Για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρουσιάζεται η πορεία της ελληνικής πανοπλίας, από την Μυκηναϊκή Περίοδο έως την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, μέσα από τα έργα του μοναδικού στην χώρα μας «αρματοποιού» Δημήτρη Κατσίκη.
Με τίτλο «Πανοπλίες, η τέχνη του οπλισμού στην Αρχαία Ελλάδα» άνοιξε τις πύλες της -στο «Μουσείο Κοτσανά Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας» (Πινδάρου 6 & Ακαδημίας, Αθήνα)- μια πρωτοποριακή έκθεση που συνδυάζει με άριστο τρόπο την ελληνική τέχνη με την τεχνολογία, την αισθητική με την πρακτικότητα, αναβιώνοντας με ένα συναρπαστικό τρόπο την λησμονημένη τέχνη της ελληνικής αρματοποιΐας που έχει επηρεάσει σημαντικά την ελληνική αλλά και ευρωπαϊκή ιστορική θεώρηση.
«Η έκθεση φιλοδοξεί να παρουσιάσει για πρώτη φορά στο Ελληνικό & διεθνές κοινό ένα πανόραμα της ελληνικής ιστορίας με κεντρικό οδηγό τις πανοπλίες, τα έργα υψηλής μεταλλοτεχνίας που παράχθηκαν αδιάκοπτα από την Μυκηναϊκή Περίοδο (15ος αιώνας π.Χ), την Αρχαία μέχρι και την πτώση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (15ος μ.Χ αιώνας)» λέει ο δημιουργός, που βασίστηκε σε ατόφια αρχαιολογικά ευρήματα αλλά και σε δημιουργικές ανασυνθέσεις αρχαιολογικών σπαραγμάτων -συνδυασμένων με φιλολογικές και εικονογραφικές πηγές (αγγειογραφίες, τοιχογραφίες κλπ)- για να φιλοτεχνήσει πανοπλίες, λινοθώρακες κ.α. που εντυπωσιάζουν για το αποτέλεσμα.
Στην έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 7/1/2023, ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να δει και να παρατηρήσει από κοντά φυσικού μεγέθους λειτουργικές πανοπλίες Μυκηναίων Ανάκτων («to-ra-ke»), λινοθώρακες, κωδωνόσχημους και μυώδεις θώρακες οπλιτών της Αρχαϊκής, Κλασσικής και Ελληνιστικής περιόδου, καθώς και Κατάφρακτων που ήταν μονάδα βαρέος ιππικού του βυζαντινού στρατού και όχι μόνο.
Όλα τα έργα είναι φιλοτεχνημένα αποκλειστικά με παραδοσιακές μεθόδους (σφυρηλάτηση, έλαση εν θερμώ) και αναβιωμένες αρχαίες τεχνικές χωρίς χρήση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων. Καταρτισμένοι ξεναγοί του Μουσείου θα είναι διαθέσιμοι να ξεναγήσουν τον επισκέπτη απαντώντας εμπεριστατωμένα σε ερωτήσεις και απορίες. Η έκθεση απευθύνεται σε φιλότεχνους, σε σχολεία, σε ιστοριοδίφες, σε φοιτητές, σε ιχνηλάτες της Ιστορίας και καλλιτέχνες.
Ο μοναδικός αρματοποιός στην Ελλάδα
Μέσα στο εργαστήριό του στα Σπάτα, ο Δημήτρης Κατσίκης «ζωντανεύει» -κυριολεκτικά» την ελληνική ιστορία, μέσα από τις πανοπλίες που δεν κατασκευάζει, αλλά -κυριολεκτικά- φιλοτεχνεί, μια και η αρματοποιία είναι μιας μορφής τέχνη. Με το σφυρί στο χέρι και άλλα εργαλεία, ο δημιουργός κατασκευάζει πανοπλίες, με μέταλλο και δέρμα, που έρχονται από το μακρινό παρελθόν.
«Ο αρματοποϊος ήταν ο φύλακας άγγελος του πολεμιστή της πρώτης γραμμής. Ένας βάναυσος και συνάμα ρομαντικός καλλιτέχνης, που η δουλειά του είχε σκοπό να απομακρύνει τον θάνατο, από αυτόν που φορούσε την πανοπλία του» αναφέρει ο δημιουργός.
Όσον αφορά τον εντυπωσιακό λινοθώρακα του Μεγάλου Αλέξανδρου, ο δημιουργός είχε μοναδικό οδηγό την απεικόνιση του Μακεδόνα στρατηλάτη στο περίφημο ψηφιδωτό της μάχης της Ισσού (333 π.Χ), που κατατρόπωσε για πρώτη φορά τους Πέρσες, ανοίγοντας οριστικά το δρόμο για τις μεγάλες κατακτήσεις στην Ανατολή.
«Ο συγκεκριμένος λινοθώρακας αποτελεί μία μονάχα από τις πιθανές εκδοχές της πανοπλίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το μωσαϊκό μας παρέχει την βασική κατασκευαστική γραμμή του θώρακα, από εκεί και πέρα διάφορες καλλιτεχνικές εναλλακτικές οδοί είναι εφικτές» λέει και συμπληρώνει: «Υπήρχε μεγάλη δυσκολία. Έπρεπε να συνδυάσω πολλά πράγματα για να ξαναδώσω ζωή σε μια εικόνα – μωσαϊκό 2100 ετών, Να την «ξαναφέρω» στην ζωή στην φυσική της μορφή, σε όλη της την μεγαλοπρέπεια».
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(88810)
["id"]=>
int(88810)
["title"]=>
string(2) "P5"
["filename"]=>
string(8) "P5-1.jpg"
["filesize"]=>
int(262049)
["url"]=>
string(57) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/04/P5-1.jpg"
["link"]=>
string(102) "https://www.travel.gr/experiences/lifestyle/tech/oi-panoplies-tis-ellinikis-istorias/attachment/p5-18/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "11"
["description"]=>
string(99) "Λινοθώρακας Μεγάλου Αλεξάνδρου/ Photo : Γιάννης Γεράνιος"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(5) "p5-18"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(88800)
["date"]=>
string(19) "2022-04-21 10:56:13"
["modified"]=>
string(19) "2022-04-21 11:17:04"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(2048)
["height"]=>
int(1365)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(65) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/04/P5-1-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(65) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/04/P5-1-300x200.jpg"
["medium-width"]=>
int(300)
["medium-height"]=>
int(200)
["medium_large"]=>
string(65) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/04/P5-1-768x512.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(512)
["large"]=>
string(66) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/04/P5-1-1024x683.jpg"
["large-width"]=>
int(1024)
["large-height"]=>
int(683)
["1536x1536"]=>
string(67) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/04/P5-1-1536x1024.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1536)
["1536x1536-height"]=>
int(1024)
["2048x2048"]=>
string(57) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/04/P5-1.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(2048)
["2048x2048-height"]=>
int(1365)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Η τέχνη της αρματοποιΐας
Αν και σπούδασε «Γεωργική Βιοτεχνολογία» στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος «Urban Environmental Management» του Πανεπιστημίου Wageningen University της Ολλανδίας, η αρματοποιΐα και ο μαγικός της κόσμος, έχουν κερδίσει τον δημιουργό που από πολύ νεαρή ηλικία άρχισε να ασχολείται με την ελληνική τέχνη και ιστορία.
Κατασκευάζοντας από μηδενική βάση τα απαιτούμενα εργαλεία (αμόνια, ειδικές φόρμες σφυριά) και πειραματιζόμενος παθιασμένα με πυρακτωμένα ελάσματα, ξεκίνησε το 2009 να πειραματίζεται «ξεκλειδώνοντας» τα ξεχασμένα μυστικά της «εν θερμώ» σφυρηλάτησης και δημιουργώντας στη συνέχεια θώρακες από την Μυκηναϊκή, Αρχαϊκή, Κλασσική μέχρι την Ύστερη Βυζαντινή περίοδο και όχι μόνο.
Κάθε σύνολο πανοπλίας αποτελεί μία εν δυνάμει «χρονομηχανή» ικανή να ανοίξει τις πύλες του παρελθόντος και να προσφέρει στον σύγχρονο άνθρωπο ένα ταξίδι στις χιλιετίες, από τα Ανάκτορα των Ατρειδών στα Παλάτια της Βασιλεύουσας τριάντα αιώνες μετά. «Οι πανοπλίες άμεσα συνδεδεμένες με την πολιτική και στρατιωτική αριστοκρατία έχουν αποτυπωθεί στην ελληνική τέχνη όσο τίποτα άλλο καθώς αντιπροσωπεύουν το κάθε φορά εξιδανικευμένο αποκρυσταλλωμένο ανθρωπολογικό τύπο του ιστορικού παραδείγματος» επισημαίνει ο κ. Κατσίκης.
Για την ολοκλήρωση μιας πανοπλίας απαιτούνται τουλάχιστον τρεις μήνες. Από το 2009 έως σήμερα -και με πολύ πάθος και μεράκι- ο ίδιος φιλοτέχνησε 60 και πλέον έργα, κάποια από τα οποία -όπως Βυζαντινές πανοπλίες Στρατιωτικών Αγίων- φιλοξενούνται μόνιμα στο Μουσείου του διάσημου Ερευνητικού κέντρου Βυζαντινών Σπουδών Dumbarton Oaks and Research Library (Harvard trustees ) στην Ουάσιγκτον.
Ρωτήσαμε τον κ.Κατσίκη είναι τελικά μια πανοπλία. Η απάντηση : «Πολλά πράγματα. Είναι Τέχνη, είναι Πόλεμος, είναι Ταυτότητα, είναι Σύμβολο, είναι Πάθος, είναι Χρονομηχανή, είναι Φωτιά και Μς, είναι Φιλοδοξία , είναι Υπερηφάνια είναι η έμφυτη ανάγκη για Προστασία και Υπεράσπιση. Eίναι μια μεταλλική ψυχή εν καμίνω».
Διάρκεια έκθεσης έως 7/1/2023
Ωράριο Μουσείου: 9π.μ – 5μ.μ. καθημερινές και Σαββατοκύριακα
Κρατήσεις: 211 4110044 και 6907292002
Διαβάστε ακόμα:
Η ακουστική της Παναγίας των Παρισίων -Οι ήχοι που άκουγαν οι Παριζιάνοι αιώνες πριν
Guardian: «Τα “αναστημένα” θέατρα που ξαναζωντανεύουν την Αρχαία Ελλάδα»
Οι άγνωστοι αλλά μοναδικοί αρχαιολογικοί χώροι της ανατολικής Αττικής
