωρείται ότι κτίστηκε το 1668 και σήμερα είναι ιδιαίτερα δημοφιλές για γάμους και βαφτίσεις.
Ναυτικό-Λαογραφικό Μουσείο Ιθάκης
Το πολύ αξιόλογο μουσείο στεγάζεται στο παλιό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδοτούσε με ρεύμα το Βαθύ και το Περαχώρι από το 1923 έως το 1967. Εγκαινιάστηκε το 1997 και αποτελεί μια νοερή περιήγηση στην καθημερινότητα της Ιθάκης από τον 18ο έως και τα μέσα του 20ου αιώνα.
Πολλά από τα αντικείμενα που θα δείτε είναι δωρεές των κατοίκων και περιλαμβάνουν παλιές φωτογραφίες, ναυτικά όργανα, στολές, αγροτικά εργαλεία, φορεσιές, στολίδια και νυφικά, μουσικά όργανα, χρηστικά αντικείμενα, έπιπλα κ.α. Υπάρχουν επίσης αναπαραστάσεις χώρων των σπιτιών.
Τηλ. 26740 33398.
Αρχαιολογικό Μουσείο Ιθάκης
Το κτίριο του 1960 φιλοξενεί επιλεγμένα ευρήματα από τις ανασκαφές που έγιναν κυρίως στην νότια Ιθάκη και χρονολογούνται από την Πρωτογεωμετρική και Γεωμετρική εποχή (1000–700 π.Χ.) ως τα ρωμαϊκά χρόνια. Ανάμεσα στα σημαντικότερα εκθέματά του είναι τα πήλινα αγγεία που προέρχονται από τοπικό εργαστήριο και έχουν μοναδική διακοσμητική τεχνοτροπία, τα αντικείμενα από χαλκό και ελεφαντοστό που ήταν εξαρτήματα ή αφιερώματα, μια μικροσκοπική χάλκινη προτομή ενός γενειοφόρου άνδρα με κωνικό σκούφο η οποία σχετίζεται με τον Οδυσσέα και μια επιγραφή του 6ου αι. π.Χ. που αναφέρει την Ήρα και την Αθηνά. Ενδιαφέρον έχει επίσης η συλλογή των πήλινων ειδωλίων, τα αναθήματα από το ιερό των νυμφών της Μαρμαροσπηλιάς και τα χάλκινα νομίσματα όπου διακρίνεται η μορφή του Οδυσσέα και η επιγραφή ΙΘΑΚΩΝ. Εκτίθεται ακόμη μια μαρμάρινη ρωμαϊκή προτομή πρώιμης περιόδου, σε φυσικό μέγεθος, από το Βαθύ. Τηλ. 26740 32200.
Το Κιόνι
Ο οικισμός κτίστηκε μετά το 1800 από τους κατοίκους των γύρω ορεινών περιοχών και κυρίως της Ανωγής, που ήθελαν πρόσβαση στην θάλασσα όταν πέρασε ο κίνδυνος των πειρατικών επιδρομών. Τα κεραμοσκεπή σπίτια του είναι κτισμένα στη δασωμένη πλαγιά αντικρίζοντας τον κόλπο, ο οποίος από την άνοιξη ως το φθινόπωρο είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε όσους ταξιδεύουν στο Ιόνιο με σκάφος.
Εκεί θα βρείτε ταβέρνες, καφέ και μπαρ, ενώ υπάρχουν και διάφορα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και μικρά ξενοδοχεία.
Στον δρόμο προς τον λεγόμενο Αργαλειό και προς την περιοχή της Λόντζας θα βρείτε βοτσαλωτές παραλίες όπως το Κατσικούλι, το Σαρακινάρι, οι Πλακούτσες και το Φιλιατρό.
Η Ανωγή και τα μενίρ της
Το μεσαιωνικό χωριό της Ανωγής (Παξινάτα) είναι από τα παλαιότερα της Ιθάκης, μαζί με την Εξωγή και την Παλαιόχωρα. Κτίστηκε στην ανατολική πλευρά του όρους Νήριτος (830 μέτρα) που είναι το ψηλότερο στο νησί, για να βρίσκουν εκεί οι κάτοικοι καταφύγιο από τους πειρατές. Κατοικήθηκε αδιάλειπτα μέχρι τις αρχές του περασμένου αιώνα και την αμυντική του αρχιτεκτονική μπορείτε να θαυμάσετε κάνοντας μια βόλτα στα ερείπιά των κτιρίων. Ο σύγχρονος οικισμός έχει λίγους κατοίκους και το βασικό του αξιοθέατο είναι η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου του 1563, με το βενετσιάνικο καμπαναριό.
Περιφερειακά της Ανωγής και στο όρος Νήριτο βρίσκεται ένα από τα πιο σημαντικά φυσικά αξιοθέατα του νησιού: Οι πέτρινοι μεγαλιθικοί όγκοι, που οι ντόπιοι ονομάζουν μενίρ, και οφείλουν την ύπαρξή τους σε γεωλογικές διαδικασίες, όπως η αποσάθρωση, που διήρκεσαν χιλιετίες. Ο πιο γνωστός μονόλιθος είναι ο Αράκλης, με ύψος 9 μέτρων και ατρακτοειδές σχήμα, που επικάθεται σε έναν πιο πλατύ βράχο, σαν βάθρο. Άλλος ένας είναι ο Καβελλάρης, που ονομάστηκε έτσι γιατί μοιάζει με ιππέα.
Ένα ακόμη αξιοθέατο θα δείτε διανύοντας μόλις 2,5 χιλιόμετρα από την Ανωγή και είναι το μοναστήρι των Καθαρών που κατασκευάστηκε το 1563 και ανακαινίστηκε το 1696. Το χωριό συνδέεται με το Κιόνι μέσω ενός ωραίου μονοπατιού 4,5 χιλιόμετρα και μέτριας δυσκολίας, που είναι από τα πιο δημοφιλή στο νησί.
Η Μονή Καθαρών
Το μοναστήρι της Παναγίας Καθαριώτισσας, προστάτιδας και πολιούχου της Ιθάκης, βρίσκεται στη νοτιοανατολική κορυφή του όρους Νήριτο σε υψόμετρο 556 μέτρα και ιδρύθηκε το 1696. Είναι συνυφασμένο με τη ζωή του νησιού -μάλιστα μετά από τους σεισμούς του 1928 και του 1953 η εικόνα της Παναγίας μεταφέρθηκε με τη συνοδεία των κατοίκων και λιτανεύτηκε στο Βαθύ.
Την επωνυμία Καθαριώτισσα, κατά την παράδοση, πήρε επειδή η εικόνα βρέθηκε μέσα σε καιόμενα κάθαρα -που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει ξερόκλαδα και μικρούς θάμνους που τα καίνε όταν θέλουν να καθαρίσει ένας τόπος.
Η μονή άκμασε το 1830 και παρήκμασε από το 1880 μέχρι το 1910. Στη συνέχεια, χάρη σε πρωτοβουλίες ηγουμένων και μοναχών, καθώς και δωρεές εύπορων Ιθακήσιων, ξεκίνησαν οι προσπάθειες για την αναβίωση και ανακαίνισή της. Γιορτάζει με πανηγύρι στις 8 Σεπτεμβρίου, του Γενεσίου της Θεοτόκου, και στις 14 Σεπτεμβρίου (Ύψωση του Τιμίου Σταυρού).
Η Εξωγή και οι πυραμίδες
Αποτελεί το βορειότερο χωριό της Ιθάκης, ιδρύθηκε από τους Ενετούς και ήταν, όπως η Ανωγή, ασφαλές καταφύγιο και ιδανική βίγλα ώστε να εντοπίζει κανείς εγκαίρως τους επιτιθέμενους πειρατές. Η Εξωγή είναι γνωστή για τις πυραμίδες που κατασκευάστηκαν στη δεκαετία του ’30, για λογαριασμό του Ιωάννη Παπαδόπουλου, ή John Papas, ενός εκκεντρικού ντόπιου εκατομμυριούχου που πέθανε άκληρος αφήνοντας την περιουσία του σε παραρτήματα του Ερυθρού Σταυρού. Η μια από αυτές ήταν ο τάφος των γονιών του και η άλλη τεκτονικό σύμβολο. Στο βόρειο μέρος υπάρχει ο τάφος του.
Στο χωριό της Εξωγής μπορείτε να καθίσετε στην πλατεία με την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, από όπου διακρίνονται τα ερείπια του μεσαιωνικού οικισμού κρυμμένα στη χαράδρα.
Το σπήλαιο Λοϊζου (Πόλης)
Τον 19ο αιώνα το σπήλαιο Πόλης ανήκε στον ιδιώτη Σ. Λοίζο, του οποίου το όνομα διατηρεί ως σήμερα. Σκάβοντας εκεί για να ανοίξει ένα καμίνι, βρήκε τυχαία μεγάλης ιστορικής αξίας ευρήματα κάποια από τα οποία αγοράστηκαν από τον Ερρίκο Σλήμαν όταν έκανε την πρώτη επίσκεψή του στην Ιθάκη.
Τα επόμενα χρόνια η έρευνα των αρχαιολόγων ήταν σχεδόν αδύνατη γιατί από τους αρχαίους χρόνους η επιφάνεια της θάλασσας είχε ανέβει ώστε κάλυπτε το δάπεδο του σπηλαίου, ενώ λόγω σεισμών και κατολισθήσεων η οροφή του είχε καταπέσει στα περισσότερα σημεία.
Η πρώτη επίσημη ανασκαφή έγινε τελικά στη δεκαετία του 1930, από την Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή. Από τα όστρακα των αγγείων αποδεικνύεται ότι το σπήλαιο χρησίμευε ως τόπος λατρείας, πιθανότατα από το 2500 π.Χ., σίγουρα όμως από την μυκηναϊκή περίοδο μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους.
Τα περισσότερα από τα ευρήματα αυτής της περιόδου βρίσκονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Σταυρού, στα Πηλικάτα.
(Πληροφορίες από τον ιστότοπο του Δήμου Ιθάκης).
Αρχαιολογική Συλλογή Σταυρού Ιθάκης στα Πηλικάτα
Στο μικρό μουσείο εκτίθενται εκτίθενται ευρήματα από τη βόρεια Ιθάκη που χρονολογούνται από την πρώιμη εποχή του Χαλκού μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια. Προέρχονται από τέσσερις θέσεις: το λόφο των Πηλικάτων, το χωριό του Σταυρού, το σπήλαιο Λοΐζου και τις Τρείς Λαγκάδες. Από τον οικισμό της πρώιμης Εποχής του Χαλκού στα Πηλικάτα υπάρχουν πήλινα αγγεία, ειδώλια και λίθινα εργαλεία, από το μυκηναϊκό οικισμό των Τριών Λαγκάδων πήλινα αγγεία και από το χωριό του Σταυρού κτερίσματα κλασικών και ελληνιστικών τάφων. Στο σπήλαιο Λοΐζου αποκαλύφθηκαν ευρήματα από τη μυκηναϊκή μέχρι και τη ρωμαϊκή εποχή, μεταξύ των οποίων θραύσματα χάλκινων γεωμετρικών τριπόδων με περίτεχνη διακόσμηση, όπως και ένα θραύσμα ελληνιστικής μάσκας, πάνω στο οποίο είναι χαραγμένη η επιγραφή «ΕΥΧΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙ». Η αναφορά στον Οδυσσέα αποτελεί μαρτυρία λατρείας του στο συγκεκριμένο σπήλαιο και κατ΄επέκταση στην Ιθάκη.
Τηλ.26740 23955.
(Κείμενα από το ΥΠουργείο ΠΟλιτισμού).
Διαβάστε ακόμα:
Οι μαγευτικές παραλίες της Ιθάκης που προσεγγίζονται μόνο με σκάφος
Η Ιθάκη την άνοιξη -Μονοπάτια και ούζο κάτω από τον ήλιο
Λαζαρέτο: Το πευκόφυτο νησάκι της Ιθάκης που έγινε προορισμός για ζευγάρια
