Είναι κοινός τόπος ότι την ιστορική πρωτοκαθεδρία στα πέτρινα τοξωτά γεφύρια την κατέχει χωρίς αμφιβολία η Ήπειρος. Από τα γεφύρια στα Τζουμέρκα και στα Ζαγόρια μέχρι το χιλιοτραγουδισμένο γεφύρι της Άρτας, ένα είναι το σίγουρο: τα πέτρινα γεφύρια -μονότοξα ή πολύτοξα δεν έχει σημασία- δεν θα σταματήσουν ποτέ να συναρπάζουν και να προκαλούν δέος με την απλή πρωτοτυπία τους. Συνδεδεμένα με μύθους και θρύλους για μοιραίες αγάπες, απρόσμενα μαγικά θαύματα στη μέση της νύχτας, αλλά και ξεχασμένους Τούρκους μπέηδες, τα πέτρινα γεφύρια είναι ο «καρπός» της ανθρώπινης φαντασίας και λογικής.
Αν και η Ήπειρος είναι δικαιωματικά ο γενέθλιος τόπος αυτού του τόσο ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού επιτεύγματος, μία ακόμη κοντινή γωνιά της Ελλάδας διεκδικεί επάξια κι αυτή το δικό της μερίδιο σε αυτή την τόσο μοναδική αρχιτεκτονική κληρονομιά. Ο λόγος για τα Γρεβενά. Ακριβώς δίπλα στην Ήπειρο, μέσα στις χαράδρες της Βάλια Κάλντα και στις κατάφυτες πλαγιές της ανατολικής Πίνδου, τα γεφύρια των Γρεβενών είναι ένα σπάνιο στολίδι πετρόχτιστης αρχιτεκτονικής που εξακολουθεί να περνάει, εν πολλοίς και εν ολίγοις, απαρατήρητο.
Γεφύρι της Πορτίτσας
Ίσως, το μοναδικό γεφύρι των Γρεβενών με τη μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα σε εσωτερικό και εξωτερικό. Ξεπροβάλλοντας σαν συνδετικός κρίκος στη μέση δύο επιβλητικών θεόρατων βράχων που δημιουργούν το πασίγνωστο φαράγγι της Πορτίτσας, το γεφύρι στο ομώνυμο φαράγγι είναι ένα σχετικά μικρό πέτρινο γεφύρι που χτίστηκε κάπου στο 1700 με δωρεές από το κοντινό Μοναστήρι του Σπηλαίου. Όπως κι άλλα γεφύρια στα Γρεβενά, έτσι και το γεφύρι της Πορτίτσας περνάει πάνω από τον πρασινωπό ποταμό Βενέτικο και καταλήγει σε λίθινο μονοπάτι που οδηγεί στο χωριό Σπήλαιο. Το πιο εντυπωσιακό, όμως, δεν είναι το γεφύρι αυτό καθαυτό, όσο το επιβλητικό τοπίο που δημιουργεί ο συνδυασμός της πέτρας -ακατέργαστης και χτισμένης- στη μέση ενός φυσικού τοπίου που χειμώνα-καλοκαίρι συναρπάζει με την ατίθασα όμορφη φυσική αγριάδα του.
Γεφύρι Αζίζ Αγά
Ακριβώς πάνω από τα σμαραγδένια νερά του ποταμού Βενέτικου, το μεγαλύτερο πέτρινο γεφύρι της Δυτικής Μακεδονίας είναι ένα γεφύρι με μήκος που ξεπερνά τα 70 μέτρα σε μήκος. Έχοντας πάρει εμφανώς το όνομά του από έναν πολύ παλιό Τούρκο αγά των Γρεβενών, μοναδική παρακαταθήκη του οποίου έμεινε αυτό το γεφύρι, το γεφύρι του Αζίζ αγά βρίσκεται στο παλιό εμπορικό μονοπάτι που συνέδεε την Ήπειρο με την Μακεδονία, ενώ διακρινόταν ως ένα από τα πιο πρωτοποριακά γεφύρια της εποχής. Αν και κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει πει με βεβαιότητα πότε ακριβώς χτίστηκε, οι περισσότερες εκτιμήσεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το γεφύρι του Αζίζ αγά χτίστηκε κάπου στο 1727 και ανακαινίστηκε σχεδόν 150 χρόνια μετά. Μάλιστα, ξένοι περιηγητές που πέρασαν από το γεφύρι έγραψαν πως στην είσοδο υπήρχε σκόπιμα ένα μικρό κουδουνάκι που προειδοποιούσε οποιονδήποτε ήθελε να διασχίσει το γεφύρι για τον κίνδυνο ισχυρών ανέμων που θα μπορούσαν να τον ρίξουν στα παγωμένα νερά του ποταμού.
Γεφύρι Πραμόριτσας
Στα βόρεια των Γρεβενών πολύ κοντά στα σύνορα των νομών Γρεβενών-Κοζάνης, βρίσκεται ένα μεγάλο τοξωτό γεφύρι με μία λυπηρή και συνάμα συγκινητική ιστορία που ελάχιστοι γνωρίζουν. Πολλά χρόνια πριν, κάποιος μεγάλος τσέλιγκας της περιοχής είχε μία μονάκριβη κόρη που μια μέρα προσπάθησε να διασχίσει το αγριεμένο ποτάμι. Το ποτάμι, όμως, ήταν τόσο αγριεμένο που παρέσυρε την κοπέλα και την έπνιξε αμέσως στα σκοτεινά νερά του. Βαθιά στεναχωρημένος ο πλούσιος πατέρας έδωσε όλα του τα χρήματα και ζήτησε από τους πρωτομάστορες της περιοχής να φτιάξουν ένα μεγάλο γεφύρι, για να μην ξαναπνιγεί ποτέ ξανά άνθρωπος στον ποταμό Πραμόριτσα και να μη ζήσει κανείς τον πόνο που βίωσε ο ίδιος. Το αποτέλεσμα ήταν ένα τεράστιο γεφύρι -σωστό έργο τέχνης- που στέκει όρθιο μέχρι σήμερα, ενώ αποτελούσε για πολλά χρόνια βασικό δρόμο στα ορεινά των Γρεβενών με το Τσοτύλι.
Γεφύρι του Σταυροποτάμου
Γνωστό και ως γεφύρι του Κηπουριού, το γεφύρι του Σταυροποτάμου -παραποτάμου του Βενέτικου- είναι ένα από τα πιο εύκολα προσβάσιμα γεφύρια των Γρεβενών. Αποτελώντας για χρόνια αμέτρητα κομμάτι του δρόμου που συνέδεε την Ήπειρο με τη Δυτική Μακεδονία, το γεφύρι χτίστηκε κάπου στο 1800 και πέρασε διάφορες φάσεις ανακαίνισης μέχρι να πάρει τη σημερινή του μορφή. Όπως, όμως, και στα άλλα γεφύρια της περιοχής, αυτό που συναρπάζει το μάτι δεν είναι άλλο από το άγριο φυσικό τοπίο που κάθε φθινόπωρο και χειμώνα ντύνει την περιοχή σε μία μοναδική παλέτα που θα ζήλευαν και οι καλύτεροι φωτογράφοι του κόσμου. Ειδικά, κάθε χειμώνα η εικόνα του γεφυριού ντυμένου στα λευκά αξίζει όσο τίποτα άλλο.
Διαβάστε ακόμα:
Γρεβενά: Πανέμορφη φύση, θεόρατα βουνά και εκπληκτικό φαγητό
Βενέτικος: Το άγνωστο ποτάμι των Γρεβενών με το σπάνιο σμαραγδένιο χρώμα
Τα μανιτάρια των Γρεβενών: Από τα δάση της Πίνδου και τα χωράφια των ντόπιων
