Ανεξερεύνητοι Τόποι: Στην Αργιθέα, τα μαγευτικά τοπία της Φύσης συνυπάρχουν με τα θαυμαστά έργα των Ανθρώπων

Ανατολική Αργιθέα

Ιδανικό ορμητήριο για την εξερεύνηση της πλούσιας σε εμπειρίες περιοχής, το χτισμένο σε πλαγιές υψομέτρου 1.160 μέτρων και φωλιασμένο μέσα στο ελατόδασος Πετρίλο, είναι το χωριό που αποτελεί την ιστορική έδρα του Δήμου Αργιθέας. Ανάμεσα στα θέρετρα της περιοχής είναι από τα πιο ανεπτυγμένα, και το στίγμα του δίνουν εκτός από την πλούσια βλάστηση και τα φυσικά σύνορα από τις γύρω βουνοπλαγιές και τον Πετρουλιώτη -κύριο παραπόταμο του Aχελώου-, τα γραφικά σπίτια και οι μοναδικές εκκλησίες, συχνά ιστορικής σπουδαιότητας. Το μεγαλύτερο αυτό χωριό της Ανατολικής Αργιθέας στο κέντρο των βορείων Αγράφων, θα ακούσετε συχνά να το αποκαλούν και Πετρίλια λόγω των πολλών συνοικισμών που το αποτελούν: Λιβάδια, Καμπουρέικα ή Πολύδροσο, Αργυρέικα, Μάγειρο, Βλαχογιαννέικα, Τεκέικα- Κουκλαρέικα-Παγουρέικα, Λαθηρέικα, Κρανιά ή Χάρη, Χαλκιόπουλο, Βασιλάδες και Ρώσση, είναι οι 11 «μαχαλάδες», όπως χαρακτηρίζονται από τους ντόπιους, που απλώνονται αμφιθεατρικά στα βουνά, σχηματίζοντας ένα πέταλο που διασχίζει ο Πετριλιώτης πριν εκβάλλει στον Αχελώο.

Αφού απολαύσετε τη θέα στις γύρω βουνοκορφές, ιδιαίτερα στην Καράβα (2.184μ.) στα δυτικά και βόρεια, με ατέλειωτη θέα προς τους νομούς Τρικάλων και Άρτας και στο Βουτσικάκι (2.154μ.), απ’ όπου το βλέμμα χάνεται ανάμεσα στη Λίμνη Πλαστήρα και τον Όλυμπο, αλλά κι αφού γευτείτε την τοπική γαστρονομία στις ταβέρνες του χωριού, μπορείτε να ανακαλύψετε τα εξαιρετικά δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής και τα αξιοπρόσεκτα θρησκευτικά μνημεία της Ανατολικής Αργιθέας. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι εδώ υπήρχαν 32 εκκλησίες, από τις οποίες σώζονται 12 στις μέρες μας.

Στα Kουμπουριανά, το αποκαλούμενο «Βυζάντιο των Αγράφων», ένα χωριό γαλήνιο και ήσυχο όπου οι κάτοικοι ασχολούνταν κυρίως με καλλιέργειες δημητριακών, λιναριού, αμπελιών και εκτροφή μελισσιών, θα δείτε ανάμεσα σε αρκετά παραδοσιακά πέτρινα σπίτια, το Λαογραφικό Σπίτι, ένα μικρό μουσείο με συλλογές παραδοσιακών οικιακών σκευών, ενδυμασιών και αγροτικών εργαλείων και κυρίως τη μονή της Παναγίας Σπηλιώτισσας, ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά μνημεία των Αγράφων. Η θέση της και μόνο, κρεμασμένη σε βράχο ύψους 900 μέτρων, ανάμεσα στις πλαγιές με τα έλατα, καθηλώνει ενώ η θέα από ψηλά είναι μαγευτική. Στο εσωτερικό διακρίνονται δύο ναοί, ο μικρότερος και παλαιότερος διαθέτει αγιογραφίες του 17ου αι. και είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, ενώ στον μεγαλύτερο της Ζωοδόχου Πηγής, αξιοπρόσεκτο είναι το τέμπλο του 1779. Αναγνωρισμένος είναι και ο ιστορικός ρόλος της μονής στους αγώνες του 1821, με τον Kαραϊσκάκη να συγκαλεί συχνά εδώ πολεμικές συσκέψεις, ενώ σε απόσταση 200 μ., σώζεται το «Ταμπούρι του Καραϊσκάκη».

Αξίζει μια στάση και στα κοντινά χωριά Δροσάτο, με το μοναστήρι του Aγίου Aθανασίου που διαθέτει σπάνιες τοιχογραφίες αλλά κι έναν πέτρινο νερόμυλο 180 ετών λίγο έξω από το χωριό, το Bλάσι, με τα αξιοθαύμαστα πετρόκτιστα σπίτια που έχουν σαν χαρακτηριστικό τις ανάγλυφες παραστάσεις στα αγκωνάρια από τη ζωή των κατοίκων και το μοναστήρι της Γεννήσεως της Θεοτόκου όπου σώζονται τοιχογραφίες του 17ου αιώνα. Στο διάστικτο από βρύσες Πετροχώρι όπου παράγονται εξαιρετικά τυροκομικά, θα δοκιμάστε την περίφημη φέτα Aγράφων, ενώ το ειδυλλιακό Φουντωτό, ένα από τα μικρότερα χωριά της Αργιθέας, κρύβεται κυριολεκτικά μέσα στα έλατα και δίνει την εικόνα αλπικού τοπίου.

Εμπειρία αποτελεί και το χτισμένο σε μια κατάφυτη πλαγιά του βουνού Τσουρνάτο, σε υψόμετρο 960μ. Λεοντίτο, διάσημο σε όλη την Αργιθέα για τα οπωροφόρα δέντρα του και κυρίως τον υπεραιωνόβιο πλάτανο που δεσπόζει στην πλατεία. Οι θρύλοι μάλιστα θέλουν τον Kαραϊσκάκη να ξαποσταίνει στη σκιά του και να έχει παραδίπλα το κονάκι-στρατηγείο του, γι΄ αυτό και το τεράστιο δέντρο συχνά αναφέρεται με το όνομα του οπλαρχηγού. Με ύψος που αγγίζει τα 33 μέτρα και κλαδιά που απλώνονται πάνω από την πρόσφατα ανακαινισμένη πλατεία, προσφέρει απλόχερα τη σκιά του σε χωριανούς και επισκέπτες, όσο εκείνοι απολαμβάνουν καφέ, τσιπουράκι ή φαγητό από το μαγειρείο του Παπά Χρήστου, που μετά τον πλάτανο θεωρείται το δεύτερο «μνημείο» στο Λεοντίτο.

Η περιήγηση στην Ανατολική Αργιθέα ολοκληρώνεται απαραιτήτως με μια στάση στη Στεφανιάδα, ένα ακόμη μαγευτικό χωριό που χάνεται μέσα στο ελατόδασος, στα 73χλμ. από την πόλη της Καρδίτσας. Τσέλιγκες, γεωργοί και μελισσοκόμοι οι κάτοικοί της, είδαν στο χωριό τους την ίδρυση του πρώτου τυροκομείου της Αργιθέας το 1969, πριν καν φτάσει το ηλεκτρικό ρεύμα, που πλέον έχοντας μεταφερθεί στο Μουζάκι αποτελεί μια υπερσύγχρονη μονάδα. Από το χωριό, ανεβαίνοντας το δρόμο που οδηγεί στη Μονή Σπηλιάς, θα εντυπωσιαστείτε από το θέαμα της λίμνης Στεφανιάδας, που σχηματίστηκε όταν η πλαγιά Στοιχειό ξεκόλλησε από το βουνό Σμίνικο πέφτοντας στον Στεφανιώτη ποταμό, έναν από τους ορμητικότερους παραποτάμους του Αχελώου, αποτελώντας έτσι τη νεότερη φυσική λίμνη της Ελλάδας κι ένα ακόμη κομμάτι απαράμιλλου φυσικού κάλλους για την περιοχή.

Δυτική Αργιθέα

Το ίδιο το χωριό που δίνει στην περιοχή το όνομά της απλώνεται υψομετρικά μεταξύ 930μ. στο κέντρο του έως 1.100μ. στις πλαγιές όπου βρίσκονται και τα περισσότερα σπίτια. Πρωτεύουσα της Αρχαίας Αθαμανίας όπως πιστοποιούν ταφικά κτερίσματα που βρέθηκαν κοντά στον οικισμό και χτισμένη δυτικά του Ν.Καρδίτσας, η Αργιθέα είναι ένα ακόμη από τα απολαυστικά παραδοσιακά χωριά που χαίρεσαι να ανακαλύπτεις ανάμεσα τα πλατάνια κατά μήκος του ποταμού και στα έλατα στις πλαγιές. Με βάση την Αργιθέα θα επιδοθείτε σε ορειβασία, παραποτάμιες πεζοπορίες και ψάρεμα στους παραπόταμους του Αχελώου, δραστηριότητα στην οποία ακόμη κι αν δεν τα καταφέρετε μπορείτε να απολαύσετε φρέσκες πέστροφες και άλλα τοπικά πιάτα πλάι στο ποτάμι στην ψησταριά «Η Αργιθέα». Μην προσπεράσετε το πέτρινο παλιό σχολείο με τον εξαιρετικά διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο και το πάρκο στην είσοδο του χωριού, ανακαινισμένα και τα δύο από τον τοπικό σύλλογο «ο Αργίθεος».

Επιβεβλημένη είναι και η στάση στο Λαογραφικό Μουσείο Ανθηρού, ενός ακόμη ορεινού χωριού της Καρδίτσας στην καρδιά των Θεσσαλικών Αγράφων, που αποτελεί κεφαλοχώρι και έδρα του Δήμου Αργιθέας. Οι διαδρομές στο γεμάτο οξιές και έλατα δάσος που κυκλώνει το Ανθηρό είναι άκρως αναζωογονητικές χάρη στις πηγές που αφθονούν, σε μία από αυτές το γάργαρο νερό αναβλύζει από τη σχισμή ενός βράχου και ξεδιψά όσους φτάνουν στην Ιερά Μονή Κατουσίου, η οποία βρίσκεται κοντά.

Η πηγή μάλιστα υδροδοτούσε παλαιότερα το μοναστήρι που είναι αφιερωμένο στη Γέννηση της Θεοτόκου και χτίστηκε στις αρχές του 17ου αιώνα πιθανόν πάνω σε θεμέλια προγενέστερης μονής, σε μια βραχώδη πλαγιά ανάμεσα στους οικισμούς Κατούσι και Λαγκάδι της Κοινότητας Ανθηρού.

Όσο εντυπωσιακή είναι η επίσκεψη στο μοναστήρι που παραμένει ανοιχτό όλες τις εποχές του χρόνου και έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο για τη θαυμαστή αρχιτεκτονική και εξαιρετικές τοιχογραφίες του, άλλο τόσο μαγεύει για άλλη μια φορά το δασικό τοπίο γύρω του, όπου κυριαρχούν τα πουρνάρια, τα σφεντάμια, οι καστανιές και τα έλατα φτάνοντας ως την κορυφή Καλατόρι.

Νότια Αργιθέα και Περιοχή Αχελώου

Οι δύο κύριες οδικές διαδρομές -Ανατολικής και Δυτικής Αργιθέας- συναντώνται στον Μάραθο, κάποτε το χωριό των πέντε αλωνιών αλλά και του εντυπωσιακού «μονοπατιού της αρκουδόσκαλας» που διασχίζει ένα ελατοδάσος τεσσάρων περίπου χιλιομέτρων, συνδέοντας την άκρη του Μάραθου με την τοποθεσία Κοντούρες. Η γεμάτη χρώματα κι αρώματα πεζοπορική διαδρομή συνοδεύεται από καταπληκτική θέα, χαρίζοντας στο μονοπάτι το χαρακτηρισμό «το μπαλκόνι του χωριού». Πλησιάζοντας το νοτιοδυτικό άκρο του νομού Καρδίτσας και τα σύνορα με το νομό Ευρυτανίας, τρία ακόμη χωριά απαρτίζουν τον Δήμο Αχελώου, τα Αργύρι, Καταφύλλι και Βραγκιανά.

Λίγα χιλιόμετρα από τα Βραγκιανά, στο ευρύχωρο πλάτωμα του όρους Μιρμιτζάλα με τα θεαματικά έλατα και τις βελανιδιές, θα κάνετε μια στάση σε ένα ακόμη σημαντικό θρησκευτικό μνημείο της περιοχής, την Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος που ανάγεται στον 17ο αι. αλλά ανακαινίστηκε σε μεγάλο τμήμα την περίοδο 1952-1956 με πρωτοβουλία, μόχθο και δαπάνη των Βραγκιανιτών και άλλων πιστών. Τέλος, και έχοντας ξεμακρύνει 120χλμ. από την πόλη της Καρδίτσας, φτάνουμε στα 650μ. όπου μας υποδέχεται το Αργύρι, τελευταίο χωριό του Δήμου Αχελώου. Αρχαίο χωριό, με το σημερινό του όνομα να κρατά από τους χρόνους πριν την Επανάσταση του 1821, με διατηρητέο το έναν από τους δυο πέτρινους παλιούς νερόμυλους και κορυφαίο αξιοθέατο την εκκλησία του Προφήτη Ηλία, που το μεγαλύτερο μέρος της είναι χτισμένο σε σπηλιά, αποτελεί το άκρο και τη στάση-επίλογο στη γεμάτη συναρπαστικές εκπλήξεις περιοχή της Αργιθέας.

Τα θαυμαστά πέτρινα γεφύρια

Ανάμεσα σε ρεματιές και δάση, γραφικά χωριά και παλιά περάσματα, τα πετρόχτιστα γεφύρια της Αργιθέας, όχι λιγότερα από 14 στο σύνολο, εντυπωσιάζουν με τις τοξωτές τους σιλουέτες, άλλες εύθραυστες στο πέρασμα του χρόνου κι άλλες ενισχυμένες με σύγχρονα δομικά υλικά, ζωντανεύοντας εικόνες από την εποχή που ο ρόλος τους ήταν κομβικός για τη μετακίνηση κατοίκων και αγαθών. Το μικρό πλάτος της κοίτης των ποταμών της περιοχής εξηγεί γιατί τα περισσότερα γεφύρια της Αργιθέας είναι μονότοξα, με μοναδικά πολύτοξα τα δύο που βρίσκονται στον Αχελώο: το ρωμαϊκό γεφύρι της Κουτσοκαμάρας του 16ου αι. και η κατά πολύ νεότερη γέφυρα του Καταφυλλίου που χτίστηκε το 1910. Ο εντοπισμός τους κατά τη διάρκεια των διαδρομών σας στην περιοχή είναι μια ακόμη εμπειρία που αποζημιώνει με μοναδικές εικόνες, ανεξαρτήτως του ανοίγματος των τόξων και του μήκους τους.

Σίγουρα εντυπωσιακότερη -είναι εξάλλου και το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι της Θεσσαλίας-, η χτισμένη από πελεκητές πλάκες γέφυρα Τριζόλου γνωστή και ως «Καμάρα» βρίσκεται κοντά στο χωριό Καρυά, ένωνε με τα 32 μέτρα του τόξου της την Ανατολική με τη Δυτική Αργιθέα και στέκει περήφανη από τον 13ο αιώνα. Στην ίδια εποχή ανάγεται και η πολύ μικρότερη αλλά επίσης αξιοθαύμαστη γέφυρα Λιάσκοβου (Πετρωτού), ένα ακόμη μονότοξο πετρογέφυρο μέσα στο άγριο περιβάλλον του φαραγγιού του Πετριλιώτη. Αξίζει ακόμη να αναζητήσετε το γεφύρι Καρακονησίου με την ανισομερή κλίση, που η παράδοση θέλει να αποτελεί μέρος της αρχαίας οδού «Αμβρακία» που ένωνε τη Θεσσαλία με την Ήπειρο, αλλά και την πολύ γραφική Κουτσοκαμάρα, μέρος ρωμαϊκής δίτοξης, ίσως και τρίτοξης γέφυρας μέσα στην κοίτη του Αχελώου, από την οποία σώζεται μόνο το ένα τόξο.

Διαβάστε ακόμα:

Στα χωριά της Καρδίτσας, για ανοιξιάτικες αποδράσεις

Από Καρδίτσα-Νάουσα: Ταξίδι στο κέντρο της Ελλάδας

O αυτοδίδακτος ξυλογλύπτης από την Καρδίτσα που σκαλίζει όπλα του 1940