Ακούγοντας τις λέξεις «απολιθωμένο δάσος», το μυαλό πάει συνήθως στο διατηρητέο μνημείο της Φύσης που βρίσκεται στη Λέσβο. Και είναι πολύ λογικό αυτό, βέβαια, καθώς, μαζί με το Εθνικό Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους στην Αριζόνα των Η.Π.Α., θεωρούνται τα μεγαλύτερα του είδους τους σε όλον τον κόσμο.
Στην Ελλάδα, ωστόσο, υπάρχει κι ένα παράκτιο απολιθωμένο φοινικόδασος στα Βάτικα της Λακωνίας. Το οποίο δεν έχει βέβαια τη διασημότητα εκείνου στη Λέσβο, μα θεωρείται ως θαύμα της φύσης από όσους έχουν περιδιαβεί την εκτεταμένη παράλια περιοχή όπου εντοπίζεται –και κυρίως από όσους έχουν κάνει τον επιπλέον κόπο να βουτήξουν στα νερά της, ώστε να δουν το τμήμα του που εκτείνεται υποβρυχίως. Πρόκειται για μια μοναδική εμπειρία.
Το δάσος είναι τμήμα του γεωπάρκου του Αγίου Νικολάου, το οποίο εντυπωσιάζει τον επισκέπτη ήδη από την πρώτη ματιά χάρη στην άγρια ομορφιά του τοπίου και την εγγύτητά του προς τη θάλασσα. Μάλιστα, ακόμα κι αν έρθετε εδώ σε εποχή που δεν είναι κατάλληλη για να βουτήξετε, η τελευταία είναι σίγουρο ότι θα σας αποζημιώσει απλά και μόνο με την παρουσία της και την αλληλεπίδρασή της με τους απολιθωμένους κορμούς. Όταν φυσάει κι έχει κύματα, άλλωστε, είναι που εκτοξεύεται το νερό μέσα από αυτούς, προσφέροντας ένα φοβερό θέαμα, που θα μείνετε να το χαζεύετε για ώρα.
Απόκοσμο τοπίο και ευρήματα με ανεκτίμητη επιστημονική αξία
Τα όσα αντικρίζει κανείς επισκεπτόμενος το συγκεκριμένο μνημείο της φύσης προέρχονται από το δάσος με φοίνικες (κυρίως) και κωνοφόρα ή πλατύφυλλα δέντρα (δευτερευόντως) που βρισκόταν στα Βάτικα πριν 2 με 3 εκατομμύρια χρόνια, από το οποίο πλέον υπάρχουν βέβαια μόνο απολιθωμένοι κορμοί και εκατοντάδες πετρωμένοι ριζικοί κόμβοι, με διαμέτρους που φτάνουν και το 1 μέτρο. Επιπλέον, θα δείτε και πλήθος απολιθωμένων μαλακίων χαρακτηριστικών της πανίδας που ζούσε τότε εκεί, σε μια εντυπωσιακή αντίθεση με τα καβούρια, τους αστερίες και τα κοχύλια που κατοικούν το σύγχρονο τοπίο: μέσα στους αιώνες, η οργανική τους ύλη αντικαταστάθηκε –μόριο προς μόριο– από διαλύματα πυριτίου και ασβεστίου.
Κάποιοι κορμοί, εντωμεταξύ, διαθέτουν εντυπωσιακές διαστάσεις, με διάμετρο κυμαινόμενη από 0,5 έως 1 µέτρο και ύψος που αγγίζει τα 2 μέτρα. Χαρακτηριστικά, ο ψηλότερος ανάμεσά τους αποκαλείται από τους ντόπιους «Ο Άνθρωπος», καθώς το ύψος του αντιστοιχεί σε αυτό ενός ψηλού εκπροσώπου του είδους μας.
Η επιστημονική αξία των ευρημάτων θεωρείται ανεκτίμητη από τους ειδικούς, γιατί η απολιθωματική διαδικασία της συγκεκριμένης παλαιοχλωρίδας και παλαιοπανίδας κρίνεται ως γενικώς πρωτότυπη και εντελώς μοναδική για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Γι’ αυτό και το «δάσος», αν και όχι τόσο διάσημο (όπως είπαμε), έχει ήδη ενταχθεί στον Άτλαντα των Γεωλογικών Μνημείων του Αιγαίου και διεκδικεί την ένταξή του στο Δίκτυο των Γεωπάρκων της Ευρώπης.
Εδώ, δηλαδή, η απολίθωση δεν οφείλεται στην απευθείας επαφή του προϊστορικού δάσους με την ηφαιστειακή τέφρα, όπως συμβαίνει στις περισσότερες ανάλογες περιπτώσεις. Αντιθέτως, λόγω μιας σειράς σεισμών και γεωλογικών ταραχών τα δέντρα βυθίστηκαν στη θάλασσα κι «ασβεστώθηκαν» εκεί, υποβρυχίως, μέσω μιας διαδικασίας που κράτησε επί αιώνες.
Πώς θα πάτε στο απολιθωμένο φοινικόδασος
Για να επισκεφθείτε το απολιθωμένο φοινικόδασος θα πρέπει να ξεκινήσετε από το χωριό Άγιος Νικόλαος Βοιών στον Καβομαλιά της Λακωνίας (155 χιλιόμετρα από τη Σπάρτη και περίπου 35 χιλιόμετρα από τη Μονεμβασιά), το οποίο είναι από τα μεγαλύτερα, μα και από τα ομορφότερα στα Βάτικα –χτισμένο στη νότια πλευρά του βουνού Κριθίνα, σε υψόμετρο που εξασφαλίζει θέα προς τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα. Από εκεί, το δάσος απέχει 7,4 χιλιόμετρα.
Από τον Άγιο Νικόλαο, λοιπόν, θα κατευθυνθείτε προς το γραφικό λιμανάκι του Προφήτη Ηλία. Λίγο πριν φτάσετε θα δείτε μια πινακίδα προς Αγία Μαρίνα: θα ακολουθήσετε τον δρόμο από εκεί και 3,3 χιλιόμετρα αργότερα θα βρεθείτε στον προορισμό σας. Πριν δείτε το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας, μάλιστα, θα βρείτε κι ένα σημείο με πληροφορίες για όλο το γεωπάρκο του Αγίου Νικολάου, συμπεριλαμβανομένου, φυσικά, του απολιθωμένου δάσους. Το τελευταίο καταλαμβάνει τις παράκτιες τοποθεσίες της Αγίας Μαρίνας, του Κόρακα και της Σπίθας –ο κορμός «Άνθρωπος» βρίσκεται στη δεύτερη– αλλά, όπως είπαμε και στην εισαγωγή, εκτείνεται και υποβρυχίως, οπότε για τη συνολικότερη εμπειρία καλό είναι να μεριμνήσετε (και) για μια ματιά, εφόσον ο καιρός το επιτρέπει.
Διαβάστε ακόμα:
Γκλιάτη: Η παραλία της Αργολίδας όπου θα κάνετε μπάνιο πάνω από μια βυθισμένη πολιτεία
Ταίναρο: Τα ρωμαϊκά λουτρά, ο επιβλητικός φάρος και το πιο ενδιαφέρον μονοπάτι της μέσα Μάνης
Σταυρός: Η διπλή παραλία της Κρήτης με τα κυανοπράσινα νερά και το παλιό βενετικό λατομείο
