Τα επαγγελματικά ταξίδια όπως τα ξέραμε, μάλλον, είναι παρελθόν. Μεγάλες παγκόσμιες εταιρείες όπως η Michelin, η Pfizer, η LG και άλλες πολλές καθιερώνουν και χρησιμοποιούν καθημερινά τα νέα καινοτόμα εργαλεία επικοινωνίας, με ό,τι σημαίνει αυτό για τα επαγγελματικά ταξίδια.
Το Bloomberg προχώρησε σε μια μεγάλη έρευνα μιλώντας και ρωτώντας στελέχη επιχειρηματικών κολοσσών ανά τον κόσμο. Το συμπέρασμα είναι πως η μετά Covid εποχή θα είναι τελείως διαφορετική όσον αφορά το business travel.
Η Αkzo Nobel NV είναι η μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής χρωμάτων στην Ευρώπη. Τα κεντρικά της γραφεία βρίσκονται στο Άμστερνταμ. O CEO της, Thierry Vanlacker καθ’όλη τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου έβλεπε τον επικεφαλής παραγωγής ,David Prinselaar, να κουνάει τα χέρια του, να χειρονομεί και (φαινομενικά) να μιλάει στον εαυτό του ενώ «επισκεπτόταν» 124 εργοστάσια δίνοντας οδηγίες στο προσωπικό φορώντας ένα κράνος που του έδινε δυνατότητα για εικόνα υψηλής ευκρίνειας κατευθείαν από τα εργοστάσια. Κάτι τέτοιο παλιά θα απαιτούσε να διασχίσει κανείς τον πλανήτη με το αεροπλάνο, τώρα μπορεί να γίνει σε ελάχιστο χρόνο. Για τον Vanlacker δεν υπάρχει επιστροφή στο παλιό μοντέλο.
«Tα ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους μπορεί να μειωθούν στο 1/3. Οι συναντήσεις στο εσωτερικό ακόμα περισσότερο» λέει. «Αυτό είναι μια καλή εξέλιξη για τα πορτοφόλια μας και μας βοηθάει στο να πετυχαίνουμε τους στόχους βιωσιμότητας. Ήδη οι πελάτες μας έχουν εκπαιδευθεί στην ψηφιακή επικοινωνία έναν χρόνο, οπότε δεν υπάρχει πια κοινωνική ενόχληση για τις συναντήσεις μέσω βίντεο. Υπάρχει πολύ περισσότερη αποτελεσματικότητα έτσι».
Η έρευνα του Bloomberg σε 45 μεγάλες επιχειρήσεις σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Ασία δείχνει πως το 84% σκοπεύει να ξοδεύει λιγότερα στα ταξίδια μετά την πανδημία. Η πλειοψηφία προβλέπει μείωση των ταξιδιωτικών εξόδων κατά 20% έως 40%, τα 2/3 βλέπουν μείωση των δια ζώσης συναντήσειων και στη χώρα που εδρεύει η εταιρεία και στο εξωτερικό. Η ευκολία και η αποτελεσματικότητα των ψηφιακών εφαρμογών, η μείωση των εξόδων αλλά και η μείωση των εκπομπών άνθρακα ήταν οι κύριοι λόγοι με την οποία τα στελέχη των εταιριών εξήγουν την απόφαση τους. Σύμφωνα με την Global Business Travel Association τα χρήματα που ξοδεύονται σε παγκόσμιο επίπεδο για εταιρικά ταξίδια μπορεί να έχουν πέσει στο 1,24 τρισ. δολάρια το 2024. Το 2019 είχαν φτάσει το ιστορικό υψηλό του 1,43 τρισ. δολάρια.
«Το επαγγελματικό ταξίδι άλλαξε για πάντα», δήλωσε τον Ιούλιο σε συνέντευξη του στο Bloomberg o Greg Hayes, CEO της Raytheon Technologies Corp, εταιρεία που κατασκευάζει κινητήρες αεροσκαφών. Σύμφωνα με τον Hayes, περίπου το 30% της εμπορικής αεροπορικής κίνησης σχετίζεται με εταιρικούς λόγους, όμως μόνο τα μισά από αυτά τα ταξίδια είναι «υποχρεωτικά» και δεν θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από ψηφιακές επικοινωνίες. «Παρότι τελικά πιθανόν η αγορά να επανέλθει, οι εξελιγμένες τεχνολογίες επικοινωνίας πραγματικά άλλαξαν τον τρόπο που σκεφτόμαστε στο θέμα της παραγωγικότητας», λέει ο Hayes.
Έχοντας εξοικονομήσει δισεκατομμύρια που προορίζονταν για ταξίδια κατά τη διάρκεια της πανδημίας και έχοντας μόνο οριακές επιπτώσεις στον τρόπο λειτουργίας τους, επιχειρήσεις, τράπεζες, συμβουλευτικές επιχειρήσεις και κυβερνητικές υπηρεσίες θα δυσκολευτούν να εξηγήσουν μια απόφαση να επιστρέψουν στο παλιό μοντέλο. Η εταιρεία Hershey, η οποία φτιάχνει τις σοκολάτες Κit Kat, αναφέρει πως οι διαδικτυακές συναντήσεις ήταν ένας πιο αποτελεσματικός τρόπος αξιοποίησης του χρόνου και των οικονομικών πόρων τους. Εταιρείες όπως η Pfizer ήδη θέτουν σε εσωτερικό επίπεδο το ερώτημα του τι μπορεί κάποιος να πετύχει σε ένα επαγγελματικό ταξίδι το οποίο δεν μπορεί να γίνει ψηφιακά, λέει η Tina Quattlebaum, επικεφαλής των ταξιδιωτικών λειτουργιών της εταιρείας.
«Δεν πιστεύουμε πως το επαγγελματικό ταξίδι θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2019», λέει ο Will Hawkley, παγκόσμιος επικεφαλής του τμήματος travel & leisure της KPMG. «Οι εταιρείες κοιτούν τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις τους, τους υπαλλήλους τους που ζητούν πιο ευέλικτο τρόπο δουλειάς και σκέφτονται: Γιατί να γυρίσω πίσω».
Τι λένε οι αεροπορικές εταιρείες
Κάτι τέτοιο φυσικά θα είναι ένα μεγάλο πλήγμα στην αεροπορική και ξενοδοχειακή βιομηχανία, οι οποίες είναι ήδη από τους μεγάλους χαμένους της πανδημίας. Σύμφωνα με τα στοχεία της PWC oι business ταξιδιώτες, που αγοράζουν και τα ακριβότερα εισιτήρια, έφερναν τα 3/4 των κερδών στις αεροπορικές εταιρείες πριν την πανδημία, καλύπτοντας μόλις το 12% των αεροπορικών καθισμάτων.
Αντίστοιχα είναι και τα νούμερα για τον ξενοδοχειακό τομέα όπου τα κέρδη προέρχονται κατά τα 2/3 από τα επαγγελματικά ταξίδια. Σύμφωνα με έρευνα της Morgan Stanley τα έσοδα του συγκεκριμένου κλάδου μπορεί να δουν μείωση κατά 18% το 2022 καθώς οι ψηφιακές συναντήσεις θα έχουν αντικαταστήσει το 27% όσων γίνονταν μέσω ταξιδίων.
Οι αεροπορικές εταιρείες προσπαθούν να μείνουν αισιόδοξες. Ο Ed Βastian, CEO της Delta Airlines λέει πως το 80% των μεγάλων εταιρικών πελατών της εταιρείας έχει υπονοήσει πως το 90% των ταξιδιών που πραγματοποιούσαν προ πανδημίας θα επιστρέψουν. «Όσο περισσότερο οι άνθρωποι συναντιόνται δια ζώσης, τόσο περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες δημιουργούνται. Δεν βλέπω τόσο σημαντικό χτύπημα στη βιομηχανία όσο προέβλεψαν κάποιοι».
Άλλωστε τα επαγγελματικά ταξίδια μπορεί να επιζήσουν και για λόγους ανταγωνιστικότητας. «Πολλοί από τους εταιρικούς πελάτες μας λένε πως τη μέρα που θα χάσουν κάποιον πελάτη τους επειδή δεν μπόρεσαν να βρεθούν κάπου από κοντά, θα είναι η μέρα που τα πράγματα θα ξαναγίνουν όπως ήταν».
Η περιβαλλοντική παράμετρος
Πέρα από το καθαρά οικονομικό κόστος οι μεγάλες εταιρείες έχουν πλέον και περιβαλλοντικές δεσμεύσεις που τις κάνουν πιο επιφυλακτικές στο να συνεχίσουν τη συχνότητα των αεροπορικών ταξιδιών της προ Covid εποχής. Η Volkswagen για παράδειγμα κοσκινίζει τους υπαλλήλους της για να τους επιτρέψει να πετάξουν. Εταιρικό λογισμικό τους κατευθύνει σε εναλλακτικό τρόπο ταξιδιού από το αεροπλάνο, τον τύπο ταξιδιού με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις σε εκπομπές αερίων. Επίσης, πρέπει να εξηγήσουν γιατί δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους online.
Σε παγκόσμιο επίπεδο οι επιχειρήσεις πιέζονται από επενδυτές και ρυθμιστικές αρχές να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη ανακοινώσει το φιλόδοξο σχέδιο της για τη μετάβαση στα μη ορυκτά καύσιμα. Η αεροπορία είναι εδώ και καιρό στο στόχαστρο αν και ευθύνεται μόνο για το 2,4% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προέρχεται από ανθρώπινη δραστηριότητα. Αυτό συμβαίνει γιατί ο συγκεκριμένος τομέας είχε ραγδαία ανάπτυξη πριν την πανδημία ενώ έχει και επιπλέον αρνητικές επιπτώσεις στην ατμόσφαιρα της Γης.
«Οι εταιρείες αναγνώρισαν πως το να μειώσουν τα αεροπορικά ταξίδια είναι ένας τρόπος να μειώσουν την κλιματική αλλαγή» λέει ο Αndrew Murphy, από την οργάνωση Transport % Environment. Για τα επόμενα χρόνια ο καλύτερος τρόπος για μειώσει κανείς τις εκπομπές αερίων από αεροπορικές πτήσεις θα είναι να πετάει λιγότερο.
Φυσικά όλη αυτή η ραγδαία μείωση των αεροπορικών ταξιδιών για επαγγελματικούς λόγους δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, πρόσφατα στη γαλλική βιομηχανία ελαστικών Michelin. Εκεί οι υπεύθυνοι παραγωγής «επισκέφτηκαν» το εργοστάσιο της εταιρίας στη Βραζιλία με τη χρήση drone. «Λειτουργούμε μηχανές εξ αποστάσεως, χρησιμοποιούμε drones για επισκέψεις στα εργοστάσια, εκπαιδεύουμε ανθρώπους από το σπίτι. Θα συνεχίσουμε να ταξιδεύουμε καθώς οι ανθρώπινοι δεσμοί είναι απολύτως απαραίτητοι στις δραστηριότητες μας, όμως σίγουρα θα έχουμε μία μείωση 20-30% στα έξοδα για ταξίδια», λέει ο CEO της εταιρείας, Florent Menegaux.
Με αυτά τα δεδομένα και οι αεροπορικές εταιρείες αναπροσαρμόζουν τα σχέδια τους. Για παράδειγμα, η Air-France αυτή την περίοδο λανσάρει τη λεγόμενη κατηγορία “αναψυχή-business” για επιβάτες που αγοράζουν premium εισιτήρια για ταξίδια διακοπών. 32 από τα αεροπλάνα της εταιρείας έχουν συστήματα «γρήγορης αλλαγής» ώστε να μπορούν να αυξομειώνουν το μέγεθος του business χώρου του αεροσκάφους ανάλογα με τη ζήτηση.
Kαι ενώ οι αεροπορικές εταιρείες σίγουρα λαμβάνουν σοβαρά το ενδεχόμενο των λιγότερων εταιρικών πελατών, κάποιοι από αυτούς τους πελάτες μάλλον είναι χαρούμενοι με το να μη χρειάζεται να ταξιδεύουν σε όλο τον πλανήτη σε συχνό χρονικό διάστημα. «Υπάρχουν πολλοί μύθοι και φαντασιώσεις για τα ταξίδια αλλά το σίγουρο είναι πως είναι πολύ κουραστικό. Πρέπει να γίνεται μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο» καταλήγει ο Menegaux.
