Δαντελωτοί κολπίσκοι σαν να τους κεντούσε με προσοχή ένας παιχνιδιάρης Θεός, γαλαζοπράσινα νερά και επιβλητικοί λοφίσκοι, ψαροχώρια και εκκλησάκια σαν ζωγραφιά, στιβαρά αρχιτεκτονήματα και εκλεπτυσμένα νεοκλασικά συστήνουν το κεντρικό σκηνικό του πανέμορφου νησιού της Λέρου.

50

Αν σε όλα αυτά προσθέσεις το εξαιρετικό φαγητό και τους άκρως ευγενείς κατοίκους, τότε έχεις σίγουρη συνταγή μοναδικών διακοπών, φτιαγμένων για ανθρώπους που αναζητούν στο νοτιανατολικό αυτό άκρο του Αιγαίου ένα ήσυχο καταφύγιο, μακριά από τα υπόλοιπα πολυπληθή νησιά.

Ωστόσο, το πιο παρεξηγημένο, ίσως, νησί του Αιγαίου δεν φτιάχτηκε για να γίνει τουριστική βιτρίνα, αλλά για να τραβηχτεί μακριά από τα βλέμματα του κόσμου ως ένα αποθετήριο ψυχών που ίσως, μαζί με τα κρυμμένα τραύματά του, κράτησε ψηλά το αγέρωχο, περήφανο φρόνημα. Εδώ κρύφτηκαν οι ψυχές που υπέφεραν χτυπημένες από την Ιστορία ή από την τρέλα, αφού στο νησί λειτούργησε ένα από τα κύρια ψυχιατρεία της χώρας, αλλά και ο κεντρικός στρατώνας του Μουσολίνι που θέλησε να το μετατρέψει σε ορμητήριο του.

Το νησί κινδύνευσε επίσης να καταστραφεί ολοσχερώς, μαζί και τα πανέμορφα κτήρια του από την φονική Μάχη της Λέρου στον Β’ Παγκόσμιο, κάτι που φαίνεται από τα λαβωμένα κτήρια που ξεχωρίζουν ανάμεσα στις φραγκοσυκιές και τα πεύκα που δίνουν την πράσινη σφραγίδα στο νησί. Όλα αυτά έκαναν, ίσως, τους κατοίκους να στραφούν στα δικά τους βάσανα και να κρατήσουν ως επτασφράγιστο μυστικό αυτή την περίκλειστη ομορφιά που αρνείται εύκολα να σου παραδοθεί δίνοντας στο νησί μια απόκοσμη σφραγίδα που συνιστά κομμάτι της γοητείας του. Πάντως όποιος ανακαλύψει τη Λέρο, το σίγουρο είναι ότι δύσκολα την αλλάζει και δεν είναι τυχαίο ότι οι επισκέπτες της έρχονται εδώ κάθε χρόνο φανατικά.

Από τη γαστρονομική πανδαισία – ψάρι, φρέσκα θαλασσινά κι αχινοί που στολίζουν παντού σαν μαύρα στολίδια τα βράχια, μυζήθρα, μέλι από το καλύτερο στη χώρα, αμυγδαλωτά αλλά και γκαβάφες, ένα φρούτο που παράγεται αποκλειστικά στο νησί – μέχρι τις ειδικές καταδύσεις και τις περιηγητικές εκδρομές αλλά και περιπλανήσεις στα άπειρα τούνελ που υπάρχουν παντού, μαζί με μια επίσκεψη στο Πολεμικό Μουσείο, στη Λέρο μπορείς να βρεις ανέλπιστους θησαυρούς νιώθοντας την ακεραιότητα της φύσης αλλά και την επιβλητική σκιά της Ιστορίας. Εμείς πάντως την ερωτευτήκαμε για πάντα.

Αγία Μαρίνα: νεοκλασικά κτήρια και παραδοσιακά καφέ

Η πιο ζωντανή περιοχή του νησιού με τα παραθαλάσσια καφέ να συμπληρώνουν ιδανικά το καρτ ποστάλ που αποτελείται από τα πανέμορφα, χρωματιστά νεοκλασικά και τις κλασικές ψαρόβαρκες που στολίζουν αρμονικά το γραφικό λιμανάκι. Το σχεδόν σκηνοθετημένο σκηνικό συμπληρώνεται από τα κτήρια με τις τεράστιες αυλές, τις βουκαμβίλιες και τους φροντισμένους κήπους, χτισμένα τον 19ο αιώνα από τους Αιγυπτιώτες που κατέκλυσαν την περιοχή με τα περισσότερα από αυτά να έχουν το χρώμα της άμμου ή το κίτρινο και το μπορντώ της Τοσκάνης. Όπως μας είπαν, υπάρχει νόμος που επιβάλλει σε όλους όσους ανακατασκευάζουν τα νεοκλασικά να επιλέγουν ανάμεσα σε αυτά τα χρώματα.

Αξίζει μια βόλτα στα σοκάκια, αλλά και στον παραθαλάσσιο δρόμο που οδηγεί στο μικρό λιμανάκι στην άλλη άκρη του οικισμού, αλλά και μια επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο όπου βλέπει κανείς να ξετυλίγεται μπροστά από τα μάτια του η πλούσια ιστορία του νησιού της Αρτέμιδος που ο Θουκυδίδης έλεγε πως εποφθαλμιούσαν πολλοί-και ειδικά οι Αθηναίοι-για το περίοπτο φυσικό λιμάνι που διαθέτει ακόμα μέχρι σήμερα. Από την Αγία Μαρίνα μπορείς, επίσης, να πάρεις ένα από τα πλοιάρια που φεύγουν από εκεί για μια κρουαζιέρα στα γύρω νησιά όπως το Μαράθι, οι Αρκοί και οι Λειψοί.

Αν μείνεις στην Αγία Μαρίνα, ωραία παραλία είναι τα Άλιντα, που τα προτιμούν οι ντόπιοι. Και φυσικά για άραγμα το απόγευμα και για μερακλίδικο ελληνικό καφέ με λουκουμάκι το πρωί με τη δροσούλα αλλά και για ωραία, σπιτική σπανακόπιτα, ακριβώς δίπλα στη θάλασσα, στο γραφικό λιμανάκι υπάρχει το Παραδοσιακό (224705550), το πιο γνωστό ζαχαροπλαστείο-καφέ του νησιού. Πρόκειται κυριολεκτικά για τον παράδεισο του γλυκατζή αφού ο όρος sweet tooth εδώ βρίσκει τη δικαίωση του: ονειρικό παγωτό σε όλες τις γεύσεις-από μαστίχα Χίου μέχρι ρικότα, τομπλερόν, γεμιστά, παραδοσιακά πουγκιά με αμυγδαλωτή γέμιση και θεϊκό τιραμισού και αεράτη πάβλοβα.

Ο Πλάτανος και το Κάστρο της Παναγίας

Ο Πλάτανος είναι ουσιαστικά η πρωτεύουσα της Λέρου που έχει ενωθεί με την Αγία Μαρίνα και συνιστά ένα πραγματικό ταξίδι στον χρόνο γεμάτος με νεοκλασικά, παλιούς ανεμόμυλους και φυσικά το βυζαντινό Κάστρο της Παναγίας που δεσπόζει στην κορυφή του λόφου Απιτύκι. Από εκεί ψηλά μπορεί κανείς να έχει θέα στην Πάτμο, την Κάλυμνο έως τις ακτές της Μικράς Ασίας, ενώ το ηλιοβασίλεμα του είναι κυριολεκτικά βγαλμένο από καρτ ποστάλ. Αξίζει να ανεβείς (και) τα πεντακόσια σκαλιά προς τον λόφο από τον Πλάτανο για να δεις όλες τις διακυμάνσεις της Ιστορίας- διαφορετικά υπάρχει η εναλλακτική του περιφερειακού δρόμου που σε βγάζει κατευθείαν στην κορυφή, εκεί όπου βρίσκονται οι ανεμόμυλοι αλλά και το μικρό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία που μοιάζει σαν μικρή, πανέμορφη πινελιά σε έναν ζωγραφικό πίνακα ενός διάσημου παραστατικού ζωγράφου. Λίγο πιο πέρα, περιμετρικά ενός από τους ανεμόμυλους, βρίσκεται το Harris Bar με απίστευτη θέα, υποβλητική ατμόσφαιρα και θεσπέσια ποτά και κοκτέιλς. Ωραία μουσική, chill out κατάσταση. Σίγουρα το πιο detox, εντυπωσιακό μέρος του νησιού.

Τα Ψαροχώρια και το Παντέλι

Μια σειρά από παλιές ψαρότρατες, δίχτυα απλωμένα παντού, βαρκάρηδες να γίνονται ένα με τους καταστηματάρχες και φυσικά οι πιο αξέχαστες ταβέρνες για ψάρι στο νησί συνιστούν τη γραφική εικόνα αυτού του χωριού που μοιάζει αναλλοίωτο στον χρόνο. Πάρε τον δρόμο που βρίσκεται στην άκρη του λιμανιού και θα σε βγάλει στον κόλπο του Βρωμόλιθου με τα αρμυρίκια, τα ωραία βότσαλα και την απόλυτη ηρεμία. Για να γλυκαθείς κάνε μια στάση στο Sweet & Salty για πατσαβουρόπιτα και για επικό γαλακτομπούρεκο. Μην ξεχάσεις να φύγεις με σακούλες γεμάτες από μαρμελάδες για το σπίτι. Μη φύγεις, επίσης, χωρίς να δοκιμάσεις το εκλεκτό λικέρ αμπαρόριζας.

Δυο Λισκάρια: η πιο παρθένα παραλία του νησιού

Εκεί σε αυτή την όμορφη, βοτσαλωτή παραλιούλα με τα τιρκουάζ νερά ξεχωρίζει μια πειρατική σημαία ως απόδειξη του ροκ χαρακτήρα της περιοχής. Στέκι νεολαίας αλλά και μέρος για παραπάνω κοινωνικοποίηση τα Δυο Λισκάρια ξεχωρίζουν όχι μόνο για το ωραίο τοπίο αλλά και το beach bar Ζέφυρος (2247025200) όπου μπορεί κανείς να βρει τα πάντα: από ντόπιες μπύρες όπως η Raven έως παγωτά και τρομερά burgers. Έχει και μαγαζάκια για shopping.

Αγία Κιουρά: το εκκλησάκι των εξορίστων

Το αγαπημένο μας σημείο της Λέρου αφού η κάθοδος σε αυτή τη μη οργανωμένη, μαγική παραλία μοιάζει με είσοδο στον παράδεισο, κρυμμένη πίσω από το βουνό, μια όαση που θυμίζει γαλάζια λίμνη. Τριγυρισμένη από αρμυρίκια και άγρια βλάστηση με κάθε είδους μυρωδιές από θυμάρι και ρίγανη είναι η απόλυτη όαση για όλους όσοι θέλουν απομόνωση και ηρεμία. Στην κορυφή του λόφου ξεχωρίζει η Αγία Ματρώνα-Κιουρά, το εκκλησάκι που είναι αποκλειστικά αγιογραφημένο από τους πολιτικούς εξόριστους την περίοδο της Χούντας. Οι έγκλειστοι ζωγράφοι Αντώνης Καραγιάννης, Κυριάκος Τσακίρης και Τάκης Τζανετέας είχαν μάλιστα χρησιμοποιήσει τους κρατούμενους ως μοντέλα οι οποίοι είχαν βρει την αφορμή για μια μικρή, έστω, ανάσα ελευθερίας. Στις πάσχουσες μορφές, που ξεφεύγουν από τα πρότυπα της κλασικής βυζαντινής αγιογραφίας, διακρίνει κανείς όλο τον ανθρώπινο πόνο ενός επίγειου μαρτυρίου.

Παλιό Ψυχιατρικό Νοσοκομείου Λέρου

Ένα ατελείωτο συγκρότημα κτηρίων με ιταλική αρχιτεκτονική που μοιάζει σαν σκηνικό κάποιας ταινίας έχει μείνει αφημένο στην τύχη του εδώ και χρόνια, ενώ θα έπρεπε να προστατεύεται ως κομμάτι της Ιστορίας. Παλιότερος στρατώνας των αεροπόρων της ιταλικής αεροναυτικής βάσης, το σύμπλεγμα αυτό κτηρίων στην πορεία μετατράπηκε σε μια τρομακτική αποικία ψυχών, αφού οι ψυχικά ασθενείς που έμεναν εδώ ήταν αυτοί που είχαν εγκαταλειφθεί από τα συγγενικά τους πρόσωπα και νοσηλεύονταν στα ψυχιατρικά ιδρύματα της Ελλάδος για πάνω από χρόνο χωρίς κανείς να τους αναζητήσει (συγκλονιστικό το βιβλίο της πανεπιστημιακού Νένης Πανουργιά, Λέρος-Η γραμματική του εγκλεισμού, Εκδόσεις Νεφέλη). Η πλειοψηφία δε του προσωπικού ήταν ντόπιοι αφού δεν υπήρχε επί σειρά ετών καμία επιστημονική υποστήριξη και έπρεπε να φτάσουμε στη δεκαετία του ’80 για να οργανωθεί μια πιο συνεπής μεταχείριση τους: γι’ αυτό είχαν φτάσει εδώ πρωτοπόροι εκφραστές της αντι-ψυχιατρικής, όπως ο Γκατταρί, που υποστήριζαν την ελευθερία των τροφίμων. Το 2015 ιδρύθηκε hotspot για τους πρόσφυγες και είναι πραγματικά οδυνηρό να σκέφτεσαι ότι αυτό το εντυπωσιακό συγκρότημα ουσιαστικά φτιάχτηκε για να λειτουργεί ως μια αποικία ψυχών και τραυματισμένων ανθρώπων. Εντυπωσιακό, όμως, αρχιτεκτονικά όπως τα περισσότερα κτήρια της Λέρου που έστησαν εδώ ακολουθώντας τις πιο μοντέρνες αρχιτεκτονικές τάσεις οι Ιταλοί.

		array(1) {
  [0]=>
  array(3) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(120502)
      ["id"]=>
      int(120502)
      ["title"]=>
      string(17) "image_6483441 (6)"
      ["filename"]=>
      string(19) "image_6483441-6.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(308437)
      ["url"]=>
      string(68) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_6483441-6.jpg"
      ["link"]=>
      string(96) "https://www.travel.gr/explore/leros-to-pio-kryfo-mystiko-toy-aigaioy/attachment/image_6483441-6/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "12"
      ["description"]=>
      string(140) "Tο Λακκί ουσιαστικά συνιστά μια “κληρονομιά” των Ιταλών/ Photo: Τίνα Μανδηλαρά"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(15) "image_6483441-6"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(120410)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-08-25 12:56:47"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-08-25 12:57:56"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1200)
      ["height"]=>
      int(1600)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(76) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_6483441-6-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(76) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_6483441-6-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_6483441-6-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_6483441-6-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_6483441-6-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(68) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_6483441-6.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1200)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(1600)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
  }
}
	

Λακκί: το αρχιτεκτονικό θαύμα της Λέρου

Η αποκαλυψιακή, σχεδόν science fiction, εικόνα που προβάλλεται από τις αεροφωτογραφίες της Λέρου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο Λακκί, αυτό το αρχιτεκτονικό θαύμα που ξεπροβάλλει πίσω από μια εντυπωσιακή παραλιακή λεωφόρο που κάποτε ο Μουσολίνι οραματιζόταν ότι θα φιλοξενούσε τις δυναμικές, επινίκειες παρελάσεις του. “Η πιο παράξενα όμορφη πόλη της Ελλάδας”, έγραφε χαρακτηριστικά σε τίτλο του το BBC για το Λακκί που ουσιαστικά συνιστά μια “κληρονομιά” των Ιταλών που ήθελαν να φτιάξουν εδώ τα πιο εντυπωσιακά μοντερνιστικά κτήρια, ενδεικτικά της τεχνοτροπίας του ιταλικού ρεαλισμού. Άλλωστε λέγεται ότι εδώ υπάρχουν τα περισσότερα art deco κτήρια μετά το Μαιάμι: εντυπωσιακός ο κινηματογράφος που φτιάχτηκε κάποτε για να διασκεδάζει τους Ιταλούς φαντάρους και λειτουργεί ακόμα ως σινεμά, το σχολείο, το θέατρο με τις εντυπωσιακές ντυμένες με κόκκινο βελούδο καρέκλες και την ωραία σκηνή, το νοσοκομείο αλλά και τα “παλατσίνα”, δηλαδή τα σπίτια που θα φιλοξενούσαν τους Ιταλούς. Τρομερό και το αυστηρά μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής ρολόι που διακοσμεί έναν πυργίσκο στην καρδιά της πόλης.

Στόχος του Μουσολίνι ήταν τότε να στήσει εδώ το πραγματικό του ορμητήριο, τη “Ναυαρχίδα της Ρώμης” όπως ήταν γνωστή που θα φιλοξενούσε τις επιχειρήσεις του προς τη Μεσόγειο και την Αφρική, καθώς το Λακκί είναι ένα από τα πιο ξακουστά φυσικά λιμάνια όλου του Αιγαίου. Τελικά τα σχέδια δεν ευοδώθηκαν αφού το κέντρο το κατέκτησαν στη συνέχεια οι Γερμανοί μετά την καταστροφική “Μάχη της Λέρου” , την τελευταία ουσιαστικά Μάχη των δυνάμεων του Άξονα και μια από τις πιο γνωστές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στη Μεσόγειο. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να μάθετε στο “Πολεμικό Μουσείο”, ενώ εμφανή είναι σε όλα τα σημεία του νησιού τα τούνελ που είχαν στηθεί στο νησί από τις ιταλικές δυνάμεις. Αν κουραστείς από την πεζοπορία στα εντυπωσιακά αυτά κτήρια, κάνε μια στάση στο “Μπακάλικο με Τσίπουρο” (2247022949) για ένα αφράτο σάντουιτς αλλά και για πρωινό-ειδικά όταν δεν έχει ξυπνήσει ο πολύς κόσμος-από αλανιάρικες κότες.

		array(1) {
  [0]=>
  array(3) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(120511)
      ["id"]=>
      int(120511)
      ["title"]=>
      string(8) "IMG-5282"
      ["filename"]=>
      string(19) "IMG-5282-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(716742)
      ["url"]=>
      string(68) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/IMG-5282-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(89) "https://www.travel.gr/explore/leros-to-pio-kryfo-mystiko-toy-aigaioy/attachment/img-5282/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "12"
      ["description"]=>
      string(53) "To Beach bar Lime/ Photo: Τίνα Μανδηλαρά"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(8) "img-5282"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(120410)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-08-25 13:01:27"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-08-25 13:01:51"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(69) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/IMG-5282-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(69) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/IMG-5282-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(70) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/IMG-5282-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(70) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/IMG-5282-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/IMG-5282-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/IMG-5282-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
  }
}
	

Η Μερικιά με την πλωτή εξέδρα και ωραίο beach bar

Κοντά στα ερειπωμένα κτήρια των Ιταλών, λίγο πιο έξω από το Λακκί και σε ένα απομονωμένο μέρος, τριγυρισμένο από πεύκα ξεχωρίζει η Μερικιά με την ωραία θάλασσα και το ακόμα πιο ξεχωριστό κολπίσκο. Δεν έχει παραλία, αλλά μια εξέδρα που σε γυρνάει πίσω σε παλιούς καιρούς και το beach bar Lime που σε παραπέμπει σε ιταλιάνικες στιγμές ευωχίας. Κάτσαμε στην πρώτη εξέδρα και όχι στις ξαπλώστρες που προσφέρονται δωρεάν στους επισκέπτες και όταν είδαμε τη θάλασσα να αρχίσει να χρυσίζει παραγγείλαμε το πιο ωραίο bloody mary που δοκιμάσαμε ποτέ. Μαγεία. Και δύσκολα θα θες να φύγεις.

Παναγία η Καβουράδαινα

Ακόμα και να μην πιστεύεις, ακόμα και να μην έχεις μπει σε εκκλησία, εδώ θα ανάψεις κερί ίσα με το μπόι σου. Πώς αλλιώς σε ένα εκκλησάκι που είναι ορθωμένο στην άκρη ενός βράχου, σαν παραμύθι, και με την εικόνα της Παναγίας να βγαίνει από το εσωτερικό ενός τεράστιου κάβουρα ως προστάτιδα των ψαράδων και της αλμύρας του Αιγαίου; Στη Λέρο όλα είναι δυνατά, ακόμα και η Παναγιά η Καβουράδαινα που θεωρείται θαυματουργή. Αξίζει μια επίσκεψη, όπως και στην ταβέρνα “Τρεχαντήρι” (2247-023408) για φρέσκο ψάρι. Είναι το καλά κρυμμένο μυστικό των ντόπιων.

Τα πιο φημισμένα εστιατόρια

Tης Κακομοίρας, Βρωμόλιθος, 6945-453808

Πολύ ευγενικό προσωπικό, όπως παντού, άλλωστε, στη Λέρο με καλές τιμές και εξαιρετική θέα. Μπορείς να ρωτήσεις τον κύριο Χρήστο για να σε συμβουλεύσει σχετικά με το μενού ανάλογα με τις προτιμήσεις σου. Προτείνουμε το πρωί πανκέικς -θεϊκά!- και το βράδυ οπωσδήποτε γαρίδες καταίφι.

Σώτος, Δρυμώνας, 2247024546

Το πρώτο μέρος που σκέφτεσαι για θαλασσινά στη Λέρο είναι ο Σώτος: φρέσκα όστρακα, ζωντανά, αχινοί που πριν από λίγο ήταν κρυμμένοι σε κάποιο άγριο βράχο, καβουράκια που περπατούσαν αμέριμνα σε μια ακρογυαλιά και ψάρια που κυνηγούσε ο ίδιος ο Σώτος με το καίκι του και καθαρίζει τώρα ενώπιον σου. Αν τον πετύχεις σε καλή μέρα με ωραία ψαριά, νιώθεις ότι επικοινωνείς με όλους τους θεούς της Δωδεκανήσου. Αν όχι, δοκίμασε να έρθεις ξανά γιατί ο αυθορμητισμός χαρακτηρίζει αυτό το όμορφο μέρος. Μην ξεχάσεις το απολαυστικό σουβλάκι ροφού.

		array(1) {
  [0]=>
  array(3) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(120482)
      ["id"]=>
      int(120482)
      ["title"]=>
      string(14) "image_50416641"
      ["filename"]=>
      string(40) "image_50416641-scaled-e1661430320917.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(637758)
      ["url"]=>
      string(89) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_50416641-scaled-e1661430320917.jpg"
      ["link"]=>
      string(95) "https://www.travel.gr/explore/leros-to-pio-kryfo-mystiko-toy-aigaioy/attachment/image_50416641/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "12"
      ["description"]=>
      string(67) "Εστιατόριο Μύλος/ Photo: Τίνα Μανδηλαρά"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(14) "image_50416641"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(120410)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-08-25 12:23:20"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-08-25 12:24:58"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2009)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(97) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_50416641-scaled-e1661430320917-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(97) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_50416641-scaled-e1661430320917-287x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(287)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(97) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_50416641-scaled-e1661430320917-768x804.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(804)
        ["large"]=>
        string(98) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_50416641-scaled-e1661430320917-979x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(979)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(99) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_50416641-scaled-e1661430320917-1468x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1468)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/image_50416641-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
  }
}
	

Μύλος, Αγία Μαρίνα, τηλ 22470/24894

Αν δεν φας στον Μύλο, είναι σαν να μην έχεις έρθει στη Λέρο: η πιο ωραία ταράτσα στο νησί είναι ουσιαστικά μια εξέδρα κυριολεκτικά μέσα στη θάλασσα με θέα έναν από τους επιβλητικούς Μύλους που δεσπόζουν στην άκρη του λιμανιού στην Αγία Μαρίνα. Όλα εδώ συμβάλλουν για να θυμάσαι για πάντα το νησί: από τα εξαιρετικά γευστικά πιάτα που βασίζονται στη φροντισμένη επεξεργασία της πρώτης ύλης και με τις κοπές να τις ζηλεύουν ακόμα και οι Ιάπωνες έως τα δυο αδέλφια, τον Μάριο στην κουζίνα και τον Γιώργο στο σέρβις, οι οποίοι μπορούν με τη σπάνια κουλτούρα τους να σου εξηγήσουν όλη τη φιλοσοφία που κρύβεται γύρω από τις γεύσεις και να σε συμβουλεύσουν για το ιδανικό κρασί από την τεράστια λίστα που μπορεί να τα συνοδεύσει αλλά και τις (πολύ) ωραίες μουσικές που μαρτυρούν αισθητικό γούστο. Φάγαμε θεσπέσια σπαράγγια με χέλι, τρομερά αλλαντικά θαλασσινών, γευστικότατη αχινοσαλάτα και ντόπια στρείδια ενώ κανείς δεν πρέπει να χάσει το μαγιάτικο με το τζίντζερ και την κοιλιά τόνου με ταρτάρ μάνγκο. Η γαστρονομία εδώ αποθεώνεται και δίνει στο νησί μια σπάνια σφραγίδα.

Πυροφάνι, Παντέλι, 6936748122

Μια από τις πιο γραφικές και ωραίες ταβέρνες στο Παντέλι και με τα πιο γευστικά πιάτα όπως κριθαρότο, ceviche, ρεβυθάδα, φιλέτο λαβράκι αλλά και πολύ ωραία γαριδοπιτάκια. Και όλα αυτά σε απόλυτα λογικές τιμές.

		array(1) {
  [0]=>
  array(3) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(120594)
      ["id"]=>
      int(120594)
      ["title"]=>
      string(23) "apostolis' psaropoula 2"
      ["filename"]=>
      string(26) "apostolis-psaropoula-2.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(79945)
      ["url"]=>
      string(75) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/apostolis-psaropoula-2.jpg"
      ["link"]=>
      string(103) "https://www.travel.gr/explore/leros-to-pio-kryfo-mystiko-toy-aigaioy/attachment/apostolis-psaropoula-2/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "12"
      ["description"]=>
      string(39) "Photo: Facebook (Apostolis' Psaropoula)"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(22) "apostolis-psaropoula-2"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(120410)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-08-25 13:33:27"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-08-25 13:34:23"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(720)
      ["height"]=>
      int(960)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/apostolis-psaropoula-2-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/apostolis-psaropoula-2-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(75) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/apostolis-psaropoula-2.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(720)
        ["medium_large-height"]=>
        int(960)
        ["large"]=>
        string(75) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/apostolis-psaropoula-2.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(720)
        ["large-height"]=>
        int(960)
        ["1536x1536"]=>
        string(75) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/apostolis-psaropoula-2.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(720)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(960)
        ["2048x2048"]=>
        string(75) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/08/apostolis-psaropoula-2.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(720)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(960)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
  }
}
	

Ψαροπούλα, Παντέλι, 2247-025200

Άλλη μια ωραία ψαροταβέρνα στο Παντέλι με εκλεκτά vegan πιάτα και θαλασσινά. Ο κύριος Αποστόλης μπορεί να σε συμβουλεύσει σχετικά. Ίσως το πιο ωραίο μέρος για αστακομακαρονάδα.

Η θεά Άρτεμις, Μπλεφούτης, 2247-024253

Η ταβέρνα που θα πας πεινασμένος μετά από μπάνιο στην όμορφη θάλασσα που βρίσκεται μπροστά, είτε στην παραλία της Κιουράς που βρίσκεται σε απόσταση πέντε λεπτών με το αμάξι. Ο συνδυασμός ποιότητας και ποσότητας είναι ιδανικός αφού ο,τι φάγαμε ήταν εξαίσιο και σε χορταστικές μερίδες: ψητά λαχανικά στη σχάρα, καβουροσαλάτα, φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, αστακοσαλάτα. Και ήμασταν τόσο εγωιστές που δεν δώσαμε ούτε στα γατιά που είναι συχνοί θαμώνες στο μαγαζί. Τρομερά ευγενικό προσωπικό και δεν είναι να απορείς που η θεά Άρτεμις προστατεύει το μέρος.

Ωραία, ξεχωριστά καταλύματα:

Villa Clara, www.villaclara.fr

Ένας λόγος που η Λέρος μπορεί να φανεί στα μάτια του επισκέπτη μαγική είναι η Villa Clara και αυτό ζευγάρι που πήραν αυτό το νεοκλασικό και το μετέτρεψαν σε έναν τόπο ξεκούρασης, υψηλών υπηρεσιών και απόλυσης: ο υπέροχος Olivier και η γλυκύτατη Marie-Hélène φρόντισαν να μας δώσουν τις κατάλληλες συμβουλές και να κάνουν τις μέρες-και κυρίως τις νύχτες-στη Λέρο σημείο αναφοράς. Η Villa Clara, δηλαδή το ξενοδοχείο-σπίτι που οι ίδιοι αποκαλούν ‘Maison Particulière- έγινε το καταφύγιο μας, το οποίο διανθίστηκε με τις ιστορίες που μας αφηγούνταν τα βράδια στην όμορφη αυλή. Από τότε που το αντίστοιχο σπίτι στη Βηρυττό καταστράφηκε από την έκρηξη, οι ίδιοι δεν το έβαλαν κάτω και μετέφεραν εδώ στην Αγία Μαρίνα και σε αυτό το πανέμορφο νεοκλασσικό την περιουσία τους και τα όνειρά τους και με την επίβλεψη τους το έφτιαξαν σε φωλιά για τους επισκέπτες. Δεν έχω λόγια να περιγράψω τα πιάτα που μας έφτιαχνε ο σεφ Olivier , την αγάπη και τη φροντίδα της Marie-Hélène που έκαναν τις μέρες μας στη Λέρο ωραιότερες.

Il canto delle Cicale, Άλιντα

Ένα χιλιόμετρο έξω από τα Άλιντα, στην Αγία Μαρίνα, σε μια μαγική τοποθεσία με μια πανέμορφη βεράντα και φροντισμένους χώρους υπάρχει αυτό το κατάλυμα που οι ταξιδιώτες προκρίνουν ως καλύτερο συνδυασμό τοποθεσίας και τιμής. Οι πολύχρωμοι χώροι ανεβάζουν τη διάθεση ενώ οι καταπληκτικοί οικοδεσπότες, όπως λένε όλοι για την Άμπρα και τον Νταβίντ, μετατρέπουν τη διαμονή σε υπόσχεση χαράς. Όσοι έχουν μείνει μεταφέρουν τα καλύτερα.

Hotel Elena, Άλιντα, Αγία Μαρίνα, 2461-026056

Στην πιο κεντρική παραλία του νησιού με θέα τη θάλασσα και σε όμορφους κήπους βρίσκεται αυτό το κατάλυμα που, αν κρίνει κανείς, από τις κριτικές και τη φήμη συνιστά τον ιδανικό συνδυασμό ποιότητας-τιμής. Φτηνό, ωραίο, βολικό και όμορφο και μια υπέροχη βεράντα που μπορεί κανείς να χαζεύει ατελείωτα ηλιοβασιλέματα. Επίσης στους χώρους προσφέρονται και βιβλία για ανάγνωση, κάτι που εκτιμήσαμε ιδιαίτερα.

Stella Marina, Παντέλι, 6976139959

Υπέροχα μοντέρνα αισθητική, εξαιρετική τοποθεσία, καθαριότητα και φτηνές τιμές έδωσαν στη Stella Marina τα αστέρια που της αξίζουν ώστε να πρωταγωνιστεί και να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με τις καλύτερες κριτικές στο trip advisor. Άπαντες δηλώνουν ενθουσιασμένοι.

Bianco Hotel. Λακκί, 2247022460

Ένα ωραίο boutique-hotel με άποψη στην πιο ενδιαφέρουσα περιοχή της Λέρου που κάνει οπωσδήποτε τη διαφορά. Όμορφοι χώροι με ωραία διακόσμηση και καλή εξυπηρέτηση.

Διαβάστε ακόμα:

Η Πάρος της Νίκης Μηταρέα – Μια ωδή στο κοσμοπολίτικο Κυκλαδονήσι

Λέρος: Η «Μέκκα» των ναυαγίων αποκαλύπτεται

Λειψοί, Αγαθονήσι, Αρκοί, Μαράθι: Στην Πολυνησία του Αιγαίου με τα κοραλλένια νερά