Μερικά από τα σπουδαιότερα έργα του Νορβηγού εξπρεσιονιστή εκτίθενται για πρώτη φορά στη Βρετανία, σε μια έκθεση αποκλειστικά αφιερωμένη στο έργο του
Βαθιά ποιητική μελαγχολία, φιγούρες προβληματισμένες, σκοτεινά χρώματα, η αγωνία, η μοναξιά, η απώλεια και το άγχος που βιώνουν οι ταραγμένες ψυχές και βέβαια «Η Κραυγή», ένα από τα εμβληματικότερα έργα της σύγχρονης τέχνης, αποτελούν τον πυρήνα του έργου του Έντβαρντ Μουνκ. Ο γεννημένος στο σημερινό Όσλο το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα Νορβηγός καλλιτέχνης, στα πάνω από 60 χρόνια καλλιτεχνικής δημιουργίας του εκπροσώπησε τον Μετα-ιμπρεσσιονισμό, αποτέλεσε μέλος του κινήματος του Συμβολισμού και καθιερώθηκε ως πρωτοπόρος του Εξπρεσιονισμού και ένας από τους κορυφαίους Μοντερνιστές καλλιτέχνες.
Με την παιδική του ηλικία να σημαδεύεται από την απώλεια της μητέρας και της αδερφής του από φυματίωση και από το φόβο της αρρώστιας, με την κακή του υγεία να τον κρατά στο κρεβάτι για μεγάλα διαστήματα, χρησιμοποιεί τη ζωγραφική ως διέξοδο κι από τα 17 του χρόνια αφοσιώνεται στο σχέδιο. Οι προσωπικές του τραγωδίες τροφοδότησαν τη δημιουργικότητά του. Στους καμβάδες του αποτυπώνει συναισθήματα και νοητικά ερωτήματα πανανθρώπινα και διαχρονικά. Η τέχνη του παρότι έχει τις ρίζες της στις προσωπικές του μνήμες, καταφέρνει να εκφράσει αγωνίες και φόβους που μοιράζονται άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, σε όλες τις εποχές. Τρανή απόδειξη το έργο του «The Scream», ένα από τα περισσότερο αναγνωρίσιμα έργα σύγχρονης τέχνης – μέχρι και ο Andy Warhol έχει παρουσιάσει τη δική του εκδοχή -, που έχει ταυτιστεί με την έννοια της αποξένωσης του σύγχρονου ανθρώπου.
Με τα έργα του να κοσμούν μερικές από τις μεγαλύτερες πινακοθήκες του κόσμου – από τη Μαδρίτη και τη Βιέννη ως τη Νέα Υόρκη και το Μεξικό, τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται φυσικά στη Νορβηγία, στο Μουσείο Μουνκ στο Όσλο, αλλά και στα Μουσεία KODE στο Μπέργκεν. Σε συνεργασία με τα τελευταία, η Πινακοθήκη Courtauld, μία από τις σημαντικότερες του Λονδίνου, διοργανώνει την έκθεση Edvard Munch: Masterpieces from Bergen, που ανοίγει τις πύλες της για το κοινό στις 27 Μαϊου. Ως μέρος της συνεργασίας των δύο μουσείων, 18 από τα σημαντικότερα έργα του σπουδαίου καλλιτέχνη θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά επί βρετανικού εδάφους. Είναι επίσης η πρώτη φορά που τόσο μεγάλο μέρος της συλλογής που αποκτήθηκε από το Νορβηγό βιομήχανο Rasmus Meyer – συλλέκτη έργων του Μουνκ καθόλη την καριέρα του ζωγράφου -εκτίθεται εκτός Νορβηγίας.
Ξεκινώντας με κάποια πρώτα δείγματα δουλειάς της «ρεαλιστικής» περιόδου του καλλιτέχνη, γύρω στο 1880, που αποτέλεσε και την απαρχή της καριέρας του, ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει έργα όπως τα Πρωινό (1884) με τη φιγούρα μιας νεαρής γυναίκας που μοιάζει να ονειροπολεί καθισμένη στο κρεβάτι και Καλοκαιρινή βραδιά (1889) που φιλοτέχνησε σε ηλικία 27 ετών.
Ήδη από το δεύτερο αυτό έργο διαφαίνεται η στροφή του Μουνκ προς τα ψυχολογικά φορτισμένα έργα για τα οποία έμελλε να γίνει γνωστός. Και τα δύο αυτά έργα θέτουν τις βάσεις και προετοιμάζουν τον επισκέπτη για τις ιδιαιτέρως εκφραστικές δημιουργίες της δεκαετίας του 1890. Από την περίοδο αυτή η έκθεση θα περιλάβει μέρος των έργων που συνθέτουν τη διάσημη «Ζωoφόρο της Ζωής». Αγγίζοντας θεμελιώδη κεφάλαια και συναισθήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως ο έρωτας, η ζήλεια, η απόγνωση, ο χωρισμός, η ασθένεια, η μοναξιά και ο θάνατος, η σειρά αυτή έργων παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1902 στο Βερολίνο. Οι επισκέπες της Πινακοθήκης Courtauld θα θαυμάσουν το «Βράδυ στην οδό Karl Johan», έργο του 1892, με τις χαρακτηριστικές μαυροντυμένες φιγούρες του καλλιτέχνη και χρώματα σκοτεινά και υποβλητικά, μία από τις εκδοχές του έργου «Μελαγχολία» (1894-96) και το διάσημο «Στο νεκρικό κρεβάτι» στην εκδοχή του 1895. Στο τελευταίο αυτό έργο, ο θεατής έρχεται αντιμέτωπος με τον «μαύρο άγγελο της νεαρής του ηλικίας» όπως αποκαλούσε ο ίδιος ο Μουνκ το φόβο του θανάτου, ένα ακόμη πανανθρώπινο συναίσθημα, ωστόσο στην εποχή του το έργο έκανε πολλούς να αμφισβητήσουν την ψυχική υγεία του καλλιτέχνη.
Πέρα από τα ίδια τα έργα του Μουνκ, αυτό που κάνει ακόμη πιο ενδιαφέρουσα την έκθεση είναι ότι η Πινακοθήκη Courtauld θα αξιοποιήσει και έργα της μόνιμης συλλογής της από Ιμπρεσσιονιστές και Μετα-ιμπρεσσιονιστές, για να αναδείξει τις καλλιτεχνικές επιρροές που δέχθηκε ο Μουνκ κατά το διάστημα της παραμονής του στο Παρίσι. Εκεί και κατά την περίοδο 1889 – 1892, ανακάλυψε τον μοντερνισμό και τα χαρακτηριστικά στυλ των Paul Gauguin, Toulouse Lautrec και Vincent Van Gogh. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα αντιπαραβολή, που σίγουρα θα δώσει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να κατανοήσει όλες τις συνιστώσες που διαμόρφωσαν τον τόσο ξεχωριστό τρόπο έκφρασης ενός σπουδαίου και βαθιά ανθρώπινου καλλιτέχνη.
Τοποθεσία: Courtauld Gallery ( πτέρυγα Denise Coates Exhibition Galleries ), Somerset House, Strand, WC2R 0RN Λονδίνο
Ημερομηνίες: 27/05/2022 – 04/09/2022
Διαβάστε ακόμα:
Ambrosiana: Kαλλιτεχνικοί θησαυροί και κορυφαία έργα τέχνης στην πινακοθήκη-κόσμημα του Μιλάνου
St James’s park: Το πιο ζεν πάρκο του Λονδίνου που αγαπούν Άγγλοι και τουρίστες
Spitalfields στο East End: Ένα πρωινό στην πιο εναλλακτική υπαίθρια αγορά του Λονδίνου
