Στα βορειοδυτικά σύνορα της Ελλάδας απλώνεται η συγκλονιστική ομορφιά της Μικρής και της Μεγάλης Πρέσπας. Τριακόσια τετραγωνικά χιλιόμετρα του νομού Φλώρινας που συνορεύουν με τον ορεινό όγκο του όρους Βαρνούντα και στα σύνορα, με τα βουνά της Αλβανίας και των Σκοπίων.
Η μεγάλη Πρέσπα, η μεγαλύτερη λίμνη των Βαλκανίων, απλώνεται σε υψόμετρο 850 μέτρων, έχει μέγιστο βάθος 50 μέτρα και καλύπτει μία έκταση 290 τ.μ.. Πρόκειται για το γνωστό τριεθνές σημείο, αφού το 22% ανήκει στην Ελλάδα το 60% στα Σκόπια και το 18% στην Αλβανία.
Ένας υδάτινος παράδεισος και μιας σπάνιας ομορφιάς και αξίας φύση. Με πάνω από 200 είδη πουλιών, 1300 είδη φυτών, απίστευτο πλούτο σε είδη ψαριών, οι Πρέσπες σας καλωσορίζουν σε ένα μοναδικό τοπίο που αποπνέει ηρεμία· χωριά πετρόκτιστα και πλινθόκτιστα, συννεφιασμένα τοπία, ηλιόλουστες χιονισμένες κορυφογραμμές, δάση οξιάς και καλαμιώνες και απέραντες εκτάσεις καλλιέργειας φασολιών.
Κάθε φορά που επισκέπτεστε έναν τόπο, η πρώτη εικόνα σάς δίνει μια αίσθηση για όλα όσα θα ακολουθήσουν. Τόποι κοσμοπολίτικοι, τόποι με ένταση, τόποι ήρεμοι, παραδοσιακοί, σκαρφαλωμένοι στα βουνά η πεδινοί. Εδώ στις Πρέσπες με το που φτάνει κανείς, αισθάνεται αμέσως τη γαλήνη. Το κεφάλι γέρνει στο πλάι, το βλέμμα χαλαρώνει και τα αρώματα της γης, της λίμνης και του νοτισμένου χώματος του «μιλούν» για άλλες εποχές. Εδώ ο χρόνος ρίχνει τους ρυθμούς του, η απόλυτη σιγαλιά διακόπτεται πού και πού από κελαηδίσματα των πουλιών και φωνές ζώων. Ερημωμένοι οικισμοί, παραδοσιακά χωριά και πέτρινα σπίτια, άρωμα από τζάκια που καπνίζουν συνεχώς. Οι ερωδιοί, οι κορμοράνοι, οι πελεκάνοι και δεκάδες άλλα είδη πουλιών σαλεύουν νωχελικά γύρω και μέσα από τη Μεγάλη και την Μικρή Πρέσπα.
Όλες οι κινήσεις εδώ, ακόμα και των αυτοκινήτων είναι χαλαρές, νωχελικές, έχουν τράτο, θαρρείς και δεν βιάζεται κανείς. Τα γύρω βουνά καταπράσινα ή χιονοσκεπή, μοιάζουν σαν να τις αγκαλιάζουν για να τις προστατεύσουν. Το ίδιο αισθάνεται και ο επισκέπτης. Αγαλλίαση, θαλπωρή, ασφάλεια, φυγή από την καθημερινότητα. Ένας τόπος μωσαϊκό πολιτισμών με βαθιές πολιτιστικές ρίζες στα βάθη των αιώνων που σας αγγίζει από την πρώτη στιγμή.
Η άφιξή σας γίνεται αντιληπτή με το που αφήνετε την Εθνική Οδό και αντικρίζετε την πρώτη διασταύρωση για το χωριό Αντάρτικο -παλιά ονομασία Ζέλοβο. Ένα χωριό πανέμορφο που από μόνο του είναι ταξίδι στο χρόνο, με τα περισσότερα σπίτια πλινθόκτιστα να μαρτυρούν ότι ο τόπος αυτός έζησε δόξες στο παρελθόν. Πλατεία με αρχοντικά, παλιές επιγραφές και άρωμα «αντάρτικο» αφού μεγάλο μέρος των κατοίκων συμμετείχε στο Μακεδονικό αγώνα.
Αφήνοντας το Αντάρτικο κατευθύνεστε στην επονομαζόμενη «Πόρτα», μια ιδιαίτερη τοποθεσία που λέγεται και Περβάλι, μιας και από δω έχετε την ωραιότερη θεά στις λίμνες.
Στη συνέχεια, ο δρόμος σας οδηγεί πρώτα στο Λαιμό και αμέσως μετά στον Άγιο Γερμανό.
Ο Λαιμός
Είναι η έδρα του δήμου Πρεσπών με εκκλησίες όπως αυτές του Αγίου Ιωάννη, της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Νικολάου και της Υπαπαντής, που αποτελούν αξιόλογα μνημεία. Εδώ και το ξενοδοχείο που μείναμε το “Mimallones” από τα καλύτερα ξενοδοχεία της περιοχής, με σπάνια φιλοξενία από την κυρία που το διαχειρίζεται, με αξιοπρεπέστατο πρωινό, τα περισσότερα φτιαγμένα από τα χεράκια της, με το πιο αναπαυτικό κρεβάτι με coco mat στρώματα και πουπουλένια σκεπάσματα, για ένα απολαυστικό ύπνο.
Στον Άγιο Γερμανό
Χτισμένος ανάμεσα σε μικρά ποτάμια είναι ο Άγιος Γερμανός. Αξίζει να επισκεφθείτε την ομώνυμη εκκλησία του, η οποία βρίσκεται εκεί από τον 10ο αιώνα, όπως και να ακολουθήσετε το λιθόστρωτο καλντερίμι δίπλα από την εκκλησία και να φτάσετε περπατώντας στον ανακαινισμένο παλιό νερόμυλο του χωριού. Εδώ στην ταβέρνα «Πρέσπιον», φάγαμε μια από τις ωραιότερες μπριζόλες που έχουμε δοκιμάσει, εξαιρετικές φρέσκιες πατατούλες τηγανιτές και ωραίους μεζέδες για τσίπουρο. Φοβερή κάβα εμφιαλωμένων κρασιών.
Άγιος Αχίλλειος
Πάντως, η ωραιότερη εκδρομή είναι αυτή στο μικροσκοπικό νησάκι του Αγίου Αχιλλείου -στο οποίο παλαιότερα πήγαινες με βαρκάκι- το οποίο ενώνει η θρυλική πεζογέφυρα των 650 μ. πλωτή και με παγκάκια για να ξεκουραστείτε. Η μικρή αυτή η νησίδα στη μικρή Πρέσπα είναι το πιο τουριστικό σημείο της περιοχής. Πρώτη στάση στη Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου του 10ου αιώνα και μετά ντόπιες λιχουδιές στο εστιατόριο Άγιος Αχίλλειος, πάνω στα νερά της λίμνης, συνοδευόμενες με τσίπουρο της περιοχής. Πάνω από το εστιατόριο υπάρχει ομώνυμος ξενώνας όπως και άλλος ένας στον ίδιο δρόμο απέναντι του.
Μικρολίμνη
Εδώ, θα να δείτε την αποικία κορμοράνων στο νησάκι Βιδρονήσι της Μικρής Πρέσπας και θα επισκεφθείτε την εκκλησιά της Αγίας Παρασκευής με το ξύλινο ζωγραφιστό τέμπλο. Στο νησάκι μεταφέρεστε με βαρκάκι του δήμου -τουλάχιστον όταν είχα πάει εγώ- που είναι ηλιακό και δωρεάν και έτσι η μικρή αυτή διαδρομή είναι παντελώς αθόρυβη. Εδώ και η ταβέρνα «Τα ψαράδικα του Χάσου» πάνω στο νερό σχεδόν, για ψαράκι, και τσιπουράκι.
Ψαράδες
Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η αλιεία, εξ ου και το όνομα, με τον οικισμό στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας να έχει ανακηρυχτεί παραδοσιακός. Εκτός από το ψάρεμα, η εκτροφή του σπάνιου είδους της αγελάδας-νάνου είναι σημαντική για την οικονομία του τόπου. Τις αγελάδες αυτές θα τις δείτε να κυκλοφορούν μέσα στον οικισμό.
Αν και μικρό μέρος, στα μουράγια του είναι απλωμένες ταβέρνες και καφέ στη σειρά, τα οποία κάθε Σάββατο και Κυριακή γεμίζουν με τους κοντινούς εκδρομείς. Η τελευταία ταβέρνα στην παραλία είναι Η Συντροφιά στην οποία απολαύσαμε φασολάδα, το τοπικό ψάρι και άλλα εδέσματα.
Από τους Ψαράδες θα δείτε ότι ξεκινούν βαρκάκια και μικρά ταχύπλοα για ένα «άλλο» τοπικό ταξίδι. Μαζί με τον οδηγό θα περιδιαβείτε τα ασκηταριά των Πρεσπών, μοναδικά μοναστικά σημεία, όπου από τον 14ο έως τον 16ο αιώνα, μοναχοί έστηναν τα ασκηταριά τους λόγω της ομορφιάς αλλά και της ασφάλειας που τους παρείχαν από τους Τούρκους της περιοχής. Σκαρφαλωμένα στα βράχια και τις παραλίες της λίμνης, ετοιμαστείτε για πανέμορφες πεζοπορίες.
Εδώ και το Καφενείο Παντοπωλείο «Ο Πέτρος» για καφέ και τοπικά προϊόντα, όπως και το «Παραδοσιακό Καφενείο Παντοπωλείο», αλλά και τα παντοπωλεία του Αγίου Γερμανού, από όπου μπορείτε να ψωνίσετε τα διάσημα βραστερά φασόλια και τους γίγαντες σε κάθε μέγεθος και χρώμα, καθώς και τα ντόπια ψάρια από την λίμνη.
Τέλος, μη διστάσετε να πάρετε τους παραλίμνιους χωμάτινους δρόμους που υπάρχουν και στο google map -έτσι για να αισθάνεστε ασφάλεια όταν θα προβληματίζεστε που να στρίψετε- για να συναντήσετε απίθανα σημεία πάνω στη λίμνη, καθώς και ελάφια, σκιουράκια και αλεπούδες. Παρατηρήστε τα πάντα με προσοχή και σεβασμό στο περιβάλλον.
Κοντινές εκδρομές
Επισκεφθείτε το Χιονοδρομικό Κέντρο Βίγλας-Πισοδερίου, σε υψόμετρο 1.600 μ. ανάμεσα στα όρη Βίτσι και Βαρνούς, με σαλέ και εννέα πίστες.
