Αυτό το τεράστιο νησί, που στολίζει το βορειανατολικό Αιγαίο φέροντας πάνω του όλη την αρχαία ιστορία και μια εντυπωσιακή μυθική κληρονομιά, κρύβει θησαυρούς που δεν μπορεί να διανοηθεί ο επισκέπτης που καταφθάνει για πρώτη φορά στη Λήμνο αφού χρειάζεται να επιστρέψει πολλές φορές για να ανακαλύψει τους αναρίθμητους θησαυρούς της.

36

Εδώ δεσπόζουν αρχαιολογικοί χώροι, μοναδικοί στον κόσμο, εντυπωσιακές αμμοθίνες, απέραντοι χρυσοί σιτοβολώνες, απίστευτες παραλίες και επιβλητικά βουνά, ηφαιστειογενή εδάφη που έχουν θρέψει τις ιστορίες του πυρός και του Ηφαίστου, αμέτρητοι αμπελώνες και λίμνες με εντυπωσιακά φλαμίνγκο-και φυσικά εξαιρετικό φαγητό. Αλλά όλα αυτά δεν είναι τόσο αυτονόητα, αν δεν διαβάσεις την πραγματικά μακραίωνη ιστορία της.

«Η Λήμνος, θα έλεγε κανείς, έχει αδικηθεί από τον ίδιο της το μύθο», γράφει χαρακτηριστικά στο «Χρονικό της Λήμνου/Μύθος-Ιστορία-Κληρονομιά» (εκδόσεις Καπόν) ο Δημήτρης Πλάντζος, ο οποίος αποτέλεσε τον δικό μας οδηγό, στην αποκωδικοποίηση και εκτίμηση όλων αυτών των θησαυρών. Είχαν μείνει ακλόνητοι στον χρόνο και απλώνονταν μπροστά μας, εξηγώντας μας πως συνυπάρχουν αρμονικά τα πέτρινα σπίτια της λαϊκής αρχιτεκτονικής μαζί με τα αρχαιότερα «ερείπια» στην Ευρώπη, η σύγχρονη Λήμνος με την αιώνια.

Φτάσαμε στη Λήμνο με αεροπλάνο ως καλεσμένοι της Περιφέρειας του Βορείου Αιγαίου, που μας ξενάγησε στα όμορφα μέρη του νησιού. Έτσι, δεν είχαμε την ευκαιρία να δούμε να ξεπροβάλλει το βυζαντινό κάστρο, το οποίο φαίνεται καθώς μπαίνει το πλοίο στο λιμάνι της Μύρινας, δηλαδή της ιστορικής πρωτεύουσας του νησιού. Εκεί αρχίζει ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, μέσα από τα επιβλητικά κτίρια και τα περήφανα αρχοντικά που έφτιαξαν οι Αιγυπτιώτες. Κάθε μέρος έχει τη δική του μαγεία: μια βόλτα στην παραλία του κοκκινόβραχου αρκεί για να νομίζεις ότι πρωταγωνιστείς σε μυθιστόρημα ενώ μια επίσκεψη στο Κέρο, με τους σέρφερς θα σε κάνει να νιώσεις ότι βρίσκεσαι ξαφνικά στο Λος Άντζελες.

Κάθε περιοχή στη Λήμνο είναι και μια έκπληξη ενώ η υποβλητική της ατμόσφαιρα, οι ζεστοί άνθρωποι που σέβονται κάθε της πέτρα, που παράγουν προϊόντα που στολίζουν καθημερινά τα τραπέζια σε όλο τον πλανήτη, σε κάνουν να φέρεις το νησί μέσα σου ακόμα και όταν έχεις φύγει μακριά. Ολοζώντανες μνήμες που έχει καταγράψει το βλέμμα, το οποίο δεν σταματά να χορταίνει από την εναλλαγή του θαλασσινού τοπίου με τους απέραντους σιτοβολώνες, των ψηλών βουνών με τις λίμνες αλλά και από το πέρασμα στα πιο ψυχεδελικά τοπία.

Δεν ξέρω, επίσης, άλλο νησί με τόσο πλούσιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον: η Ηφαιστία με το αρχαίο θέατρο, το Καβίρειο με τα ομώνυμα μυστήρια, η αρχαία πολίχνη, η σπηλιά του Φιλοκτήτη αλλά και οι βράχοι στο Φαρακλό δεν είναι μόνο οι αρχαιολογικοί χώροι που δεσπόζουν στο νησί αλλά κομμάτια αιώνιας ιστορίας που συνοψίζουν την εικόνα ολόκληρης της Ελλάδας.

Ας μην ξεχνάμε, ακόμη, ότι γενέτειρα της Μύρινας, της πρώτης μυθικής βασίλισσας της Λήμνου, ήταν η Ιωλκός, απ΄όπου μια γενιά αργότερα θα ξεκινούσαν οι Αργοναύτες με τον Ιάσονα. Αν ο μύθος του Θόαντα μιλά για τα ευτυχισμένα χρόνια της μινωικής θαλασσοκρατορίας, με ειρηνική συνύπαρξη πολλών εθνοτήτων στο Αιγαίο και τις προσοδοφόρες εμπορικές ανταλλαγές μεταξύ τους, ο μύθος της Υψιπύλης και των λημνίων κακών αναφέρεται σε μια πιο σκοτεινή εποχή εσωστρέφειας και απομόνωσης. «Μετά την επικράτηση των Χετταίων στη Μικρά Ασία, το εμπόριο μεταλλευμάτων φεύγει από το βορειανατολικό Αιγαίο και μεταφέρεται νοτιότερα και ανατολικά προς την Κύπρο», γράφει στο βιβλίο του ο Δημήτρης Πλάντζος, εξηγώντας μας αυτό το πλούσιο μυθικό και ιστορικό παρελθόν του νησιού. Από τα βάθη των αιώνων, τότε που οι μύθοι θέλουν τις γυναίκες τους να σκοτώνουν μαζικά τους άντρες, με μοναδική εξαίρεση τη βασίλισσα Υψιπύλη η οποία έκρυψε τον πατέρα της σε ένα κιβώτιο και το έριξε στο Αιγαίο.

Μύρινα-η αρχοντική πρωτεύουσα

Η αρχοντική πρωτεύουσα με τα πλακόστρωτα και τα ωραία αρχοντικά, είναι γνωστή για το βυζαντινό της κάστρο, το μεγαλύτερο οχυρό, όπου μπορεί κανείς να ανακαλύψει εξαιρετικές ομορφιές, ακόμα και ελάφια. Η Μύρινα ουσιαστικά μοιάζει να μοιράζεται στα δυο: στην τουρκικής επιρροής πλευρά και την ελληνική με την αντίστοιχη αρχιτεκτονική. Εκτός από τα νεοκλασικά, τα πλακόστρωτα, τις ταβέρνες και μια εντυπωσιακή παραλία εδώ μπορεί κανείς να βρει ωραία beach Bars.

Ακρωτήριο Χλόη

Σε μια από τις πιο ωραίες πλαγιές της Λήμνου ξεχωρίζει το ακρωτήριο Χλόη, μια υπέροχη παραλία, το Ιερό των Καβείρων και η σπηλιά του Φιλοκτήτη. Εδώ μπορεί κανείς, αφού επισκεφθεί τους αρχαιολογικούς χώρους, να κολυμπήσει στον πανέμορφο όρμο και να δει τα ερείπια του εντυπωσιακού ξενοδοχείου «Καβείρια Palace», που κάποτε φιλοξενούσε τους ισχυρούς όλου του κόσμου και τώρα χάσκει ερειπωμένο, να θυμίζει στιγμές από το κοσμικό παρελθόν του νησιού.

Ο Μούδρος-γραφικό λιμανάκι

Το αγαπημένο μας σημείο, καθώς ο πανέμορφος αυτός κόλπος μοιάζει να αλλάζει ανάλογα με την ώρα της μέρας: απάνεμο καταφύγιο την μέρα, ωραίο για βόλτες τη νύχτα. Σε αυτά τα νερά είναι που ανακαλύφθηκε από τον Λημνιό αρχαιολόγο Χρήστο Μπουλώτη, το “Κουκονήσιή Νησάκι όπως το λένε οι ντόπιοι, με τη σπουδαία προϊστορική αξία, αντίστοιχη της Πολίχνης, η οποία συνεχόμενη κατοίκηση από την Πρώιμη ως την Ύστερη Χαλκοκρατία.

Σήμερα, ο Μούδρος κερδίζει τους επισκέπτες με τη γραφικότητά του, τα ωραία στενάκια και τις πολυσύχναστες ψαροταβέρνες, καθώς από τον κόλπο του αλιεύουν καθημερινά φρεσκότατα ψάρια και φρούτα της θάλασσας. Τον κόλπο του Μούδρου χρησιμοποίησε και ο Παύλος Κουντουριώτης, ναύαρχος του θωρηκτού Αβέρωφ ως ορμητήριο για τη ναυμαχία της Έλλης. Σύμφωνα με έναν τοπικό θρύλο, γράφει στο βιβλίο του ο Δημήτρης Πλάντζος ότι στα παλιά χαλάσματα,τα οποία βρίσκονταν κυρίως στον Κούκονο, τη χαμηλή κορυφή του νησιού, κατοικούσαν απομονωμένοι οι αγριωποί γίγαντες Κούκονες και δεν συγχρωτίζονταν με τους άλλους Λημνιούς.

Αρχαιολογικοί χώροι

Πολιόχνη-ο αρχαιότατος οικισμός στην Ευρώπη

Η Πολιόχνη είναι ένας σημαντικότατος αρχαιολογικός χώρος στην ανατολική πλευρά του νησιού, κοντά στο χωριό Καμίνια, ακριβώς απέναντι από την Τροία. Χτίστηκε την 4η ή 5η χιλιετία π.Χ. αλλά η τοποθεσία της εντοπίστηκε πρώτη φορά το 1930. Και μας δείχνει ότι, ήδη 1000 χρόνια πριν από την Τροία του Ομήρου, η περιοχή ήταν ήδη πολύ εξελιγμένη.

Ηφαιστία-Καβίρεια: ο ιερός χώρος του Ηφαίστου

Αρκεί μια μελέτη του μύθου του Ηφαίστου, που θεωρήθηκε ο προστάτης του νησιού, για να δει ότι ο παρεξηγημένος αυτός Ολύμπιος θεός δεν προτίμησε τυχαία τη Λήμνο για το παντοτινό του καταφύγιο. Σε αμέτρητα κείμενα της αρχαιότητας, στους μύθους αλλά και σε μεταγενέστερα του 12ου αιώνα, επιβιώνουν μνήμες των αρχαίων για τη σχέση των Λημνίων με τη φωτιά και τη μεταλλοτεχνία. Όπως επισημαίνει ο αρχαιολόγος και πανεπιστημιακός Δημήτρης Πλάντζος στο βιβλίο του: «Κατά κάποιο τρόπο οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις στην Πολιόχνη και τη Μύρινα δικαιώνουν την πεποίθηση των μεταγενεστέρων, ότι η Λήμνος στο απώτατο παρελθόν ήταν το ιερό νησί του Ηφαίστου και των θεϊκών σιδεράδων του».

Αναφαίρετο συμπλήρωμα αυτού του παρελθόντος είναι η Ηφαιστία, ο οικισμός που άκμασε μάλλον γύρω στα 1300 π.Χ. και αποτελεί την απαραίτητη συνέχεια μετά την κατάρρευση του Μυκηναϊκου κόσμου. Τον 8ο αιώνα π.Χ. μάλιστα, ιδρύεται το Ιερό των Καβειρίων στα βορειανατολικά της Ηφαιστίας ενώ την ίδια εποχή αρχίζει να λειτουργεί το Ιερό της Μεγάλης θεάς στην ίδια πόλη αλλά και το Ιερό της Άρτεμης κοντά στη Μύρινα. Στην Ηφαιστία ξεχωρίζει το αναστηλωμένο αρχαίο θέατρο του 5ου αιώνα π.Χ. ενώ κατηφορίζοντας από το Ιερό των Καβείρων φτάνεις στην εντυπωσιακή σπηλιά του Φιλοκτήτη, όπου λέγεται ότι κρυβόταν ο γνωστός ήρωας της Ιλιάδας, ντροπιασμένος για την αποφορά που έβγαζε η αιώνια του πληγή.

Αμμοθίνες

Δεν υπάρχει περίπτωση να πας στη Λήμνο και να μην επισκεφθείς αυτό το κινηματογραφικό σκηνικό πάνω από το χωριό Κατάλλακος, κοντά στην παραλία Γομάτι, βγαλμένο από κομμένες σκηνές του Star Wars, από βιβλία επιστημονικής φαντασίας και από απόκοσμους πίνακες με την έρημο να διαδραματίζει απόλυτα πρωταγωνιστικό ρόλο . Τα λευκά κρινάκια δίνουν τον τόνο σε αυτό τον ατελείωτο πίνακα που συνθέτει το άκρως εξπρεσιονιστικό και ατμοσφαιρικό σκηνικό του νησιού.

Αλυκή

Μια παράκτια λιμνοθάλασσα με σπάνια πουλιά, φλαμίνγκο και άπειρες εκπλήξεις, από αυτές που συνήθως χαζεύεις σε ντοκιμαντέρ του National Geographic. Απίστευτο και όμως αληθινό.

Η άσκεπη εκκλησία

Αξίζει να φτάσεις μέχρι τη σπηλιά του ερειπωμένου Ζεματά για να δεις αυτή την εντυπωσιακή εκκλησία του 14ου αιώνα, της Παναγιάς Κακαβιώτισσας, που είναι κυριολεκτικά χτισμένη σε έναν βράχο, χωρίς σκεπή, συνέχεια του μυστηριακού τόνου που περιβάλλει ολόκληρη τη Λήμνο.

Φαγητό-Ποτό

Καραγκιόζης, Μύρινα

Αν θέλεις να χαλαρώσεις με ποτά, σάντουιτς και γευστικότατα baos, με την ωραιότερη θέα στην Λήμνο, απαιτείται ένα πέρασμα από τον «Καραγκιόζη» (Τηλ.2254024055). Από εδώ μπορείς να χαζέψεις το ηλιοβασίλεμα, να κάνεις σχέδια για την επόμενη χρονιά και να συναντήσεις όλο τον κόσμο που μπορεί να μένει ή να κάνει διακοπές στο νησί. Με άλλα λόγια, το διασημότερο στέκι στην πρωτεύουσα.

Μουράγιο, Κότσινας

Η ταβέρνα που επισκεφθήκαμε με το που φτάσαμε στο νησί. Εγγυάται ότι η παραμονή στη Λήμνο δεν μπορεί παρά να είναι πολλά υποσχόμενη. Φιλόξενοι άνθρωποι και διαθέτουν τα πιο καλοψημένα, φρεσκότατα ψάρια και θαλασσινά. Δίπλα στη θάλασσα με θέα το γραφικό λιμανάκι. Όνειρο. (Τηλ.22540/41065)

Ο Σώζος-Πλατύ

Αν είσαι φίλος των κρεατικών εδώ θα βρεις το καταφύγιο σου, αφού ο Σώζος ξέρει τι σημαίνει κρέας και φροντίζει να στο ψήσει με τον καλύτερο τρόπο. Ενδείκνυται για όλες τις ώρες. (Τηλ.22540-25085)

Μαντέλλα, Σαρδές

Δεν καταλαβαίνεις τι θα πει Λήμνος αν δεν ανεβείς το βουνό για να βρεις το γραφικό χωριό, όπου δεσπόζει αυτή η οικογενειακή ταβέρνα που διατηρεί εδώ και χρόνια την καλή της φήμη και σέβεται την ιστορία της, με τις παλιές φωτογραφίες στους τοίχους και τα ζεστά χαμόγελα. Διάσημος ο κόκορας του με τα φλομάρια αλλά και το κυνήγι του όπως αγριοκούνελο στιφάδο. Εξαιρετικά όλα τα πιάτα ημέρας που θα σου προτείνει το ευγενέστατο προσωπικό. Το μέρος που πρέπει να πας οπωσδήποτε στη Λήμνο. (Τηλ.22540-61349).

Ριζά, Ανδρώνι, Μύρινα

Το πέρασμα από τα Ριζά είναι αναμφίβολα εμπειρία με την εξαίσια, δημιουργική κουζίνα και το κλίμα του γαστροκαφενείου που τείνει να επιβληθεί στις συνειδήσεις των ανθρώπων οι οποίοι αναζητούν το διαφορετικό στο φαγητό. Μην ξεχάσεις να ζητήσεις να σου εξηγήσουν το τελετουργικό που κρύβεται πίσω από κάθε πιάτο και κράτα σημειώσεις για την ιστορία του. (Τηλ.22540-29519)

Έννοια Πο’ χς, Λύχνα

Μοντέρνο, δημιουργικό, εμπνευσμένο μέρος για όλους όσοι αναζητούν το παραδοσιακό με το απαραίτητο twist. (Τηλ.22540-71742)

Μπαρμπουνάκι, Κάσπακας

Το αγαπημένο μας μέρος, με τρομερές θαλασσινές γεύσεις σε ένα υπέροχο περιβάλλον δίπλα στη θάλασσα υπό τη σκιά μιας τεράστιας σπηλιάς, όπου δεσπόζει ένα μικρό εκκλησάκι. Μια αιώρα στην άκρη μοιάζει έτοιμη να σε υποδεχθεί, αν θέλεις να χωνέψεις μετά το φαγοπότι με τα χαρακτηριστικά αρμυρίκια να τονίζουν την εμπειρία. (Τηλ.2254062810)

Nefeli, Ρωμέικος Γιαλός, Beach Bar

Δεν είναι μόνο ένα ωραίο μέρος για να μείνεις αλλά και για να περνάς όλη σου τη μέρα χαλαρώνοντας στο beach bar και απολαμβάνοντας τα θαλάσσια σπορ. (Τηλ.22540-22825)

Chill’s, beach bar, Μικρό Φαναράκι

Από τις πλησιέστερες στο Μούδρο παραλίες είναι και το Μικρό Φανάρακι, ένας κλειστός, απάνεμος και μικρός όρμος με πολύ ωραία νερά και αυτό το υπέροχο beach bar. Εκεί υπάρχουν και τα ενοικιαζόμενα σπιτάκια της Αφροδίτης.

Τοπικά προϊόντα

Η Λήμνος είναι ένας ευλογημένος τόπος και ζωντανή απόδειξη είναι τα προϊόντα της: ωραίος, φρουτώδης οίνος από το χαρακτηριστικό μοσχάτο Αλεξανδρείας, μελίχρωρο λευκό τυρί, το περίφημο καλαθάκι, ντόπιες χυλοπίτες που τα λένε φλομάρια αλλά και γευστικότατα παξιμάδια. Μην ξεχάσεις φεύγοντας να πάρεις μαζί σου το νοστιμότατο μέλι και τα γευστικότατα “βενιζελικά”, τα ντόπια γλυκά από καρύδι και σοκολάτα. Εμείς δεν προλάβαμε γιατί τα φάγαμε όλα στο δρόμο.


The Varos Residences, Varos Village


To μέρος που προτιμάμε να μένουμε, όταν πηγαίνουμε στη Λήμνο είναι στο κέντρο του νησιού, στο παραδοσιακό χωριό Βάρος, το φροντισμένο αυτό καταφύγιο με τις ανακαινισμένες βίλες και το κεντρικό ξενοδοχείο, το οποίο ήταν όραμα του ιδιοκτήτη, απόλυτα εναρμονισμένο στην αισθητική του νησιού, αποτελεί το σήμα κατατεθέν της λημνιακής ταυτότητας. Είναι ωραίο να μένεις στα ευρύχωρα δωμάτια με το ξύλο και την πέτρα, να σε ξυπνούν τα κοκόρια από το χωριό και να γεύεσαι το πρωινό με τα τοπικά προϊόντα και τον ελληνικό καφέ στη χόβολη. Αξίζει να ρωτήσεις τον πανταχού παρόντα ιδιοκτήτη να σου αφηγηθεί ιστορίες από το νησί και να σου χαράξει διαδρομές. Εμπειρία. Επιβάλλεται και ένα πέρασμα από την κεντρική πλατεία του χωριού με τα παραδοσιακά καφενεία-μπαρ, όπου ωστόσο μαζεύεται νεολαία που αγαπά το χωριό. (Τηλ.2254031729)

Airbnb Terina Dion Villa, Πλατύ

Πανέμορφη βίλα στο Πλατύ, ένα γλυκύτατο cottage, που έχει λάβει διάκριση για το interior design του και για την όμορφη αισθητική του. Η βίλα διαθέτει και ατελιέ με ρούχα με την υπογραφή της δημιουργού Terina Dion. (Τηλ.2254029524, 6944383521)

Αρχοντικό Boutique Hotel, Ρωμαϊκός Γιαλός

Ωραία επιπλωμένα δωμάτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. (Τηλ.22540-29800-1)

Δημήτρης Πλάντζος, Το χρονικό της Λήμνου, Μύθος-Ιστορία-Κληρονομιά, Καπόν

Το βιβλίο από όπου αντλήσαμε πολύτιμες ιστορικές πληροφορίες για τη Λήμνο είναι του Δημήτρη Πλάντζου, διακεκριμένου αρχαιολόγου και καθηγητή κλασικής αρχαιολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιου Αθηνών, με διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Εκεί περιγράφεται όλο το συναρπαστικό χρονικό της Λήμνου μέσω μυθολογικών αναφορών και ιστορικών μαρτυριών αλλά και η Λήμνος του 20ού αιώνα. Το βιβλίο αυτό είναι απαραίτητο για όποιον θέλει να εντρυφήσει στην ιστορία του νησιού.

Διαβάστε ακόμα:

5 προτάσεις για φαγητό στη Λήμνο

Αμμοθίνες Λήμνου: H μικρή ελληνική «Σαχάρα»

Ένα γαστρονομικό οδοιπορικό στη Λήμνο: Παραδοσιακές γεύσεις και προϊόντα που δεν θα βρείτε πουθενά αλλού