Τον χειμώνα, τα χιόνια σκεπάζουν τις κορυφές των ορεινών όγκων, οι άνεμοι διαπερνούν τα απόκρημνα φαράγγια και τα ποτάμια της Ελλάδας κυλούν χωρίς σταματημό. Άλλοτε ορμητικά, άλλοτε γαλήνια, χαράζουν υδάτινα μονοπάτια στη γη και στις μνήμες. Μόνιμοι παρατηρητές της φύσης που αλλάζει και τώρα βυθίζεται στη ησυχία του χειμώνα, τα ποτάμια γίνονται αφηγητές ιστοριών, δρόμοι που ενώνουν βουνά, κάμπους και ανθρώπους. Από τον παγωμένο Αώο και τον μυθικό Αλιάκμονα ως τον Αχελώο των παραδόσεων, τον Πηνειό της Θεσσαλίας, τον Έβρο των ορίων και τον Αξιό που ενώνει λαούς, κάθε ποτάμι είναι μια διαφορετική αφήγηση.
Αλιάκμονας
Παιδί του Ωκεανού και της Τήθυος, ο μυθικός Αλιάκμονας, το μακρύτερο ποτάμι της Ελλάδας, αναβλύζει από τα ορεινά του Γράμμου και διασχίζει τη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία πριν εκβάλει στον Θερμαϊκό Κόλπο. Τον χειμώνα απλώνει τον υδάτινο όγκο του των 297 χιλιομέτρων, με τα νερά του να φουσκώνουν από τις βροχές και να κυλούν δυναμικά μέσα από στενά, περνώντας τοπία της φύσης, άλλες φορές άγρια και άλλοτε ονειρικά.
Στο πέρασμά του δημιουργεί τον υδροβιότοπο της λίμνης Πολυφύτου, που χαρίζει στον τόπο πλούσια βλάστηση και σπάνια ορνιθοπανίδα. Στο σημείο που ο ποταμός ενώνεται με το αλμυρό νερό της θάλασσας, δημιουργείται το Δέλτα του Αλιάκμονα, που εκτείνεται σε 40.000 στρέμματα. Ο Αλιάκμονας δίνει ζωή στον τόπο ως ένα από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της χώρας, υπενθυμίζοντας την ευαισθησία της Φύσης.
Αχελώος
Το δεύτερο μεγαλύτερο ποτάμι της χώρας, ο Αχελώος, κατεβαίνει με τα ορμητικά του νερά από τη Βερλίγκα, στα σπλάχνα του όρους Λάκμος. Ζωγραφίζει τη φιδωτή του πορεία των 220 χιλιομέτρων, κατεβαίνοντας ορεινούς όγκους και διασχίζοντας γεφύρια, φαράγγια και πέτρινα χωριά, με μια παρουσία ζωντανή, σχεδόν ανθρώπινη. Σε μια μικρή στάση δίπλα στη ροή, μια γουλιά AQUA Carpatica συνοδεύει τη δροσιά του τοπίου και δένει με την καθαρότητα του νερού. Γνωστός και ως Ασπροπόταμος, ο ποταμός βουίζει στο πέρασμά του και, ως σύμβολο αιώνιας πηγής ζωής, απλώνει γύρω του κάτασπρα βότσαλα, καλαμιές, ιτιές, υδρόβια φυτά και πουλιά που σχίζουν με το φτερούγισμά τους την επιφάνεια των παγωμένων νερών. Στη διαδρομή του, ο πολυπρόσωπος Αχελώος συναντά τους νομούς Τρικάλων, Καρδίτσας, Άρτας, Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας, ταξιδεύει ποιητικά μέσα από χωριά που η ζωή κυλά ήσυχα και ύστερα καταλήγει στα νερά του Ιονίου Πελάγους.
Πηνειός
Από τις πλαγιές της Πίνδου ως τον κάμπο της Θεσσαλίας, ο Πηνειός κυλάει σαν φλέβα ανάμεσα στα χειμωνιάτικα χρώματα. Τα νερά του γίνονται πιο ορμητικά με τις βροχές, και το φως του χειμώνα καθρεφτίζεται ασημένιο στην επιφάνειά του.
Γνωστός ως Σαλαβριάς και Αργυροδίνης για την ομορφιά των νερών του, ο Πηνειός, με συνολικό μήκος 216 χιλιόμετρα, είναι ιδανικός για rafting, canoe kayak και άλλες δραστηριότητες. Κυλά ανάμεσα στην Κοιλάδα των Τεμπών, κάτω από τις βουνίσιες σκιές του Ολύμπου και της Όσσας και δημιουργεί το δέλτα του κοντά στο χωριό Στόμιο.
Έβρος
Στον μακρινό βορρά, εκεί όπου η Ελλάδα αγγίζει τη Θράκη και την Ανατολή, ο Έβρος μοιάζει να κουβαλά το βάρος αιώνων. Οι πηγές του αναβλύζουν από τα όρη Ρίλα και η ροή των 530 χιλιομέτρων διασχίζει τη Βουλγαρία και την Τουρκία μέχρι να συναντήσει τα ελληνικά σύνορα. Ο Έβρος, ποτάμι σύνορο, είναι γέφυρα ανάμεσα σε λαούς και γλώσσες. Μετά το μακρύ του ταξίδι, εκβάλλει στο Θρακικό Πέλαγος, σχηματίζοντας ένα από τα μεγαλύτερα και πιο πολύτιμα δέλτα της Μεσογείου. Το δέλτα ξεκινά κοντά στο χωριό Πόρος και θεωρείται ο σημαντικότερος υδροβιότοπος της Ελλάδας, αλλά και από τους πιο σπουδαίους της Ευρώπης. Εδώ η φύση και η ζωή αποκαλύπτονται σε ολόκληρο το μεγαλείο τους, ο ουρανός γεμίζει φτερουγίσματα μεταναστευτικών πουλιών, οι ακτές πλημμυρίζουν από καλαμιώνες με μικρές φωλιές και τα νερά αντανακλούν φως χειμερινό που μοιάζει με ασήμι.
Αξιός
Στη Μακεδονία, ο Αξιός, γνωστός και ως Βαρδάρης, κατεβαίνει από τα Σκόπια και μπαίνει στην Ελλάδα με μια γαλήνη σχεδόν τελετουργική. Πηγάζει από το όρος Σκάρδος, στα σύνορα Βόρειας Μακεδονίας και Σερβίας και διασχίζει μια πορεία 380 χιλιομέτρων, εκ των οποίων τα 76 χλμ. ανήκουν σε ελληνικό έδαφος.
Περνώντας τη Μακεδονία και κοντά στο αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, ο ποταμός απλώνεται σε δέλτα πλατύ, πλούσιο σε πουλιά και βλάστηση. Ο ζωτικής σημασίας υγροβιότοπος για τον ευρωπαϊκό χαρτοφύλακα είναι ένα σύμπλεγμα νερών και ελών που φιλοξενεί μεγάλο πληθυσμό ορνιθοπανίδας και χλωρίδας, με περίπου 350 είδη φυτών, ενώ η περιοχή αποτελεί και μία από τις πιο σημαντικές μυδοκαλλιέργειες της χώρας. Τον χειμώνα, η μεγαλύτερη συγκέντρωση υδρόβιων πουλιών γεμίζει τον τόπο ήχους, όσο η υγρασία ανεβαίνει σαν πέπλο πάνω από την επιφάνεια και τα νερά αντανακλούν τους μουντούς χρωματισμούς.
Αώος
Ξεκινά από τα βουνά της Πίνδου και διασχίζει φαράγγια, πεδιάδες και σύνορα, πριν συνεχίσει το ταξίδι του στην Αλβανία. Από τα 260 χλμ. του ποταμού, τα 70 χλμ. βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος και τα υπόλοιπα 190 χλμ. σε αλβανικό, με τα νερά του να εκβάλλουν στην Αδριατική Θάλασσα.
Ο Αώος είναι ποτάμι ορεινό, περήφανο και ελεύθερης ροής. Με νερά ψυχρά και δυνατά, γεννιέται από τα χιόνια των πέτρινων γιγάντων, ανάμεσα στην Τύμφη και τον Σμόλικα και κυλά ασταμάτητος, περνώντας δίπλα σε βλαχοχώρια, κάτω από πέτρινα γεφύρια και ανάμεσα σε φαράγγια που σμιλεύουν τον άγριο τόπο. Οι πηγές του Αώου βρίσκονται στην ομώνυμη τεχνητή λίμνη σε υψόμετρο 1.350 μέτρων, η οποία θεωρείται η πιο ορεινή λίμνη της Ελλάδας.
Τα υδάτινα «μονοπάτια» της γης
Από τη Θράκη μέχρι την Ήπειρο και από τη Θεσσαλία ως τη Μακεδονία, τα ποτάμια της Ελλάδας είναι οι αφηγητές του χειμώνα. Όσο η φύση γυμνώνεται από το πέρασμα του φθινοπώρου, τα χωριά σκεπάζονται από γαλήνη και τα λευκά πέπλα αγγίζουν τα βουνά, τα ποτάμια συνεχίζουν να κυλούν, να θρέφουν, να ταξιδεύουν, να συνδέουν. Σε μια μικρή παύση της διαδρομής, μια γουλιά από το AQUA Carpatica δένει φυσικά με τη δροσιά του χειμώνα και τη διαύγεια του νερού που ακολουθεί τον ίδιο ρυθμό αιώνες τώρα.
Διαβάστε ακόμα:
Πρέβεζα: Η καθηλωτική ομορφιά της λίμνης Ζηρού και του παρόχθιου δάσους του Αγίου Βαρνάβα
