Ακριβώς δίπλα στην αρχόντισσα των Κυκλάδων, τη Σύρο, η Τήνος αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στο αιγαιοπελαγίτικο τοπίο. Γέφυρα πολιτισμών και ανθρώπων ήδη από τα απώτατα αρχαία χρόνια, το νησί -κοιτίδα της κυκλαδικής μαρμαροτεχνίας και αναγνωρισμένο σήμερα από την UNESCO για αυτή την τέχνη- φιλοξενεί μια πλούσια γευστική παράδοση που υφαίνεται με τις ιστορίες του τόπου και τα προϊόντα της γης του. Μια γαστρονομική ταυτότητα που σέβεται τα ντόπια υλικά και τα αναδεικνύει μέσα από συνταγές βαθιά ριζωμένες στο τοπικό λαϊκό πολιτισμικό σώμα, αποκαλύπτοντας πώς η γεύση, η μνήμη και η ιστορία συνυφαίνονται στη νησιωτική καθημερινότητα.
Παρακάτω, συγκεντρώσαμε μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά γλυκά της Τήνου που αξίζει να δοκιμάσετε αν βρεθείτε στο νησί των ανέμων, ή έστω να γνωρίζετε, αν θέλετε να δείτε τη τηνιακή γαστρονομία πέρα από την επιφάνεια -όπως θα την ανακάλυπτε ένας αληθινός ταξιδιώτης.
Λύχνοι
Με όνομα που παραπέμπει σε αρχαία λυχνάρια, οι λύχνοι -γνωστοί και ως τσιμπητές- αποτελούν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γλυκίσματα της Τήνου. Συνδέονται εθιμικά με τα καθολικά χωριά του νησιού και παρασκευάζονται παραδοσιακά σε γιορτές, γάμους και πανηγύρια. Η ζύμη τους φτιάχνεται από αλεύρι, αυγά, ζάχαρη και βανίλια, ενώ στο κέντρο τους τοποθετείται μαλακό τυρί, όπως μυζήθρα ή τυρί Τήνου, αναμεμειγμένο με ζάχαρη και κανέλα. Το αποτέλεσμα είναι ένας ευχάριστος συνδυασμός της γλύκας με τη διακριτική αλμύρα του τυριού, με πλούσια υφή και αρωματική ένταση. Αφού ψηθούν, πασπαλίζονται με ζάχαρη άχνη και σερβίρονται ως μικρές γιορτινές λιχουδιές, μερικές φορές με λίγες σταγόνες λεμονιού, για μια διακριτική, δροσιστική επίγευση.
Ξεροτήγανα
Λιτά στην όψη, αλλά πληθωρικά σε γεύση, τα ξεροτήγανα αποτελούν από τα πιο χαρακτηριστικά παραδοσιακά γλυκίσματα των Κυκλάδων -και στην Τήνο κατέχουν ξεχωριστή θέση, αφού συνοδεύουν συχνά γάμους, βαφτίσεις και μεγάλες γιορτές.
Η ζύμη τους φτιάχνεται από αλεύρι, νερό, ρακί και λίγο αλάτι, ανοίγεται σε λεπτές λωρίδες που τυλίγονται σε σπείρες ή ρολάκια και τηγανίζονται μέχρι να αποκτήσουν τραγανή υφή και χρυσαφένιο χρώμα. Αφού στραγγίσουν, περιχύνονται με μέλι και πασπαλίζονται με τριμμένο αμύγδαλο ή καρύδι, δημιουργώντας ένα ελαφρύ και αρωματικό γλύκισμα με έντονο μεσογειακό χαρακτήρα, που ξυπνά μνήμες γιορτής σε κάθε μπουκιά.
Αμυγδαλωτά
Αν και η συριανή εκδοχή τους είναι η πιο γνωστή, τα αμυγδαλωτά είναι εξίσου αγαπητά και διαδεδομένα στην Τήνο, όπου αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της γαστρονομικής παράδοσης. Εορταστικά και διαχρονικά, έχουν συνδεθεί με γάμους, βαφτίσεις και κάθε είδους χαρμόσυνες περιστάσεις, ενώ συναντώνται και σε πολλά παραδοσιακά ζαχαροπλαστεία του νησιού.
Φτιάχνονται από ψιλοαλεσμένο αμύγδαλο, ζάχαρη και ροδόνερο, ζυμώνονται σε μικρά αχλαδόσχημα κομμάτια και ψήνονται ελαφρά ώστε να αποκτήσουν διακριτική κρούστα εξωτερικά και μαλακή, σχεδόν λουκουμένια υφή στο εσωτερικό τους. Η φίνα αμυγδαλένια τους γεύση και το άρωμά τους έχουν κάνει τα αμυγδαλωτά ίσως το πιο αναγνωρίσιμο παραδοσιακό γλυκό των Κυκλάδων και ένα πραγματικό σύμβολο γιορτής σε όλο το Αιγαίο.
Ψαράκια
Σε οποιοδήποτε άλλο μέρος θα τα αποκαλούσε κανείς τηγανητά πιτάκια, στην Τήνο όμως είναι γνωστά ως «ψαράκια». Πρόκειται για ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδοσιακά γλυκίσματα του νησιού, με ιδιαίτερο σχήμα που θυμίζει μικρό ψάρι, γι’ αυτό και το όνομά τους. Η ζύμη τους ανοίγεται σε λεπτά φύλλα, γεμίζεται με καρυδόψιχα, μέλι και λίγο γαρύφαλλο για άρωμα, διπλώνεται σε σχήμα ψαριού και κλείνεται προσεκτικά με πιρούνι. Αφού τηγανιστούν μέχρι να αποκτήσουν χρυσαφένιο χρώμα, πασπαλίζονται με ζάχαρη άχνη.
Τα ψαράκια προσφέρονται σε πανηγύρια και μεγάλες γιορτές, όπως ο Δεκαπενταύγουστος, αλλά και ως γλυκό καλωσόρισμα στους επισκέπτες, κρατώντας ζωντανή μια από τις πιο παλιές και αγαπημένες συνταγές της τηνιακής παράδοσης.
Παστέλι σε λεμονόφυλλο
Με μακρά ιστορία, το παστέλι κατέχει ξεχωριστή θέση και στην κυκλαδίτικη γαστρονομία – στην Τήνο, όμως, αποκτά τη δική του ιδιαίτερη ταυτότητα. Εκεί σερβίρεται παραδοσιακά πάνω σε πλατύ λεμονόφυλλο, το οποίο του χαρίζει το φίνο άρωμα του φρεσκοκομμένου λεμονιού. Το σουσάμι και το μέλι ενώνονται σε ένα τραγανό και αρωματικό γλύκισμα, που δροσίζεται διακριτικά από το φύλλο στο οποίο ακουμπά.
Απλό, θρεπτικό και αρωματικό, το παστέλι σε λεμονόφυλλο αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κεράσματα της Τήνου και μια εμπειρία που αξίζει οπωσδήποτε να δοκιμάσει κανείς στο νησί.
Διαβάστε ακόμα:
Εξερευνώντας τα Υστέρνια: Μοναδικές εμπειρίες σε νέα και παλιά στέκια
Εξερευνώντας την πόλη της Τήνου: Οι άνθρωποι που την μεταμορφώνουν
Στον Πύργο της Τήνου μια τέχνη διατηρείται ακόμα ζωντανή
