Υπάρχουν γεύσεις που λειτουργούν σαν χρονομηχανή, μεταφέροντάς μας σε άλλες εποχές με μία μόνο μπουκιά. Το τηγανόψωμο που δοκιμάσαμε στο τελευταίο μας ταξίδι στη Μεσσηνία ήταν ακριβώς μία τέτοια εμπειρία. Η κυρία Ειρήνη, στις εγκαταστάσεις του Μανιατάκειου Ιδρύματος στην Κορώνη, ετοίμασε για εμάς τα περίφημα τηγανόψωμα.
Καθώς το ζεστό κομμάτι έλιωνε στο στόμα, οι αναμνήσεις ξεπήδησαν ζωντανές από τα βάθη της παιδικής ηλικίας. Εκείνες τις Παρασκευές, και ενώ η μητέρα μου ζύμωνε για την εβδομάδα, κρατούσε πάντα λίγο ζυμάρι στην άκρη. Αυτό το μικρό κομμάτι ζύμης μεταμορφωνόταν σε μαγικό τρόπο σε τηγανόψωμα -ή «λαλαγκόψωμα» όπως τα λέμε επίσης στη Δυτική Μεσσηνία.
Η τέχνη της απλότητας
Το αυθεντικό τηγανόψωμο, είναι συνήθως στρογγυλό και λεπτό, σχεδιασμένο έτσι ώστε όταν τηγανίζεται να αποκτά εκείνη την ξεχωριστή τραγανή υφή που το χαρακτηρίζει. Ωστόσο, δεν είναι σπάνιο να το συναντήσει κανείς και με πιο παχιά ζύμη και μικρότερο σε μέγεθος -κάθε σπίτι έχει τη δική του παράδοση.
Το μυστικό όμως κρύβεται στο ελαιόλαδο. Πρέπει να είναι καλής ποιότητας, εξαιρετικό παρθένο, και -το κυριότερο- μπόλικο στο τηγάνι. Όταν βάλεις το τηγανόψωμο να τηγανιστεί, δεν πρέπει να ακουμπάει στη βάση αλλά να επιπλέει. Μόνο έτσι θα γίνει αυτό που πρέπει: αφράτο, χωρίς να απορροφήσει περιττό λάδι.
Συνοδείες και παραδόσεις
Οι τρόποι για να το απολαύσεις είναι άπειροι. Με τυρί φέτα, που η αλμύρα του κάνει τέλεια αντίθεση με την ουδέτερη γεύση του ψωμιού. Με άρμη, το αλοιφώδες παραδοσιακό τυρί της Μεσσηνίας που προσδίδει μια βαθιά, γαιώδη γεύση. Ή ακόμα με ζάχαρη ή μέλι, μεταμορφώνοντάς το σε ιδανικό γλυκό κολατσιό.
Θυμάμαι όταν μάζευαν τις ελιές -το τηγανόψωμο ήταν το απόλυτο φαγητό για εκείνες τις μέρες. Εύκολο να μεταφερθεί, νόστιμο και κρύο, συχνά ήταν το κολατσιό, γύρω στις έντεκα το πρωί, μαζί με τυρί φέτα, ελιές και τηγανητά αυγά. Πολλές φορές έπαιρνε ακόμα και το ρόλο του πρωινού.
Η μαγεία της απλής συνταγής
Η ομορφιά του τηγανόψωμου βρίσκεται στην απλότητά του. Σε ένα μπολ, βάζεις αλεύρι, νερό, λίγο ελαιόλαδο, αλάτι και μια πρέζα μαγιά. Φτιάχνεις τη ζύμη και μπορείς σχεδόν αμέσως να πλάσεις τα μικρά κομμάτια και να τα τηγανίσεις. Η απλότητα όμως δεν σημαίνει έλλειψη γεύσης -αντίθετα, αποτελεί τη βάση για έναν καμβά που μπορεί να υποδεχτεί άπειρες γευστικές δημιουργίες.
Μια πανελλήνια παράδοση
Στην Ελλάδα το τηγανόψωμο συναντάται σε όλες τις περιοχές της χώρας με άπειρες παραλλαγές, καθεμία με τη δική της ιστορία και χαρακτηριστικά. Η διαφορά του από τις τηγανίτες -που σε κάποιες περιοχές λέγονται και κουταλίδες ή κουταλίτες- είναι καθοριστική: το τηγανόψωμο φτιάχνεται με σφιχτή ζύμη, ενώ οι τηγανίτες από χυλό.
Κάθε μπουκιά από αυτό το ταπεινό αλλά πλούσιο σε γεύση φαγητό είναι μια υπενθύμιση ότι η αληθινή γαστρονομία δεν χρειάζεται πολυπλοκότητα -χρειάζεται μόνο αγάπη, παράδοση και τα καλύτερα υλικά που μπορεί να προσφέρει ο τόπος.
Διαβάστε ακόμα:
Αποστολή του Travel.gr στη Μεσσηνία: Oι ταξιδιωτικές αρετές της Κορώνης
Αποστολή στη Μεσσηνία- Βοϊδοκοιλιά, Γλώσσα, Χρυσή Ακτή: Βουτιά σε 3 παραδεισένιες παραλίες
Αποστολή στη Μεσσηνία: Ανακαλύπτοντας τον καταρράκτη Καλάμαρη
