Το Λέτσε και η ευρύτερη περιοχή του είναι γνωστά για τα ελληνόφωνα χωριά τους και για την τοπική διάλεκτο «Κατωιταλική» ή «Γραικάνικη», η οποία αποτελεί απόγονο της ελληνικής γλώσσας. Στην περιοχή έχει δημιουργηθεί η ένωση Grecìa Salentina, με στόχο, μεταξύ άλλων, τη διατήρηση και διάδοση αυτής της ιδιαίτερης διαλέκτου. Εκτός από την Απουλία, ελληνόφωνα χωριά συναντώνται και στην Καλαβρία, στην περιοχή της Bovesia, διατηρώντας κι εκεί τα γλωσσικά και πολιτισμικά τους στοιχεία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η νότια Ιταλία στην αρχαιότητα αποτελούσε τμήμα του ελληνικού κόσμου, γνωστό ως Μεγάλη Ελλάδα (Magna Graecia).
Σύμφωνα με τον μύθο, οι πρώτοι Έλληνες κάτοικοι στην Ιταλία ήταν Κρήτες. Όταν ο βασιλιάς της Κρήτης Ιδομενέας επέστρεφε στην πατρίδα του μετά τον Τρωικό πόλεμο, βρέθηκε αντιμέτωπος με θαλασσοταραχή και κινδύνευσε να χαθεί. Για να σωθεί εκείνος και το πλήρωμά του, υποσχέθηκε στον θεό Ποσειδώνα ότι θα θυσίαζε τον πρώτο άνθρωπο που θα συναντούσε μόλις έφτανε στην Κρήτη. Όταν όμως αντίκρισε τον ίδιο του τον γιο, τήρησε την υπόσχεσή του και τον θυσίασε. Αδυνατώντας να μείνει στην πατρίδα του μετά από αυτό, εγκατέλειψε την Κρήτη και κατευθύνθηκε στη Σαλέντο, στη νότια Ιταλία, όπου ίδρυσε νέο βασίλειο.
Παρότι η ιστορία αυτή ανήκει στη σφαίρα του μύθου, βρίσκει αναφορές και σε αρχαίες πηγές. Ο Ηρόδοτος και ο Στράβων μνημονεύουν εγκαταστάσεις Ελλήνων στη νότια Ιταλία, με τον Στράβωνα να τοποθετεί τις πρώτες αφίξεις Ελλήνων στην περιοχή στον 12ο αιώνα π.Χ.
Ένα από τα χωριά της Απουλίας με ελληνικές ρίζες είναι το Castrignano de’ Greci ή «Καστράκι των Ελλήνων», το οποίο απέχει μόλις 26 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της περιφέρειας, το Λέτσε. Περιτριγυρισμένο από μεσογειακή φύση με ελιές, συκιές, αμυγδαλιές και αμπελώνες, το Castrignano de’ Greci είναι ένα ήσυχο χωριό που μπορεί κανείς να γνωρίσει μέσα σε λίγες ώρες, αν και αξίζει να μείνει περισσότερο για να έρθει σε επαφή με τους ντόπιους. Δεν ανήκει στα τουριστικά «καρτ ποστάλ» χωριά της Ιταλίας. Δεν θα δείτε πλήθη επισκεπτών να περιδιαβαίνουν τα στενά του, αντίθετα, οι γειτονιές του διατηρούν ήρεμη και αυθεντική ατμόσφαιρα, όπως και οι άνθρωποί του.
Το κέντρο του χωριού έχει μια ανάλαφρη μεσαιωνική ατμόσφαιρα, με στενά πλακόστρωτα δρομάκια που σας ταξιδεύουν σε μια άλλη εποχή. Θα συναντήσετε παλιά αρχοντικά με περίτεχνες καγκελόπορτες, μικρά καφέ και εστιατόρια με τοπικές γεύσεις, ενώ γύρω από το ιστορικό κέντρο κυριαρχούν πιο σύγχρονες κατοικίες με καταπράσινες αυλές, που διατηρούν και αυτές τη δική τους γοητεία.
Όσο βρίσκεστε στο Castrignano de’ Greci, στις χαλαρές βόλτες και τις κουβέντες με τους ντόπιους, αξίζει να βάλετε στο πρόγραμμά σας και τα λιγοστά αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέροντα αξιοθέατα του χωριού. Στο κέντρο βρίσκεται η κρύπτη του Αγίου Ονούφριου, που χρονολογείται στον 6ο αιώνα και θεωρείται ο παλαιότερος τόπος λατρείας της περιοχής. Πρόκειται για βυζαντινή υπόγεια κατασκευή, σκαλισμένη στον βράχο, η οποία πήρε το όνομά της από τον Αιγύπτιο ερημίτη Άγιο Ονούφριο. Στη σημερινή πλατεία, ακριβώς από πάνω, υπήρχε παλαιότερα εκκλησία αφιερωμένη στον ίδιο άγιο.
Η κρύπτη αποτελείται από δύο δωμάτια. Στο πρώτο και μεγαλύτερο, δεκαοκτώ πέτρινες κολόνες στηρίζουν τον θόλο. Εδώ βρίσκεται η Αγία Τράπεζα, σκαλισμένη σε φυσικό βράχο, ενώ διακρίνονται ελάχιστα ίχνη τοιχογραφιών. Πίσω από την Αγία Τράπεζα, δύο περάσματα, ένα αριστερά και ένα δεξιά, οδηγούν στη δεύτερη, μικρότερη αίθουσα, όπου σώζεται κολυμβήθρα αγιασμού. Επάνω της είναι χαραγμένη με ελληνικά γράμματα η χρονολογία IBYZ (1275), που αποτελεί σημαντική μαρτυρία για τη μακραίωνη παρουσία του ελληνικού στοιχείου στην περιοχή.
Επίσης, στο κέντρο του χωριού βρίσκεται το Βαρονικό Παλάτι, το Palazzo de Gualtieris. Πιθανότατα αποτελούσε μέρος ενός ευρύτερου δικτύου αμυντικών κατασκευών που είχαν αναπτυχθεί ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή κατά μήκος των οδών Sallentina και Traiano-Calabra, οι οποίες συνέδεαν το Οτράντο με το Τάραντο και το Μπρίντιζι. Η σημερινή του μορφή είναι αποτέλεσμα πολλών ανακαινίσεων, ορισμένες από τις οποίες έγιναν σχετικά πρόσφατα. Μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα χρησιμοποιούνταν ως ιδιωτική κατοικία, με τμήματά του αφιερωμένα σε βιοτεχνικές και εμπορικές δραστηριότητες. Οι πιο καθοριστικές αλλαγές, ωστόσο, έγιναν τον 16ο αιώνα από τους Βαρόνους de Gualtieri, οι οποίοι μετέτρεψαν το παλαιό φρούριο σε ένα κομψό παλάτι, δίνοντάς του και το σημερινό του όνομα.
Αρχιτεκτονικά, το Palazzo έχει ορθογώνια διάταξη με δύο ορόφους οργανωμένους γύρω από κεντρικό αίθριο. Εκτός από τους χώρους των ευγενών, υπήρχαν βοηθητικά δωμάτια όπως στάβλοι, στρατώνες, αποθήκες και φούρνος. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, ένα από αυτά επικοινωνούσε με υπόγειο πέρασμα που οδηγούσε στην κρύπτη του Αγίου Ονουφρίου και στο κοντινό αβαείο.
Σήμερα, το παλάτι στεγάζει ένα Σύγχρονο Κέντρο Παραγωγής και Έρευνας, το οποίο φιλοξενεί μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά εργαστήρια και δράσεις πολιτισμού. Ο πολυλειτουργικός αυτός χώρος περιλαμβάνει επίσης βιβλιοθήκη, βιβλιοπωλείο, καφέ, παιδότοπο και υποδομές για συνέδρια, εκδηλώσεις, παραστάσεις και ζωντανές εμφανίσεις, αποτελώντας έτσι ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού για την περιοχή.
Αξίζει επίσης να κάνετε μια στάση στην κεντρική εκκλησία Madre dell’Annunziata, αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Χτίστηκε την περίοδο 1878–1890, πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού του 16ου αιώνα. Η προηγούμενη εκκλησία είχε ανεγερθεί το 1575, διέθετε τέσσερις βωμούς, κολυμβήθρα ελληνικής προέλευσης και φιλοξενούσε τους τάφους επιφανών οικογενειών της πόλης. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα κρίθηκε ανεπαρκής για τις ανάγκες της κοινότητας και έτσι αποφασίστηκε η ανοικοδόμηση μεγαλύτερου ναού, με τον θεμέλιο λίθο να τοποθετείται το 1878 και τα έργα να ολοκληρώνονται το 1890. Στο εσωτερικό ξεχωρίζουν οι μπαρόκ λεπτομέρειες, το ξυλόγλυπτο τέμπλο και το επιβλητικό μουσικό όργανο. Λίγο έξω από το χωριό, στην είσοδό του, βρίσκεται η μικρότερη αλλά καλαίσθητη εκκλησία Madonna dell’Arcona, που χρονολογείται στο 1731 και ξεχωρίζει για την κομψή πρόσοψή της.
Διαβάστε ακόμα:
Μπολόνια: Ένα Σαββατοκύριακο για foodies στην «Κόκκινη Πόλη» της Ιταλίας
Τοσκάνη: Ο επίγειος παράδεισος της Ιταλίας -Ένας προορισμός για κάθε εποχή
