Τη λένε Κρεμαστή γιατί δίνει την εντύπωση ότι «κρέμεται» από τους νοτιοανατολικούς πρόποδες του Πάρνωνα. Εικόνα που συμβάλλει στη γραφικότητα ενός μικρού, ήσυχου χωριού, το οποίο παραμένει άγνωστο στους περισσότερους παρά την πλούσια φύση που το περιβάλλει και τις ταβέρνες με το καλό φαγητό.
Η Κρεμαστή βρίσκεται στην ορεινή Λακωνία, χτισμένη στα 860 μέτρα υψόμετρο, μέσα στα πεύκα και στα έλατα, σε μια τοποθεσία από όπου δεν λείπουν και τα τρεχούμενα νερά. Οι ιστορικές της ρίζες χάνονται στον χρόνο, θεωρούμε ωστόσο ότι ιδρύθηκε στο ξεκίνημα της Τουρκοκρατίας στην Πελοπόννησο, όταν, μετά την πτώση του Δεσποτάτου του Μυστρά, πολλοί μετακινήθηκαν προς τα ορεινά τμήματα της περιοχής για λόγους ασφαλείας. Σίγουρα πάντως υπήρχε ως το 1700, καθώς την έχουμε εντοπίσει σε μια απογραφή των Βενετών.
Η Κρεμαστή πήρε ενεργό μέρος στην Επανάσταση του 1821, γι’ αυτό και δέχτηκε επίθεση των Τουρκοαιγυπτιακών δυνάμεων το 1826. Οι κάτοικοί της προέβαλλαν τριήμερη αντίσταση, αλλά αναγκάστηκαν να παραδοθούν λόγω έλλειψης νερού και τροφίμων. Ορισμένοι, ωστόσο, προτίμησαν να πέσουν στον γκρεμό ώστε να γλιτώσουν την αιχμαλωσία –ανάμεσά τους γυναίκες και νεαρά κορίτσια, με το σκηνικό να θυμίζει τα περίφημα γεγονότα στο Ζάλογγο της Ηπείρου (1803).
Φύση, πεζοπορικές διαδρομές και αξιοθέατα
Το πλούσιο δάσος γύρω από την Κρεμαστή μπορεί να την κρατά αποκομμένη από τους υπόλοιπους οικισμούς της ευρύτερης περιοχής, εγγυάται όμως ότι είναι προορισμός για όλες τις εποχές του χρόνου, καθώς το τοπίο της διαθέτει διάφορα γοητευτικά «πρόσωπα», ανάλογα με το πότε θα βρεθείτε εκεί. Κατά τον 18ο αιώνα ήταν μεγάλο και πολύ ανθηρό χωριό, αυτάρκες ως προς τις ανάγκες του, το οποίο πλούτιζε από το εμπόριο αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Μετά τη δεκαετία του 1950, όμως, ακολούθησε την πορεία όλης της ελληνικής υπαίθρου, μαραζώνοντας λόγω των κυμάτων της εσωτερικής μετανάστευσης. Σήμερα έχει 180 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, αλλά τον χειμώνα ο πληθυσμός μειώνεται.
Ο σύγχρονος επισκέπτης αξίζει να περπατήσει τον οικισμό, ώστε να έρθει σε άμεση επαφή με το δάσος πεύκων και ελάτων τριγύρω του, αλλά και με το παρελθόν της Κρεμαστής, το οποίο εκπροσωπούν κάποια χαρακτηριστικά σπίτια-οχυρά. Περάστε λ.χ. από τη λεγόμενη Καζάρμα, ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα δείγματα αυτού του τύπου: μια δίπατη, πετρόχτιστη οικία με πολεμίστρες και αμπάρες, δίχως ανοίγματα στο ισόγειο.
Για τους φίλους της πεζοπορίας, βέβαια, υπάρχουν και οργανωμένες διαδρομές στα πέριξ. Η πιο εύκολη και ομαλή ως προς την ανάβαση είναι το μονοπάτι προς τη Ράχη, το οποίο ξεκινά μετά το βορειότερο σπίτι του χωριού: μέσα σε μισή ώρα θα απολαύσετε τη θεσπέσια πανοραμική θέα προς την Κρεμαστή. Πολύ ειδυλλιακή είναι όμως και η διαδρομή προς το πλατανόρεμα του Άη-Γιώργη, η οποία θέλει κάποια εμπειρία, όπως θέλει και το Λαφογκρέμι: ένα μικρό φαράγγι, όπου θα περπατήσετε για περίπου 1 ώρα σε έδαφος που έχει μερικές απότομες κοιλότητες. Σημειώστε ότι τον χειμώνα συχνά είναι δυσπρόσιτο, καθώς ο ξεροπόταμος που το διασχίζει τείνει να έχει νερό.
Πίσω στο χωριό θα δείτε οπωσδήποτε τη λεγόμενη Βρύση της Κρεμαστής, η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς για τους ντόπιους. Επάνω της βρίσκεται χαραγμένη η χρονολογία 1722, ενώ το νερό της τρέχει δροσερό και βουνίσιο, προερχόμενο από φυσικές πηγές που βρίσκονται στα περίχωρα. Ένα ακόμα σημείο αναφοράς, ασφαλώς, είναι η δεσπόζουσα εκκλησία της Παναγίας (Παναγία η Κρεμαστιώτισσα), με τον τόσο χαρακτηριστικό πύργο του καμπαναριού, όπου έχει εγκατασταθεί και ρολόι.
Διαμονή-καφές-φαγητό
Ο ήσυχος χαρακτήρας της Κρεμαστής και η αποκομμένη τοποθεσία την κρατούν μακριά από την τουριστική ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει ότι, ερχόμενοι εδώ, δεν θα βρείτε υποδομές για διαμονή. Όσοι έχουν ανακαλύψει το χωριό το επισκέπτονται για ημερήσια εκδρομή, συνήθως από τη Σπάρτη. Ο κοντινότερος οργανωμένος οικισμός είναι το Κυπαρίσσι.
Φτάνοντας στην κεντρική πλατεία θα βρείτε τον «Ζουμπούκο», χώρο που λειτουργεί ως καφενείο μα και ως παραδοσιακό γλυκοπωλείο. Για φαγητό, πάλι, έχετε δύο επιλογές: οι ταβέρνες «Έλατος» και «Η Κρεμαστή» μένουν ανοιχτές και τον χειμώνα και, πέρα από τα συνήθη πιάτα ελληνικής κουζίνας, σερβίρουν και τοπικές σπεσιαλιτέ, τις οποίες αξίζει να γνωρίσετε. Όπως λ.χ. σαΐτια (αλμυρά πιτάκια παραδοσιακά για την ευρύτερη περιοχή της Μονεμβασιάς), γίδα βραστή και γκόγκες (χειροποίητα ζυμαρικά) μαγειρεμένες με καμένο βούτυρο και μυζήθρα τοπικής παραγωγής (επίσης καμένη).
Πώς θα έρθετε στην Κρεμαστή
Η Κρεμαστή βρίσκεται γύρω στα 64 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Σπάρτης, από όπου και θα ξεκινήσετε οδικώς –θα σας πάρει περίπου 1 ώρα και 15 λεπτά για να φτάσετε εδώ. Βγαίνοντας από τη Σπάρτη κατευθύνεστε προς τη Γκορίτσα κι έπειτα προς το Γεράκι και το χωριό Άγιος Δημήτριος, μετά το οποίο θα δείτε την Κρεμαστή. Ξεκινώντας θα διανύσετε αρκετούς κάμπους με ελαιώνες, όμως θα δείτε τις ελιές να αραιώνουν αισθητά καθώς θα ανεβαίνετε σε υψόμετρο.
Οι φίλοι της πεζοπορίας μπορούν να προσεγγίσουν και από το Κυπαρίσσι κατά τη θερινή σεζόν, ακολουθώντας μια καταπληκτική διαδρομή 10 χιλιομέτρων. Υπολογίστε ωστόσο ότι απευθύνεται σε πολύ έμπειρους, γιατί θα χρειαστείτε 5 ώρες να πάτε κι άλλες τόσες για να επιστρέψετε.
Διαβάστε ακόμα:
Μυστράς: Η επιβλητική καστροπολιτεία, οι υπέροχες πεζοπορικές διαδρομές και το εκλεκτό φαγητό
Κυπαρίσσι: Το ανεπιτήδευτο παραθαλάσσιο στολίδι της Λακωνίας
Βάτικα: Το παράκτιο απολιθωμένο φοινικόδασος, που θεωρείται θαύμα της λακωνικής φύσης
