Τα τελευταία έτη φαίνεται ότι ο τουριστικός τομέας στην Αλβανία έχει αναπτυχθεί με έντονους ρυθμούς, καθώς η χώρα, έχει διανύσει πολύ δρόμο σε ό,τι αφορά την τουριστική της αναβάθμιση όπως επισημαίνεται σε σχετική έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στα Τίρανα. Η Αλβανία αποτελεί πλέον τουριστικό προορισμό και για Έλληνες που επιλέγουν τη γειτονική χώρα για τις διακοπές τους, κυρίως, λόγω χαμηλότερου κόστους ενώ καταγράφεται και ταξιδιωτικό ρεύμα τους καλοκαιρινούς μήνες και από Αλβανούς που μένουν πολλά χρόνια στην Ελλάδα.
Η ραγδαία αύξηση των τουριστικών ροών στην Αλβανία μέχρι και πέρυσι επιβεβαιώνεται από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του αλβανικού Υπουργείου Τουρισμού και Περιβάλλοντος, σύμφωνα με τα οποία το 2024, η χώρα υποδέχθηκε 11,7 εκατ. ξένους επισκέπτες, σημειώνοντας αύξηση κατά 15,84% σε σχέση με το 2023. (10,1 εκατ.). Όπως προκύπτει το μεγαλύτερο μέρος των τουριστών, δηλαδή 11,1 επισκέπτες, προήλθε από την Νότια Ευρώπη. Για τη φετινή χρονιά, οι αφίξεις ξένων επισκεπτών άγγιξαν τα 3,4 εκατ. τους πρώτους πέντε μήνες, σημειώνοντας αύξηση 3,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Η ισχυρή ανάκαμψη του τουρισμού συνέβαλε στην οικονομική ανάπτυξη της Αλβανίας με αύξηση σχεδόν 9% στο ΑΕΠ το 2024. Η Τράπεζα της Αλβανίας ανέφερε ότι η χώρα κατέγραψε έσοδα 7,5 δισ. ευρώ από τον τουρισμό κατά το περασμένο έτος. Το εν λόγω ποσό αποτελεί ιστορικό ρεκόρ και αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 20% του ΑΕΠ. Ειδικότερα, το 2024 τα έσοδα που προήλθαν από τον τουρισμό διατήρησαν θετικό ρυθμό και αυξήθηκαν κατά 827 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2023. Τα ανωτέρω στοιχεία αποδεικνύουν ότι ο τουριστικός τομέας συνέβαλε στην ανάπτυξη της οικονομίας, αφήνοντας καθαρό συναλλαγματικό πλεόνασμα 2,3 δισ. ευρώ.
Ο διεθνής τουρισμός στην Αλβανία αποτελεί το 46% των συνολικών εξαγωγών και το 65% των εξαγωγών στον τομέα των υπηρεσιών. Οι χώρες που βρίσκονται στην πρώτη πεντάδα παραδοσιακά κατέχουν σημαντικό μερίδιο στην τουριστική αγορά της Αλβανίας, τόσο λόγω γεωγραφικής γειτνίασης, όσο και της ύπαρξης σε αυτές σημαντικού αλβανικού στοιχείου, που ευνοεί τη μετακίνηση πολιτών μεταξύ αυτών των χωρών. Αναλυτικά, τα πρωτεία στις τουριστικές αφίξεις, παρά μία μικρή μείωση της τάξεως του 4,5%, κατέκτησε το Κόσοβο με 4,2 εκατ. επισκέπτες, ενώ τη δεύτερη θέση συνέχισε να καταλαμβάνει η Ιταλία με 1 εκατ. τουριστικές αφίξεις. Στην 3η θέση βρέθηκε η Βόρεια Μακεδονία με 900.000 αφίξεις και αύξηση 20,6% σε σχέση με το 2023, ενώ στην 5η θέση, μετά το Μαυροβούνιο, κατατάχθηκε η Ελλάδα με 700.000 τουριστικές αφίξεις (αύξηση κατά 4,7% σε σχέση με το 2023). Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του 2024 παρατηρήθηκε αύξηση των επισκεπτών από χώρες όπως η Κίνα, η Τουρκία και η Φινλανδία, με τις αφίξεις τους να αυξάνονται κατά 177%, 110% και 105% αντίστοιχα σε σχέση με το 2023.
Εθνικό Σχέδιο Τουριστικής Ανάπτυξης έως το 2030
Πρόσφατα η Αλβανία ανακοίνωσε και το Εθνικό Σχέδιο Τουριστικής Ανάπτυξης έως το 2030, έπειτα από διετή περίοδο διαβουλεύσεων με διεθνείς οργανισμούς και συμμετοχικών διαδικασιών με εκπροσώπους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Όπως επισημαίνεται από το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στα Τίρανα με το Σχέδιο επιδιώκεται η διαμόρφωση ενός βιώσιμου, ανθεκτικού και διεθνώς ανταγωνιστικού τουριστικού μοντέλου. Βασίζεται σε έξι πυλώνες πολιτικής, την ενίσχυση των επενδύσεων, την απλοποίηση του φορολογικού και κανονιστικού πλαισίου, τη βελτίωση της διαχείρισης των τουριστικών προορισμών, τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, την ενίσχυση της στρατηγικής προβολής και την ανάπτυξη δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού. Σε επίπεδο ποσοτικών στόχων, το Σχέδιο προβλέπει αύξηση της τουριστικής δυναμικότητας και των διαθέσιμων καταλυμάτων κατά 76% και του αριθμού των διανυκτερεύσεων κατά 138%.
Η απασχόληση στον κλάδο προβλέπεται να φτάσει τις 73.000 θέσεις εργασίας, σημειώνοντας αύξηση κατά 42%, ενώ ο μέσος χρόνος παραμονής των επισκεπτών εκτιμάται ότι θα επιμηκυνθεί κατά 26%. Στον τομέα της εκπαίδευσης προβλέπεται αύξηση κατά 65% του αριθμού των φοιτητών που θα εγγράφονται σε τουριστικές σχολές, με στόχο την ενίσχυση του ποιοτικού ανθρώπινου δυναμικού του τομέα. Ο χωρικός σχεδιασμός του Σχεδίου διαρθρώνει την Αλβανία σε έξι τουριστικές περιφέρειες με διακριτά χαρακτηριστικά: την Ακτή της Αδριατικής, το Βόρειο Εσωτερικό, την Περιφέρεια των Τιράνων, την Κεντρική Περιφέρεια, την Ακτή του Ιονίου και το Νότιο Εσωτερικό. Κάθε περιοχή αξιοποιείται στρατηγικά με βάση τοπικά πλεονεκτήματα, στοχεύοντας στην ανάπτυξη διαφοροποιημένων μορφών τουρισμού, όπως ο θαλάσσιος, ο πολιτιστικός, ο θρησκευτικός, ο αγροτουρισμός, ο τουρισμός υγείας και ευεξίας και ο τουρισμός συνεδρίων και εκδηλώσεων. Η επιδίωξη είναι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και η αποσυμφόρηση των παράκτιων περιοχών μέσω ισόρροπης γεωγραφικής κατανομής των τουριστικών ροών.
Έμφαση δίνεται στη θεσμική διαχείριση των παραλιών και ακτών, οι οποίες χαρακτηρίζονται πλέον ως δημόσιοι χώροι με εξασφαλισμένη προσβασιμότητα, πλην των περιπτώσεων ξενοδοχειακής εκμετάλλευσης. Οι αρμοδιότητες των δήμων ενισχύονται τόσο ως προς την εποπτεία της ποιότητας των υπηρεσιών όσο και στον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής. Παράλληλα, επιδιώκεται η ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης και η καταπολέμηση της αδήλωτης οικονομικής δραστηριότητας μέσω της πλήρους ψηφιοποίησης των διαδικασιών εγγραφής και αδειοδότησης των τουριστικών επιχειρήσεων. Προβλέπονται, επίσης, επενδύσεις σε έργα μεταφορών, οδικά, λιμενικά και σιδηροδρομικά, με σκοπό τη βελτίωση της συνδεσιμότητας και την προσβασιμότητα στους τουριστικούς προορισμούς.
Εμβληματικά έργα όπως το τούνελ του Llogara, που μειώνει δραστικά τον χρόνο πρόσβασης στην Ακτή του Ιονίου, ή το Auto Moto Park Albania, εντάσσονται σε μια νέα στρατηγική προώθησης θεματικών μορφών τουρισμού. Παρά τον φιλόδοξο χαρακτήρα του Σχεδίου, περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν εκφράσει σοβαρούς προβληματισμούς για την προβλεπόμενη ανάπτυξη σε προστατευόμενες περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας, όπως το Δέλτα του ποταμού Αώου και το νησί Σαζάν. Αν και το Σχέδιο περιλαμβάνει ρήτρες περιβαλλοντικής προστασίας και διαχείρισης φυσικών πόρων, η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής τους θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την ισορροπία μεταξύ τουριστικής ανάπτυξης και οικολογικής διατήρησης.
Εξάλλου, οι επενδύσεις σε ξενοδοχεία διεθνών αλυσίδων στην Αλβανία φθάνουν, ήδη, τα 792 εκατ. ευρώ. Από το συνολικό ποσό, το 65%, δηλαδή 615 εκατ. ευρώ, αφορά σε πεντάστερα ξενοδοχεία, ενώ τα τετράστερα απορροφούν τα υπόλοιπα 177 εκατ. ευρώ.
Πάντως, η ραγδαία αύξηση του τουρισμού στην Αλβανία προκαλεί και παράπλευρες συνέπειες στον ντόπιο πληθυσμό, καθώς αυξάνει δραματικά το κόστος ζωής σε παράκτιες και τουριστικές περιοχές. οικονομολόγων. Η αυξημένη ζήτηση οδήγησε πολλούς ιδιοκτήτες να δίνουν τα διαμερίσματά τους για βραχυχρόνιες μισθώσεις, περιορίζοντας την προσφορά κατοικιών για μόνιμη ενοικίαση, εκτινάσσοντας ταυτόχρονα τα ενοίκια. Σύμφωνα με ενημέρωση από το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων που επικαλείται τοπικές ειδήσεις, στα Τίρανα, τα ενοίκια για διαμερίσματα ενός υπνοδωματίου φτάνουν τα 800 ευρώ, ενώ για διαμέρισμα δύο υπνοδωματίων αγγίζουν τα 1.300 ευρώ. Το 2024, τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 10 – 20%, με ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις σε κεντρικές περιοχές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της AirDNA, τον Απρίλιο υπήρχαν 23.400 ακίνητα για βραχυχρόνιες μισθώσεις καταγράφοντας αύξηση κατά 38% σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν και υπερδιπλασιασμό σε διάστημα δύο ετών. Μολονότι οι τιμές παραμένουν χαμηλότερες από την υπόλοιπη Ευρώπη, οι Αλβανοί πολίτες αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην εύρεση κατοικίας, ενώ παράλληλα αυξάνονται και οι τιμές τροφίμων. Τα εγχώρια προϊόντα, λόγω κόστους παραγωγής και αδύναμου πλέον ευρώ, είναι ακριβότερα από τα εισαγόμενα. Οι παραγωγοί δεν μπορούν να ανταγωνιστούν, ενώ η αυξημένη τουριστική ζήτηση και η έλλειψη εποχικών εργαζομένων οδηγεί σε υψηλότερους μισθούς. Επίσης, καταστήματα εστίασης αναφέρουν μείωση κατά 20% στην κατανάλωση από ντόπιους, η οποία όμως αντισταθμίζεται από τις δαπάνες των ξένων επισκεπτών.
Διαβάστε ακόμα:
H ακτινογραφία των 6 σημαντικότερων αγορών της Ελλάδας: Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει;
Ξενοδοχείο στην Ιαπωνία ενσωματώνει τη δημοφιλή τάση «nuikatsu» στον χώρο της φιλοξενίας
