Tαξίδι ζωής στην Καππαδοκία: Ένα οδοιπορικό στα βάθη της Ανατολής

3η μέρα: Άγκυρα -Ουργκιούπ (Προκόπι)

Μετά το τέλος της περιήγησής μας στο μουσείο φεύγουμε από την Άγκυρα με προορισμό το Προκόπι (Urgup) που βρίσκεται στην περιοχή της Καππαδοκίας διανύοντας απόσταση 360 χλμ. Η διαδρομή είναι μονότονη καθώς διασχίζουμε τις άγονες στέπες της Κεντρικής Ανατολίας που σου δίνουν την αίσθηση ότι ταξιδεύεις στην έρημο. Την μονοτονία της διαδρομής την «σπάει» η υφάλμυρη λίμνη Τουζ-Γκιουλού (Tuz golu) με έκταση περίπου της μισής Θεσσαλίας. Το καλοκαίρι έχει ελάχιστη ποσότητα νερού αφήνοντας ένα παχύ στρώμα αλατιού στον πυθμένα που η θέα της θυμίζει σεληνιακό τοπίο. Κάνουμε μια στάση για καφέ και φωτογραφίες. Μετά από μισή ώρα συνεχίζουμε για Προκόπι. Φθάνουμε νωρίς το απόγευμα και αποφασίζουμε την ίδια μέρα να επισκεφτούμε την κωμόπολη της Σινασσού (Mustafapasa) που απέχει 6 μόλις χλμ. από το Προκόπι.

Ο πληθυσμός της πριν την ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδος-Τουρκίας το 1924 ανερχόταν σε 3000 Έλληνες και 500 Τούρκους. Η Σινασσός ήταν μια ευημερούσα πόλη, καθώς οι κάτοικοί της ήταν έμποροι μαύρου χαβιαριού και αυτό φαίνεται από τα περίφημα αρχοντικά της που έχουν απομείνει στην πόλη. Πρώτη μας επίσκεψη στην εντυπωσιακή βασιλική εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης του 1729 και στην συνέχεια στο «Παλιό Ελληνικό Σπίτι» ένα αρχοντικό του 1800 που ανήκε σε Έλληνα ιδιοκτήτη. Από το 1938 ανήκει σε μια τουρκική οικογένεια, η οποία πολύ αργότερα το μετέτρεψε σε ξενοδοχείο και εστιατόριο. Στον επάνω όροφο έχει διατηρηθεί η παλιά επίπλωση που σου δίνει την αίσθηση σπιτιού του 18ου αιώνα.

Αργά το απόγευμα φεύγουμε για την κωμόπολη Άβανος, σε έναν από τους σημαντικότερους οικισμούς της Πρωτοβυζαντινής περιόδου, που βρίσκεται στην ιστορική περιοχή της Καππαδοκίας. Εδώ, βρίσκεται το ξενοδοχείο στο οποίο πρόκειται να μείνουμε για τρεις ημέρες. Μετά το φαγητό πάμε βόλτα στην παλιά πόλη της Αβάνου που βρίσκεται στις όχθες του μακρύτερου ποταμού της Τουρκίας, του Kizilirmak (Κόκκινου ποταμού).

4η μέρα: Καππαδοκία

Η περιοχή της Καππαδοκίας, γνωστή στους Αρχαίους Πέρσες ως Κατπατούκα που σημαίνει χώρα των ωραίων αλόγων, υπήρξε η καρδιά της Αυτοκρατορίας των Χετταίων κατά την 3η π.Χ. χιλιετία. Αργότερα, υποτάχθηκαν στους Πέρσες για να ακολουθήσουν οι Μακεδόνες το 333 π.Χ. όταν ο Μ. Αλέξανδρος σχημάτισε το βασίλειο της Καππαδοκίας. Τον 1ο αιώνα π.Χ. το βασίλειο ενσωματώνεται στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία που μετέτρεψε την περιοχή σε Ρωμαϊκή επαρχία και στη συνέχεια στους Βυζαντινούς, τους Σελτζούκους Τούρκους και τέλος τους Οθωμανούς. Υπήρξε γενέτειρα πολλών αυτοκρατόρων του Βυζαντίου, όπως ο Ηράκλειος, ο Νικηφόρος Φωκάς, Ιωάννης Τσιμισκής και άλλοι καθώς επίσης και οι τρεις ιεράρχες κατάγονται από εδώ.

Ξεκινάμε την γνωριμία μας με την Καππαδοκία από την αρχαία υπόγεια πόλη Νερινκούγιου που στην ελληνική του ονομασία είναι η πόλη Μαλακοπή. Σκαλισμένη βαθιά μέσα στην ηφαιστειακή πέτρα, θεωρείται η πιο εντυπωσιακή από τις 200 που υπάρχουν στην Καππαδοκία, με υπόγειους διαδρόμους, δωμάτια, αποθήκες και παρεκκλήσια που σχηματίζουν πολυώροφους λαβύρινθους. Η όλη ιδέα πίσω από τις υπόγειες πόλεις ήταν η προστασία των κατοίκων από την ξένη εισβολή. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους του Τουρκικού τμήματος πολιτισμού, οι υπόγειες πόλεις κατασκευάστηκαν κατά τον 8ο-7ο αιώνα π.Χ. από τους Φρύγες ενώ άλλες θεωρίες υποστηρίζουν ότι ιδρύθηκαν από Πέρσες ή Χετταίους.

Ο Ξενοφώντας σε κείμενό του στο έργο του Κύρου Ανάβασης διηγείται για ανθρώπους και ζώα στην Ανατολία που κατοικούν σε υπόγειες κατοικίες. Η ανακάλυψη των υπόγειων κατοικιών εκατοντάδες χρόνια αργότερα επιβεβαίωσε τα λεγόμενά του. Οι χριστιανοί της Καππαδοκίας είχαν βρει επίσης καταφύγιο εδώ από τους Ρωμαίους πρώτα και στη συνέχεια από τους μουσουλμάνους. Επόμενη στάση το Υπαίθριο Μουσείο Goreme ,την ορεινή κοιλάδα του Κοράματος, όπως την ονόμαζαν οι Χριστιανοί. Πρόκειται για ένα οροπέδιο ύψους 1300 μέτρων και έκτασης 5000 τ.χλμ, το οποίο χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακούς σχηματισμούς βράχων, καθώς πριν χιλιάδες χρόνια καλύφθηκε από στάχτη και λάβα από την έκρηξη του ηφαιστείου Αργαίου που βρίσκεται 25 χιλιόμετρα νότια της Καισαρείας.

Το Υπαίθριο Μουσείο Goreme, που βρίσκεται από το 1985 στη λίστα με τα Μνημεία Παγκόσμια Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, διαθέτει ένα τεράστιο συγκρότημα με μοναστήρια και εκκλησίες λαξευμένες στους βράχους με μοναδικής τέχνης αγιογραφίες, καθώς ο Απόστολος Παύλος απέκτησε πολλούς οπαδούς και από τον 2ο αιώνα μ.Χ. μεγάλα τμήματα της χώρας ανήκαν στην χριστιανική πίστη. Οι υπόσκαφες εκκλησίες χρονολογούνται από τον 7ο -12ο αιώνα όταν η Καππαδοκία ήταν η καρδιά του θρησκευτικού προσκυνήματος στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το 728 όταν άρχισαν οι διωγμοί των εικονομάχων στην περιοχή ζούσαν πάνω από 100.000 μοναχοί. Από τις πιο σημαντικές εκκλησίες είναι η «Σκοτεινή Εκκλησία» που έχει χτιστεί τον 13ο αιώνα, η εκκλησία του Μήλου που ονομάζεται έτσι, γιατί ο Αρχάγγελος Γαβριήλ κρατάει ένα μήλο που συμβολίζει όλο τον κόσμο και η σημαντικότερη απ’ όλες, η Εκκλησία των Στεφάνων (Tokali Kilise) του 10ου αιώνα.

Φεύγοντας από το Γκιόρεμε κατευθυνθήκαμε προς το κάστρο Uchisar, το οποίο αποτελείται από ένα χωριό στριμωγμένο γύρω από την βάση ενός τεράστιου βράχου που αποτελούσε την Ακρόπολη της πόλης. Το Ushinar ιδρύθηκε στην περιοχή που περνούσε ο Περσικός Βασιλικός Δρόμος, ο οποίος ιδρύθηκε κατά την Περσική Δυναστεία των Αχαιμενιδών και εξελίχθηκε, κατά την περίοδο των Σελτζούκων, σε μια από τις κύριες αρτηρίες του Δρόμου του Μεταξιού. Η θέα της κοιλάδας από την κορυφή είναι εντυπωσιακή. Κάνουμε ένα διάλειμμα για φαγητό σε ένα τοπικό εστιατόριο και δοκιμάζουμε Gozleme (παραδοσιακή πίτα με λεπτή ζύμη ψημένη σε πλάκα με γέμιση από τυρί, σπανάκι, πατάτα ή κιμά).

Καθώς κοιτάζω το τοπίο που απλώνεται μπροστά μου, θυμήθηκα τον νομπελίστα ποιητή Γιώργο Σεφέρη που όταν επισκέφθηκε την Καππαδοκία το 1950 από την Άγκυρα που υπηρετούσε ως διπλωματικός υπάλληλος, είχε χαρακτηρίσει την περιοχή της Καππαδοκίας» αλαφροΐσκιωτο τοπίο» στο βιβλίο του «Τρεις μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας». Ξεκουραζόμαστε για λίγη ώρα και στη συνέχεια φεύγουμε για να πάμε στο φαράγγι του Περιστρέμματος (Ihlanar). Ένα απίστευτο φαράγγι 15 χλμ., με απότομες πλαγιές και πλούσια βλάστηση που θυμίζει Grand Canyon, το οποίο διασχίζει ο ποταμός Melendiz με δεκάδες εκκλησίες μέσα στους βράχους που είναι γεμάτες με θαυμάσιες τοιχογραφίες. Περπατάμε κατά μήκος του ποταμού σε ειδικά διαμορφωμένα μονοπάτια για να επισκεφθούμε μερικούς μόνο ναούς. Οι ναοί έχουν αρχαϊκές αγιογραφίες από τον 9ο και 10 αιώνα με σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη. Αφήνοντας το Περίστρεμμα κατευθυνόμαστε στην παλιά ελληνική κωμόπολη Καρβάλη με τα πέτρινα σπίτια και το ναό του Αγίου Γρηγορίου που σήμερα λειτουργεί σαν τέμενος. Αργά το απόγευμα επιστρέφουμε στο ξενοδοχείο.

5η μέρα: Καππαδοκία

Το highlight του ταξιδιού μας στην Καππαδοκία είναι αναμφισβήτητα η πτήση με αερόστατο την ώρα που ο ήλιος ζωγραφίζει τον ουρανό με αποχρώσεις πορτοκαλί και ροζ πάνω από κοιλάδες διάσπαρτες με ηφαιστειακούς κώνους και αρχαία χωριά. Αυτό που την κάνει ξεχωριστή είναι τόσο το σεληνιακό τοπίο όσο και τα υπόλοιπα αερόστατα που αιωρούνται πάνω από τις κοιλάδες προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία που μένει αξέχαστη. Ξυπνάμε λοιπόν στις 4 το πρωί και κατευθυνόμαστε με ένα βαν προς το Γκιόρεμε εκεί όπου εδρεύουν όλες οι εταιρίες με τα αερόστατα. Κατά τις 6:30 το πρωί, λίγο πριν εμφανιστεί ο ήλιος, ήμασταν στον αέρα. Μια μαγευτική βόλτα με ξενάγηση στον αέρα για μιάμιση ώρα που σου επιτρέπει να δεις το ανάγλυφο του εδάφους. Κινητήριος δύναμη ήταν ο άνεμος με τον πιλότο να ανεβάζει και να κατεβάζει το αερόστατο χρησιμοποιώντας τις δεξαμενές αερίου. Κάποια στιγμή που έχουμε πάρει ύψος μας λέει ο πιλότος ότι βρισκόμαστε ήδη στα 1000 μ. πάνω από το έδαφος. Προσγειωνόμαστε δίπλα από την Κοιλάδα του Έρωτα, σε ένα περιβάλλον που οι σχηματισμοί πετρωμάτων θυμίζουν φαλλικές κατασκευές -σαν ένα μνημείο προς τιμή της ανδρικής γονιμότητας. Εκεί οι διοργανωτές ανοίγουν σαμπάνια για να γιορτάσουμε την επιτυχία της πτήσης. Επιστρέφουμε στο ξενοδοχείο για πρωινό και στην συνέχεια αναχωρούμε για την Καισάρεια, στην πρωτεύουσα της Καππαδοκίας.

Προηγουμένως όμως, κάνουμε μια στάση στην κοιλάδα Kizailcukur στην περιοχή Pasabag για να θαυμάσουμε τις περίφημες «νεραϊδένες καμινάδες». Πρόκειται για περίτεχνους κωνικούς πυργοειδείς βράχους που θυμίζουν καμινάδες με «καπέλο» από βασάλτη, οι οποίοι σχηματίστηκαν από τις εκρήξεις του ηφαιστείου του Αργαίου όρους που εκτόξευσε την ηφαιστειακή μάζα μέχρι 60 χιλιόμετρα μακριά. Το μαγικό αυτό τοπίο αλλάζει χρώμα ανάλογα με το φως της ημέρας και από άσπρο γίνεται ροζ και κόκκινο το ηλιοβασίλεμα, Συνεχίζουμε για Καισάρεια. Η πόλη βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Αργαίου, ενός αρχαίου ηφαιστείου που υψώνεται στα 3.916 μέτρα στην Κεντρική Ανατολία. Στην αρχαιότητα ήταν πρωτεύουσα του βασιλείου της Καππαδοκίας, μιας μεγάλης βυζαντινής πόλης και στη συνέχεια των Σελτζούκων πριν προσαρτηθεί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Η πόλη της Καισάρειας ήταν ανέκαθεν σημαντικό εμπορικό κέντρο, καθώς βρισκόταν στον εμπορικό Δρόμο του Μεταξιού που οδηγούσε στη Μεσοποταμία, την Αρμενία, τον Βόσπορο και το Αιγαίο ευνοώντας έτσι την εξαιρετική ανάπτυξής της. Γι’ αυτό τον λόγο η Καισάρεια κίνησε το ενδιαφέρον όχι μόνο των Ρωμαίων, αλλά και των Βυζαντινών. Με αφετηρία τα βυζαντινά τείχη που χτίστηκαν από τον Ιουστινιανό τον 6ο αιώνα ξεκινάει η γνωριμία μας με την πόλη και συγκεκριμένα από το αρχαιολογικό μουσείο που βρίσκεται μέσα στο κάστρο, το οποίο περιλαμβάνει ευρήματα από το κοντινό Kultepe, που ήταν η πρώτη πρωτεύουσα των Χετταίων. Ένα μικρό μουσείο καλά σχεδιασμένο και μελετημένο που ξεκινά ένα ταξίδι από το 6.000 π.Χ. και σιγά σιγά φτάνει στις μέρες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αυτό που με εντυπωσιάζει απ’ όλα τα εκθέματα είναι η εκπληκτική ρωμαϊκή σαρκοφάγος του Ηρακλή που ανακαλύφθηκε το 2010 και απεικονίζει τους άθλους του Ηρακλή.

Κάνουμε μια στάση για καφέ και συνεχίζουμε στα πέριξ εμπορικά καταστήματα, αλλά και στην κλειστή αγορά που θυμίζει το Καπαλί Τσαρσί της Πόλης. Κάνοντας βόλτες στην παλιά πόλη, κάτω από την σκιά του χιονισμένο όρους Αργαίου, διαπιστώνει κανείς ότι η Καισάρεια είναι μια ζωντανή πόλη, όπου το παρελθόν ζει στο παρόν. Αργά το απόγευμα επιστρέφουμε στην Άβανο. Το τελευταίο μας βράδυ στην Καππαδοκία πάμε στο ιστορικό Saryhan Caravanserai, στα περίχωρα της Αβάνου, για να παρακολουθήσουμε τον χορό-προσευχή των περιστρεφόμενων Δερβίσηδων. Πρόκειται για κτίριο του 1249 που στο παρελθόν λειτούργησε ως Καραβάν Σαράι, δηλαδή ως χάνι για τους εμπόρους που έκαναν τον Δρόμο του Μεταξιού. Εδώ λοιπόν, μέσα σε ένα περιβάλλον απόλυτα μυστικιστικό, παρακολουθούμε τον χορό των Δερβίσηδων, που παραπέμπει περισσότερο σε θρησκευτική τελετή, παρά σε ψυχαγωγικό θέαμα, καθώς ο χορός συμβολίζει τον εξαγνισμό του ανθρώπινου πνεύματος. Φεύγοντας νιώθω σαν να έχω κάνει ένα ταξίδι στο χρόνο. Η βραδιά μας κλείνει με δείπνο στο ξενοδοχείο.

6η μέρα: Καππαδοκία -Προύσα

Την επόμενη μέρα το πρωί αποχαιρετάμε το τελευταίο σύνορο της Καππαδοκίας, το Ακσαράι και κατευθυνόμαστε στην δυτική εσχατιά του Δρόμου του Μεταξιού, την Προύσα μέσω Εσκισεχίρ διανύοντας 700 χλμ. περίπου. Φθάνουμε στην Προύσα το απόγευμα. Μια πανέμορφη καταπράσινη πόλη χτισμένη στους πρόποδες του όρους «Όλυμπος της Μυσίας» (2.543 μ.) που φημίζεται για το χιονοδρομικό της κέντρο. Κάνουμε μια βόλτα στην παλιά πόλη και το βράδυ δοκιμάζουμε σ’ ένα τοπικό εστιατόριο το διάσημο πιάτο, iskender kebab, ένα πιάτο με αρνίσια παϊδάκια και ψητά λαχανικά.

Την επόμενη μέτρα το πρωί διασχίζουμε τα στενά του Ελλήσποντου από την κρεμαστή γέφυρα Τσανάκαλε 1915 (Γέφυρα των Δαρδανελίων), που έχει μήκος 2.023 μέτρα για να φτάσουμε το μεσημέρι στα σύνορα. Κάπου εδώ το οδοιπορικό μας ταξίδι στην Καππαδοκία, στη χώρα των όμορφων αλόγων, τελειώνει δίνοντας ραντεβού για την συνέχεια του επόμενου ταξιδιού, στην Μεσοποταμία.

Διαβάστε ακόμα:

Ταξίδι στον παραμυθένιο τόπο της Καππαδοκίας

Aθήνα-Τιφλίδα-Καππαδοκία-Μαρόκο: Ένα φωτογραφικό αφιέρωμα στη λαϊκή, το χρωματιστό σταυροδρόμι των Ανθρώπων

Καππαδοκία: Ταξίδι στη «χώρα των όμορφων αλόγων» -Ένας οδηγός εμπειριών