Όπως κάθε σπίτι ενός Έλληνα συγγραφέα που έχει αφήσει το αποτύπωμά του στα ελληνικά γράμματα, έτσι και το σπίτι του Άγγελου Σικελανού στη Σαλαμίνα έχει τη δική του ιστορία. Μία ιστορία που καθόρισε το έργο του Σικελιανού και παραμένει μέχρι σήμερα λίγο πολύ άγνωστη στο ευρύ κοινό.
Βλέποντας το μικρό σπίτι από μακριά μοιάζει με καρτ ποστάλ. Πλησιάζοντας το καταλαβαίνετε γιατί ο Σικελιανός μαγεύτηκε από αυτόν τον τόπο και γιατί επέλεξε αυτό το σπίτι, για να περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Λίγο το κύμα που σκάει ακριβώς δίπλα, λίγο η ξηρότητα του μεσογειακού τοπίου είναι αρκετά, για να μαγέψουν την ψυχή ενός καλλιτέχνη. Το σπίτι του Άγγελου Σικελιανού στην Σαλαμίνα είναι χωρίς αμφιβολία ένα κρυμμένο -και εν πολλοίς άγνωστο- σπίτι Έλληνα καλλιτέχνη που, όμως, κρύβει μια μεγάλη ιστορία.
Για πολλά χρόνια, στο ίδιο σημείο βρισκόταν ένας από τους δέκα ανεμόμυλους της Σαλαμίνας και το μικρό σπίτι φαίνεται πως φτιάχτηκε κάποια στιγμή το 1878 μετά την μεταφορά του ναυστάθμου από τον Πόρο στον όρμο της Φανερωμένης. Μέχρι το 1881, το κτίριο λειτούργησε ως στρατιωτικό διοικητήριο και κάποια στιγμή αργότερα -άγνωστο πότε- το κτίριο αξιοποιήθηκε από το μοναστήρι της Φανερωμένης ως ησυχαστήριο κελί ενός μοναχού της μονής.
Το 1933, ο Άγγελος Σικελιανός επισκέφθηκε την Σαλαμίνα και μαγεμένος από την ομορφιά του τόπου ζήτησε ένα μικρό μέρος, για να μείνει και να εμπνευστεί από τη μεσογειακή χρωματική πανδαισία του τοπίου. Το αίτημα του Σικελιανού έγινε αμέσως δεκτό από την μονή της Φανερωμένης, μιας και ο Σικελιανός είχε αναπτύξει ήδη φιλικές σχέσεις με το νησί και πολλούς κατοίκους του, με αποτέλεσμα να του παραχωρηθεί το μικρό σπιτάκι στην παραλία στο οποίο ο Σικελιανός φαίνεται πως μετακόμισε λίγο πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ίδιο μικρό γραφικό σπίτι στέγασε τον έρωτά του με την δεύτερη σύζυγό του, Άννα Καμπανάρη, μετά τον ιδιαίτερα γλυκόπικρο χωρισμό του από την πρώτη σύζυγό του, Εύα Πάλμερ.
Σε αυτό το μικρό γραφικό και λιτό σπίτι, ο Άγγελος Σικελιανός έμελε να ζήσει μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του και να παράξει μεγάλο τμήμα του έργου του. Δυστυχώς, μετά τον θάνατο του Σικελιανού το 1951, το γραφικό σπίτι ξεχάστηκε εντελώς και αφέθηκε να ερημώνει μέχρι που κάποια στιγμή το 1991, η τότε ακόμα εν ζωή σύζυγος του Σικελιανού εξέφρασε την επιθυμία της στον δήμο Σαλαμίνας να αναστηλωθεί -στο μέτρο του εφικτού ο χώρος – και να μετατραπεί σε ένα μικρό μουσείο αφιερωμένο στον μεγάλο Έλληνα ποιητή. Μάλιστα, η ίδια προσφέρθηκε να δωρίσει και προσωπικά αντικείμενα του ποιητή υψηλής συμβολικής και συναισθηματικής αξίας, ώστε να δημιουργηθεί μια μικρή συλλογή που θα αποτελούσε απόδειξη της σύνδεσης του Σικελιανού με την Σαλαμίνα.
Η επιθυμία της έγινε δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό από τον Δήμο Σαλαμίνας και η αποκατάσταση του σπιτιού ξεκίνησε το 2003 σε συνεργασία με την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Αττικής και ολοκληρώθηκε τρία χρόνια αργότερα, το 2006. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το μικρό γραφικό σπιτάκι να μετατραπεί σε ένα ιδιαίτερο μικρό μουσείο αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του Άγγελου Σικελιανού και στην ιδιαίτερη σχέση που ανέπτυξε με την Σαλαμίνα. Δυστυχώς, όμως, η Άννα Καμπανάρη δεν κατάφερε να δει το όνειρό της ολοκληρωμένο, καθώς πέθανε ακριβώς λίγες μέρες πριν την ολοκλήρωση της αναστήλωσης. Σήμερα, στο μουσείο-σπιτάκι, φιλοξενούνται ιδιαίτερα σπάνια εκθέματα, όπως ρούχα του Σικελιανού, επιστολές που έγραψε ο ίδιος σε φίλους ή ακόμα και το τηλέφωνο της Εύας Πάλμερ.
Αρκεί, βέβαια, να γνωρίζετε ότι για να επισκεφθείτε τον χώρο, πρέπει να επικοινωνήσετε πρώτα με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη–Λαογραφικό και Ναυτικό Μουσείο, ώστε να λάβετε περισσότερες πληροφορίες και να κλείσετε ραντεβού. Τηλ. επικοινωνίας +30 213 2027316.
Διαβάστε ακόμα:
6 στάσεις που πρέπει να κάνετε στη Σαλαμίνα
Κανάκια: Ένας γαλήνιος προορισμός στον Σαρωνικό με πευκοδάσος, γαλανά νερά και το παλάτι του Αίαντα
