Το matcha, η χαρακτηριστική πράσινη σκόνη από προσεκτικά καλλιεργημένα φύλλα τσαγιού που χτυπιούνται με ειδικό μικρό χτυπητήρι μέχρι να γίνουν αφρός, έχει γίνει συνήθεια σε καφέ, ζαχαροπλαστεία και σπίτια από τη Νέα Υόρκη έως την Αθήνα.
Όμως η φετινή χρονιά έφερε μια απρόσμενη εξέλιξη. Το αυθεντικό matcha έγινε σπάνιο. Οι υψηλές θερμοκρασίες στην Ιαπωνία, η ξηρασία σε καλλιεργητικές ζώνες και η αργή, απαιτητική διαδικασία άλεσης, προκάλεσαν σημαντική μείωση της παραγωγής. Υπό αυτές τις συνθήκες, ένα προϊόν που χρειάζεται χρόνο και υπομονή, βρέθηκε ξαφνικά να μην επαρκεί για τη ζήτηση που δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια.
Η έλλειψη αυτή, όσο κι αν ξενίζει τους λάτρεις της πράσινης σκόνης, άνοιξε νέους δρόμους. Πολλοί στρέφονται σε άλλες ποικιλίες, μερικές από τις οποίες ήταν για χρόνια καλά κρυμμένα μυστικά των παραγωγών.
Η στροφή αυτή δεν αλλάζει μόνο τις συνήθειες όσων πίνουν πράσινο τσάι, αλλά και εκείνων που ταξιδεύουν για να γνωρίσουν τον κόσμο μέσα από τις γεύσεις του. Ιαπωνία, Κίνα και Ταϊβάν βλέπουν ολοένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον τουρισμό τσαγιού, με ταξιδιώτες που επισκέπτονται φυτείες, συμμετέχουν σε παραδοσιακές τελετές και δοκιμάζουν ποικιλίες που δύσκολα φτάνουν στην Ευρώπη. Οι τοπικές κοινότητες ενισχύουν τις εμπειρίες αυτές, προσφέροντας μια πιο άμεση και αυθεντική επαφή με την κουλτούρα του τσαγιού, πέρα από τα γνωστά μονοπάτια της καφεΐνης.
Μια πιο προσιτή εκδοχή: Πράσινο τσάι σε σκόνη
Όσοι αγαπούν την κρεμώδη υφή του matcha βρίσκουν στο powdered sencha μια οικεία εναλλακτική. Πρόκειται για λεπτή σκόνη από πράσινο τσάι που δεν χρειάζεται την απαιτητική «σκίαση» των φύλλων. Η παρασκευή του είναι ίδια, δηλαδή χτύπημα σε ζεστό νερό, αλλά το τελικό αποτέλεσμα είναι πιο ελαφρύ και πιο εύκολο να βρεθεί.
Οι εκλεκτές ιαπωνικές ποικιλίες που επιστρέφουν στο προσκήνιο
Το gyokuro, ένα τσάι που καλλιεργείται υπό σκιά για να αποκτήσει γεμάτη, θαλασσινή νοστιμιά, θεωρείται το κορυφαίο είδος φύλλων για όσους θέλουν να παραμείνουν στο «πράσινο σύμπαν».
Σε πιο προσιτό επίπεδο, το kabusecha, η ημισκιασμένη ποικιλία με γλυκιά, καθαρή γεύση και το karigane, που παράγεται από τα κοτσάνια των ίδιων φυτών, προσφέρουν μια εξαιρετική εναλλακτική χωρίς τις ακραίες τιμές.
Μια πιο ήπια ανατολική διαδρομή: Τα ταϊβανέζικα oolong
Τα ορεινά oolong της Ταϊβάν έχουν αρχίσει να κερδίζουν έδαφος σε Ευρώπη και Ασία. Καλλιεργημένα σε μεγάλα υψόμετρα, αναπτύσσουν λεπτό άρωμα λουλουδιών και απαλό, ισορροπημένο χαρακτήρα, ιδανικά για όσους βρίσκουν το matcha «έντονο».
Αποτελούν τσάι με βάθος αλλά και με ευγένεια στο στόμα, συνδέοντας κάθε γουλιά με τα νεφελώδη βουνά όπου καλλιεργούνται.
Η ανοδος των τελετουργιών τσαγιού
Η αναζήτηση πιο ήπιων ή πιο αυθεντικών ποικιλιών συνδέεται και με μια άλλη τάση που αναπτύσσεται σταθερά, τα ταξίδια ευεξίας. Σε περιοχές της Ανατολικής Ασίας, από τα ιαπωνικά θερμά λουτρά μέχρι τα ταϊβανέζικα ορεινά χωριά, ολοένα περισσότερα καταλύματα εντάσσουν τις τελετουργίες τσαγιού σε προγράμματα χαλάρωσης και αναζωογόνησης. Οι επισκέπτες συμμετέχουν σε γευσιγνωσίες, μαθαίνουν τους κανόνες της παραδοσιακής παρασκευής και γνωρίζουν από κοντά τη σχέση των τοπικών κοινωνιών με το τσάι, αποκτώντας μια βαθύτερη εικόνα του τόπου μέσα από ένα απλό φλιτζάνι.
Το παλαιωμένο θαύμα της Κίνας: Puer
Για τους πιο τολμηρούς, το κινεζικό puer προσφέρει μια εντελώς διαφορετική εμπειρία. Είναι τσάι που ωριμάζει με τα χρόνια, συχνά για δεκαετίες, αποκτώντας γήινη, βαθιά γεύση και έντονο άρωμα.
Μπορεί να μην θυμίζει σε τίποτα το matcha, όμως για πολλούς αποτελεί μια μορφή μικρής τελετουργίας που θυμίζει την παράδοση της Ανατολής σε κάθε φλιτζάνι.
Μια έλλειψη που γίνεται ευκαιρία
Ίσως τελικά το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της έλλειψης matcha να μην είναι η απουσία του, αλλά το ταξίδι που άνοιξε. Ο κόσμος του τσαγιού είναι απέραντος. Από τις ομίχλες της Ταϊβάν έως τις παραδοσιακές Σχολές Τσαγιού της Ιαπωνίας και τα μικρά χωριά της Κίνας, κάθε περιοχή κρύβει γεύσεις που αξίζει να ανακαλύψει κανείς.
Και καθώς το matcha περιμένει να επανέλθει σε κανονικούς ρυθμούς παραγωγής, ίσως να είναι η κατάλληλη στιγμή να ξαναμάθουν οι λάτρεις των ροφημάτων ότι το τσάι δεν είναι μία μόδα, είναι μια πολιτιστική γεύση, μια μικρή απόδραση, ένα ταξίδι σε κάθε φλιτζάνι.
Διαβάστε ακόμα:
Ένα γαστρονομικό ταξίδι στη Βοσνία & Ερζεγοβίνη
