Υπάρχει ένα ιδιαίτερο κοινό σε διεθνές επίπεδο που ταξιδεύει διαρκώς. Δεν πρόκειται για μια ομοιογενή ομάδα, καθώς ανάμεσά τους θα βρει κανείς επαγγελματίες που ταξιδεύουν για δουλειά, λάτρεις της περιπέτειας που αναζητούν νέες εμπειρίες, οικογένειες που οργανώνουν συχνές αποδράσεις, αλλά και ψηφιακοί νομάδες που συνδυάζουν εργασία και ταξίδι. Κοινός παρονομαστής των ανθρώπων αυτών, είναι η επανάληψη. Το ταξίδι δεν αποτελεί για εκείνους μια σπάνια πολυτέλεια, αλλά κομμάτι της ζωής τους, είτε ως εργαλείο, είτε ως πάθος, είτε ως τρόπος ύπαρξης. Τι γίνεται όμως όταν στις οικογένειες αυτές υπάρχουν παιδιά σχολικής ηλικίας;
Το νέο σχολείο των ταξιδιωτών
Πράγματι, σε πολλές περιπτώσεις η ζωή εν κινήσει δεν αφορά μόνο τους γονείς που εργάζονται απομακρυσμένα, αλλά και τα παιδιά τους, που καλούνται να ακολουθούν μια σταθερή και συνεπή εκπαιδευτική πορεία, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται. Μέχρι πρόσφατα, η μόνη λύση ήταν η εγγραφή στο τοπικό σχολείο του κάθε νέου προορισμού, μια διαδικασία που συχνά συνεπαγόταν ασυνέχειες και δυσκολίες. Σήμερα, η εικόνα αλλάζει. Νέα μοντέλα εκπαίδευσης, σχεδιασμένα ειδικά για οικογένειες που μετακινούνται διαρκώς, υπόσχονται ότι το σχολείο είναι εκείνο που μπορεί να ακολουθεί το παιδί, και όχι το αντίστροφο.
Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, μια πρόσφατη δράση είναι η συνεργασία της Tutors International με τη My Homeschool Expert. Η πρώτη αναλαμβάνει την επιλογή και την τοποθέτηση προσωπικών δασκάλων που συνοδεύουν την οικογένεια, ενώ η δεύτερη εγγυάται τη συμμόρφωση με το πολύπλοκο νομικό πλαίσιο της εκπαίδευσης κατ’ οίκον σε όλες τις Πολιτείες. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο σύστημα, όπου η εκπαίδευση παραμένει νόμιμη, αναγνωρισμένη και ταυτόχρονα απολύτως εξατομικευμένη. Με αυτόν τον τρόπο, οι οικογένειες απαλλάσσονται από τη γραφειοκρατία και επικεντρώνονται στη μαθησιακή εμπειρία του παιδιού.
Ευρωπαϊκές λύσεις και περιορισμοί
Στην Ευρώπη, η κατάσταση παρουσιάζει διαφορετικές παραμέτρους. Οργανισμοί όπως το Wolsey Hall Oxford προσφέρουν εξ’ αποστάσεως προγράμματα βασισμένα στο βρετανικό εκπαιδευτικό σύστημα, τα οποία μπορούν να ακολουθηθούν από οπουδήποτε στον κόσμο. Η μεθοδολογία τους έχει σχεδιαστεί ειδικά για οικογένειες που ζουν στο εξωτερικό ή ταξιδεύουν, με στόχο να μην υπάρχει κενό στη μαθησιακή πορεία του παιδιού. Η δυνατότητα παρακολούθησης ενός πλήρους βρετανικού προγράμματος σπουδών εξασφαλίζει συνέχεια και αναγνώριση.
Παράλληλα, εταιρείες όπως η Bespoke Tuition έχουν αναπτύξει υπηρεσίες «travel tutors», δηλαδή δασκάλων που ταξιδεύουν. Σε αυτές, ένας δάσκαλος είτε ταξιδεύει μαζί με την οικογένεια, είτε τοποθετείται προσωρινά στον τόπο όπου θα μείνει η οικογένεια για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το πλεονέκτημα είναι διπλό. Από τη μία, τα παιδιά συνεχίζουν την εκπαίδευσή τους με συνέπεια και συνοχή και από την άλλη, η μαθησιακή διαδικασία εμπλουτίζεται με βιωματικά στοιχεία, καθώς οι δάσκαλοι συχνά ενσωματώνουν στον σχεδιασμό τους επισκέψεις σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους ή τοπικά πολιτιστικά δρώμενα, μετατρέποντας το ταξίδι σε μέρος του εκπαιδευτικού τους προγράμματος.
Ωστόσο, η Ευρώπη χαρακτηρίζεται από έντονες νομοθετικές αντιθέσεις. Σε πολλές χώρες, η δυνατότητα εκπαίδευσης κατ’ οίκον είναι εξαιρετικά περιορισμένη ή και σχεδόν απαγορευμένη. Επιτρέπεται μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις και συνήθως για ειδικές ομάδες παιδιών. Αυτό σημαίνει ότι οι οικογένειες που ζουν ή ταξιδεύουν σε τέτοιες χώρες χρειάζονται είτε διεθνώς αναγνωρισμένα προγράμματα εξ’ αποστάσεως είτε την επιλογή ιδιωτικών σχολείων με ευέλικτη φοίτηση. Αντίθετα, σε άλλες χώρες της Ευρώπης, οι κανονισμοί είναι πιο χαλαροί, προσφέροντας μεγαλύτερη ελευθερία στους γονείς να σχεδιάσουν μια εναλλακτική εκπαιδευτική πορεία για τα παιδιά τους.
Προκλήσεις και προοπτικές
Η επιλογή της εκπαίδευσης εν κινήσει συνοδεύεται από προκλήσεις. Η πρώτη αφορά τη νομική αναγνώριση των σπουδών στη χώρα καταγωγής. Οι γονείς χρειάζεται να γνωρίζουν αν τα διπλώματα ή οι τίτλοι που θα αποκτήσει το παιδί τους είναι ισότιμα και αν θα του επιτρέψουν να συνεχίσει απρόσκοπτα σε ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης. Η δεύτερη σχετίζεται με το κόστος, που ποικίλλει σημαντικά. Από σχετικά οικονομικά online προγράμματα μέχρι το πολύ υψηλότερο κόστος ενός προσωπικού δασκάλου που ταξιδεύει μαζί με την οικογένεια. Η τρίτη πρόκληση είναι η διασφάλιση της ποιότητας και της συνοχής, ιδιαίτερα όταν η εκπαίδευση πραγματοποιείται σε διαφορετικά περιβάλλοντα, με συνεχείς αλλαγές τόπου και ρυθμού ζωής.
Παρά τα εμπόδια, οι προοπτικές είναι αισιόδοξες. Η αυξανόμενη κινητικότητα των οικογενειών και η διάδοση του ψηφιακού νομαδισμού δημιουργούν μια νέα αγορά στην οποία συνδυάζονται η νομική συμμόρφωση, η εκπαιδευτική ευελιξία και η εξατομικευμένη μάθηση. Για πολλούς, το σχολείο που ταξιδεύει μαζί με την οικογένεια δεν αποτελεί πλέον πολυτέλεια, αλλά μια πρακτική αναγκαιότητα που προσαρμόζει την εκπαίδευση στις πραγματικότητες του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Από το χθες στο σήμερα
Η εκπαίδευση κατ’ οίκον έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία, καθώς για αιώνες αποτελούσε τον κύριο τρόπο μάθησης πριν από την εμφάνιση των οργανωμένων σχολείων. Στην αρχαιότητα, οι εύπορες οικογένειες προσλάμβαναν δασκάλους ή φιλοσόφους για να μορφώσουν τα παιδιά τους, ενώ στον Μεσαίωνα η κατ’ οίκον διδασκαλία συνδεόταν με την αριστοκρατία και την Εκκλησία. Με την άνοδο των εθνικών κρατών και τη δημιουργία δημόσιων σχολείων τον 18ο και 19ο αιώνα, η εκπαίδευση μεταφέρθηκε σταδιακά σε θεσμοθετημένα ιδρύματα, όμως η κατ’ οίκον μάθηση παρέμεινε επιλογή για ορισμένες κοινωνικές ομάδες. Στον 20ό αιώνα, ιδίως στον αγγλοσαξονικό κόσμο, το λεγόμενο homeschooling αναδύθηκε ξανά ως κίνημα, είτε για θρησκευτικούς λόγους είτε ως αντίδραση στα εκπαιδευτικά συστήματα, και σήμερα αποτελεί θεσμοθετημένη πρακτική σε πολλές χώρες, ενταγμένη στη σύγχρονη εκπαιδευτική πολυμορφία.
Η ιστορική αυτή διαδρομή δείχνει πως, αν και η εκπαίδευση κατ’ οίκον ξεκίνησε ως προνόμιο λίγων, σήμερα αποκτά νέα διάσταση μέσα από τις ανάγκες μιας κινητικότερης κοινωνίας. Οι οικογένειες που ταξιδεύουν συχνά, είτε πρόκειται για ψηφιακούς νομάδες, είτε για επαγγελματίες σε συνεχή μετακινήσεις, είτε για όσους επιλέγουν έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, στρέφονται ξανά σε εξατομικευμένα εκπαιδευτικά μοντέλα, ώστε τα παιδιά τους να μη μένουν πίσω. Σε αυτό το πλαίσιο, η κατ’ οίκον εκπαίδευση δεν αποτελεί μόνο μια εναλλακτική, αλλά εξελίσσεται σε εργαλείο προσαρμογής στις απαιτήσεις του σύγχρονου ταξιδιωτικού βίου, με δομές που εξασφαλίζουν συνέχεια στη μάθηση, ανεξάρτητα από τα γεωγραφικά όρια.
Διαβάστε ακόμα:
Σε υψηλό επίπεδο η εμπειρία επίσκεψης στην Ελλάδα
Ποια είναι τα έσοδα στο 7μηνο από το Τέλος Ανθεκτικότητας στα τουριστικά καταλύματα
