Τα γραφικά χωριά του, πανέμορφα στολίδια μέσα στη μοναδική, ευλογημένη φύση του, αποτελούν ακαταμάχητο πόλο έλξης για τους επισκέπτες του Πηλίου. Το ξεχωριστό αρχιτεκτονικό τους ύφος, η αυθεντικότητα και η ηρεμία που αποπνέουν, η απαράμιλλη θέα προς Παγασητικό και Αιγαίο που ξεπροβάλλει μέσα από την οργιώδη βλάστηση, τα πέτρινα καλντερίμια και τα μονοπάτια που τα περιβάλλουν, είναι λόγοι που προσελκύουν πιστούς λάτρεις του αγαπημένου βουνού, αλλά κι ενθουσιάζουν όσους πρωτοανακαλύπτουν τις ομορφιές του.

17

Κάθε εποχή του χρόνου τα μαγευτικά πηλιορείτικα χωριά αποτελούν ιδανική αφορμή για μια εξόρμηση στη Μαγνησία, ενώ ειδικά το καλοκαίρι που μπορούν να συνδυαστούν με κολύμπι σε κοντινές παραλίες, γίνονται ευπρόσδεκτα δροσερά καταφύγια για βόλτες και ανάπαυλα στις γραφικές πλατείες τους.

Η Πορταριά, η Μακρινίτσα, οι Μηλιές, τα Χάνια, η Ζαγορά και η Τσαγκαράδα είναι γνωστά σε όλους, αναμφισβήτητα πανέμορφα χωριά, ωστόσο υπάρχουν κι άλλα, λιγότερο προβεβλημένα χωριουδάκια στις πλαγιές του καταπράσινου βουνού, που αξίζει να τους αφιερώσει κανείς χρόνο και να τα εξερευνήσει.

Αφέτες (Νιάου)

Οδηγώντας 27χλμ από το Βόλο και με κατεύθυνση το νοτιοδυτικό άκρο του Πηλίου, κοντά στη δημοφιλή, παραθαλάσσια Άφησσο, τα πέτρινα σπίτια ενός χωριού με αν μη τι άλλο πρωτότυπο όνομα, ξεπροβάλλουν καρφωμένα στις Πηλιορείτικες πλαγιές. Μη βιαστείτε να βγάλετε το συμπέρασμα ότι το δεύτερο όνομα των Αφετών προέρχεται απ΄τα γλυκύτατα γατιά που περιδιαβαίνουν τα δρομάκια του. Το «Νιάου» είναι σλαβικής προέλευσης όρος για το χειμαδιό, ονομασία που μαρτυρά την ιστορία του τόπου ως περιοχής όπου ξεχείμαζαν οι βοσκοί τα κοπάδια τους. Οι ιδιαίτερες ονομασίες δεν σταματούν εδώ, αφού και η πλακόστρωτη πλατεία του χωριού έχει το ξεχωριστό όνομα «Πλατεία Αγάπης».

Αυτή είναι η αφετηρία και κατάληξη μιας ενδιαφέρουσας επίσκεψης στους Αφέτες, αφού αφήνοντας το αυτοκίνητο στο μεγάλο υπαίθριο parking στην είσοδο του χωριού, σε λίγα μόλις μέτρα θα βρεθείτε κάτω από τα σκιερά, αιωνόβια πλατάνια της Πλατείας Αγάπης. Εδώ βρίσκεται το κοινοτικό κτήριο, αλλά και η πανέμορφη εκκλησία του χωριού, ο Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος, που κεντρίζει αμέσως την προσοχή με το συνδυασμό του έντονου κόκκινου χρώματος και του πέτρινου εξωτερικού της. Χτισμένος το 1743 από δωρεές 30 χωρικών, ο τρίκογχος ναός οφείλει την τωρινή του μορφή στον Ηπειρώτη μάστορα Δήμο Ζαπανιώτη, που τον ανακατασκεύασε το 1802, όπως μας πληροφορεί ανάγλυφη, εντοιχισμένη πλάκα αριστερά του καμπαναριού. Στο εσωτερικό της θα θαυμάσετε το επιχρυσωμένο, ξυλόγλυπτο τέμπλο, ενώ απέναντι από την κεντρική της είσοδο και το κωδονοστάσιο με το ρολόι, ένα μαρμάρινο μνημείο τιμά τους κατοίκους του χωριού που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα.

Δροσιστείτε στην πέτρινη βρύση, έργο ενός από τους δύο πολιτιστικούς συλλόγους Αφετών, και αφήστε τα καλντερίμια να σας οδηγήσουν σε κατάφυτες αυλές πέτρινων σπιτιών και αρχοντικών, που άλλα στέκουν χορταριασμένα και αφημένα στο έλεος του χρόνου ή κατεστραμμένα απ΄το σεισμό του 1955, ενώ άλλα ευτυχώς συντηρημένα, κατοικούνται ακόμη ή έστω ζωντανεύουν κάθε καλοκαίρι. Ρωτήστε για το αρχοντικό Θεοδώρου, το μόνο που σώζεται από τα πρώτα αρχοντόσπιτα του 18ου αιώνα, χαρακτηριστικό δείγμα της λαϊκής αρχιτεκτονικής της περιόδου εκείνης και προσπαθήστε να φανταστείτε το όμορφο χωριό όταν στα τέλη του 19ου αιώνα απαριθμούσε γύρω στα 150 πετρόχτιστα, μεγάλα σπίτια, που έφεραν όλα τα χαρακτηριστικά της τότε αστικής κοσμικής αρχιτεκτονικής.

Οι κάτοικοι του Νιάου είναι 250 βάσει της τελευταίας απογραφής, κάποτε όμως το χωριό πλησίαζε τους 1.000 κατοίκους και έσφυζε από δραστηριότητα, όπως μαρτυρά η φτιαγμένη από τούβλα και πορσελάνη καμινάδα του ελαιοτριβείου που το 1906 λειτουργούσε στο χωριό, που περιβάλλεται από πυκνούς ελαιώνες. Δύο ήταν και τα σχολεία που υπήρχαν αρχικά στους Αφέτες, ένα αλληλοδιδακτικό κι ένα θηλέων, με 60 μάλιστα μαθήτριες, αν και σήμερα τα λιγοστά παιδιά του χωριού πηγαίνουν στο σχολείο του Νεοχωρίου. Το δε δημοτικό αρρένων που χτίστηκε το 1887 στο χωριό, έχει πλέον χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Εκτός από τη συναρπαστική θέα των μονοπατιών γύρω από την πλατεία, που αγναντεύουν τα καταγάλανα νερά του Παγασητικού, υπάρχουν κι άλλα που οδηγούν στις τρεις ρεματιές και στα αντίστοιχα τρία πέτρινα γεφύρια του χωριού, που αξίζει να εντοπίσετε. Όσοι έχουν διάθεση για περπάτημα, σε λιγότερο από μισή ώρα θα κατηφορίσουν ως την παραλία Αμποβός της Αφήσσου, επίνειο των Αφετών και όρμος που σύμφωνα με τη μυθολογία αποτέλεσε αφετηρία του Ιάσωνα και των Αργοναυτών, εξ ’ου και το όνομα «Αφέται» που φέρει το χωριό από το 1955. Αν πάλι το περπάτημα κι ο καθαρός αέρας σας άνοιξε την όρεξη, η οικογενειακή ταβέρνα «5 Πλατάνια» στην πλατεία Αγάπης, απλώνει τραπεζάκια κάτω απ΄τη σκιά των τεράστιων δέντρων και σερβίρει νόστιμα και καλοψημένα κρέατα στη σούβλα. Κι αν τύχει να βρεθείτε στο Πήλιο στις 28 Αυγούστου, την παραμονή της γιορτής του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου, περάστε οπωσδήποτε από τους Αφέτες για το πανηγύρι που τιμά τον άγιο. Μετά τη λειτουργία, οι φιλόξενοι κάτοικοι φιλεύουν τους επισκέπτες χταπόδι με ρύζι, εκεί ακριβώς, στην όμορφη Πλατεία Αγάπης.

Νεοχώρι

Το ίδιο φίλεμα περίμενε τους επισκέπτες στην προ covid εποχή και στο κοντινό Νεοχώρι, την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, σύμφωνα με έθιμο με ρίζες στο 1566. Τόσο παλιές ιστορίες συνοδεύουν τις αφηγήσεις των ντόπιων για το όμορφο ορεινό χωριό, που στέκει σε υψόμετρο 480 μέτρων και ενσαρκώνει μοναδικά ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του Πηλίου: το συνδυασμό βουνού και θάλασσας, καθώς πέρα από το πευκοδάσος που περιβάλει το Νεοχώρι, τα ψηλά πλατάνια και τις βαρυφορτωμένες καστανιές, η θέα απλώνεται προς κάθε κατεύθυνση, ατενίζοντας και το Αιγαίο και τον Παγασητικό. Ιδανικά θα την απολαύσετε την ώρα του ηλιοβασιλέματος και μάλιστα από την πλακόστρωτη πλατεία του γραφικού χωριού.

Αγναντεύοντας από εδώ το Νεοχώρι, μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει ότι η πλάκα κυριαρχεί παντού, ντύνοντας όλο το χωριό σε ζεστούς, γκρίζους τόνους. Οι χαρακτηριστικές Πηλιορείτικες πλάκες εκτός από τις στέγες σπιτιών κι αρχοντικών, εδώ καλύπτουν βρύσες, σκάλες και τα δύο επίπεδα της αμφιθεατρικά χτισμένης πλατείας του χωριού. Γεγονός καθόλου τυχαίο, αφού τα λατομεία όπου εξάγεται η τόσο χαρακτηριστική για την αρχιτεκτονική του Πηλίου πλάκα, βρίσκονται λίγο έξω από το Νεοχώρι. Από εκεί παίρνει και την ονομασία της η Παναγιά η Πλάκα, προστάτιδα των λατομείων και των εργατών τους από τον 17ο αιώνα, την οποία μπορείτε να επισκεφθείτε στην περιοχή για να θαυμάσετε τις εξαίσιες αγιογραφίες που την κοσμούν.

Αν υπάρχει όμως μια εκκλησία που ξεχωρίζει κι αξίζει να αφιερώσετε ένα μέρος της επίσκεψης σας στο Νεοχώρι για να παρατηρήσετε το μοναδικό της διάκοσμο, αυτή είναι ο Άγιος Δημήτριος που από το 1768 στέκει στο χαμηλότερο επίπεδο της πλατείας του χωριού. Το λιτό της σχέδιο, με την καλυμμένη και εδώ με πλάκες οροφή, το καμπαναριό με το ρολόι που χτυπά τις ώρες και τη φροντισμένη αυλή της γεμάτη γλάστρες με βασιλικούς, δεν μαρτυρά το υπέροχο, περίτεχνο εσωτερικό. Μπείτε οπωσδήποτε μέσα για να θαυμάσετε τις μοναδικές τοιχογραφίες που φιλοτεχνήθηκαν το 1801 από τον Ηπειρώτη αγιογράφο Ιωάννη Παγώνη, που υπέγραφε ως Παγώνης Χιονατίδης, τιμώντας τη γενέτειρά του, τις Χιονάδες Ιωαννίνων. Με μια ιδιαίτερη τεχνοτροπία που συνδυάζει λαϊκή ζωγραφική με μπαρόκ στοιχεία, κάνει το βλέμμα να σηκώνεται ψηλά για να θαυμάσει τα ζωηρά χρώματα των θρησκευτικών μορφών και σκηνών της οροφής, που καθαρίστηκαν και αναδείχθηκαν πριν 5 χρόνια. Τότε είναι που ήρθε στη επιφάνεια και το αρχικό μωσαϊκό με τους πέτρινους σχηματισμούς που το διακοσμούν. Και εδώ, το απίστευτα λεπτοδουλεμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο καλύπτεται με φύλλα χρυσού, ενώ πιθανότατα αποτελεί το μοναδικό στη Θεσσαλία που εφάπτεται της οροφής. Αυτές κι άλλες ακόμη ενδιαφέρουσες ιστορίες σχετικά με τις σπάνιες εικόνες του ναού θα σας διηγηθούν με προθυμία οι Νεοχωρίτισσες που φροντίζουν την εκκλησία, στον περίβολο της οποίας θα βρείτε, όπως και στους Αφέτες, ένα μαρμάρινο μνημείο για τους πεσόντες στους τρεις πολέμους της περιόδου 1912-1922.

Ένα επίπεδο πιο πάνω, τα πλατάνια κυριαρχούν στην πλατεία που αποτελεί must προορισμό για τους καλοφαγάδες, οι οποίοι συρρέουν για τα ψητά στα κάρβουνα και στη σούβλα που ετοιμάζει καθημερινά ο «Γιάννης ο Γερμανός». Το παρατσούκλι «Γιάννης ο Έλληνας» που είχε στη Γερμανία ο ιδιοκτήτης της παραδοσιακής ταβέρνας, άλλαξε επιστρέφοντας στην Ελλάδα και πλέον, εδώ και σχεδόν 20 χρόνια, ο Γερμανός όπως αποκαλείται απ΄όλους, αποτελεί εγγύηση για τα ζουμερά, καλοψημένα μπριζολάκια και λουκάνικα, το νοστιμότατο κοντοσούβλι και το χοιρινό κότσι, με κορυφαία τα βουβαλίσια σουτζουκάκια, ουσιαστικά μακρόστενα μπιφτέκια από βουβαλίσιο κρέας, αρτυμένα και ψημένα στην εντέλεια. Το ψήσιμο όλων των κρεατικών επιμελείται ακούραστα, καθημερινά και όλο το χρόνο που παραμένει ανοιχτή η ταβέρνα, ο ίδιος ο ιδιοκτήτης, ενώ μπορείτε να συνοδεύσετε με τη βολιώτικη μπύρα Πλάστιγγα που αξίζει να δοκιμάσετε.

Εκεί, καθισμένοι στα τραπέζια που καταλαμβάνουν το ένα τμήμα της πλατείας, κάτω από τα απλωμένα κλαδιά των πλατάνων, με τις φιλικές γάτες του χωριού να μοιράζονται το πλακόστρωτο με τα πιτσιρίκια που δεν σταματούν να τρέχουν γύρω από τη βρύση, και με τον ατμοσφαιρικό φωτισμό να κάνει δελεαστική τη βόλτα στα ανηφορικά καλντερίμια ακόμη και αργά το βράδυ, θα εκτιμήσετε την απλότητα του Νεοχωρίου και σίγουρα θ’ αποφασίσετε να επιστρέψετε ξανά.

Διαβάστε ακόμα:

Τα βότανα του Πηλίου -Εξερεύνηση στο «Βουνό των Κενταύρων» με τον φυτικό πλούτο

Oι υπέροχες παραλίες του Παγασητικού -Ήρεμα νερά σε κατάφυτους όρμους

Ποτιστικά: Ένα παραλιακό θαύμα της φύσης στο νότιο Πήλιο