Όλο και πιο συχνά, μια βόλτα στη φύση καταλήγει σε δυσάρεστα περιστατικά. Και αν κάποτε έμοιαζε υπερβολικό να συζητά κανείς για κανόνες και οργάνωση στην πιο «ανέμελη» πλευρά του καλοκαιριού, σήμερα γίνεται όλο και πιο σαφές ότι δεν έχουμε εκπαιδευτεί επαρκώς για να απολαμβάνουμε τη φύση με ασφάλεια.

18

Ο αυθορμητισμός δεν είναι πάντα αθώος

Εκδρομές που ξεκινούν με στόχο ένα μπάνιο ή λίγες ώρες χαλάρωσης, έχουν καταλήξει σε κινδύνους που κανείς δεν είχε υπολογίσει. Ενίοτε, σε ατυχήματα. Σε κάποιες περιπτώσεις, σε τραγωδίες. Το φυσικό περιβάλλον, είτε πρόκειται για μια δασική διαδρομή είτε για μια ερημική παραλία, έχει ιδιαιτερότητες που ο επισκέπτης αγνοεί. Και η φύση, όσο εντυπωσιακή κι αν είναι, δεν αστειεύεται.

Η σημασία της οργάνωσης

Η συμμετοχή σε οργανωμένες δραστηριότητες, με συνοδεία εξειδικευμένου οδηγού ή ξεναγού, αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα ασφαλείας. Όσοι γνωρίζουν καλά το ανάγλυφο, τις διαδρομές και τις κλιματικές ιδιαιτερότητες ενός τόπου, δεν προσφέρουν μόνο πληροφορίες. Προσφέρουν προστασία. Υπενθυμίζουν πού χρειάζεται προσοχή, πότε πρέπει να επιστρέψει κανείς και τι εξοπλισμό να έχει μαζί του.

Οι καταδύσεις δεν είναι παιχνίδι

Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει, όπως σημειώνουν γνώστες του χώρου, και στις καταδύσεις. Πολλοί επισκέπτες θεωρούν ότι αρκεί η καλή φυσική κατάσταση ή η περιέργεια για να εξερευνήσουν τον βυθό. Η πραγματικότητα, όμως, είναι διαφορετική: η κατάδυση χωρίς την παρουσία εξειδικευμένου εκπαιδευτή ενέχει σοβαρούς κινδύνους, ακόμα και για όσους ξέρουν καλό κολύμπι. Από τη διαχείριση της πίεσης μέχρι τις αλλαγές στη ροή του νερού, τίποτα δεν πρέπει να αφήνεται στην τύχη. Η εμπειρία μπορεί να είναι μαγευτική, υπό την προϋπόθεση ότι γίνεται με σωστούς όρους.

Απαραίτητη η αποφυγή προσέγγισης άγριων ζώων

Στις πεζοπορίες και τις απομακρυσμένες περιοχές, δεν είναι σπάνιο το ενδεχόμενο να συναντήσει κανείς ένα ζώο: μια αλεπού, ένα αγριογούρουνο, έναν σκαντζόχοιρο. Η αυθόρμητη αντίδραση πολλών επισκεπτών είναι να πλησιάσουν, να φωτογραφίσουν ή και να ταΐσουν το ζώο, σαν να πρόκειται για φιλήσυχο «κάτοικο» που απλά ποζάρει. Όμως, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Τα άγρια ζώα αντιδρούν απρόβλεπτα, ιδίως όταν νιώσουν ότι απειλείται ο χώρος τους ή πλησιάζει κανείς πολύ κοντά. Οι ειδικοί τονίζουν ότι η καλύτερη στάση είναι η απόσταση και ο σεβασμός. Δεν πρόκειται για κατοικίδια.

Η διαρκής επίβλεψη των παιδιών είναι ευθύνη των γονέων

Σε θάλασσες και πισίνες, ακόμη και με παρουσία ναυαγοσώστη, οι γονείς δεν πρέπει να επαναπαύονται. Οι ειδικοί της ασφάλειας επισημαίνουν ότι τα περισσότερα ατυχήματα με παιδιά συμβαίνουν εντός ορατής απόστασης -πολλές φορές ενώ ο γονέας βρίσκεται δίπλα. Ένα δευτερόλεπτο απροσεξίας, ένα μικρό παραπάτημα, ένας λάθος χειρισμός, μπορεί να οδηγήσουν σε πνιγμό. Ο ναυαγοσώστης είναι εκεί για να επέμβει, όχι για να αντικαταστήσει την προσοχή των γονιών. Η παρουσία του είναι πολύτιμη, αλλά όχι πανάκεια.

Περιορισμοί στη χρήση μικρών σκαφών χωρίς σχετική εμπειρία

Η ενοικίαση μικρών σκαφών που δεν απαιτούν δίπλωμα φαντάζει αθώα και είναι, υπό προϋποθέσεις. Όμως δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ταξιδιώτες βρέθηκαν αβοήθητοι, είτε λόγω μηχανικής βλάβης είτε εξαιτίας ξαφνικών ρευμάτων ή αλλαγής καιρού. Η εμπειρία στη θάλασσα δεν μεταφράζεται αυτόματα σε ικανότητα διαχείρισης σκάφους, ακόμη και μικρού. Οι επαγγελματίες του χώρου τονίζουν ότι αν κάποιος δεν έχει δίπλωμα ή σχετική εμπειρία, καλό είναι να μην επιχειρεί τέτοιες εξορμήσεις μόνος του. Η θάλασσα έχει πάντα τον τελευταίο λόγο και δεν αφήνει περιθώρια για πειραματισμούς.

Οδήγηση με ακατάλληλα παπούτσια ή χωρίς εμπειρία σε δρόμους με στροφές

Ιδιαίτερα στα νησιά, τα ατυχήματα με ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα και μηχανάκια είναι συχνά. Τουρίστες οδηγούν με σαγιονάρες, χωρίς κράνος ή χωρίς εμπειρία σε στενούς δρόμους με στροφές και χαμηλή ορατότητα. Το ρίσκο μεγαλώνει όταν προσπαθούν να βγουν εκτός δρόμου ή να ανέβουν σε υψόμετρα χωρίς γνώση του εδάφους.

Η σέλφι στο χείλος του γκρεμού

Μια ακόμα πτυχή της τουριστικής «ελαφρότητας» είναι και το κυνήγι της τέλειας φωτογραφίας. Η λήψη μιας σέλφι στο χείλος του γκρεμού δεν είναι αθώα. Το παραπάτημα, το ξαφνικό αίσθημα ζάλης, η χαμένη ισορροπία, συμβαίνουν πιο συχνά απ’ όσο φαντάζεται κανείς. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους ή αψηφούν τις προειδοποιήσεις. Όμως, η φύση δεν προσαρμόζεται στις ανθρώπινες βιασύνες ούτε στην ανάγκη για προβολή.

Η συμβολή των ξενοδοχείων και των επαγγελματιών του τουρισμού στην πρόληψη

Οι τουριστικές επιχειρήσεις έχουν τον δικό τους ρόλο στην προστασία των Ελλήνων και ξένων επισκεπτών. Υπενθυμίζεται συχνά το παράδειγμα των σκανδιναβικών χωρών, οι οποίες είχαν αναλάβει στο παρελθόν καμπάνιες ευαισθητοποίησης για τον μεσογειακό ήλιο, προειδοποιώντας τους τουρίστες τους για τη θερμική εξάντληση. Κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε να γίνει και από ελληνικές επιχειρήσεις με ενημερωτικά φυλλάδια ή μικρές συστάσεις για την επικινδυνότητα του ήλιου, των απόκρημνων μονοπατιών ή ακόμα και της αφυδάτωσης. Δεν πρόκειται για υπερβολή, αλλά για φροντίδα.

Προς αυτή την κατεύθυνση, οι επαγγελματίες της φιλοξενίας, μπορούν να συμβάλουν ενεργά και σε άλλα επίπεδα με απλή πληροφόρηση στους πελάτες για το ποιες περιοχές απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, με χαρτογραφημένα μονοπάτια και σαφείς οδηγίες ασφαλείας για περιπάτους ή εκδρομές, με την ενθάρρυνση συμμετοχής μόνο σε οργανωμένες δραστηριότητες που περιλαμβάνουν πιστοποιημένους συνοδούς ή εκπαιδευτές – είτε πρόκειται για καταδύσεις, είτε για πεζοπορίες, είτε ακόμη και για βαρκάδες.

Παράλληλα, θα μπορούσαν να δίνονται σαφείς οδηγίες για την αποφυγή επικίνδυνων συνηθειών: από την οδήγηση σκαφών χωρίς άδεια και το κολύμπι σε σημεία που αντενδείκνυνται μέχρι την επαφή με τη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.

Ο σεβασμός είναι προστασία

Η κατανόηση των κινδύνων δεν πρέπει να μεταφράζεται ως φόβος. Αντίθετα, μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα προς μια εμπειρία βαθύτερης επαφής με το τοπίο, με τα στοιχεία της φύσης, με τους κανόνες της. Όπως σημειώνουν έμπειροι οδηγοί πεζοποριών και δύτες, η φύση δεν μας χρωστάει τίποτα. Εμείς είμαστε φιλοξενούμενοι. Και ως τέτοιοι, οφείλουμε να προσαρμοζόμαστε στους όρους της, να υπακούμε στους κανόνες κάθε περιοχής και κυρίως να αποφεύγουμε τις επικίνδυνες αυτοσχέδιες επιλογές.

Η Φύση δεν συγχωρεί την άγνοια

Καθώς πληθαίνουν τα περιστατικά ατυχημάτων, γίνεται όλο και πιο φανερό πως δεν αρκεί η καλή πρόθεση. Η φύση ζητά σεβασμό, οργάνωση και αυτοσυγκράτηση. Μας καλεί να είμαστε πιο συνειδητοί στις επιλογές μας, όχι για να μας τιμωρήσει, αλλά για να μας προστατεύσει από τον ίδιο μας τον εαυτό.

Διαβάστε ακόμα:

Γαμήλιος τουρισμός: 5 ελληνικά νησιά, 5 ειδυλλιακoί προορισμοί για wedding parties

Τουρισμός ευεξίας: Η ταχεία ανάπτυξή του στην παγκόσμια ταξιδιωτική σκηνή -Οι προοπτικές της Ελλάδας

Ο Τουρισμός που χάνεται