Οι νέοι δρόμοι των τελευταίων ετών στην Πελοπόννησο, όσοι έφεραν την Αθήνα ακόμα πιο κοντά σε πόλεις σαν την Τρίπολη ή την Καλαμάτα, βοήθησαν πολύ στην τουριστική ανάδειξη τόσο της Μεσσηνίας γενικότερα, όσο και της Μάνης ειδικότερα. Συστήνοντας τους πιο διάσημους προορισμούς τους σε πολλούς επισκέπτες –τόσο σε Έλληνες, όσο και σε ταξιδιώτες από χώρες του εξωτερικού.
Οι περισσότεροι από αυτούς τους προορισμούς, βέβαια, είναι παραθαλάσσιοι. Με αποτέλεσμα να σχετίζονται με τη θερινή σεζόν και με την επισκεψιμότητα που καταγράφεται στην αιχμή του ελληνικού καλοκαιριού. Επισκιάζοντας έτσι τα χωριά και τους οικισμούς του εσωτερικού και των ορεινότερων περιοχών, όσων εκμεταλλεύονται το άγριο φυσικό τοπίο του βουνού Ταΰγετος, το οποίο δεσπόζει στη Μεσσηνία έχοντας ύψος 2.405 μέτρων.
Ένα τέτοιο μέρος είναι και το Εξωχώρι (ή Ξεχώρι), το οποίο εντοπίζεται στη μεσσηνιακή πλευρά της Μάνης, χτισμένο σε υψόμετρο 500 μέτρων στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του Ταϋγέτου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 αριθμεί 227 κατοίκους, με τους μεγαλύτερους ανάμεσά τους να θυμούνται ότι ως το 1932 το χωριό τους λεγόταν Ανδρούβιστα.
Το παρελθόν και τα αξιοθέατα του χωριού
Οι ρίζες του χωριού χάνονται στα μεσαιωνικά χρόνια, με την πρώτη αναφορά να εντοπίζεται το 1278, σε έγγραφο των Βενετών. Καθώς φαίνεται, βέβαια, ως Ανδρούβιστα (Adruvista) εννοούσαν τότε την ευρύτερη περιοχή, όπου υπήρχαν κάμποσοι διαφορετικοί οικισμοί, κατέχοντας θέση-κλειδί στην επικοινωνία μεταξύ Μεσσηνίας και Λακωνίας.
Μαρτυρείται, ας πούμε, ότι και κατά τον 17ο αιώνα, όταν η Ανδρούβιστα ορίστηκε ως έδρα επισκοπής (διατηρήθηκε ως το 1833), υπήρχαν τουλάχιστον 10 οικισμοί, με την κυρίως κοιτίδα να εντοπίζεται στην τοποθεσία όπου σήμερα βρίσκεται το βόρειο τμήμα του Εξωχωρίου. Οι κάτοικοί τους, μάλιστα, πήραν μέρος σε κάμποσες επαναστάσεις κατά της Οθωμανικής διοίκησης την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αφού δεν εξεγέρθηκαν μόνο το 1821 (εμποδίζοντας μάλιστα τον στρατό του Ιμπραήμ να περάσει στη Μάνη), αλλά και το 1571, όπως και το 1605.
Το σημερινό Εξωχώρι δημιουργείται λοιπόν με τη σύσταση του ελληνικού κράτους και την ένωση 7 διαφορετικών οικισμών της περιοχής. Ωστόσο η παλιά διάρθρωση εξακολουθεί με έναν τρόπο να επιβιώνει και στις δικές μας ημέρες, αφού στο σύγχρονο χωριό διακρίνονται ακόμα οι συνοικισμοί Εξωχώρι, Νίκοβο, Πρίπιτσα και Χώρα.
Ορατό, βέβαια, είναι και το ακμαίο παρελθόν της Ανδούβιστας, αφού ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τον επιβλητικό Πύργο του Κιτρινιάρη, που χρονολογείται στο 1786, όπως και κάμποσους ακόμα παραδοσιακούς μανιάτικους πύργους (Φασέα, Ζερβέα, Πατριαρχέα κ.ά.). Η ακμή αυτή κράτησε μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν το Εξωχώρι φιγούραρε ως το πολυπληθέστερο και επιφανέστερο κεφαλοχώρι στον δυτικό Ταΰγετο. Οι τύχες του άλλαξαν κατά τη δεκαετία του 1960, όταν ερήμωσε λόγω της μετανάστευσης μεγάλου τμήματος του πληθυσμού στα αστικά κέντρα της χώρας μας ή/και στην παραλιακή ζώνη της Μάνης.
Ένα ακόμα ξεχωριστό χαρακτηριστικό της παλιάς Ανδρούβιστας είναι η αναφορά ότι, όταν ορίστηκε ως έδρα επισκοπής, φιλοξενούσε περίπου 100 εκκλησίες –αριθμός που κρίνεται εντυπωσιακός ακόμα και για τα τότε δεδομένα. Στις μέρες μας σώζεται ο θαυμάσιος ναός των Ταξιαρχών στο Νίκοβο, τον οποίον αξίζει να επισκεφθείτε ώστε να δείτε από κοντά κάποιες υπέροχες, παλιές αγιογραφίες, καθώς και τα ανάγλυφά του, που χρονολογούνται στον 11ο αιώνα.
Μη φύγετε όμως και δίχως μια επίσκεψη στο Πολιτιστικό-Λαογραφικό Μουσείο του Εξωχωρίου, το οποίο στεγάζεται στο κτήριο του παλιού Δημοτικού Σχολείου, φιλοξενώντας συλλογή από αντικείμενα της καθημερινής ζωής όπως είχε στις αρχές του 20ού αιώνα. Στο Μουσείο, επιπλέον, παραχωρήθηκε και το παλιό Λιοτρίβι Κουμουτσέα, το οποίο αποκαταστάθηκε μερικώς χάρη σε δωρεές, δίνοντας στον επισκέπτη την ευκαιρία να δει από κοντά πώς δούλευε όταν ήταν ενεργό.
Εκπληκτική θέα και πεζοπορικές διαδρομές
Λόγω του υψομέτρου στο οποίο είναι χτισμένο, το χωριό, βλέπει «πιάτο» την Καρδαμύλη και τον Μεσσηνιακό Κόλπο. Την ίδια στιγμή, όμως, κατέχει και μια εξαιρετική γεωγραφική θέση στο χείλος του φαραγγιού του Βυρού, που του επιτρέπει να απολαμβάνει εκπληκτική θέα και προς τα εκεί. Το φαράγγι αυτό ξεκινάει βέβαια 20 χιλιόμετρα μακριά, καταλήγει όμως στην Καρδαμύλη, οπότε διέρχεται κατηφορίζοντας από το Εξωχώρι.
Η θέση αυτή προσφέρεται και για διάφορες πεζοπορικές διαδρομές στην άγρια ομορφιά του Ταϋγέτου. Πιο εύκολη και προσβάσιμη σε όλους (ανεξαρτήτως εμπειρίας ή ηλικίας) θεωρείται εκείνη που ξεκινάει από την Καρδαμύλη, διασχίζει τους ελαιώνες της περιοχής και αντικρίζει το Φαράγγι του Βυρού σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια.
Διαμονή-καφές-φαγητό
Το Εξωχώρι απέχει περίπου 44 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα, από την οποία θα χρειαστείτε περίπου 1 ώρα για να φτάσετε οδικώς, κατευθυνόμενοι προς τον δήμο Δυτικής Μάνης, στην Καρδαμύλη –το διάσημο καλοκαιρινό θέρετρο της ευρύτερης περιοχής, που βρίσκεται μόλις 8 χιλιόμετρα μακριά από το χωριό, προς τα παράλια του Μεσσηνιακού.
Φτάνοντας εκεί θα βρείτε έναν ήσυχο, ορεινό τόπο, που έχει μάθει όμως να μην αδιαφορεί για τη (με μέτρο) ανάπτυξη. Το τουριστικό περίπτερο και ξενώνας «Το Φαράγγι» βγήκε πρόσφατα σε δημοπρασία, με στόχο να μισθωθεί για τα επόμενα 3 χρόνια, αλλά, εάν θέλετε να μείνετε λίγες μέρες στο χωριό θα βρείτε και περαιτέρω επιλογές διαμονής, με τη μορφή ενοικιαζόμενων οικιών και διαμερισμάτων.
Ακόμα όμως κι αν αποφασίσετε να έρθετε στο Εξωχώρι απλά για ημερήσια εκδρομή από την Καλαμάτα, θα βρείτε εδώ και παραδοσιακό καφενείο για να κάτσετε για καφέ, αλλά και την ταβέρνα «Με Θέα» στην επαρχιακή οδό Προάστιου-Εξωχωρίου. Το μικρό μα προσεγμένο μενού περιστρέφεται γύρω από κλασικά ψητά της ώρας και λίγα μαγειρευτά, τα οποία θα απολαύσετε έχοντας θέα στο φαράγγι του Βυρού.
Διαβάστε ακόμα:
Long weekend στη Φοινικούντα -Ένα από τα ομορφότερα θέρετρα της Πελοποννήσου
Mεσσηνία: Μεσαιωνικά κάστρα, παραδοσιακές γεύσεις, θάλασσες που σε συνεπαίρνουν
Long weekend στην Κορώνη: Mεσαιωνική ατμόσφαιρα και μαγευτικά ηλιοβασιλέματα
